طبیعت در زندگی انسان‌های نقش بسیار مهمی دارد و ادامه حیات بشر بدون طبیعت امکان‌پذیر نیست اما گاهی نیز با وقوع برخی بلایای طبیعی مانند زلزله زندگی جوامع بشری در معرض خطر قرار می‌گیرد.
۰
تاریخ انتشارپنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲ - ۰۷:۰۱
کد مطلب : ۵۶۲۶۸
جهانبین نیوز گزارش می‌دهد؛
زلزله؛ نمادی از خشم ویرانگر طبیعت
اما تنها نکته مثبت طبیعت برای انسان‌ها زیبایی آن نیست در تمامی ادوار تاریخ زندگی جوامع بشری ارتباط تنگاتنگی با طبیعت داشته و می‌توان گفت بدون وجود طبیعت زندگی انسان‌ها نیز مختل می‌شود یک نمونه ساده این موضوع وابستگی انسان به درختان برای تولید اکسیژن است.
گاهی همین طبیعت که منبع حیاتی برای بشر به شمار می‌آید خشمگین شده و بلایایی بر سر انسان‌ها فرو می‌آورد که زندگی آن‌ها را با خطر نابودی مواجه می‌کند؛ زلزله، سیل، طوفان، گردباد، سونامی، تگرگ، ریزش بهمن و فوران آتش‌فشان تنها بخشی از این بلایا هستند که در اکثر مواقع نیز انسان‌ها توانایی مقابله در برابر آن‌ها و محافظت از جان خود را ندارند.
زلزله یکی از بلایای طبیعی است که انسان‌ها در برابر آن از قدرت بسیار پایینی برخودار هستند چراکه زمان رخداد این بلای طبیعی قابل پیش‌بینی نیست و همچنان با وجود تمامی پیشرفت‌های بشری زلزله در گوشه و کنار کره زمین قربانی می‌گیرد، تنها راهکار امروز جوامع بشری برای مقابله با این بلای طبیعی شناسایی نقاط دارای خطر و افزایش ایمنی ساختمان‌ها است تا درصورت وقوع زلزله کمترین خسارات ایجاد شود البته نکته قابل توجه این است که طبیعت غیرقابل پیش‌بینی است و تمامی این اقدامات نمی‌توانند به صورت صد در صدی خطر زلزله را از بین ببرند.
عبدالله رحیمی کارشناس شبکه لرزه‌نگاری شهرکرد در گفت‌وگو با خبرنگار «جهانبین نیوز»، با بیان اینکه تکان‌های ناگهانی زمین زلزله نامیده می‌شود، اظهار کرد: در ساختار کره زمین سه بخش پوسته، گوشته و هسته وجود دارد که مواد سازنده پوسته سخت و محکم هستند اما لایه گوشته از مواد نرم‌تری تشکیل می‌شوند چراکه در این لایه حرارت بالاتر است.
وی افزود: پوسته کره زمین نیز در برخی نواحی دارای شکستگی است که به آن‌ها گسل گفته می‌شود، در این گسل‌ها و با توجه به اینکه پوسته بر روی لایه نرم گوشته قرار گرفته پوسته حرکت دارد البته این حرکت بسیار کم است، در این شکستگی‌ها به مرور زمان برخی فشارها ایجاد می‌شوند که با افزایش آن‌ها و آزاد شدن ناگهانی این انرژی تکان شدیدی در پوسته رخ می‌دهد که به آن زلزله گفته می‌شود.
کارشناس شبکه لرزه‌نگاری شهرکرد با بیان اینکه مقیاس سنجش بزرگی زلزله ریشتر است، ادامه داد: زلزله‌ها معمولاً با ریشتر و عمق‌های متفاوتی رخ می‌دهند، هرچه عمق زلزله یعنی فاصله کانون آن از سطح زمین بیشتر باشد شدت زلزله کاهش پیدا می‌کند چراکه زمان رسیدن امواج به سطح زمین بیشتر است و درنتیجه تا حدودی انرژی آن‌ها توسط پوسته زمین جذب می‌شود.
رحیمی عنوان کرد: چهارمحال و بختیاری در کشور جز استان‌های خطرناک از لحاظ زلزله‌خیز بودن به شمار می‌آید چراکه گسل اصلی زاگرس از وسط این استان عبور می‌کند همچنین تعدادی گسل فرعی مانند گسل اردل، ناغان، گندمان، بلداجی و… نیز در استان وجود دارند.
وی اضافه کرد: نواحی اردل، ناغان، گندمان، بلداجی و شهر چلگرد از جمله مناطقی محسوب می‌شوند که بیش از سایر نقاط در چهارمحال و بختیاری با خطر رخداد زلزله مواجه هستند.
کارشناس شبکه لرزه‌نگاری شهرکرد تصریح کرد: از سال ۱۳۹۶ به بعد تعداد زلزله‌های سراسر کشور کاهش پیدا کرده است در چهارمحال و بختیاری نیز طی سال جاری به صورت میانگین ماهانه حدود ۱۰ زلزله رخ می‌دهد که بیشتر آن‌ها در منطقه گندمان و بلداجی رخ داده و بررگ‌ترین آن‌ها نیز ۴ ریشتر بوده است.
