شهرستان کوهرنگ که زماني هشت درصد اب کشور را تامين مي کرد اکنون شبيه کويري تشنه است.
۰
تاریخ انتشاريکشنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۶ - ۰۹:۱۷
کد مطلب : ۳۶۹۵۱
جهنم بهشت آباد!/ طرح هاي غيرمنطقي انتقال آب، پتکي بر پيکره چهارمحال و بختياري
به گزارش جهانبین نیوز به نقل از کوهرنگ خبر، براي تهيه خبري در مورد مشکلات آبي کوهرنگ به سرچشمه هاي آب در شهرستان کوهرنگ به دو سد تنظيمي اول و دوم کوهرنگ مراجعه کرديم، در نگاه اول باورمان نبود که چه چيزي مي بينيم، زميني کويري که تا چشم کار مي‌کرد زمين ترک خورده با غارهاي بزرگ بود پيش خود فکر کرديم که شايد اشتباه آمده باشيم ولي ما شهروند همين خاک هستيم و در آن بزرگ شديم ضمن اينکه چشمه کوهرنگ از ديگر سرچشمه هاي اصلي کشور است با لوله هايي عظيم در دهانه خود نيمي از آب را به استان هاي همجوار انتقال داده اند و تنها باريکه اي آب بيشتر برايش باقي نمانده است که آن هم در حال خشک شدن است.
بغض عجيبي گلويمان را گرفته بود که در سرچشمه هاي زاگرس در دامنه زردکوه که زماني هشت درصد آب کشور را تامين مي کرد اکنون به برهوتي کويري تبديل شده است، چه اتفاقي افتاده است که زردکوه به اين درد مبتلا شده؟ به راستي مقصر کيست؟ استان چهارمحال و بختياري تاوان کدام سياست هاي غلط سياسيون را پس مي دهد؟
شهرستان کوهرنگ که در ده پانزده سال گذشته در جاي جاي آن سياه چادرهاي عشايري برپا بود و کشاورزان و دامداران زيادي فعاليت مي کردند امروزه کمترين اثري از آنها نيست و به مناطق دور و شهرهاي ديگر مهاجرت کرده اند چراکه از قديم گفته اند که هر جا آب هست آبادي هم هست.
سد تنظيمي تونل دوم کوهرنگ
خشک شدن چشمه ها و رودها و چشمه ساران در اثر سدسازي ها و حفر تونل ضربه مهلکي را بر محيط زيست وارد کرده است بطوري که اين وضعيت براي پرندگان و حيوانات منطقه هم قابل تحمل نبوده و مجبور به مهاجرت کرده است.
صداي آخرين نفس‌هاي رودهاي روان و چشمه ساران در استان چهارمحال و بختياري و بخصوص کوهرنگ به گوش مي رسد، شن‌هاي کف رود نمي‌درخشند و آب زلالش کدر شده، پرندگان مهاجر در کنارش آشيانه نمي‌سازند و ماهيان خوش خط و خال ديگر ديده نمي شوند چون زيستگاه آنان زير چرخ لودرها خراب شده است.
محيط زیستي که جز خاک چيزي ندارد
دشتي با باغ‌هاي پربار، دامنه‌هايي سبز و چشمه‌هايي پرآب که هزاران سال حيات‌بخش رود اسطوره‌اي کارون بوده است، تصويري قديمي از دشت بيرگان در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختياري که اکنون چشمه‌هايش خشکيده، رودخانه‌اش نيمه جان است و مردمش نگران چرا که روي همين رود نيمه‌جان هم قرار شده سدي بسازند و آبش را به جايي ديگر ببرند.
تونل سوم کوهرنگ در 120 کيلومتري جنوب شرقي شهرکرد در استان چهار محال و بختياري به منظور انتقال آب از رودخانه کوهرنگ (از سرشاخه هاي کارون) جهت تأمين قسمتي از کمبود آب منطقه مرکزي ايران براي مصارف شرب، صنعت، کشاورزي و افزايش حجم آب تنظيم شده است.
