به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، صادق زیباکلام و حجت‌الاسلام عباس نبوی عصرچهارشنبه با موضوع وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه شهید بهشتی مناظره کردند.
در ابتدای این مناظره، زیباکلام وحدت حوزه و دانشگاه را یک پدیده من‌دراوردی دانست و گفت: 33 سال است که این حرف بی‌پایه و اساس را مدام تکرار می‌کنید.
این استاد دانشگاه افزود: در رادیو و تلویزیون و دانشگاه‌ها در نزدیکی 27 آذر ماه مباحثی در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه مطرح می‌شود و دیگر به آن پرداخته نمی‌شود.
وی با بیان اینکه اگر قرار است وحدتی در حوزه دانشگاه انجام گیرد، چرا تنها در ایام خاصی بررسی می‌شود، تصریح کرد: وحدت حوزه و دانشگاه شدنی نیست و یک سراب است و از منظر جامعه‌شناسی این دو مقوله از یکدیگر جدا هستند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: نگاه حوزه و دانشگاه مثل هم نیست و قرار هم نیست که مثل هم باشد.
زیباکلام نگاه دانشگاه را توأم با ابهام تردید و زیرسوال بردن پدیده‌ها دانست و گفت: فلسفه وجودی دانشگاه سهم هستی دنیا و مجهولات است، در حالی که حوزه با یقین سروکار دارد.
وی گفت: دانشگاه در مورد ارسطو، افلاطون، مارکس و دیگران سخن به میان می‌آورد، اما بعنوان حقیقت مسلم آنها را قبول ندارند، اما نگاه و بررسی افکار شیخ مرتضی انصاری در حوزه به این شکل نیست و با دید ابهام به آن نگریسته نمی‌شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حوزه وظیفه نجات بشریت را در خود می‌بیند و خود را در غالب هدایت بشر می‌داند، در حالی که دانشگاه ابدا چنین رسالتی ندارد و در خود نمی‌بیند.
زیباکلام با اشاره به اینکه هیچ دانشگاهی وظیفه هدایت ندارد، گفت: این ایدئولوژی‌ها هستند که رسالت و هدایت را برعهده دارند و به‌طور مثال جمهوری اسلامی برای خود وظیفه هدایت قائل است.
وی فکر وحدت بین حوزه و دانشگاه را بی‌پایه و اساس دانست.
در ادامه نبویان استاد حوزه و دانشگاه به لازمه وحدت بین حوزه و دانشگاه پرداخت و گفت: حوزه و دانشگاه وظیفه جست‌وجو در علم و دانش و نظریه پردازی را برعهده دارند.
این استاد دانشگاه با طرح پرسشی مبنی بر اینکه آیا در مفروض بنیادین علم گذاره‌های ثابت و پایدار هستی و بایدها و نبایدهای پایدار وجود دارد یا خیر، افزود: از طرفی متغیرها را باید بررسی کرد و باید که ارتباط بین ثابت‌ها و متغیرها چیست.
نبویان ادامه داد: این سوال بیش از 200 سال است که در تفکر اسلام به طور جدی مطرح شده و البته خیلی‌ها از جمله علامه طباطبایی و سیدجمال الدین اسدآبادی به آن پاسخ داده‌اند.
وی تصریح کرد: چگونگی تعریف انسان سوالی است که غربی‌ها مدت هاست مطرح کردند و تعاریف متعددی از آن به دست آمده، اما وقتی ثابت‌ها را نبینیم و تنها بر روی متغیرها متمرکز کنیم به نتیجه‌ای نخواهیم رسید.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: اصل مبحث وحدت بین حوزه و دانشگاه یک بحث بین ثابت‌ها و متغیرهاست و همان‌طور که حوزه نمی‌تواند در عالم تجویدی حرکت کند، دانشگاه نیز تنها با تکیه بر متغیرها نمی‌تواند مفید به فایده باشد.
نبوی خاطرنشان کرد: میان دنیای ثابت‌ها و متغیرها فاصله‌ای وجود دارد.
وی در ادامه به انتشار کتابی توسط خود اشاره کرد و گفت: تمام نظریات دانشمندان غربی در باب قدرت را طی 10 تا 12 سال در کتابی آوردم و بخش‌های از نظریات دانشمندان اسلامی در باب قدرت را نیز جمع‌آوری کردم.
حجت‌الاسلام نبوی گفت: من در دانشکده فنی دانشگاه تهران مکانیک خواندم و به جزئیات مباحث کاربردی کاملا آشنا هستم و در باب فلسفه نیز سال‌های زیاد فعالیت داشتم.
