کارشناس مسائل اقتصادی گفت: دولت نمیتواند در حوزه بازار سرمایه هم بازیگر باشد و هم ناظر، اینگونه هیچ وقت نمیتواند عملکرد بد خود را زیر سوال ببرد و چون ناظر هم خود دولت است همواره سعی میکند کیفیت را کاهش دهد.
بهمن قدمی دمابی در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: در حوزه اقتصاد و سایر حوزهها باید به این جمله معروف که در بین ادبیات عامه مردم ایران جا افتاده است، اشاره کنیم که " آزموده را آزمودن خطا است."
وی افزود: در حوزه مسائل اقتصادی، تکرار مکررات نباید انجام شود، بلکه کافی است نگاه کنیم که اقتصادهای موفق برای پاسخگویی به مشکلات خود از چه راهکار و چه مباحثی استفاده کردند.
کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در اکثر اقتصادهای دنیا، آن اقتصادهایی که مسیر توسعه را طی کردند، به شاخصهای توسعه دست یافتند و زیرساختهای و اهداف اقتصادی بسیار خوبی را به نتیجه رساندند.
در اقتصادهای توانمند، دولت در بازار سرمایه بازیگر نیست بلکه نظارت کننده است
قدمی عنوان کرد: به عنوان یک کارشناس اقتصادی وقتی بازارها و اقتصادهای جهانی را نگاه میکنم، میبینم در اکثر اقتصادهایی که توانمند هم هستند، دولت دخالتی بر مبنای بازیگر بودن ندارد، یعنی دولت، بازیگر نیست بلکه ناظر و نظارت کننده است.
وی خاطرنشان کرد: اما در کشور ایران باید با یک دید تردیدی به این مسئله نگاه شود که آیا دولت باید در بازار سرمایه دخالت کند یا خیر، وقتی گفته میشود چه اقداماتی انجام دهیم تا بازار سرمایه رشد کند، باید به این مفهوم بپردازیم که آیا قرار است دولت در بازار سرمایه بازیگر باشد یا ناظر.
کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: اگر وظایفی که برای دولت تعریف شده است در حوزه نظارتی باشد، مطمئنا به نتیجه خواهیم رسید، اما اگر وظایفی که تعریف شدند در حوزه بازیگر بودن دولت باشد، نتیجه مطلوب حاصل نمیشود.
قدمی اضافه کرد: یکی از اصلیترین دلایلی که باعث بروز مشکلات ما در اقتصاد و بازار سرمایه میشود، دخالتهای دولت در اقتصاد از حوزه بازیگر بودن است، یعنی دولت به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این حوزهها دخالت میکند.
وی بیان کرد: هر جایی که دیدیم که دولت به عنوان بازیگر وارد شد و به دنبال ایفای نقش بازیگری خود بوده است، از حوزه نظارتی خود خارج شده و نتوانسته ناظر خوبی باشد.
مشکلات در سطح کلان، متغییرها و بازارهای اقتصادی را تحت الشعاع قرار میدهد
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: بحث دیگری که در حوزه اقتصاد با آن درگیر هستیم مشکلاتی است که در سطح کلان با آن درگیر هستیم و این مشکلات متغییرها و بازارهای اقتصادی مختلف را تحت الشعاع قرار میدهد.
قدمی تصریح کرد: در اقتصاد زمانی که شاخص تورم، نرخ بیکاری، حجم نقدینگی در اقتصاد و... به شدت رشد کند، کارکرد اقتصاد و در واقع مکانیزم عرضه و تقاضا و سایر بازارها به درستی کار نمیکنند.
وی اظهار کرد: زمانی که تورم در اقتصادی دو رقمی است نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که رشد و تولید در این اقتصاد گسترش پیدا کند، یکی دیگر از دلایل عدم کارایی بازار سرمایه، مشکلاتی است که در سایر حوزههای اقتصاد و سایر مؤلفههای اقتصادی داریم.
کارشناس مسائل اقتصادی افزود: بنابراین اگر قرار است که بازار سرمایه بهنوعی متعادل شود و انتظاراتی که از آن میرود را همچون سایر اقتصادهای جهان برآورده کند، باید بتوانیم سایر مؤلفههای اقتصادی را مدیریت و آنها را به سمت استاندارد هدایت کنیم، بعد خود به خود بازار سرمایه به یک بازار سود آور و پُر رونق تبدیل میشود.
قدمی ادامه داد: ابتدا باید تولید افزایش یابد، یکی از متغییرهای کلان اقتصادی مثل تورم را کنترل کنیم، نرخ اشتغال را افزایش دهیم، نرخ ارز را به یک سمت و یک فضای متعادلی هدایت کنیم، صادرات و واردات را کنترل کنیم، اگر متغییرهای کلان اقتصادی بهبود پیدا کنند ناخودآگاه مابقی حوزههای اقتصادی نیز مطلوب میشود.
