مجموعه ساختماني قلعه دزک در استان چهارمحال و بختياري؛ يکي از آثار ممتاز فرهنگي و هنري در روستاي دزک مي‌باشد.
۰
تاریخ انتشاريکشنبه ۲۳ فروردين ۱۳۹۴ - ۱۱:۱۳
کد مطلب : ۲۱۷۱۵
مجموعه ساختماني قلعه دزک يکي از ممتازترين آثار فرهنگي، هنري در روستاي دزک
به گزارش جهانبین نیوز به نقل از مشکات برین، کارشناس روابط عمومي اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان چهارمحال و بختياري از مجموعه ساختماني قلعه دزک بعنوان يکي آثار ممتاز فرهنگي و هنري در روستاي دزک واقع در شهرستان کيار و در ۴۰ کيلومتري شهرکرد خبر داد و اظهار کرد: اين قلعه عمارت و خانه مسکوني چند نسل از ايلخانان بختياري بوده است که نويسندگان متعدد ايراني و خارجي چون راولينسن، ايزابل برد بيشاپ، هنري رنه دالماني، شونمان، ويلسون و غيره از آنها با تحسين ياد کرده اند.
مسلم اسدالهي با بيان اينکه تاريخ احداث شالوده و قسمت اصلي قلعه که در اصطلاح آن زمان معروف به ود ديوانخانه بوده و شامل اطاقها و اسکلت طبقه همکف بناي کنوني است به سال ۱۲۹۲ قمري مي رسد افزود: از آن پس تا سال ۱۳۲۵ قمري که آخرين لوحه تاريخدار اين مجموعه نصب شده بتدريج قسمتهاي ديگري شامل عمارات اندروني، حياتهاي خلوت و ساير منضمات بر بناي اصلي افزوده شده و تزئينات داخلي، روکارها، نازک کاريها، و نماسازي هاي ساختمان مخصوصاً در عمارت سر در و بيروني در چند مرحله بصورت هاي متنوع توسعه يافته و تکميل شده است.
اسدالهي در ادامه گفت: علاوه بر ارزشهاي کلي فرهنگي که ماهيت هر ساختمان ارزشمند قديمي مي‌باشد، وجوه امتياز مجموعه ساختماني قلعه دزک در اينهاست:
۱_ تالار آئينه که از لحاظ احتوا بر نمونه هاي جامعه و متنوع هنر گره چيني و نقشبُري و شيشه نقاشي از آثار ممتاز هنر آئينه بندي است. چهار مجلس از نقاشي هاي ديواري اين تالار بصورت شيشه نقاشي « دو پوسته عکس درهم » است که نماي کامل سه بعدي دارد و نمونه هاي مشابه آن بسيار کمياب است. کارهاي اصلي آئينه کاري زير نظر استاد ابوالقاسم خواجوئي از برجسته ترين استادان آئينه بند قرن گذشته انجام گرفته کارهاي طراحي، نقاشي، رنگ بندي و زرک اندازي همه اثر استادان بزرگ اصفهان است که غالباً در اصفهان طراحي و در محل اجرا و نصب شده است.
۲_ تالار سفره خانه از لحاظ هنر گچ آرائي بخصوص رنگ اندازي ابري و قلمگيري و نيز ريسه سازيهاي ستوني و قاب کتيبه هاي تسمه دار قابل توجه است.
۳_ فرش تالار سفره خانه يک تخته قالي عتيقه ۵۰ متري است که در حدود نود سال قبل در بختياري بافته شده است.اين فرش از نظر قدمت و نقشه و بافت يکي از ارزنده ترين نمونه هاي فرش بختياري مي تواند باشد.تنها نمونه مشابه آن در جهان فرش بختياري معروفي است بهمين قواره که در يکي از مجموعه هاي اختصاصي در آمريکا نگهداري مي شود.
۴_ درهاي طاقها که براي هر مدخل بصورت مضاعف کفشکن دار تودرتو نصب شده همه از نوع مفتول کش زغره دار بر چوب گردوست با دستگيره هاي نيزه اي دو زبانه اين درها از لحاظ ظرافت و پوشش کار و تنوع جوهر چوبهايي که در مغز نقش بکار رفته قابل توجه است.
۵_ حجاري ها و سنگتراشي هاي متعدد و متنوع اين مجموعه نيز قابل توجه است.ارزنده ترين آنها در ديواره حوض آبگير وسيع و بسيار خوش طرح محوطه داخل قلعه و جوش ها و لاک ها و آبنماها و سرفواره ها همچنين سرستون ها و زيرستون ها و ساقها مشاهده مي شود.کارهاي سنگتراشي زير نظراستاد حسن پهلوان که از حجاران معروف آن دوره است انجام گرفته است.