سد زاينده رود اصفهان با استفاده از سد مخزني کوهرنگ سه در حال احداث است، اين پروژه از سال 73 آغاز و اکنون پس از 23 سال مراحل پاياني خود را طي مي‌کند، اين تونل از نظر ساختاري در زون زاگرس مرتفع واقع شده است و در مسير 23 کيلومتري خود از سازندهاي مختلف زمين شناسي و گسل هاي متعدد عبور مي‌کند، بالا بودن سطح آبهاي زيرزميني و ميزان بارش سالانه باعث ايجاد شرايط مناسب براي به وجود آمدن اشکال کارستي در منطقه شده است، براي مقابله با هجوم آب از محيط هاي کارستي به درون تونل در حين حفاري، از ميان روش‌هاي موجود براي آب بندي از روش تزريق سيمان به همراه مصالح پرکننده استفاده شد. اين مسئله نه تنها احتمال تغيير مسير آبهاي زيرزميني را به دنبال دارد، حتي مي‌تواند در دراز مدت باعث مسدود شدن اين آب راه‌ها و در نتيجه خشک شدن چشمه‌هايي شود که آب چندين رودخانه مهم کشور (کارون، زاينده رود و غيره) را تامين مي‌کنند.
خداحافظي چشمه ها
سال هاي دوري نمي گذرد که وقتي رودخانه اي زلال از کوهرنگ مي گذشت چشم انداز زيبايي از آب و جنگل خلق مي کرد.
اين رودخانه فضاي کم نظيري را به ساکنان روستاهاي همسايه خود هديه مي کرد و زيستگاه نادري براي گونه هاي جانوري بود.
مي گويند سال هاي نه چندان دور اين رودخانه داراي چنان اکوسيستم قوي بود که براي ورود يا گذشتن از رودخانه هر لحظه احتمال حمله جانوران مقيم در حاشيه آن وجود داشت.
آن زمان شمار بالاي پرندگان، حضور خزندگاني چون مارها بر تنه و ساقه‌هاي درختان کهنسال براي گرفتن حمام آفتاب، آشيانه انواع پرندگان، وجود گونه‌هاي ماهي کوچک و بزرگ جثه نظر هر بيننده‌اي را به خود جلب مي‌کرد.
از دو دهه پيش رودخانه خروشاني که مادر کارون مي نامند زير ضربات سهمگين کارخانه هايي که براي آبادان کردن آمده بودند کمر خم کرده و اينک نفس هايش به شماره افتاده است.
آري اينک صداي آخرين نفس‌هاي آب کوهرنگ به گوش مي رسد، شن‌هاي کف رود نمي‌درخشند و آب زلالش کدر شده، پرندگان مهاجر در کنارش آشيانه نمي‌سازند و ماهيان خوش خط و خال ديگر ديده نمي شوند چون زيستگاه آنان خراب شده است.
خشک شدن 54 چشمه در اثر تونل بهشت آباد
استاندار سابق استان چهارمحال و بختياري گفت: حذف تونل 67 کيلومتري بهشت آباد، از خشک شدن 54 چشمه در شهرستان هاي شهرکرد، بروجن، اردل، کيار و فارسان در اين استان جلوگيري کرد.
قاسم سليماني دشتکي افزود: موافقت با احداث سد بهشت آباد در صورتي است که تراز آورد و برداشت سد، رعايت مسائل زيست محيطي و همچنين جلوگيري از بروز خسارت به 2 استان خوزستان و چهارمحال و بختياري مورد توجه باشد.
طرح بهشت آباد براي انتقال آب از استان چهارمحال و بختياري به اصفهان، يزد و کرمان اجرايي شد، در صورت اجراي اين طرح سالانه 1.1 ميليارد مترمکعب آب را به فلات مرکزي منتقل مي کند.
اين طرح تاکنون مخالفت کارشناسان، مسئولان، نمايندگان و همه افکار عمومي استان هاي خوزستان و چهارمحال و بختياري را در پي داشته است.
کلک هايي بختياري به تاريخ سپرده شدند
اما در حال حاضر رودخانه بيرگان که زماني عشاير بختياري با کلک‌هايي که از مشک ساخته مي‌شد و با قايق‌هايي دست ساز به سختي و گاهي با خطرغرق شدگي از آن عبور مي‌کردند تا حدي کاهش يافته که کودکان در آن بازي مي‌کنند و مي شود در آن به ورزش فوتبال پرداخت چرا که آبي براي انتقال نيست.