این استاد حوزه و دانشگاه به فلاسفه اجتماعی غرب اشاره کرد و در ادامه افزود: فلاسفه غرب می‌گویند که دنیای ما متغیر است و اساسا هیچ چیزی را به طور هنجاری نباید نگاه کرد که این پذیرفتنی نیست.
در ادامه زیباکلام نگاه حوزه را یک نگاه ایدئولوژیک دانست که با نگاه دانشگاه متفاوت است و ادامه داد: دانشگاه چیزی را بعنوان حقیقت مطلق نمی‌پذیرد و هیچ علمی جهان شمول نیست.
وی ادامه داد: تفاوت علم و ایدئولوژی در این است که علم ادعادی مطلقیت ندارد، اما ایدئولوژی اساسا با مطلق نگاه کردن کار خود را آغاز می‌کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در عمل نیز نگاه حوزه طی این 33 سال به این شکل بوده است که آن چیزی که ما می‌دانیم نیاز به تحقیق ندارد، افزود: البته این مربوط به مباحثی که در حوزه مطرح می‌شود، نیست بلکه بحث‌های که ارتباطی با حوزه نیز پیدا نمی‌کنند نیز حوزه با یقین صحبت می‌کند.
زیباکلام اقتصاد اسلامی را نمونه این صحبت‌ها دانست و افزود: اقتصاد اسلامی نمونه این صحبت من است که نه سرمایه‌داری و نه سوسیالیستی می باشد.
وی ادامه داد: هیچ شکی در نگاه حوزویان در هستی و پیرامون نمی‌بینیم و اینکه به طور مثال در خصوص بحث الگوی پیشرفت باید تحقیق شود را مطرح نمی‌کنم.
این استاد دانشگاه حرکت دانشگاه را اساسا با حوزه متفاوت دانست و تأکید کرد: در تمام این 33 سال حوزه خواسته دانشگاه را اصلاح کند و مدام تکرار می‌کند علوم انسانی را باید اسلامی کرد.
زیباکلام بار دیگر ایجاد وحدت بین حوزه و دانشگاه را عملی ندانست و خاطرنشان کرد: وقتی یکی در پی اصلاح دیگری است و حوزه می‌خواهد دانشگاه را اصلاح کند، به مثابه رابطه حاکم و محکوم است.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: اگر 3300 سال دیگر هم بگذرد، وحدت بین حوزه و دانشگاه پدید نمی‌آید؛ چرا که دو نگاه متفاوت به هستی دارد.
وی با طرح سوالی از طرفداران وحدت بین حوزه و دانشگاه پرسید، چرا وحدت حوزه دانشگاه بیش از 30 سال پدید نمی‌آید.
حجت‌الاسلام نبوی در پاسخ به سوالات زیباکلام گفت: تصویر ذهنی که زیباکلام به ما داد اتفاقاتی است که در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران رخ می‌دهد.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: وقتی بخشی از حوزویان وارد دانشگاه شدند تعداد دانشجویان به سه میلیون رسید، در حالی که یک پنجم آنها نتوانستند حوزه های در حال متلاشی شده تهران و شهرستان را ترمیم و گسترش دهند.
وی افزود: تعداد اساتید و ph داران قبل از انقلاب اسلامی 7000 نفر در حال حاضر به 100 هزار رسید.
نبوی در ادامه خاطرنشان کرد: استواری در تصمیم‌گیری همیشه لازم است و همواره اراده ضعیف و سست مجال اثرگذاری پیدا نمی‌کند.
این استاد حوزه و دانشگاه تنها جایی که اراده به بن‌بست می‌خورد را زندگی زوجین دانست و ادامه داد: اراده‌ای که در فرهنگ لیبرال دمکراسی و اشغال کشور دیگری و کشتن افراد غیرنظامی اراده‌ای است که جای تأمل دارد.
وی خاطرنشان کرد: اراده‌ای که سبب کشتن افراد می‌شود، باید مورد احتیاط قرار گیرد و اراده درست و یا غلط زمانی که می‌خواهد ارائه شود، باید تصمیم جدی داشته باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه در خصوص بحث یقین از نگاه زیباکلام گفت: صحبتی که آقای زیباکلام می‌گوید درست نیست هر چند در میان عامه حوزویان و دانشجویان این مورد دیده می‌شود.
نبویان مباحثی که در حوزه مطرح می‌شود را بلاشرط و قابل نقد دانست و افزود: به طور مثال یکی از شاگردان آیت الله جوادی آملی در مسائل خداشناسی و دین شناسی به ادراک نمی‌رسید و این موضوع را به طور علنی با آقای جوادی‌آملی مطرح می‌کرد.
