نمدمالي يكي از ديرينه ترين هنرهاي صناعي است كه از قرن هاي متمادي و چه بسا از بدو شكل گيري زندگي اجتماعي انسانها وجود دارد.
۰
به گزارش جهانبین نیوز نمدمالي يكي از ديرينه ترين هنرهاي صناعي است كه از قرن هاي متمادي و چه بسا از بدو شكل گيري زندگي اجتماعي انسانها وجود دارد. انسانها از زماني كه حيوانات وحشي را اهلي وبراي پرورش آنها را به مناطق مختلف از جمله ارتفاعات، دشت و ... مي بردند نياز به زيرانداز و تن پوشي گرم داشتند كه با توجه به وفور مواداوليه و پي بردن به خاصيت پشم اين هنر صناعي شكل گرفت تا جائي كه اغلب نيازهاي خود را مصنوعات نمدي تشكيل مي داد.
با توجه به سطور بالا استان چهارمحال و بختياري با ارتفاع ۲۰۶۰ متر از سطح دريا و همچنين بافت اجتماعي و جغرافيايي، استان در بخش دامداري و دامپروري و ... از قطب هاي توليد نمد محسوب مي گردد.
روش كار نمدمالي:
پس از آنكه عشاير گوسفندان خود را از قشلاق به ييلاق مي آورند (در خردادماه) پشم گوسفندان را در آب هاي جاري شستشو مي كنند (به اصطلاح محلي گرده شور) سپس طي مراسم خاصي پشم گوسفندان را به وسيله قيچي مخصوصي به نام چره مي چينند و پشم هر گوسفند را جداگانه بسته بندي مي نمايند. وقتي پشم چيده شد و از نظر رنگ بندي و كيفيت جداسازي شد، صنعتگران نمدمال كه اكثراً بصورت سنتي در مجاورت عشاير قرار دارند پشم موردنياز را خريداري نموده و به محل كار خود انتقال مي دهند.
در مرحله اول پشم را حلاجي مي نمايند. در گذشته به وسيله كمانهاي دستي اين كار صورت مي گرفت ليكن در يكي دو دهه اخير توسط دستگاه حلاجي اين كار صورت مي گيرد. سپس براساس نوع نمدي كه مي خواهند مالش دهند قالب آن را پهن مي كنند (قالب معمولاً يك تكه حصير است) و بوسيله ابزار ساده اي به نام پنجي الياف پشم حلاجي شده را تا ارتفاع ۶۰ سانتي متر بر روي قالب بصورت يكنواخت مي ريزند به اصطلاح محلي پشم را بر روي قالب بصورت پف يا پفكي در آورده كه بعد از اين عمل با همان وسيله (پنجي يا پنجك) بر روي پشم پف شده فشار مي دهند تا كمي از حجم آن كاسته شود.
مرحله دوم: بر روي پشم هاي ريخته شده در قالب آب داغ بصورت يكنواخت مي ريزند كه اين عمل پشم را سنگين كرده و در همان مرحله الياف پشم به يكديگر زنجير مي شوند.
مرحله سوم: قالب را به صورت لوله مي پيچند و دور آن را با طناب مي بندند و حدود ۲۰ دقيقه تحت فشار چند كارگر با ضربات دست پا به آن ضربه مي زنند تا الياف پشم بصورت بهم فشرده و نسج گونه گردد كه به اين مرحله خامه مي گويند.
مرحله چهارم :
در اين مرحله قالب را باز كرده و لبه هاي نمد را روي خود برگردان مي كنند و مقدار كمي پشم حلاجي شده در آن اضافه مي كنند و بر روي سطح كار مخلوطي از آب و صابون پخته شده (صابون معروف به پي P) مي ريزند و مجدداً قالب را بسته و مالش مي دهند.
مرحله پنجم :
قالب را باز كرده و نوبت گذاردن نقش و طرح بر روي نمد مي باشد كه به دو طريق انجام مي شود.
الف) قبل از ريختن پشم بر روي قالب نقش ترسيم و طراحي مي شود و بعد روي پشم ريخته شده به هم مي چسبند.
ب) در نمد قالب كرده نقش از قبل ساخته و تهيه مي نمايند و بر روي آن مي گذارندو بوسيله محلول آب گرم و صابون با فشار و مالش دادن تا طرح و نقش بر روي نمد بچسبد و بعد نمد را لوله كرده و مالش مي دهند.
مرحله ششم: در اين مرحله مجدداً نمد را بصورت لوله كرده و به مدت ۵/۱ الي ۲ ساعت موردمالش و ورز دادن قرار مي دهند ودرحين انجام مالش نسبت به صاف نمودن و قرينه كردن طرح و نقش اقدام مي نمايند.
مرحله هفتم: پس از انجام كار مالش ابتدا نسبت به صاف نمودن ابعاد نمد و رفع كجي ها و برطرف نمودن اختلاف سطح احتمالي و پرز سوزي و اصلاح نمد است.
مرحله هشتم: نمد آماده شده را با آب ولرم شستشو مي دهند و سپس در آفتاب مستقيم خشك و آماده عرضه به مشتريان مي گردد.
توضيحات:
امروزه صنعت به كمك نمدمالي آمده و ابزاري مانند ماشين برقي حلاجي به جاي كمان دستي و ضربه زدن برقي كه ۲۰% كار نمد را انجام مي دهد.
