نمد مالي هنري که به فراموشي سپرده مي شود/تعطيلي بسياري از کارگاه هاي نمد مالي

به گزارش جهانبین نیوز به نقل از بام ايران خبر؛ نمدمالي مي تواند به عنوان يک صنعت همانند سال هاي گذشته احيا و پويا شود و به همين واسطه زمينه اشتغالزايي براي جوانان علاقمند به اين صنعت نيز فراهم شود.

هنرمندان چهارمحال و بختياري از نمد در ساخت و توليد کيف، کفش هاي رو فرشي، روميزي تابلو، عروسک و ظروف تزييني ديگر استفاده مي کنند.

نمدمالي، از قرن هاي متمادي و چه بسا از بدو شكل گيري زندگي اجتماعي انسان ها، به عنوان يکي از صنايع دستي توليدي، وجود داشته است.

انسان ها از زماني كه حيوانات وحشي را اهلي و براي پرورش به مناطق مختلف مانند ارتفاعات، دشت و غيره بردند، نياز به زيرانداز و تن پوشي گرم داشتند كه با توجه به وفور مواد اوليه و پي بردن به خاصيت پشم، هنرصنعت نمد مالي، شكل و رونق گرفت.

اکنون چهارمحال و بختياري به عنوان يکي از قطب هاي مهم توليد نمد در کشور و حتي دنيا به شمار مي رود.

امروزه ابزار صنعتي به كمك نمدمالي آمده و وسايلي مانند ماشين برقي حلاجي به جاي كمان دستي و ضربه زدن برقي كه ۲۰ درصد كار نمد را انجام مي دهد، جايگزين شده است.

پس از آنكه عشاير گوسفندان خود را از قشلاق به ييلاق مي آورند، پشم آن ها را در آب هاي جاري شستشو داده و سپس به وسيله قيچي مخصوصي به نام "چره"آن را مي چينند و جداگانه بسته بندي مي کنند.

وقتي پشم چيده و از نظر رنگ بندي و كيفيت جداسازي شد، صنعتگران نمدمالي، كه بيشتر هم به صورت سنتي در مجاورت عشاير قرار دارند، پشم مورد نياز را خريداري کرده و به محل كار خود انتقال مي دهند.

سپس در مرحله نخست، پشم را حلاجي کرده و براساس نوع نمدي كه قصد مالش دهند آن را دارند، پهن کرده و به وسيله ابزار ساده اي به نام پنجي الياف پشم حلاجي شده را تا ارتفاع ۶۰ سانتي متر بر روي قالب به صورت يكنواخت مي ريزند به اصطلاح محلي پشم را بر روي قالب به صورت پف يا پفكي در آورده كه بعد از اين عمل با همان وسيله پنجي يا پنجك، بر روي پشم پف شده فشار مي دهند تا كمي از حجم آن كاسته شود.

در مرحله دوم، بر روي پشم هاي ريخته شده در قالب،به صورت يكنواخت آب داغ مي ريزند، كه اين عمل پشم را سنگين كرده و در همان مرحله الياف پشم به يكديگر زنجير مي شوند.

در مرحله سوم، قالب را به صورت لوله مي پيچند و دور آن را با طناب مي بندند و حدود ۲۰ دقيقه تحت فشار چند كارگر با ضربات دست پا به آن ضربه مي زنند تا الياف پشم به صورت فشرده و نسج گونه گردد، كه به اين مرحله خامه مي گويند.

در مرحله چهارم، قالب را باز كرده و لبه هاي نمد را روي خود برگردان مي كنند و مقدار كمي پشم حلاجي شده در آن اضافه مي كنند و بر روي سطح كار مخلوطي از آب و صابون پخته شده مي ريزند و دوباره قالب را بسته و مالش مي دهند.

در مرحله پنجم، قالب را باز كرده و نقش و طرح بر روي نمد مي گذارند که اين مرحله، به دو صورت انجام مي شود.

در مرحله ابتدايي، قبل از ريختن پشم بر روي قالب، نقش ترسيم و طراحي شده و بعد روي پشم ريخته شده به هم مي چسبند.

