بسیاری از فتنه انگیزان می کوشند تا خود را دلسوز واقعی جامعه و مردم معرفی کنند و چنین وانمود می کنند که خواهان امنیت و آرامش مردم و اصلاح امور جامعه اند.
آنچه در قسمت های قبل گفته شد تنها اندکی ازعوامل ایجاد فتنه بود، درقسمت های پیش رو نیز عواملی دیگر معرفی خواهد شد. اگر نیم نگاهی به زندگی سران فتنه در دوران امام علی(علیه السلام) بیندازیم، این حقیقت روشن می شود که انگیزه ی بسیاری از آنان انگیزه ی مالی بوده است. مطالعۀ تاریخ زندگی کسانی همچون زیدبن ثابت )از حزب مارقین(، ابوموسی اشعری )از گروه مقدس مآبان تهی مغز(، طلحه بن عبیدا... و زبیربن عوام )از سران حزب ناکثین( وحتی برخی از سران حزب مارقین و نهروانیان ظاهرا دین گرا نشان میدهد که انگیزۀ مالی یکی از مهم ترین علل مخالفت آنان با حکومت علوی بود. می دانیم که اینان همگی از صحابۀ بزرگ پیامبر بودند. فتنه های سخت و آزمایش های مربوط به دوران فشار و گرفتاری و مصیبت را با موفقیت گذرانده بودند.
برخی از اینان فداکاری های کم نظیری برای پیشبرد اسلام و هدف های اسلامی از خود نشان داده بودند. بعضی از آنان دوران سخت شعب ابی طالب را تجربه کرده بودند. اما متأسفانه رفته رفته از آن زهد اولیۀ اسلامی فاصله گرفتند و غرق در دنیا پرستی و ثروت اندوزی شدند.
کاخ های آنچنانی و شمش های طلا و نقرۀ که با بار شتر جابه جا می کردند آنان را اقناع نمی کرد. سبقت در اسلام و خدمات اولیۀ خود به اسلام را دلیلی برای بهره مندی بیشتر از اموال بیت المال می دانستند. چه استدلال عجیبی! چون می دیدند که امام علی)علیه السلام( به این خواسته های نامشروع و ناعادلانه تن نمی دهد، ولایت او را نپذیرفتند و به فتنه انگیزی علیه حکومت آن حضرت پرداختند. بسیاری از فتنه انگیزان می کوشند تا خود را دلسوز واقعی جامعه و مردم معرفی کنند و چنین وانمود می کنند که خواهان امنیت و آرامش مردم و اصلاح امور جامعه اند. )سوره بقره آیه ۱۱( به عنوان مثال، منافقان زمان پیامبر به منظور کارشکنی در کار آن حضرت و برنامه ریزی برای حرکت های اسلام براندازانه، کوشیدند از راه تأسیس مسجد ضرار به هدف خود نائل شوند. نیت اصلی آنان ضربه زدن به اسلام و ارتباط با مخالفان خارجی و کارشکنی در فعالیت های اسلامی بود. آنان با استفاده از قالبی زیبا و دینی و از راه تأسیس مسجد به بهانۀ حمایت از مردم و ضعیفان و پیرمردان و پیرزنانی که رفتن به مسجد قبا برایشان دشوار بود، می خواستند به هدف خود دست یابند؛ در حالی که قسم یاد می کردند که هدفی جز هدف نیک و انگیزۀ جز خدمت به اسلام و مسلمین و پیامبر نداشتند. )سوره توبه، آیه ۱۰۷( در طول تاریخ در برابر اعتقادات و اهداف والای اسلام موانع بسیاری بوده است و منافقان با وجود تلاش های بسیار نتواسته اند بر عظمت اسلام و مسلمان راستین خدشه ای وارد کنند و اسلام تا ابد با مبدأ حقیقت پیوند خورده خواهد ماند. اگرچه افرادی مسیرشان را از آن جدا کنند. فتنه در اسلام آنچه در قسمت های قبل گفته شد تنها اندکی ازعوامل ایجاد فتنه بود، درقسمت های پیش رو نیز عواملی دیگر معرفی خواهد شد. اگر نیم نگاهی به زندگی سران فتنه در دوران امام علی(علیه السلام) بیندازیم، این حقیقت روشن می شود که انگیزه ی بسیاری از آنان انگیزه ی مالی بوده است. مطالعۀ تاریخ زندگی کسانی همچون زیدبن ثابت (از حزب مارقین)، ابوموسی اشعری (از گروه مقدس مآبان تهی مغز)، طلحه بن عبیدا... و زبیربن عوام(از سران حزب ناکثین) وحتی برخی از سران حزب مارقین و نهروانیان ظاهرا دین گرا نشان میدهد که انگیزۀ مالی یکی از مهم ترین علل مخالفت آنان با حکومت علوی بود. می دانیم که اینان همگی از صحابۀ بزرگ پیامبر بودند. فتنه های سخت و آزمایش های مربوط به دوران فشار و گرفتاری و مصیبت را با موفقیت گذرانده بودند. برخی از اینان فداکاری های کم نظیری برای پیشبرد اسلام و هدف های اسلامی از خود نشان داده بودند. بعضی از آنان دوران سخت شعب ابی طالب را تجربه کرده بودند. اما متأسفانه رفته رفته از آن زهد اولیۀ اسلامی فاصله گرفتند و غرق در دنیا پرستی و ثروت اندوزی شدند. کاخ های آنچنانی و شمش های طلا و نقرۀ که با بار شتر جابه جا می کردند آنان را اقناع نمی کرد. سبقت در اسلام و خدمات اولیۀ خود به اسلام را دلیلی برای بهره مندی بیشتر از اموال بیت المال می دانستند. چه استدلال عجیبی! چون می دیدند که امام علی)علیه السلام( به این خواسته های نامشروع و ناعادلانه تن نمی دهد، ولایت او را نپذیرفتند و به فتنه انگیزی علیه حکومت آن حضرت پرداختند.
بسیاری از فتنه انگیزان می کوشند تا خود را دلسوز واقعی جامعه و مردم معرفی کنند و چنین وانمود می کنند که خواهان امنیت و آرامش مردم و اصلاح امور جامعه اند. )سوره بقره آیه ۱۱( به عنوان مثال، منافقان زمان پیامبر به منظور کارشکنی در کار آن حضرت و برنامه ریزی برای حرکت های اسلام براندازانه، کوشیدند از راه تأسیس مسجد ضرار به هدف خود نائل شوند.
نیت اصلی آنان ضربه زدن به اسلام و ارتباط با مخالفان خارجی و کارشکنی در فعالیت های اسلامی بود. آنان با استفاده از قالبی زیبا و دینی و از اه تأسیس مسجد به بهانۀ حمایت از مردم و ضعیفان و پیرمردان و پیرزنانی که رفتن به مسجد قبا برایشان دشوار بود، می خواستند به هدف خود دست یابند؛ در حالی که سوگند یاد می کردند که هدفی جز هدف نیک و انگیزۀ جز خدمت به اسلام و مسلمین و پیامبر نداشتند. )سوره توبه، آیه ۱۰۷( در طول تاریخ در برابر اعتقادات و اهداف والای اسلام موانع بسیاری بوده است و منافقان با وجود تلاش های بسیار نتواسته اند بر عظمت اسلام و مسلمان راستین خدشه ای وارد کنند و اسلام تا ابد با مبدأ حقیقت پیوند خورده خواهد ماند. اگرچه افرادی مسیرشان را از آن جدا کنند.