کار شورا فقط انتخاب شهردار نیست

با نزدیک شدن به زمان آغاز به کار شوراهای دوره چهارم، انتظارات از این نهاد مدنی و مردمی نیز بیشتر و بیشتر شده است تا آنجایی که شهروندان این انتظار را دارند که شوراها بتوانند با اقدامات خود ضمن توسعه و آبادانی شهرها زمینه را برای رفاه و آرامش شهری فراهم سازند، به واقع هرچه به زمان آغاز شوراها نزدیک‌تر می‌شویم از اخبار اعضای منتخب شوراها به خصوص در کلانشهرها و شهرهای بزرگ اینگونه برمی‌آید که اعضای شوراها همه هم و غم خود را بر انتخاب شهردار شهرشان گذاشته‌اند.
اظهارنظرهای صورت‌گرفته فقط روی انتخاب شهردار و حواشی آن است و آنچه اعضای شوراها فراموش کرده‌اند، آن است که نباید تمام انرژی شوراها با توجه به جایگاه این نهاد مردمی فقط به انتخاب شهردار ختم شود چراکه اگر قرار باشد همه انرژی شوراها به این امر اختصاص یابد، شوراها به عنوان نهاد تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز نخواهند توانست به اهدافی که قانون برای شوراها در نظر گرفته است، دست یابند.

انتظار می‌رود اعضای شوراها که ترکیبی از شوراهای دوره سوم و اعضای جدید هستند بر معیارهایی که می‌تواند شهر را از شرایط کنونی یعنی مشکلات حال حاضر نجات دهد،‌ تمرکز کنند و با رصد ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی که می‌تواند به کمک شورا بیاید، نشان دهند شوراها این ظرفیت را دارند که همه مسائل و امور شهری را به دست گیرند. این خود اعضای شوراها هستند که می‌توانند جایگاه شوراها را ارتقا بخشند و نگاه و مشارکت مردمی را در اجرای پروژه‌های شهری گردهم بیاورند.
بسیاری از کارشناسان حوزه شهری معتقدند کلاف پیچیده مشکلات شهری زمانی باز می‌شود که همه اسباب و پتانسیل‌های موجود شهری از سرمایه انسانی گرفته تا سرمایه‌های اقتصادی و شهری به صورت مناسب و با در نظر گرفتن چشم‌انداز توسعه پایدار شهری مورد استفاده قرار گیرد.

با نگاهی به مشکلات کلانشهرها مشاهده می‌شود که کتاب مشکلات و معضلات پیچیده‌ شهری گاه فقط با اقدامات مقطعی ورق می‌خورد و آنچه کتاب مشکلات شهری را پرحجم‌تر می‌سازد، نگاه‌های زودگذر و غیرعلمی است. بر این اساس با تلاش‌های صورت‌گرفته در بخش‌های مختلف از سوی مدیران شهری باز هم شاهد به جا ماندن بستر مشکلات شهری هستیم.
به واقع باید توجه کرد که بخشی از مشکلات و معضلات حاد شهری از دامنه اختیارات شوراها خارج بوده و باید در حوزه حاکمیت و دولت به آنها پرداخته شود و این عملکرد اعضای شوراها در دوران تصدی‌گری شورایی است که می‌تواند زمینه را برای تعامل میان دولت و شوراها فراهم سازد تا دولت و مراکز قانونگذار زمینه را برای مشارکت فراهم سازند.

زبان مشترک میان شوراها و دولت و مجلس می‌تواند زمینه را برای به کارگیری ظرفیت‌ها فراهم سازد تا مشکلات به صورت ریشه‌ای رصد شود.
در حال حاضر اگر شوراها بتوانند با عملکرد خود یعنی ظرفیت‌سازی به حل مشکلات بپردازند، می‌توان انتظار داشت که حاکمیت دولت نیز در تصمیم‌گیری‌ها به شوراها و تصمیمات و مصوبات آنان بیشتر اهتمام بورزد که این اقدام سبب خواهد شد جایگاه تک‌تک اعضای شورای دوره چهارم ارتقا یابد اما اگر شوراها نتوانند با عملکرد شورایی خود جایگاه شوراها را ارتقا بخشند، نباید انتظار داشت که شوراهای جدید بتوانند اثرات مطلوبی از خود برجای بگذارند.
بیژن سورانی