راه ایران برای مقابله با تحریم مقالات دانشمندان ایرانی

به گزارش جهان بین نیوز، مجید مهراد رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با اشاره به تحریم مقالات ایرانی توسط برخی از بنگاه‌های انتشاراتی غرب گفت: تحریم تولیدات علمی دانشمندان و پژوهشگران ایرانی تازگی ندارد و هر از چندگاهی متوجه دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور می‌شود.

وی با ذکر مثالی در همین زمینه افزود: در سال‌های گذشته انجمن شیمی آمریکا و حتی انجمن‌هایی مانند الکترونیک آمریکا در صدد تحریم چاپ مقالات دانشمندان و پژوهشگران ایرانی برآمدند، اما با توجه به مکاتباتی که از سوی دانشمندان جهان و نه تنها ایران با آنها صورت گرفت، این انجمن‌ها متوجه خطا و اشتباهات خود شدند و در نهایت حرکت صورت گرفته را کند کردند.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با بیان اینکه مثال‌های مختلفی در زمینه تحریم ایران وجود دارد، خاطرنشان کرد: زمانی که گوگل تغییر نام خلیج فارس را به نام مجعول خلیج عربی مطرح کرد، مجله معتبر بین‌المللی جغرافیا نیز از این واژه استفاده کرد اما وقتی با جامعه دانشگاهی جهان روبرو شد و از سوی دانشگاه‌های ایران و جهان مکاتباتی و اقداماتی در این زمینه صورت گرفت پی به این خطای خود بردند و رسماً اقدام صورت گرفته را لغو کردند.

مهراد با اشاره به تحریم مقالات دانشمندان ایرانی از سوی بنگاه انتشاراتی تیلور و فرانسیس ادامه داد: تحریم بنگاه انتشاراتی تیلور و فرانسیس نیز از این قاعده مستثنی نیست ،هر چند آنها تحت فشار وزارت خزانه داری آمریکا دست به این عمل زدند، ولی اطمینان دارم که به زودی نسبت به لغو این تحریم‌ها اقدام خواهند کرد.

وی تصریح کرد: در سال‌های گذشته شاهد بودیم بخشی از بنگاه انتشاراتی الزویر که مربوط به آمریکا بود، ایران را در تحریم قرار داد و پایگاه استنادی اسکوپوس که دومین نظام استنادی جهان و وابسته به بنگاه انتشاراتی الزویر بود نیز ایران را در تحریم قرار داد، اما دیدیم که مقالات دانشمندان ایران در آن ثبت و نمایه سازی شد به طوری که در سال ۲۰۱۲ مقاله‌های ایران در آن پایگاه ۳۷ هزار مقاله بود و همین مسئله جایگاه ایران را در بین کشورهای تولیدکننده علم در جهان به خوبی تعریف کرد. به شکلی که در منطقه اول و در بین کشورهای جهان رتبه پانزدهم را احراز کرد.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با تأکید براینکه نباید به این تحریم‌ها زیاد بها داد، گفت: این سازمان‌ها و انجمن‌ها از روی فشارهای سیاسی دست به چنین اقداماتی می‌زنند و به زودی خود از آن پشیمان می‌شوند. ایران نیز کشور بزرگی است و از اقتدار علمی و تحقیقاتی برخوردار است.

مهراد اضافه کرد: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) به عنوان سومین نظام استنادی در جهان راه را براین تحریم‌ها خواهد بست و این به معنی است که این پایگاه به سهم خود در بی اثر گذاشتن تحریم‌ها نسبت به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی عمل خواهد کرد.

وی با اشاره به آمارها موجود از نشریات در این مرکز استنادی گفت: حدود یک هزار و ۲۰۰ عنوان نشریه انگلیسی جهان اسلام که مجلات بسیار معتبری هستند و بخش مهمی از این آنها در ISI و اسکوپوس نیز ایندکس می‌شود اعتبار خاصی به این پایگاه بخشیده است.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با بیان اینکه دانشمندان ایران الزاماً نباید در تلاش برای چاپ مقالات خود در مجلات غربی باشند، گفت: برای مقابله با این تحریم‌ها باید به شرق، خاورمیانه و آفریقای شمالی توجه کرد کشورهای بسیار خوبی مانند تونس، مصر، ترکیه، مالزی، پاکستان، اندونزی و نیجریه درکنار ایران کشورهای بزرگ اسلامی هستند که مجلات بین‌المللی معتبر چاپ می‌کنند.

مهراد با اشاره به آمار انتشار مقالات دانشمندان ایران در ISI و اسکوپوس گفت: تعداد مجلاتی که در ISI در آمریکا ایندکس می‌شود، نزدیک به ۱۲ هزار عنوان است و تعداد مجلاتی که در اسکوپوس ثبت و نمایه سازی می‌شود نیز نزدیک به ۲۰ هزار عنوان است.

وی با بیان اینکه دانشمندان ایران در همه نشریات مقاله چاپ نمی‌کنند، افزود: آنها در بخش‌های کوچکی از این نظام‌های استنادی مقاله چاپ و منشر می‌کنند. به همین دلیل ما نگران تحریم مقالات دانشمندان ایرانی نیستیم.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران بالغ بر ۳۰۰ عنوان از بهترین مجلات خود را به زبان انگلیسی چاپ می‌کند و این ۳۰۰ عنوان مجله در ISC ایندکس می‌شود و چون وزارت علوم و بهداشت برای ارتقای اعضای علمی خود چاپ مقاله در ISC را قبول دارد، جای نگرانی برای اعضای هیئت علمی و پژوهشگران وجود ندارد.