وی ادامه داد: توصیه آیت الله آملی به این جوان این بود که شما ازدواج کنید و پس از دو سال بیاید تا با هم صحبت کنیم و دیدیم که آن شخص به ادراک لازم رسید.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: نیمی از بخش ادراکی مغز انسان تا قبل از ازدواج فعالیت ندارد.
نبویان در ادامه و در تأیید بخشی از صحبت‌های زیباکلام گفت: نمی‌دانم برخی طلبه های جوان از کجا می‌آیند و در کجا درس می‌خوانند، البته در بنیان‌های حوزه چنین مسائلی مطرح نیست و موید صحبت‌های من تعداد کتاب‌ها و صحبت‌ها و مقالات متعدد فقهی، فلسفی و طریق شریعت است.
وی خاطرنشان کرد: در اسلامی شیعه امامیه باب تفکر باز است و همه چیز در این تفکر باز گذاشته شده است.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه اگر باب ثابت‌ها و متغییرها روی هم باز نشود، مباحث قفل می‌شوند، ادامه داد: اساتید زیادی در دانشگاه داریم که متأسفانه توانایی ارائه مطالب دینی را ندارند.
نبویان ادامه داد: حوزویانی که آقای زیباکلام مطرح می‌کنند کار حوزه را به طور جدی انجام داده و کار دانشگاه را نیز با قدرت پیگیری می‌کنند.
وی دعوای بین حوزه و دانشگاه را سرلباس و قیافه ندانست.
در ادامه این مناظره زیباکلام اظهار داشت: اگر دانشجویی به من بگوید که می‌خواهد ثابت کند که زمین روی شاخ گاو می‌چرخد از او می‌پذیریم؛ چرا که هیچ پدیده‌ای در دانشگاه و علم مطلق نیست و اگر شما مطلقیت را فرض بگیرید، چه چیزی را می‌توانید جلو ببرید.
وی افزود: علم اگر علم است روی کشف حقیقت حرکت می‌کند و این حوزه است که به هستی نگاه مطلق دارد.
زیباکلام تأکید کرد: دانشگاه وظیفه‌ای در راستای هدایت بشر ندارد؛ چرا که به حقیقت مطلق باور ندارد تا شما را به آن برساند.
این استاد دانشگاه افزود: دانشگاهی که در راستای هدایت گام برمی‌دارد، یک حزب است.
در ادامه این مناظره نبوی در پاسخ به اظهارات زیباکلام گفت: برخلاف صحبت‌های زیباکلام در هر حوزه‌ای که ادراک به کار می‌افتد، عقل شاخص اصلی است.
وی ادامه داد: علم بدون مفروض شکل نمی‌گیرد و به پیش نمی‌رود و باید حرکت در هر حوزه‌ای براساس عقل باشد و اگر هر چیزی را رد کنید می‌شود مسلک هر هری!.
نبوی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان در خصوص به روز نبودن برخی تصمیم‌گیری‌ها در حوزه عملیه گفت: حکومت نخبه‌گزین است و بعضا موجب می‌شود تا حوزه‌ها با کمبود نخبه مواجه شوند و یکی از دلایل این موضوع همین مطلب است.
زیباکلام در ادامه این مناظره در پاسخ به سوال دانشجویی گفت: مباحثی که در خصوص حوزه و دانشگاه مطرح کردم کلی بود و اگر بخواهم عیب دانشگاه را بگوییم این است که دانشگاه استقلال خود را از دست داده و در کدام کشور برای دانشگاه تعیین تکلیف می‌کنند.
وی در خصوص استقلال دانشگاه‌ها گفت: این موضوع از خواسته‌های مردم از قبل از انقلاب بوده است و در مورد بحث هدایتگر نبودن دانشگاه‌ها باید بگویم دانشجو خیلی هنر کند خود را هدایت خواهد کرد.
در ادامه نبویان گفت: دانشگاه ایران را نباید مورد قیاس قرار دهیم و اگر به خوبی بنگریم متوجه می‌شویم که خواسته حکومت از دانشگاه‌ها تنها نداشتن معارضه مستقیم با شاکله انقلاب اسلام است.
وی در ادامه به مقایسه دانشگاه‌های ایران با دانشگاه‌های خارج از کشور پرداخت و گفت: در فرانسه حکومت این کشور برای دانشگاه‌ها مسیرسازی می‌کند و در امریکا دانشگاه کلمبیا روابط بسیار خوبی با حکومت دارد و بسیاری از مسئولان امریکایی فارغ‌التحصیل این دانشگاه هستند.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان گفت: عدم وحدت حوزه و دانشگاه به حدی است که نمی‌توانیم از منابع یکدیگر استفاده کنیم.