رحیمی یادآور شد: برخی اوقات وقوع زلزله منجر به تخلیه انرژی زمین می‌شود یعنی گاهی بالا رفتن تعداد زلزله‌های خفیف اتفاق مثبتی است اما در برخی مواقع نیز وقوع این زلزله‌های کوچک پیش زمینه وقوع یک زلزله بزرگ است برای مثال در سال‌های گذشته در ناحیه گندمان و بلداجی پس از وقوع زلزله‌های کوچک یک زلزله با بزرگی پنج ریشتر رخ داد.
وی بیان کرد: زمان وقوع زلزله‌ها قابل انجام نیست اما می‌توان با شناسایی مکان‌های دارای خطر نسبت به انجام برخی اقدامات ایمنی مانند کنترل ساخت و سازها، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و.. اقدام کرد همچنین لازم است در این نواحی منازل قدیمی با خانه‌های نوساز و مقاوم جایگزین شوند.
کارشناس شبکه لرزه‌نگاری شهرکرد افزود: خانواده‌ها باید پیش از وقوع حادثه محلی را در منزل درنظر بگیرند که هنگام وقوع زلزله تمامی اعضای خانواده در این محل حضور پیدا کنند البته این موضوع به فرهنگ‌سازی نیاز دارد که برخی نهادها مانند صدا و سیما تأثیر بالایی در این امر دارند.
خسرو کیانی مدیرکل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: این استان جزو شش استان اول کشور به لحاظ فراوانی رخدادهای طبیعی است همچنین این استان پرتراکم‌ترین استان از نظر گسل‌های موجود به شمار می‌آید.
وی افزود: با توجه به موقعیت جغرافیایی چهارمحال و بختیاری که در زاگرس مرکزی قرار دارد این استان یکی از استان‌های لرزه‌خیز کشور محسوب می‌شود همچنین بیش از ۳۲ گسل شناخته شده فعال در این استان وجود دارند بنابراین به طور میانگین روزانه زلزله‌هایی با بزرگی کمتر از سه ریشتر، هفتگی تا سه ریشتر و به صورت ماهانه بین سه تا چهار ریشتر در استان رخ می‌دهند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه هر پنج سال یک بار یک زلزله بالای پنج ریشتر در استان رخ می‌دهد، ادامه داد: تنها پاسخگویی به زلزله شناخت این پدیده و مقاوم‌سازی است، خوشبختانه در این استان طرح پهنه‌بندی لرزه‌ای در سنوات گذشته تهیه شده و در حال حاضر موقعیت گسل‌ها و میزان انرژی که از طریق آن‌ها آزاد می‌شود، قدرت وقوع زلزله، دوره بازگشت زلزله‌ها و… مشخص است.
کیانی عنوان کرد: آئین نامه ۲۸۰۰ در خصوص طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در چهارمحال و بختیاری به صورت ویژه در حال اجرا است البته ممکن است در اجرای این طرح گاهاً با مشکلاتی مواجه باشیم اما درمجموع حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد از سازه‌های استان در برابر پدیده زلزله مقاوم هستند در حالی که این رقم در کشور ۵۰ درصد است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته جهت پیشگیری از وقوع زلزله در چهارمحال و بختیاری، اضافه کرد: شناخت پدیده زلزله، تهیه پهنه‌بندی زلزله کل استان و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها از جمله این اقدامات به شمار می‌آیند که در حال انجام هستند و امیدواریم طی ۱۰ سال آینده حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد باقی مانده از سازه‌های استان نیز به مرحله‌ای از مقاومت برسند که در حال هنگام وقوع زلزله شاهد کمترین میزان خسارت در استان باشیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه دوره بازگشت زلزله در استان حدود ۵۰ تا ۷۰ سال است، تصریح کرد: از آخرین زلزله بالای ۶ ریشتر که در سال ۱۳۵۶ در استان رخ داد حدود ۵۰ سال گذشته و باید منتظر بازگشت این زلزله با همین بزرگی در نقاط استان باشیم البته در سال ۱۴۰۰ نیز یک زلزله ۵.۷ ریشتری در شهرستان کوهرنگ بخش بازفت رخ داد.
کیانی یادآور شد: راه و شهرسازی، شهرداری‌ها، بنیاد مسکن، نظام مهندسی مسئولیت بسیار سنگینی در بحث مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله برعهده دارند.
وی بیان کرد: در چهارمحال و بختیاری کارگروهی جهت ارزیابی سازه‌های موجود تشکیل شده که ۳۶۰ دستگاه ساختمان بلندمرتبه در استان به ویژه در شهرکرد بازرسی شدند که حدود ۱۶۰ ساختمان ناایمن تشخیص داده شدند که اخطاریه‌های لازم به آن‌ها ارسال شده و درصورتی که از طرف مالک اقدامی صورت نگیرد براساس دستورالعمل از طریق مراجع قضائی قابل پیگیری است.