خانه تکاني يکي از قديمي‌ترين کارهايي است که در نقاط مختلف ايران در واپسين ماه سال انجام مي‌شود تا در آستانه سال جديد تازگي و طراوت جاي کهنگي و خمودگي را بگيرد.
۰
تاریخ انتشاردوشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۲:۴۵
کد مطلب : ۳۸۶۷۶
خانه‌تکانی در کیار از گذشته تا امروز
خانه تکاني؛ از زدودن گرد و غبار خانه‌ها تا تابیدن نور و روشنايي دل‌ها
به گزارش جهانبین نیوز به نقل از کیار بیدار، از ديرباز معمولا با اتمام بهمن و آغاز اسفند آخرين ماه زمستان و سال نظافت منازل در شهرها و روستاهاي کيار همانند سراسر کشور آغاز مي شود، شستشوي لوازم منزل همچون فرش ها، گردگيري در و ديوار و سقف خانه ها، رنگ آميزي منازل و... همه و همه ازجمله اقداماتي است که در اسفندماه انجام مي شود تا خانه و اهل آن براي استقبال از سال نو و بهاري زيبا آماده شوند.
خانه تکاني ها در شهرستان کيار هم رنگ و بوي خاص خودش را دارد و البته در نقاطي از شهرستان کماکان همان آداب و رسوم قديمي حفظ شده است.
خانه تکاني از آن کارهايي بود که مرد و زن نمي شناخت و همه از زن و مرد و پير و جوان براي انجام آن آستين بالا مي زدند و براي مهيا کردن خانه و شروع سالي جديد بدور از کهنگي ها و افسردگي ها همت مي کردند.
شستشوي فرش ها
يکي از کارهايي که پيش از اين هنگام خانه تکاني ها بيشتر انجام مي شد و امروزه به لطف مراکز شستشوي فرش کمتر انجام مي گيرد قالي تکاني بود، فرش ها را در محلي که بتوان بر آن چوب زد و به فرش آسيب نرسد پهن مي کردند و با چوب دستي بر آن مي زدند تا گرد و خاک پنهان در پرزهاي قالي خارج شود. اسفندماه که شروع مي شد در روزهايي که بارش باران و برف نبود صداي چوب هايي که بر پشت قالي ها فرود مي آمد تا گرد و خاک يکسال گذشته از تن قالي ها زدوده شود به راحتي شنيده مي شد.
سفيد کردن خانه ها
سفيد کردن خانه ها هم در گذشته و در زماني که ديوار خانه ها کاه گل بود و هنوز خبري از گچ در آنها نبود به وسيله خاک سفيد انجام مي شد.
فقدان امکانات رفاهي امروزي همچون گاز و برق در منازل باعث مي شد که مردم براي تامين روشنايي و گرماي خانه از چوب و هيزم در اجاق هاي داخل خانه ها استفاده کنند که اين مساله باعث مي شد ديوار اتاق هاي خانه دودزده شود و براي سفيد کردن آنها با حل کردن خاک در آب و پاشيدن محلول به دست آمده به وسيله جارو بر ديوار خانه ديوار ها سفيد مي شد.
يکي از بزرگان شهرستان کيار به خبرنگار کيار بيدار در اين خصوص گفت: هر چند در گذشته امکانات به شکل کنوني نبود و خانه هاي گلي با سقفي چوبي و ديوارهايي کاهگلي مامن و سرپناه مردم بود اما همان مردم معتقد بودند با شروع سالي جديد بايد سياهي و رخوت و افسردگي را از خانه بيرون کنند و سپيدي و نور و روشنايي را جايگزين آن کنند که سفيد کردن خانه ها جداي از زيبا شدن خانه دليل بر اين اعتقاد بود.
نظافت حياط منازل
در گذشته خانه هاي روستايي به صورت دو طبقه ساخته مي شد تا در طبقه اول امکان نگهداري احشام و طيور خانگي وجود داشته باشد و طبقه بالاي ساختمان هم به محل سکونت افراد اختصاص مي يافت.
نگهداري احشام در کنار محل زندگي انسان ها هر چند مشکلات خاص خود را داشت اما برنامه ريزي به گونه اي بود که محل زندگي افراد کمترين اثر از محل نگهداري احشام را بپذيرد و به همين لحاظ معمولا محلي خارج از خانه جهت جمع آوري فضولات حيوانات در نظر گرفته مي شد اما منازلي که حياطي وسيع داشتند يا محل قرارگيري آنها در روستا به گونه اي بود که امکان خروج روزانه فضولات حيواني از آنها به محلي خارج از خانه نبود در آستانه فرا رسيدن سال نو حياط اين خانه ها که گوشه اي از آن جهت ريختن فضولات حيواني در نظر گرفته مي شد تخليه و نظافت مي شد که با بالا رفتن سطح بهداشت در روستاها، خارج شدن دام ها از داخل روستاها و انتقال به گاوداري ها و دامداري ها و همچنين کوچک شدن خانه ها کمتر شاهد آن هستيم، هر چند در برخي روستاها همچنان گله هاي گوسفند هر از گاهي در داخل بافت مسکوني نگهداري مي شود.
خانه تکاني در ايام پاياني سال در شهرستان کيار رسمي است که جدا از فرارسيدن سال نو که به دليل اهميت مردمان اين خطه از چهارمحال و بختياري به فرامين دين و توجه به حديث شريف النظافه متن الايمان، مردم بدان توجه ويژه اي دارند و حتي در صورت نامساعد بودن شرايط جوي از انحام اين رسم ديرين کوتاهي نمي کنند.
به گزارش کيار بيدار در ايام پاياني سال هستيم و کم کم صداي پاي بهار مي آيد و نويد مي دهد که زندگي همچنان در جريان است و بازهم مي توان شروعي دوباره داشت.