خشک شدن 9 چشمه در کوهرنگ در اثر احداث تونل
فرماندار کوهرنگ در گفتگو با خبرنگار کوهرنگ خبر گفت: بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب و خشکسالي تاکنون 9 چشمه در شهرستان کوهرنگ خشک شده است که با توجه به روند کنوني در آينده اي نزديک اين تعداد بيشتر هم مي شود.
مرتضي زمان‌پور اظهار داشت: اين چشمه‌ها در مجموع بيش از 1800 ليتر در ثانيه حق آبه داشته‌اند که بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب و خشکسالي خشک شده‌اند.
وي با بيان اينکه 20 هزار هکتار زمين قابل کشت در کوهرنگ شناسايي شده است افزود: اين زمين‌هاي کشاورزي حق آبهاي از تونل‌هاي انتقال آب کوهرنگ يک، 2 و 3 ندارند.
فرماندار کوهرنگ بيان کرد: اين 20 هزار هکتار زمين کشاورزي قابل کشت به علت عدم تخصيص آب براي کشاورزي و خشک شدن چشمه‌ها بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب خسارت ديده‌اند.
زمان‌پور با اشاره به خشکسالي سال‌هاي گذشته خاطرنشان کرد: متوسط بارش باران در شهرستان کوهرنگ 1350 ميلي‌متر بود که سال گذشته به 1200 ميلي‌متر کاهش يافت.
وي با بيان اينکه بارش برف نيز بسيار کاهش يافته است، تصريح کرد: در سال‌هاي گذشته بارش برف بين 3 تا 4 متر بود در حالي که که در سال گذشته تنها 30 سانتي‌متر بارش برف ثبت شده است.
دشت هايي با غارهاي بزرگ و خشکيده
کرامت حافظي فعال محيط زيست در گفتگو با خبرنگار کوهرنگ خبر با اشاره به اثرات زيست محيطي سد و تونل سوم کوهرنگ اظهار داشت: شرايط کنوني منطقه با گذشته بسيار متفاوت است.
وي گفت: از زمان حفر تونل 24 کيلومتري کوهرنگ سوم در منطقه کوهرنگ، چشمه مرواريد و چشمه‌هاي فراوان کوه زرآب در دشت بيرگان، دشت زرين، نصيرآباد و منطقه نعل اشکنان کوهرنگ خشکيده و از ميان رفته‌اند، به گونه‌اي که ديگر منطقه بيرگان مولد آب نيست و ساکنان منطقه تنها با اتکا به رودخانه نيمه‌جاني که از بالادست وارد دشت بيرگان مي‌شود، معيشت مي‌گذرانند.
گزارش از همت بدري فرد کوهرنگ
انتهاي پيام1026ج /610ک
بغض عجيبي گلويمان را گرفته بود که در سرچشمه هاي زاگرس در دامنه زردکوه که زماني هشت درصد آب کشور را تامين مي کرد اکنون به برهوتي کويري تبديل شده است، چه اتفاقي افتاده است که زردکوه به اين درد مبتلا شده؟ به راستي مقصر کيست؟ استان چهارمحال و بختياري تاوان کدام سياست هاي غلط سياسيون را پس مي دهد؟
شهرستان کوهرنگ که در ده پانزده سال گذشته در جاي جاي آن سياه چادرهاي عشايري برپا بود و کشاورزان و دامداران زيادي فعاليت مي کردند امروزه کمترين اثري از آنها نيست و به مناطق دور و شهرهاي ديگر مهاجرت کرده اند چراکه از قديم گفته اند که هر جا آب هست آبادي هم هست.
خشک شدن چشمه ها و رودها و چشمه ساران در اثر سدسازي ها و حفر تونل ضربه مهلکي را بر محيط زيست وارد کرده است بطوري که اين وضعيت براي پرندگان و حيوانات منطقه هم قابل تحمل نبوده و مجبور به مهاجرت کرده است.
صداي آخرين نفس‌هاي رودهاي روان و چشمه ساران در استان چهارمحال و بختياري و بخصوص کوهرنگ به گوش مي رسد، شن‌هاي کف رود نمي‌درخشند و آب زلالش کدر شده، پرندگان مهاجر در کنارش آشيانه نمي‌سازند و ماهيان خوش خط و خال ديگر ديده نمي شوند چون زيستگاه آنان زير چرخ لودرها خراب شده است.
