دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: نقش عوامل محیطی در تشدید بیماریهای گیاهی در چهارمحال و بختیاری بررسی شد.
ناصر امانی فر در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: تحقیقات جدید در استان چهارمحال و بختیاری نشان میدهد که علاوه بر عوامل اصلی بیماریهای گیاهی (بیمارگر، میزبان حساس و شرایط محیطی مناسب)، عوامل مستعدکننده (پیشآمودگی) مانند تنشهای خشکی، یخبندان، آفتابسوختگی و شوری خاک، نقش تعیینکنندهای در بروز و شدت بیماریها دارند.
وی افزود: بررسیهای آزمایشگاهی و میدانی نشان داده که میزان و شدت بیماریهایی همانند شانکر باکتریایی درختان میوه هستهدار، مرگ آوندی در درختان بادام ناشی از پسیلومایسز، پوسیدگی فایتوفترایی درختان میوه، شبه جارویی بادام، پژمردگی ورتیسیلیومی بادام، برگ سوختگی بادام، پوسیدگی زغالی بلوط، پژمردگی و پوسیدگی فوزاریومی لوبیا، جرب معمولی سیب زمینی، سیاه شدن پوشینه گندم و جو و بلایت باکتریایی (آتشک) لوبیا در استان چهار محال و بختیاری کاملا وابسته به تنشهای محیطی همانند تنش دمایی (یخ بندان، آفتاب سوختگی زمستانه و گرمای بیش از حد) و تنش رطوبتی (غرقابی و خشکی) است.
دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: شانکر باکتریایی درختان میوه هستهدار، تنشهای دمایی (یخبندان و گرمای شدید) و کمبود ازت، گیاهان را مستعد حمله باکتریهای بیماریزا میکند.
امانی فر عنوان کرد: قارچهایی مانند Verticillium dahliae در شرایط تنش کمآبی، آسیب بیشتری به درختان وارد میکنند و باعث مرگ آوندی درختان بادام می شوند.
وی خاطرنشان کرد: پوسیدگی زغالی بلوط در درختان واقع در شیبهای جنوبی و در معرض تنشهای آبی و حرارتی، اتفاق می افتد.
پژوهشگر حوزه آفات و بیماری های گیاهی به پوسیدگی فایتوفترایی درختان میوه اشاره کرد و گفت: تنش رطوبتی به دو طریق غرقابی شدن اطراف تنه درخت و تنش کم آبی در پاییز و زمستان با آسیب به ریشههای مویین شرایط را برای توسعه پوسیدگی طوقه و ریشه ناشی از گونههای فایتوفترا در درختان میوه فراهم میکند که در اوایل تابستان با افزایش دما و درخواست گیاه برای آب بیشتر علائم بیماری به صورت زردی، خزان زودرس و گاهی سبز خشکی تظاهر پیدا میکند.
امانی فر در خصوص جرب معمولی (اسکب) سیب زمینی اضافه کرد: بیماری باکتریایی جرب معمولی سیب زمینی بیشتر در خاکهای خنثی تا کمی قلیایی و با بافتی شنی و سبک بروز نموده و بهویژه در سالهای خشک اهمیت دارد.
وی بیان کرد: باکتری عامل بیماری (Streptomyces spp.) به چغندر، شلغم، کلم، هویج، بادمجان، پیاز، اسفناج و ترب هم آسیب میزند و همچنین میتواند سبب مرگ گیاهچه نیز شود. دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: آلودگی و خسارت این بیماری در سال جاری در مزارع سیب زمینی استان چهارمحال و بختیاری مشهود بود که دلیل اصلی آن تنشهای خشکی ناشی از قطعی برق در سیستمهای آبیاری بود.
امانی فر تصریح کرد: وجود پیاز رطوبتی اطراف غدههای سیب زمینی شرایط اسیدی موضعی ایجاد میکند که بازدارنده رشد و تکثیر بیمارگر است اما شرایط خشک (کمتر از ظرفیت زراعی) عکس این حالت است و با قلیایی شدن خاک باکتری تکثیر شده و با افزایش جمعیت آن مایه بیماری افزایش یافته و شرایط برای آلودگی فراهم میشود.
وی یادآور شد: باکتری Xylella fastidiosa در باغهای با تنش آبی و شوری خاک فعالتر است و باعث برگ سوختگی درختان شده است.
دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال و بختیاری بیماریهای باکتریایی گندم و لوبیا را نیز بیماری رایج در محصولات کشاورزی عنوان کرد و گفت: آبیاری بارانی در ساعتهای گرم روز، با ایجاد رطوبت و آسیب بافتی، شرایط را برای رشد باکتریها فراهم میکند.
پژوهشگر بخش گیاهپزشکی راهکار مدیریتی برای کنترل عوامل پیشآمودگی را آبیاری بهینه، تغذیه متعادل گیاهان و انتخاب ارقام مقاوم دانست و افزود: میتوان شیوع این بیماریها را کاهش داد.
این پژوهشها بر اهمیت توجه به تنشهای محیطی در برنامههای مدیریت بیماریهای گیاهی تأکید دارد.