۶_ از جالب توجه ترين آثار هنري در اين مجموعه ساختماني گره چيني هاي آجرکاشي است که با طرحهاي متنوع در کتيبه ها، پشت بغل ها و فخري ها بکار رفته است.مخصوصاً دو کتيبه بزرگ و متقارن جبهه پاگرد راه پله هاي داخل محوطه از هر لحاظ ارزشمند است.پنجره ها و نورگيرهاي کاشي تراش ها که يک در ميان با طرحهاي هندسي و ختائي در نهايت ظرافت شبکه سازي شده بسيار شايان توجه است.
انتهاي پيام1020ج /۵۳۰م
مسلم اسدالهي با بيان اينکه تاريخ احداث شالوده و قسمت اصلي قلعه که در اصطلاح آن زمان معروف به ود ديوانخانه بوده و شامل اطاقها و اسکلت طبقه همکف بناي کنوني است به سال ۱۲۹۲ قمري مي رسد افزود: از آن پس تا سال ۱۳۲۵ قمري که آخرين لوحه تاريخدار اين مجموعه نصب شده بتدريج قسمتهاي ديگري شامل عمارات اندروني، حياتهاي خلوت و ساير منضمات بر بناي اصلي افزوده شده و تزئينات داخلي، روکارها، نازک کاريها، و نماسازي هاي ساختمان مخصوصاً در عمارت سر در و بيروني در چند مرحله بصورت هاي متنوع توسعه يافته و تکميل شده است.
اسدالهي در ادامه گفت: علاوه بر ارزشهاي کلي فرهنگي که ماهيت هر ساختمان ارزشمند قديمي مي‌باشد، وجوه امتياز مجموعه ساختماني قلعه دزک در اينهاست:
۱_ تالار آئينه که از لحاظ احتوا بر نمونه هاي جامعه و متنوع هنر گره چيني و نقشبُري و شيشه نقاشي از آثار ممتاز هنر آئينه بندي است. چهار مجلس از نقاشي هاي ديواري اين تالار بصورت شيشه نقاشي « دو پوسته عکس درهم » است که نماي کامل سه بعدي دارد و نمونه هاي مشابه آن بسيار کمياب است. کارهاي اصلي آئينه کاري زير نظر استاد ابوالقاسم خواجوئي از برجسته ترين استادان آئينه بند قرن گذشته انجام گرفته کارهاي طراحي، نقاشي، رنگ بندي و زرک اندازي همه اثر استادان بزرگ اصفهان است که غالباً در اصفهان طراحي و در محل اجرا و نصب شده است.
۲_ تالار سفره خانه از لحاظ هنر گچ آرائي بخصوص رنگ اندازي ابري و قلمگيري و نيز ريسه سازيهاي ستوني و قاب کتيبه هاي تسمه دار قابل توجه است.
۳_ فرش تالار سفره خانه يک تخته قالي عتيقه ۵۰ متري است که در حدود نود سال قبل در بختياري بافته شده است.اين فرش از نظر قدمت و نقشه و بافت يکي از ارزنده ترين نمونه هاي فرش بختياري مي تواند باشد.تنها نمونه مشابه آن در جهان فرش بختياري معروفي است بهمين قواره که در يکي از مجموعه هاي اختصاصي در آمريکا نگهداري مي شود.
۴_ درهاي طاقها که براي هر مدخل بصورت مضاعف کفشکن دار تودرتو نصب شده همه از نوع مفتول کش زغره دار بر چوب گردوست با دستگيره هاي نيزه اي دو زبانه اين درها از لحاظ ظرافت و پوشش کار و تنوع جوهر چوبهايي که در مغز نقش بکار رفته قابل توجه است.
۵_ حجاري ها و سنگتراشي هاي متعدد و متنوع اين مجموعه نيز قابل توجه است.ارزنده ترين آنها در ديواره حوض آبگير وسيع و بسيار خوش طرح محوطه داخل قلعه و جوش ها و لاک ها و آبنماها و سرفواره ها همچنين سرستون ها و زيرستون ها و ساقها مشاهده مي شود.کارهاي سنگتراشي زير نظراستاد حسن پهلوان که از حجاران معروف آن دوره است انجام گرفته است.
۶_ از جالب توجه ترين آثار هنري در اين مجموعه ساختماني گره چيني هاي آجرکاشي است که با طرحهاي متنوع در کتيبه ها، پشت بغل ها و فخري ها بکار رفته است.مخصوصاً دو کتيبه بزرگ و متقارن جبهه پاگرد راه پله هاي داخل محوطه از هر لحاظ ارزشمند است.پنجره ها و نورگيرهاي کاشي تراش ها که يک در ميان با طرحهاي هندسي و ختائي در نهايت ظرافت شبکه سازي شده بسيار شايان توجه است.