نقدینگی، مشکلات اساسی در اقتصاد ایران را بوجود میآورد
وی عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات اساسی که در اقتصاد ایران باعث نوسانها در بازارهای مختلف میشود، نقدینگی است، یعنی در واقع ما در بازارهای مختلف، یا در مشکلات اقتصاد کلانی که مرور میکنیم یک متغییر نقش بسزایی دارد که همان نقدینگی است.
کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: در اقتصاد ایران میزان نقدینگی بشدت بالا است و این میزان نقدینگی اولین تاثیری که دارد در حوزه تورم است، یکی دیگر از تاثیرات آن نابسامانی در بازارهای مختلف است، وقتی اقتصاد ایران مشکلاتی مختلف دارد نمیتواند حجم نقدینگی را جذب کند.
قدمی اضافه کرد: نقدینگی بالا با هدف کسب سود توسط بازیگران اقتصاد بین بازارهای مختلف در حال جابهجا شدن است، برای مثال نقدینگی گاهی وارد بازار مسکن میشود بعد میبینیم که قیمت مسکن افزایش پیدا میکند و چون این افزایش قیمت از افزایش تقاضا نشات نگرفته در نتیجه باعث میشود بعد از یک بازه زمانی کوتاه تنشها فروکش کند.
وی بیان کرد: تنشها که فرونشست قیمتها رو به کاهش یا ثابت شدن میرود و آن تنشها دیگر شکل نمیگیرد، وقتی این اتفاق رخ دهد افراد از این بازار خارج و وارد بازار دیگری میشوند، افزایش نقدینگی باعث افزایش قیمت کالایی مثل مسکن میشود و بعد از خروج سرمایهگذار، بازار آن دچار رکود میشود.
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: همین اتفاق ممکن است برای بازار خودرو هم رخ دهد، قیمت خودرو تا جایی افزایش پیدا میکند، بعد مجددا ثابت میشود و نهایتا این سیکل ادامه دارد، نقدینگی دائما در بین بازارهای مختلف در حال جابهجا شدن است و یک عدهای سود کرده و عدهای دیگر زیان میبینند.
قدمی تصریح کرد: یکی از بازارهایی که این حجم بالای نقدینگی را جذب کرده و این جذب به صورت مستمر نبوده بلکه زمانی عدهای پولهای خود را وارد آن کرده و حالا میخواهند از آن خارج کنند، بازار سرمایه است، زمانی که افراد بنا به دلایلی بخواهند پولهای خود را خارج کنند بازار دچار رکود یا کاهش قیمت شده، شاخص کل کاهش پیدا کرده و بسیاری از افراد متضرر میشوند.
سرمایه اجتماعی، عامل اثرگذار در رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری
وی اظهار داشت: عامل اثرگذار دیگر سرمایه اجتماعی است، دولتها در هر کشوری برای حکومت و برای اینکه بتوانند سیاستهای خود را به درستی پیادهسازی کنند، نیازمند سرمایه اجتماعی هستند.
کارشناس مسائل اقتصادی افزود: وقتی افراد در حوزههای مختلف به دلیل اعتمادی که به دولت دارند متضرر میشوند باعث میشود در بلند مدت سرمایه اجتماعی از دست برود، در بازار سرمایه ایران در دولت قبل، مردم از سوی دولت تشویق شدند تا وارد بازار سرمایه شوند اما به محض ورود، بعد از یک بازه زمانی کوتاه که بازار منفی شد، بسیاری از این افراد متضرر شدند.
قدمی ادامه داد: این ضرر سرمایهگذاران باعث شد اعتماد مردم به دولت از بین برود و دولت حجم بالایی از سرمایه اجتماعی خود را از دست بدهد، پس بنابراین اگر قرار است دولت اقدامی انجام دهد که بازار سرمایه را رونق ببخشد باید بحث سرمایه اجتماعی خود را مجددا تقویت کند تا بتواند راحتتر به مشکلات این بازار بپردازد.
وی خاطرنشان کرد: در واقع سه حوزه دخالت دولت، نقدینگی بالا و سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی مردم نسبت به دولت، است که باید مورد توجه قرار گیرند تا بازار سرمایه رونق گیرد.
کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: اگر تصدیگریهای دولت در حوزه نظارتها باشد میتواند مفید باشد ولی اگر در حوزه بازیگری باشد، نهتنها دولت بازیگر خوبی نیست بلکه از وظیفه نظارتی که وظیفه ذاتی آن هم هست دور میشود و باعث میشود نتیجه مطلوب حاصل نشود.
قدمی بیان کرد: دولت نمیتواند در حوزه بازار سرمایه هم بازیگر باشد و هم ناظر، اینگونه هیچ وقت نمیتواند عملکرد بد خود را زیر سوال ببرد و چون ناظر هم خود دولت است همواره سعی میکند کیفیت را کاهش دهد.