در اين روزهايي که خانه هايمان را مي تکانيم، گرد و غبارشان را مي گيريم و بوي طراوت و تازگي فضاي خانه هايمان را فرا مي گيرد چه خوب است در دل هايمان هم خانه تکاني کنيم؛ عادت هاي زشت مان همچون حسد، غرور، کبر، بدقولي و... را کنار بگذاريم و صفات پسنديده را جايگزين آن کنيم.
گزارش از پريسا احمدي تشنيزي
انتهاي پيام1026ج /۵۸۰ک
خانه تکاني ها در شهرستان کيار هم رنگ و بوي خاص خودش را دارد و البته در نقاطي از شهرستان کماکان همان آداب و رسوم قديمي حفظ شده است.
خانه تکاني از آن کارهايي بود که مرد و زن نمي شناخت و همه از زن و مرد و پير و جوان براي انجام آن آستين بالا مي زدند و براي مهيا کردن خانه و شروع سالي جديد بدور از کهنگي ها و افسردگي ها همت مي کردند.
شستشوي فرش ها
يکي از کارهايي که پيش از اين هنگام خانه تکاني ها بيشتر انجام مي شد و امروزه به لطف مراکز شستشوي فرش کمتر انجام مي گيرد قالي تکاني بود، فرش ها را در محلي که بتوان بر آن چوب زد و به فرش آسيب نرسد پهن مي کردند و با چوب دستي بر آن مي زدند تا گرد و خاک پنهان در پرزهاي قالي خارج شود. اسفندماه که شروع مي شد در روزهايي که بارش باران و برف نبود صداي چوب هايي که بر پشت قالي ها فرود مي آمد تا گرد و خاک يکسال گذشته از تن قالي ها زدوده شود به راحتي شنيده مي شد.
سفيد کردن خانه ها
سفيد کردن خانه ها هم در گذشته و در زماني که ديوار خانه ها کاه گل بود و هنوز خبري از گچ در آنها نبود به وسيله خاک سفيد انجام مي شد.
فقدان امکانات رفاهي امروزي همچون گاز و برق در منازل باعث مي شد که مردم براي تامين روشنايي و گرماي خانه از چوب و هيزم در اجاق هاي داخل خانه ها استفاده کنند که اين مساله باعث مي شد ديوار اتاق هاي خانه دودزده شود و براي سفيد کردن آنها با حل کردن خاک در آب و پاشيدن محلول به دست آمده به وسيله جارو بر ديوار خانه ديوار ها سفيد مي شد.
يکي از بزرگان شهرستان کيار به خبرنگار کيار بيدار در اين خصوص گفت: هر چند در گذشته امکانات به شکل کنوني نبود و خانه هاي گلي با سقفي چوبي و ديوارهايي کاهگلي مامن و سرپناه مردم بود اما همان مردم معتقد بودند با شروع سالي جديد بايد سياهي و رخوت و افسردگي را از خانه بيرون کنند و سپيدي و نور و روشنايي را جايگزين آن کنند که سفيد کردن خانه ها جداي از زيبا شدن خانه دليل بر اين اعتقاد بود.
نظافت حياط منازل
در گذشته خانه هاي روستايي به صورت دو طبقه ساخته مي شد تا در طبقه اول امکان نگهداري احشام و طيور خانگي وجود داشته باشد و طبقه بالاي ساختمان هم به محل سکونت افراد اختصاص مي يافت.
نگهداري احشام در کنار محل زندگي انسان ها هر چند مشکلات خاص خود را داشت اما برنامه ريزي به گونه اي بود که محل زندگي افراد کمترين اثر از محل نگهداري احشام را بپذيرد و به همين لحاظ معمولا محلي خارج از خانه جهت جمع آوري فضولات حيوانات در نظر گرفته مي شد اما منازلي که حياطي وسيع داشتند يا محل قرارگيري آنها در روستا به گونه اي بود که امکان خروج روزانه فضولات حيواني از آنها به محلي خارج از خانه نبود در آستانه فرا رسيدن سال نو حياط اين خانه ها که گوشه اي از آن جهت ريختن فضولات حيواني در نظر گرفته مي شد تخليه و نظافت مي شد که با بالا رفتن سطح بهداشت در روستاها، خارج شدن دام ها از داخل روستاها و انتقال به گاوداري ها و دامداري ها و همچنين کوچک شدن خانه ها کمتر شاهد آن هستيم، هر چند در برخي روستاها همچنان گله هاي گوسفند هر از گاهي در داخل بافت مسکوني نگهداري مي شود.
خانه تکاني در ايام پاياني سال در شهرستان کيار رسمي است که جدا از فرارسيدن سال نو که به دليل اهميت مردمان اين خطه از چهارمحال و بختياري به فرامين دين و توجه به حديث شريف النظافه متن الايمان، مردم بدان توجه ويژه اي دارند و حتي در صورت نامساعد بودن شرايط جوي از انحام اين رسم ديرين کوتاهي نمي کنند.
به گزارش کيار بيدار در ايام پاياني سال هستيم و کم کم صداي پاي بهار مي آيد و نويد مي دهد که زندگي همچنان در جريان است و بازهم مي توان شروعي دوباره داشت.
در اين روزهايي که خانه هايمان را مي تکانيم، گرد و غبارشان را مي گيريم و بوي طراوت و تازگي فضاي خانه هايمان را فرا مي گيرد چه خوب است در دل هايمان هم خانه تکاني کنيم؛ عادت هاي زشت مان همچون حسد، غرور، کبر، بدقولي و... را کنار بگذاريم و صفات پسنديده را جايگزين آن کنيم.
گزارش از پريسا احمدي تشنيزي
انتهاي پيام1026ج /۵۸۰ک