خو کردن به حیوان اثرات خطرناک بسیاری به دنبال دارد، از احتمال درگیری با بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان گرفته تا وابستگیهای عمیق روحی و روانی و حتی پرهیز از فرزند آوری.
به گزارش جهانبین نیوز؛ دنیا که صنعتی شد بسیاری از سنتها و خردهفرهنگهای زیبا نیز از بین رفت، زمانی گعدهها و دور همیهای خانوادگی بود و تعاملات قوی بین انسانی حرف اول را میزد.
ایرانیها طبق آنچه از اجداد خود به ارث برده بودند به بهانههای مختلف گرد هم جمع شده و اوقات خوبی را به یکدیگر سپری میکردند.
وقتی تلویزیون به جمعهای خانوادگی راه پیدا کرد، تعاملات انسانی یک عضو دیگر نیز پیدا کرد، عضوی که تأثیر خود را گذاشت ولی نه آنچنانکه جمعهای خانوادگی و انسانی را از هم بپاشد، تلویزیون تبدیل شد به یک عضو سازشپذیر با دورهمیهای خانوادگی.
بعد از تلویزیون نوبت به گوشیهای موبایل رسید که هر چقدر پیشرفتهتر شدند جمعها و دورهمیهای بشری را بیش از پیش از هم گسستند، دیگر مهمانیها محلی برای تعاملات خانوادگی نبودند چراکه هر کدام از مهمانان همراهی نامرئی داشت که به جای بحث و تبادلنظر با دیگران با او گرم گرفته بود و انگار که در دنیای دیگری سیر میکند.
اما دوری انسانها از یکدیگر به اینجا ختم نشد، حالا سرگرمی دیگری برای دوری از جمعهای انسانی پیدا شده است و آن حیوانات هستند که از زمانهای بسیار دور در کنار بشریت زندگی کردهاند اما این روزها از محل نگهداری حیوانات و حتی حیاتوحش به شخصیترین بخش خانهها راه پیدا کردهاند.
روزگاری شده است که انسانها به جای آنکه تنهایی خود را با انسانها پُر کنند بهسوی حیوانات مختلف از شیر و مار گرفته تا سگ و گربه دست دراز کردهاند.
در نگهداری سگ در خانه خیری نیست
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن جلالی کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: در آموزههای دینی، با در نظر گرفتن مصالح و مفاسد، درباره نگهداری برخی حیوانات در محل زندگی انسان توصیههایی شده، چنانکه از نگهداری برخی نهی شده است.
وی به روایتی درباره نگهداری حیوان در خانه از پیامبر اکرم (ص) اشاره و تصریح کرد: ایشان فرموده است: شتر مایه عزت و توانایی اهلش و گوسفند مایه برکت صاحب آن است.
کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی همچنین در خصوص نگهداری خروس در منزل گفت: امیر مؤمنان علی (ع) فرموده است: بانگ خروس، نماز اوست و بال زدنش رکوع و سجود اوست، پیامبر اکرم (ص) فرموده است: هرگاه خروس در سحر بانگ زند ندا کنندهای از بهشت فریاد میزند: کجایند خاشعان ذاکر و رکوع کنندگان و سجده کنندگان و عابدان در رفت و آمد به مساجد و آمرزش خواهان؟
جلالی نگهداری سگ در خانه را بسیار نهی کرد و بیان داشت: طبق روایات از ائمه اطهار خانهای که در آن سگ باشد، ملائکه الهی به آن در نمیآیند و در روایاتی دیگر از امیر المومنین علی (ع) آمده که از نگهداری سگ در خانه بپرهیزید.
وی افزود: امام علی (ع) در جایی دیگر فرموده است: در نگهداری سگ خیری نیست، مگر در سگ شکاری برای نگهبانی و سگ همراه گله گوسفندان.
این کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی با بیان اینکه نگهداری حیوان در محیط زندگی ممکن است آلودگی و بیماریهای زیادی را به دنبال داشته باشد عنوان کرد: ازنظر دین اسلام نظافت، پاکی و دوری از نجاسات بسیار حائز اهمیت است که باید همه آنها رعایت شود.
جلالی با اذعان بر اینکه سگ نگهبان یا سگهایی که آموزش دیدهاند را میشود در یک محیط نگهداری کرد گفت: سگهای نگهبان را باید به دور از محل سکونت نگهداری کرد و ظرفی که از آن غذا یا آب میخورد باید کاملاً جدا بوده که انتقالدهنده میکروب به انسان نباشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: متأسفانه در جامعه امروز ما نگهداری از سگهای زینتی بسیار مرسوم شده که باید در این راستا آگاهی بخشی صورت گیرد و مردم را از مضرات نگهداری آن مطلع کرد.
تمایل انسان به نگهداری از حیوانات ریشه تاریخی دارد
رویا صیادی فر در گفتوگو با جهانبین نیوز اظهار کرد: این یک حقیقت است که نگهداری از حیوانات بیشتر یک سنت غربی و مدرن بوده که دلیل آن هم جدا شدن انسانها از یکدیگر است، بعضاً این تصور پیش میآید که مردم با آغاز دوران صنعتی به نگهداری از حیوانات روی آوردند ولی واقعیت چیز دیگری است، اگر به مکتوبات تاریخی نگاهی بیندازیم خواهیم دید که انسانهای باستان هم بسیار به نگهداری از حیوانات تمایل داشتند.
مدرس و مشاور آموزش خانواده گفت: یافتههای باستانشناسی نشان میدهد انسانها از همان ابتدا میل زیادی برای نگهداری حیوانات در کنار خود داشتند.
وی افزود: در یونان، مصر و ایران باستان شاهزادگان و ثروتمندان تمایل بسیاری برای نگهداری از حیواناتی همچون سگ، گربه و حتی شیر و پلنگ داشتند، همچنین نقاشیهای بهجامانده از قرنهای هفدهم و هجدهم میلادی نیز نشان میدهد شاهزادگان اروپایی در این دوران حیوانات را در کنار خود نگهداری میکردند.
صیادی فر ادامه داد: موجودات غیرهمسان رقیبی برای انسانها نیستند به همین دلیل است که آنها دوست دارند از حیوانات بهعنوان موجودات غیر همسان نگهداری کنند، همچنین منفعتی که برخی حیوانات برای انسانها دارند نیز باعث شده تا به سمت نگهداری از حیوانات بروند.
مدرس و مشاور آموزش خانواده عنوان کرد: اما باید گفت دلیل اصلی اینکه انسانها به نگهداری از حیوانات روی آوردهاند، آن هم در دورانی که جوامع انسانی از یکدیگر بشدت فاصله گرفتهاند، جایگزین کردن حیوانات برای رفع خلاءهای تنهایشان است.
نگهداری از حیوانات سبب شده انسان حس والد بودن خود را به حیوان ابراز دارد
وی با اشاره به اینکه بسیاری از انسانها پدرانهها یا مادرانههای خود را برای حیوانات خرج میکنند خاطرنشان کرد: نگهداری از حیوانات سبب شده انسان حس والد و به دنبال آن احساس قدرت و مالک بودن خود را بدون قید و شرط به یک موجود دیگر غیر از فرزند خود نشان دهد.
صیادی فر با بیان اینکه حیوانات مهر طلبی بیشتری نسبت به انسانها دارند، اضافه کرد: این روزها داشتن یک حیوان خانگی در بین گروههای مختلف سنی و جنسیتی در ردههای مختلف اجتماعی یک مد شده است.