محيط زیستي که جز خاک چيزي ندارد
دشتي با باغ‌هاي پربار، دامنه‌هايي سبز و چشمه‌هايي پرآب که هزاران سال حيات‌بخش رود اسطوره‌اي کارون بوده است، تصويري قديمي از دشت بيرگان در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختياري که اکنون چشمه‌هايش خشکيده، رودخانه‌اش نيمه جان است و مردمش نگران چرا که روي همين رود نيمه‌جان هم قرار شده سدي بسازند و آبش را به جايي ديگر ببرند.
تونل سوم کوهرنگ در 120 کيلومتري جنوب شرقي شهرکرد در استان چهار محال و بختياري به منظور انتقال آب از رودخانه کوهرنگ (از سرشاخه هاي کارون) جهت تأمين قسمتي از کمبود آب منطقه مرکزي ايران براي مصارف شرب، صنعت، کشاورزي و افزايش حجم آب تنظيم شده است.
سد زاينده رود اصفهان با استفاده از سد مخزني کوهرنگ سه در حال احداث است، اين پروژه از سال 73 آغاز و اکنون پس از 23 سال مراحل پاياني خود را طي مي‌کند، اين تونل از نظر ساختاري در زون زاگرس مرتفع واقع شده است و در مسير 23 کيلومتري خود از سازندهاي مختلف زمين شناسي و گسل هاي متعدد عبور مي‌کند، بالا بودن سطح آبهاي زيرزميني و ميزان بارش سالانه باعث ايجاد شرايط مناسب براي به وجود آمدن اشکال کارستي در منطقه شده است، براي مقابله با هجوم آب از محيط هاي کارستي به درون تونل در حين حفاري، از ميان روش‌هاي موجود براي آب بندي از روش تزريق سيمان به همراه مصالح پرکننده استفاده شد. اين مسئله نه تنها احتمال تغيير مسير آبهاي زيرزميني را به دنبال دارد، حتي مي‌تواند در دراز مدت باعث مسدود شدن اين آب راه‌ها و در نتيجه خشک شدن چشمه‌هايي شود که آب چندين رودخانه مهم کشور (کارون، زاينده رود و غيره) را تامين مي‌کنند.
خداحافظي چشمه ها
سال هاي دوري نمي گذرد که وقتي رودخانه اي زلال از کوهرنگ مي گذشت چشم انداز زيبايي از آب و جنگل خلق مي کرد.
اين رودخانه فضاي کم نظيري را به ساکنان روستاهاي همسايه خود هديه مي کرد و زيستگاه نادري براي گونه هاي جانوري بود.
مي گويند سال هاي نه چندان دور اين رودخانه داراي چنان اکوسيستم قوي بود که براي ورود يا گذشتن از رودخانه هر لحظه احتمال حمله جانوران مقيم در حاشيه آن وجود داشت.
آن زمان شمار بالاي پرندگان، حضور خزندگاني چون مارها بر تنه و ساقه‌هاي درختان کهنسال براي گرفتن حمام آفتاب، آشيانه انواع پرندگان، وجود گونه‌هاي ماهي کوچک و بزرگ جثه نظر هر بيننده‌اي را به خود جلب مي‌کرد.
از دو دهه پيش رودخانه خروشاني که مادر کارون مي نامند زير ضربات سهمگين کارخانه هايي که براي آبادان کردن آمده بودند کمر خم کرده و اينک نفس هايش به شماره افتاده است.
آري اينک صداي آخرين نفس‌هاي آب کوهرنگ به گوش مي رسد، شن‌هاي کف رود نمي‌درخشند و آب زلالش کدر شده، پرندگان مهاجر در کنارش آشيانه نمي‌سازند و ماهيان خوش خط و خال ديگر ديده نمي شوند چون زيستگاه آنان خراب شده است.
خشک شدن 54 چشمه در اثر تونل بهشت آباد
استاندار سابق استان چهارمحال و بختياري گفت: حذف تونل 67 کيلومتري بهشت آباد، از خشک شدن 54 چشمه در شهرستان هاي شهرکرد، بروجن، اردل، کيار و فارسان در اين استان جلوگيري کرد.
