در زمان خلافت هارون به دور از شان و موقعیت امامت در میان مردم آشکار می شد و برای خرید لوازم منزل خویش به بازار می رفت!
حسن وشاء گوید:
روزی بر امام رضا علیه السلام وارد شدم. آفتابه ای نزد حضرت بود. امام علیه السلام برای وضو گرفتن آماده می شد. نزدیک شدم تا آب بریزم تا آن حضرت وضو بگیرد. امام فرمود: ای حسن! این کار را انجام نده.
از امام پرسیدم: چرا مرا از انجام آن باز می دارید؟ آیا ثواب بردن من را نمی پسندید؟
امام فرمود: تو پاداش می گیری؛ اما من ناراحت می شوم.
از امام پرسیدم: چگونه چنین خواهد شد؟
فرمود: آیا نشنیدی که خداوند می فرماید: فمن کان یرجوا لقاء ربه فلیعمل عملا صاحال و لایشرک بعبادة ربه احدا ؛ هر کس به لقا و رحمت پروردگار امیدوار است باید نیکوکار شود و هرگز در پرستش خدا احدی را با او شریک نگرداند.
امام علیه السلام در ادامه فرمود: وضو گرفتن من برای نماز عبادت است، پس در این حال من کراهت دارم که در کار عبادت برای خدا شریکی قرار دهم.
امام رضا (ع) می فرمایند : کسی که دنبال روزي مي‌رود تا آبروي خود و خانواده‌اش را حفظ کند، اجر و پاداشش از رزمنده‌اي که در راه خدا جنگ مي‌کند بيشتر است. (عرق کارگر معادل خون شهيد است) ، یعنی کار و تلاش در دیدگاه امام رضا (ع) ، آنقدر با ارزش است که آن را بالاتر از جهاد در راه خدا اعلام نمودند .
از ديدگاه امام هشتم(ع) هم كسي كه در مصرف، به خود و خانواده خود سخت مي گيرد و در مصرف، خست مي ورزد، از جاده مستقيم بيرون است و هم آن که اسراف كرده و زياده روي مي كند. امام رضا(ع)، هر دو شيوه را ناپسند مي شمارد. يكي از ياران امام هشتم(ع) مي گويد: از امام رضا(ع) درباره چگونگي تأمين مخارج خانواده جويا شدم. فرمود: «مخارج خانواده، حد وسط است ميان دو روش ناپسند.» گفتم: «فدايت شوم، به خدا سوگند! نمي دانم اين دو روش چيست؟ فرمود: «دو روش ناپسند، اسراف و خست است. آيا نمي داني كه خداوند بزرگ، اسراف(زياده روي) و اقتار (خست گيري) را ناخوشايند مي دارد و در قرآن مي فرمايد:«آنان كه هرگاه چيزي ببخشند، نه زياده روي مي كنند و نه خست مي ورزند و ميانگين اين دو را در حد قوام برمي گزينند».
اما باید بدانیم هیچ کاری بدون برنامه ریزی به نتیجه نخواهد نرسید ، همان طور که امام رضا (ع) می فرمایند : انديشيدن و تأمل قبل از شروع هر کار تو را از پشيماني ايمن ميسازد. ما باید به خدا توکل کنیم و هیچگاه یاد او را از ذهن خود بیرون نکنیم ، اما توکلی که همراه عمل است ، چنان که امام رضا (ع) می فرمایند : هر کس از خداوند، توفيق بطلبد ولي تلاش نکند، خود را مسخره کرده است.
اما نباید اهمیت نقش و کار فرهنگی را هم از زندگی خود فراموش کنیم و همیشه این فرمایش ثامن الحجج را در ذهن خود داشته باشیم که فرمودند : خدا رحمت کند کسی را که این امر ولایت ما را زنده میسازد پرسیده شد امر شما چگونه زنده میشود فرمود علوم و معارف و احادیث ما را فرا گرفته و به دیگران بیاموزد زیرا مردم اگر با زیبایی های سخنان ما آشنا گردند از ما پیروی خواهند نمود. ما باید به ترویج دین خدا هم بپردازیم ، امر به معروف و نهی از منکر را فراموش نکنیم ، مروج فرهنگ والای ائمه باشیم و شیعه پروری کنیم .
قاسم فتاحی