مدرس و مشاور آموزش خانواده با تأکید بر اینکه وابستگی برخیها به حیوانات خانگی خود تا جایی پیش رفته است که برای آنها جشنهای تولد آنچنانی میگیرند، خانههای کوچک با امکانات کامل برای حیوان خانگی خود فراهم میکنند و...یادآور شد: حتی بعضاً ارتباط و وابستگی روحی و روانی بین فرد با حیوان خانگیاش آنقدر قوی میشود که کمکم خلق و خوی حیوانی پیدا کرده و اگر روزی حیوان خود را بنا به دلایلی از دست بدهد دچار عواقب روحی و روانی شدیدی میشود.
وی بیان کرد: یکی از مهمترین دلایل برای نگهداری از حیوانات خانگی حس همدمی است که آنها به انسانها میدهند، این افراد حیوانات را دوستانی میدانند که هیچ آسیبی به آنها وارد نمیکنند و بهعنوان یکی از اعضای خانواده میتواند یک دوست بیریا برای انسان باشد.
صیادی فر تأکید کرد: از طرفی حیواناتی مثل سگها میتوانند دوست و محافظ خوبی برای کودکان، سالمندان، افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی و... باشند، موضوعی که سالها است در کشورهای خارجی موردتوجه قرار گرفته است.
وابستگی شدید به حیوانات خانگی ضرر غیرقابل انکار
مدرس و مشاور آموزش خانواده تصریح کرد: نگهداری از حیوانات خانگی علاوه بر موارد مثبت، دارای تبعات منفی بسیاری است، شاید یکی از مهمترین ضررهایی غیرقابل انکار نگهداری از حیوان خانگی وابستگی شدیدی است که انسان میتواند نسبت به یک حیوان داشته باشد، همین وابستگی شدید باعث میشود که انسانها راحتتر از ارتباط با دیگر انسانها و حتی مسؤولیت بچهدار شدن چشمپوشی کنند.
وی با اشاره به اینکه این تفکر که بوجود آوردن و نگهداری از یک انسان بهمراتب سختتر از نگهداری از یک حیوان است در حال رشد در بین جوامع بهویژه جوانان است، گفت: افزایش مسؤولیتها، مشکلات اقتصادی، عدم اعتماد مردم نسبت به یکدیگر و... باعث شده تا تمایل کمتری برای فرزند آوری وجود داشته باشد، لذا برای پُر شدن خلأهای عاطفی به سمت نگهداری از حیوانات روی آورده میشود.
صیادی فرد با اشاره به آموزههای دین اسلام در خصوص خوشرفتاری با حیوانات، افزود: اما در همین آموزهها به دلیل بیماریهای زیادی که میتواند از سگ به انسان منتقل شود آمده که این حیوان نباید در محل زندگی انسانها باشد، میتوان سگ داشت اما نه در جایی که کودکان و حتی خود بزرگسالان زندگی میکنند.
مدرس و مشاور آموزش خانواده ادامه داد: جایگزین کردن حیوان خانگی بهجای انسان امری خطرناک است، هم به لحاظ روحی و روانی و هم به لحاظ بهداشتی، حیوانات میتوانند ناقل بسیاری از بیماریها ازجمله انگلی، قارچی، پوستی و... باشند و افراد دارای بیماری زمینهای یا زنان باردار نباید در کنار این حیوانات قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه نگهداری از حیوانات به این شکلی این روزها مرسوم شده است یک فرهنگ وارداتی غربی است، عنوان کرد: باید در نظر داشت که همصحبتی با حیوان یکطرفه است درحالیکه در تعاملات انسانی بحث و تبادلنظر صورت میگیرد.
عدم فرهنگسازی مناسب در خصوص نگهداری از حیوانات ویژه جامعه ایرانی را تهدید میکند
صیادی فر خاطرنشان کرد: عدم فرهنگسازی مناسب در خصوص نگهداری از حیوانات مسئله مهمی است که جوامع بهویژه جامعه ایرانی را تهدید میکند، خطر این فرهنگ وارداتی غلط برای کشوری مثل ایران بسیار بیشتر است و اثرات سوء و مخرب زیادی به دنبال خواهد داشت.