قاسم سليماني دشتکي افزود: موافقت با احداث سد بهشت آباد در صورتي است که تراز آورد و برداشت سد، رعايت مسائل زيست محيطي و همچنين جلوگيري از بروز خسارت به 2 استان خوزستان و چهارمحال و بختياري مورد توجه باشد.
طرح بهشت آباد براي انتقال آب از استان چهارمحال و بختياري به اصفهان، يزد و کرمان اجرايي شد، در صورت اجراي اين طرح سالانه 1.1 ميليارد مترمکعب آب را به فلات مرکزي منتقل مي کند.
اين طرح تاکنون مخالفت کارشناسان، مسئولان، نمايندگان و همه افکار عمومي استان هاي خوزستان و چهارمحال و بختياري را در پي داشته است.
کلک هايي بختياري به تاريخ سپرده شدند
اما در حال حاضر رودخانه بيرگان که زماني عشاير بختياري با کلک‌هايي که از مشک ساخته مي‌شد و با قايق‌هايي دست ساز به سختي و گاهي با خطرغرق شدگي از آن عبور مي‌کردند تا حدي کاهش يافته که کودکان در آن بازي مي‌کنند و مي شود در آن به ورزش فوتبال پرداخت چرا که آبي براي انتقال نيست.
خشک شدن 9 چشمه در کوهرنگ در اثر احداث تونل
فرماندار کوهرنگ در گفتگو با خبرنگار کوهرنگ خبر گفت: بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب و خشکسالي تاکنون 9 چشمه در شهرستان کوهرنگ خشک شده است که با توجه به روند کنوني در آينده اي نزديک اين تعداد بيشتر هم مي شود.
مرتضي زمان‌پور اظهار داشت: اين چشمه‌ها در مجموع بيش از 1800 ليتر در ثانيه حق آبه داشته‌اند که بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب و خشکسالي خشک شده‌اند.
وي با بيان اينکه 20 هزار هکتار زمين قابل کشت در کوهرنگ شناسايي شده است افزود: اين زمين‌هاي کشاورزي حق آبهاي از تونل‌هاي انتقال آب کوهرنگ يک، 2 و 3 ندارند.
فرماندار کوهرنگ بيان کرد: اين 20 هزار هکتار زمين کشاورزي قابل کشت به علت عدم تخصيص آب براي کشاورزي و خشک شدن چشمه‌ها بر اثر احداث تونل‌هاي انتقال آب خسارت ديده‌اند.
زمان‌پور با اشاره به خشکسالي سال‌هاي گذشته خاطرنشان کرد: متوسط بارش باران در شهرستان کوهرنگ 1350 ميلي‌متر بود که سال گذشته به 1200 ميلي‌متر کاهش يافت.
وي با بيان اينکه بارش برف نيز بسيار کاهش يافته است، تصريح کرد: در سال‌هاي گذشته بارش برف بين 3 تا 4 متر بود در حالي که که در سال گذشته تنها 30 سانتي‌متر بارش برف ثبت شده است.
دشت هايي با غارهاي بزرگ و خشکيده
کرامت حافظي فعال محيط زيست در گفتگو با خبرنگار کوهرنگ خبر با اشاره به اثرات زيست محيطي سد و تونل سوم کوهرنگ اظهار داشت: شرايط کنوني منطقه با گذشته بسيار متفاوت است.
وي گفت: از زمان حفر تونل 24 کيلومتري کوهرنگ سوم در منطقه کوهرنگ، چشمه مرواريد و چشمه‌هاي فراوان کوه زرآب در دشت بيرگان، دشت زرين، نصيرآباد و منطقه نعل اشکنان کوهرنگ خشکيده و از ميان رفته‌اند، به گونه‌اي که ديگر منطقه بيرگان مولد آب نيست و ساکنان منطقه تنها با اتکا به رودخانه نيمه‌جاني که از بالادست وارد دشت بيرگان مي‌شود، معيشت مي‌گذرانند.
گزارش از همت بدري فرد کوهرنگ
انتهاي پيام1026ج /610ک