در مرحله بعد، در نمد قالب كرده نقش از قبل ساخته و تهيه کرده، بر روي آن گذاشته و به وسيله محلول آب گرم و صابون، با فشار و مالش، طرح و نقش بر روي نمد مي چسبد و سپس نمد را لوله كرده و مالش مي دهند.

در مرحله ششم، نمد را به صورت لوله درآورده و حدود دو ساعت، مالش و ورز مي دهند و در حين انجام مالش، نسبت به صاف و قرينه كردن طرح و نقش اقدام مي کنند.

در مرحله هفتم، پس از انجام كار مالش، ابتدا نسبت به صاف کردن ابعاد نمد، رفع كجي ها، برطرف نمودن اختلاف سطح احتمالي، پرز سوزي و اصلاح نمد اقدام مي کنند.

در مرحله هشتم، نمد آماده شده را با آب ولرم شستشو داده و سپس در آفتاب مستقيم خشك و به مشتريان عرضه مي کنند.

متأسفانه به علت زحمات طاقت فرسا و همچنين داشتن فيزيك بدني خشن و سخت براي انجام نمدمالي از يك سو و نداشتن درآمد كافي از سوي ديگر، امكان حضور جوانان در اين رشته کم رنگ شده است.

البته اميدواريم با برنامه ريزي و مديريت از انقراض و فراموشي اين رشته از صنايع دستي، گام هاي مؤثري برداشته شود.

صادرات ۲۵۰ هزار دلاري محصولات نمد از چهارمحال و بختياري

مدير کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري چهار محال و بختياري گفت: صادرات ۲۵۰ هزار دلاري محصولات نمد از چهار محال و بختياري در سال جاري ارز آوري خوبي براي اين استان داشته است.

بهمن عسگري سوادجاني مدير کل ميراث فرهنگي صنايع دستي وگردشگري چهار محال و بختياري در گفتگو با خبرنگار بام ايران خبر ؛ از برگزاري اولين هم انديشي علمي نمد ،در استان چهارمحال وبختياري خبر داد واظهار داشت: اين همايش با محوريت آسيب شناسي نمد چهارمحال وبختياري وبا موضوعات برند سازي ،بازاريابي بسته بندي صنايع دستي ،خلاقيت وکارآفريني برگزار گرديد.

بهمن عسگري سوادجاني بابيان اينکه صادارات ۲۵۰هزار دلاري محصولات نمدي ازاين استان در سال جاري انجام شده است گفت: صادرات نمد ارز آوري خوبي براي استان وکشور داشته واميد مي رود با بهرگيري از تمام ظرفيت هاي موجود بتوان شاهد افزايش صادرات اين محصول باشيم.

وي ازتوليد سالانه ۳۰تن نمد در اين استان خبرداد و افزود: ظرفيت هاي توليد نمد در اين استان بسيار زياد است وبايد بيش از اين توليدات داشته باشيم.

عسگري سوادجاني با اشاره به اينکه ظرفيت توليد محصولات نمدي در استان چهارمحال و بختياري ۹۰ تن در سال است، اظهار داشت: توليد محصولات نمدي هم اکنون اشتغال قابل توجهي در سطح استان چهارمحال و بختياري ايجاد کرده است

وي عنوان کرد: توليد محصولات نمدي يکي از ظرفيت هاي اشتغالزايي استان چهارمحال و بختياري در بخش صنايع دستي است که توانسته در تامين مخارج زندگي بسياري از هنرمندان صنايع دستي اين استان نقش بسزايي داشته باشد.

مدير کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري چهارمحال و بختياري عنوان کرد: طي سال هاي گذشته تاکنون توليد نمد در استان چهارمحال و بختياري افزايش چشمگيري داشته است.

وي ادامه داد: برگزاري دوره هاي آموزشي نقش مهم در توسعه توليد محصولات نمدي در اين استان دارد.

گزارش: مرضيه عالي پور هفشجاني
انتهاي پيام/۵۳۰ب