متأسفانه به علت زحمات طاقت فرسا و همچنين داشتن فيزيك بدني خشن و سخت جهت انجام نمدمالي از يك طرف و عدم درآمد مكفي از طرف ديگر ( كه ناشي از عدم بازار مصرف است) امكان حضور جوانان در اين رشته نيست كه اميد است با برنامه ريزي و مديريت از انقراض و فراموشي اين رشته از هنرهاي صناعي گام مؤثر برداشته شود.
انتهای پیام/1020ج
با توجه به سطور بالا استان چهارمحال و بختياري با ارتفاع ۲۰۶۰ متر از سطح دريا و همچنين بافت اجتماعي و جغرافيايي، استان در بخش دامداري و دامپروري و ... از قطب هاي توليد نمد محسوب مي گردد.
روش كار نمدمالي:
پس از آنكه عشاير گوسفندان خود را از قشلاق به ييلاق مي آورند (در خردادماه) پشم گوسفندان را در آب هاي جاري شستشو مي كنند (به اصطلاح محلي گرده شور) سپس طي مراسم خاصي پشم گوسفندان را به وسيله قيچي مخصوصي به نام چره مي چينند و پشم هر گوسفند را جداگانه بسته بندي مي نمايند. وقتي پشم چيده شد و از نظر رنگ بندي و كيفيت جداسازي شد، صنعتگران نمدمال كه اكثراً بصورت سنتي در مجاورت عشاير قرار دارند پشم موردنياز را خريداري نموده و به محل كار خود انتقال مي دهند.
در مرحله اول پشم را حلاجي مي نمايند. در گذشته به وسيله كمانهاي دستي اين كار صورت مي گرفت ليكن در يكي دو دهه اخير توسط دستگاه حلاجي اين كار صورت مي گيرد. سپس براساس نوع نمدي كه مي خواهند مالش دهند قالب آن را پهن مي كنند (قالب معمولاً يك تكه حصير است) و بوسيله ابزار ساده اي به نام پنجي الياف پشم حلاجي شده را تا ارتفاع ۶۰ سانتي متر بر روي قالب بصورت يكنواخت مي ريزند به اصطلاح محلي پشم را بر روي قالب بصورت پف يا پفكي در آورده كه بعد از اين عمل با همان وسيله (پنجي يا پنجك) بر روي پشم پف شده فشار مي دهند تا كمي از حجم آن كاسته شود.
مرحله دوم: بر روي پشم هاي ريخته شده در قالب آب داغ بصورت يكنواخت مي ريزند كه اين عمل پشم را سنگين كرده و در همان مرحله الياف پشم به يكديگر زنجير مي شوند.
مرحله سوم: قالب را به صورت لوله مي پيچند و دور آن را با طناب مي بندند و حدود ۲۰ دقيقه تحت فشار چند كارگر با ضربات دست پا به آن ضربه مي زنند تا الياف پشم بصورت بهم فشرده و نسج گونه گردد كه به اين مرحله خامه مي گويند.
مرحله چهارم :
در اين مرحله قالب را باز كرده و لبه هاي نمد را روي خود برگردان مي كنند و مقدار كمي پشم حلاجي شده در آن اضافه مي كنند و بر روي سطح كار مخلوطي از آب و صابون پخته شده (صابون معروف به پي P) مي ريزند و مجدداً قالب را بسته و مالش مي دهند.
مرحله پنجم :
قالب را باز كرده و نوبت گذاردن نقش و طرح بر روي نمد مي باشد كه به دو طريق انجام مي شود.
الف) قبل از ريختن پشم بر روي قالب نقش ترسيم و طراحي مي شود و بعد روي پشم ريخته شده به هم مي چسبند.
ب) در نمد قالب كرده نقش از قبل ساخته و تهيه مي نمايند و بر روي آن مي گذارندو بوسيله محلول آب گرم و صابون با فشار و مالش دادن تا طرح و نقش بر روي نمد بچسبد و بعد نمد را لوله كرده و مالش مي دهند.
مرحله ششم: در اين مرحله مجدداً نمد را بصورت لوله كرده و به مدت ۵/۱ الي ۲ ساعت موردمالش و ورز دادن قرار مي دهند ودرحين انجام مالش نسبت به صاف نمودن و قرينه كردن طرح و نقش اقدام مي نمايند.
مرحله هفتم: پس از انجام كار مالش ابتدا نسبت به صاف نمودن ابعاد نمد و رفع كجي ها و برطرف نمودن اختلاف سطح احتمالي و پرز سوزي و اصلاح نمد است.
مرحله هشتم: نمد آماده شده را با آب ولرم شستشو مي دهند و سپس در آفتاب مستقيم خشك و آماده عرضه به مشتريان مي گردد.
توضيحات:
امروزه صنعت به كمك نمدمالي آمده و ابزاري مانند ماشين برقي حلاجي به جاي كمان دستي و ضربه زدن برقي كه ۲۰% كار نمد را انجام مي دهد.
متأسفانه به علت زحمات طاقت فرسا و همچنين داشتن فيزيك بدني خشن و سخت جهت انجام نمدمالي از يك طرف و عدم درآمد مكفي از طرف ديگر ( كه ناشي از عدم بازار مصرف است) امكان حضور جوانان در اين رشته نيست كه اميد است با برنامه ريزي و مديريت از انقراض و فراموشي اين رشته از هنرهاي صناعي گام مؤثر برداشته شود.
انتهای پیام/1020ج