يلدا،سردترين شبي که با دور هم نشيني گرم مي شود/از چيلَّه گِجَسه بني‌ها تا خونچه براي نوعروسان

در سراسر شهرستان بن شب يلدا بسيار با اهميت و گرامي داشته مي شود. در اين شب همه مردم به خانه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها رفته و ضمن دورهم‌نشيني و خواندن فال حافظ و فردوسي خواني به خوردن تنقلات چون گردو، بادام و ميوه مي پردازند و با شنيدن صحبت‌ها و داستان هاي بزرگترها شب را به صبح مي رسانند.

يلدا شبي به اندازه فقط يک دقيقه طولاني تر، بهانه اي است براي شاد بودن، دور هم بودن و دوست داشتن. يادمان مي آورد ايراني هستيم، يادمان مي آورد شاد بوديم و به هر بهانه اي حتي يک دقيقه بيشتر، جشن مي گرفتيم.

کسي که عمرش رو به پايان است، ارزش يک دقيقه را خوب مي داند، پاييز عاشق ترين فصل سال همين يک دقيقه بيشتر را بهانه کرده است، تا بيشتر بماند.

چيلَّه گجه سي

مراسم شب يلدا در شهر بن "چيلَّه گجه سي" نامیده می‌شود، فرصت مغتنم دوباره اي براي اعضاي خانواده فراهم مي کند تا به منزل بزرگ خانواده بروند و گردهم بنشينند و تا پاسي از شب با هم باشند.

انار
که در بالاي سبد ميوه قرار مي گيرد، يادآور چرخه زندگي، تولد دوباره و احياي نسل است. پوشش بيروني انار نماد تولد و يا سپيده دم است، و دانه هاي قرمز روشن آن نشانه درخشش زندگي است.

آخرين روز آذرماه، شب اول زمستان و درازترين شب سال  که در ميان مردمان شهر بن به چيلَّه گِجَسه  معروف است فرصتي را مناسب براي اعضاي خانواده فراهم مي کند تا  به منزل بزرگ خانواده بروند و گردهم بنشينند و تا پاسي از شب با هم باشند.

آجيل
آجيل يکي ديگر از ملزومات شب چله است. تنقلات شب چله در شهر بن بيشتر، سنجد، زردآلو خشک، هلو خشک، کشمش يا انگور بند شده، قورقا (گندم برشته و شاه دانه) مغز بادام و گردو مي باشد، که در کنار آن از ديگر آجيل ها و انواع ميوه ها هم استفاده مي شود.

نقل حکايت ها، شعرها و داستان ها به زبان ترکي

برپانمودن کرسي يکي از آداب و روسم اين شهر بوده که موجب مي شود خانواده ها با رغبت بيشتري در خانه بزرگ خانواده دور کرسي جمع مي شوند تا به حکايات ها، داستان‌ها، شعرهايي به زبان ترکي نظير، اصلي و کرم، ريحان و سردار، کوراوغلي، عاشق غريب ،و پرسيدن معماها، و خاطره  بزرگان  گوش دهند و درس هايي از گذشتگان بگيرند.
 
غذاهاي شب چله
غذايي هايي که در شب چله در شهر بن پخته مي شود بيشتر، آش جو، آبگوشت، آش گندم، کوفته، آش کشک (ماستافا) است.

خونچه
رسم بر اين است که در اين شب خونچه اي تزيين شده به خانهٔ تازه عروس يا نامزد خانواده بفرستند.

خونچه يکي از آداب خاص شب يلدا براي نوعروسان اين شهر بوده، به تحفه‌اي است که خانواده داماد در شب يلدا براي خانواده تازه‌عروس مي‌فرستد.

در ميان اين خونچه، علاوه بر هندوانه مي‌توان تحفه‌هاي رنگارنگ نظير پارچه‌هاي حريرو گرانقيمت، ميوه‌ها و شيريني‌هاي متنوع و آجيل را مشاهده کرد و اگرخانواده اي دختر تازه عروس داشته باشد که در طول اين سال به خانه بخت رفته باشد معمولا دو سه روز قبل از شب يلدا هديه و تنقلات همراه نان محلي پخته شده آماده کرده و توسط برادر عروس به منزل داماد مي فرستند.
 
کمرنگي يلدا در پس پررنگي فضاي مجازي

اعتياد به فضاي اينترنت پديده اي است مزمن، فراگير و عودکننده که با صدمات جسماني، مالي، خانوادگي، اجتماعي و رواني همراه است.

افراد وابسته به اينترنت وقت کمتري از زندگي شان را به مردم اختصاص مي دهند و در عوض بيشتر اوقاتشان را در انزوا مي گذرانند. اينترنت نقش گفت وگو را کم رنگ تر کرده و زنگ خطر جدي را براي ارتباطات انساني به صدا در آورده است. همچنين اينترنت مفري است براي کساني که از مشکلات رواني رنج مي برند و دچار تشويش، افسردگي و عدم اعتماد به نفس هستند.

آيين اين شب در ميان بني ها همانند ساير نقاط کشور بوده و برخي از اين آداب نيز ريشه در آداب و رسوم کهن مردمان اين شهر است.



در سال هاي اخير با کمرنگ شدن ارتباطات خانوادگي و فاميلي رسوم شب نشيني و صله رحم در بين خانواده ها جايگاه گذشته را ندارد و بيش تر افراد وقتشان را در فضاي مجازي مي گذارنند و متاسفانه در دنياي واقعي ارتباط و رفت و آمدهاي خانوادگي بسيار محدود شده است.
فضاي گرم، بسيار صميمي و شاد خانواده ها در گذشته، امروز جايش را به فضاي مجازي شبکه هاي اجتماعي در تلگرام، واتس آپ و... داده و متاسفانه در کنار کمرنگ شدن سنت هاي اصلي اين شب، فلسفه چرايي آن نيز فراموش شده و تنها به شبي براي پرخوري تبديل شده است.

خورشيدِ فردا کمي در تأخير است؛ که امشب را در طولاني ترين لحظات باهم بودن پر از رمز و راز عاشقانه حيات کنيم؛ پر از نيايش خويشاوندي و هم‎دلي. ياد کنيم از پرواز هاي گذشته، از سفرهاي تعالي، معجزات مکرر عمر. ياد کنيم از روزگار هميشه در شتاب، زندگاني پر رمز و راز. يکديگر را فراخوانيم به سمت يک رنگي، به سمت عشق؛ که عمر نمي ايستد.

يلدا فرصتي است براي ديدارها، وقتي کشاکش روزگار تو را از ديدار آنان که به چشمان تو نيازمندند، بازمي دارد. آتش گرم و کرسي خانه مادربزرگ ما را به گرد خويش آورده و گرمايش را با ما تقسيم مي کند تا در زمستان سر در راه، به ياد چون امشبي هميشه گرم گرم بمانيم.

انتهای پیام/