مدرس و مشاور آموزش خانواده تأکید کرد: دلیل اینکه همزیستی با حیوانات در جامعه ایرانی خطرناکتر از دیگر جوامع است این است که در این کشور هنوز خانواده، تعاملات انسانی، قومیتها و... جایگاه خود را حفظ کرده است و چون این خردهفرهنگها در جوامع غربی مدتها است که از بین رفته است آسیب چندانی متوجه آنها نخواهد شد.
حیوانات خانگی نیازهای عاطفی فردی که از آنها مراقبت میکند را برآورده میکنند
محمد زوارشانی دکتری دامپزشک و مدرس دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد؛ در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: در اصطلاح به حیوانات خانگی (pet animals گفته میشود، حیوانات خانگی درواقع حیواناتی هستند که به بالقوه برای فردی که از آنها مراقبت میکند ایجاد مشکل نمیکند و تهدیدآمیز نیستند.
وی افزود: از طرفی حیوانات خانگی نیازهای عاطفی فردی که از آنها مراقبت میکند را برآورده میکنند.
دکتری دامپزشک با اشاره به اینکه حیوانات خانگی به دو دسته تقسیم میشوند، ادامه داد: دسته اول حیوانات، معمولتر هستند ازجمله سگ، گربه، پرندگان زینتی، ماهیان آکواریومی و... دسته دیگر ازجمله خرگوش، همستر، لاکپشت، جوجه تیغی، و... چندان متداول نیستند اما بهعنوان حیوان خانگی محسوب میشوند.
زوارشانی عنوان کرد: حیواناتی که در حیات وحش زندگی میکنند، حتی اگر از دوران نوزادی در کنار انسانها نگهداری شوند، ممکن است بهصورت بالقوه به خوی وحشیگری خود بازگردند و به فرد نگهدارنده آسیب بزنند این دست از حیوانات جزو حیوانات خانگی محسوب نمیشوند.
وی خاطرنشان کرد: افراد سوداگر بهصورت قاچاق حیوانات در اصطلاح وحشی که در زمره حیوانات خانگی محسوب نمیشوند را در خانه نگهداری میکنند، این مسئله در ایران نیز دیده شده است.
بین 60 تا 80 درصد بیماریهای عفونی در دامپزشکی و پزشکی مشترک هستند
مدرس دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد اضافه کرد: در آخرین منابعی که منتشر شده است آمده بین 60 تا 80 درصد بیماریهای عفونی در دامپزشکی و پزشکی مشترک هستند، لذا بیماریهایی که تعداد آنها کم هم نیست وجود دارد که میتواند از حیوان به انسانها منتقل شود.
زوارشانی یادآور شد: معروفترین بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان شامل تب مالت (انتقال از طریق مصرف فراوردههای لبنی آلوده)، سل، بیماریهای ویروسی مثل تب کریمه کونگو (چهارمحال و بختیاری در فصل تابستان کانون تب کریمه کونگو است)، شاربن و... هستند.
وی بیان کرد: بیماریهایی هم وجود دارد که از دام به انسان منتقل میشود اما عوارض و شدت کمتری دارند، مثل آنفولانزا پرندگان، البته آنفولانزای خوکی اگر به انسان منتقل شود میتواند کشنده باشد.
دکتری دامپزشکی تأکید کرد: جدیدترین ویروسی که مشترک بین انسان و حیوان است، کووید-19 است که در بررسیهای اولیه مشخص شد این ویروس از حیواناتی مثل خفاش یا حیوانی که مختص منطقه چین است، به انسان منتقل شده است.
زوارشانی گفت: حیوانات خانگی چون در منزل نگهداری میشوند و ارتباط کمتری با محیط خارج دارند بنابراین احتمال ایجاد آلودگیها در آنها کمتر است، طبیعتاً زمانی که حیوان در داخل خانه نگهداری میشود چون تماس کمتری با حیوانات ولگرد دارد به لحاظ بیماریهای قارچی، عفونی، ویروسی و انگلی وضعیت بهتری دارد.
باید مراقب بیماریهای خطرناک مشترک بین انسان و حیوانات بود
وی افزود: با همه این موارد حیوانات خانگی هم دچار بیماری میشوند، برای مثال یک عفونتی به نام دیستمپر یا پاروویروس وجود دارد که در سگسانان اتفاق میافتد که البته جزو بیماریهای مشترک محسوب نمیشود.
مدرس دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد ادامه داد: برای اینکه یک حیوان را در خانه نگهداریم باید اصول اولیه بهداشتی را برای این کار رعایت کنیم، اقدامات اولیه برای این کار ابتدا واکسیناسیون است که حتماً حیوان خانگی باید واکسنهای موردنیاز را دریافت کند.
زوارشانی عنوان کرد: برای مثال در رابطه با سگ واکسنهای هاری، پاروویروس، دیستمپر و... باید تزریق شود.
وی خاطرنشان کرد: درمانهای ضدانگل برای حیوانات خانگی حتماً باید انجام شود، ذکر این نکته ضروری است که یک بیماری انگلی بسیار حاد مشترک بین انسان و حیوان وجود دارد که به آن کیست هیداتیک گفته میشود و میتواند از طریق سگ به انسان منتقل و باعث ایجاد ضایعات کیستی در کبد، مغز، ریه و... شود که موارد آن را در چهارمحال و بختیاری نیز مشاهده کردهایم.
دکتری دامپزشکی اضافه کرد: حتماً باید اصول اولیه بهداشتی در رابطه با نگهداری حیوانات در خانه رعایت شود، سایر اصول بهداشتی نظیر شستوشوی مداوم حیوان بهصورت هفتگی و یا دو هفته یکبار، جدا کردن ظرف غذای حیوان، جداسازی جایی که قرار است حیوان زندگی کند و... بسیار مهم است.
حیوان نباید بهراحتی در محیط زندگی انسانها رفت و آمد داشته باشد
زوارشانی بیان کرد: حیوان نباید بهراحتی در محیط زندگی انسانها رفت و آمد داشته باشد، بهویژه در خصوص گربه، این حیوان میتواند یک عفونت انگلی به نام توکسوپلاسما را به زنان باردار منتقل کند که این انگل باعث ایجاد بیماری به نام توكسوپلاسموز در این زنان و سقط جنین میشود.
وی اظهار داشت: توصیه دیگر این است که اگر حیوان به هر دلیلی دچار مشکل شد از درمانهای خودسرانه پرهیز کنید و حتماً برای درمان پیش دامپزشک ببرید، بهخصوص در رابطه با استفاده از آنتیبیوتیکها حتماً حیوان باید معاینه و سپس برای وی آنتیبیوتیک مناسب تجویز شود.
مدرس دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد افزود: بنابراین نگهداری pet animals جدای از مباحث شرعی آن به لحاظ بهداشتی و دامپزشکی اصولاً اشکالی ندارد منوط به اینکه شرایط بهداشتی حتماً رعایت شود.
به گزارش جهانبین نیوز؛ نگهداری از حیوانات در خانه فرهنگ وارداتی تحفه غرب است که در سایه ضعف فرهنگ در حال ریشه دواندن در بین مردم به ویژه جوانان است.
خو کردن به حیوان اثرات خطرناک بسیاری به دنبال دارد، از احتمال درگیری با بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان گرفته تا وابستگیهای عمیق روحی و روانی و حتی پرهیز از فرزندآوری.
در جامعه ایرانی که هنوز خانواده و مناسبات خانوادگی حرف اول را میزند ورود یک مهمان ناخوانده آن هم حیوانات تهدیدآمیز و خطرناک است که حتما باید برای آن اندیشهای اندیشید.