مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی گفت: شناورهای جدید در حوزه‌های سطحی، زیرسطحی، اثرسطحی در حال طراحی، تولید و ساخت هستند که زمان مناسب توسط وزیر دفاع از آنها رونمایی خواهد شد.
۰
تاریخ انتشارشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۱ - ۰۹:۲۹
کد مطلب : ۵۲۹۸۵
مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی:
جزو ۵ کشور اول سازنده شناورهای تندرو هستیم
به گزارش جهانبین نیوز و به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ می‌گوید سازمان صنایع دریایی در زمره سازمان‌های دانش بنیان است. تاکید می‌کند که ما در سازمان صنایع دریایی طوری برنامه ریزی کردیم که بحث انتقال دانش و تجربه به نسل جوان صورت بگیرد، منوچهر علیپور که خود در بهترین دانشگاه‌های کشور تحصیل کرده است بر همکاری صنعت و دانشگاه تاکید زیادی دارد و می‌گوید دوستانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند حتماً بایستی چند سال کار کنند تا به فرآیند طراحی به خصوص طراحی شناورهای تندرو تسلط پیدا کنند.
منوچهر می‌گوید با توجه به تحریم‌ها و شیطنت‌هایی که دنیای غرب در مورد جمهوری اسلامی ایران دارد به این نتیجه رسیدیم که باید تجهیزات استراتژیک را خودمان تولید کنیم. تاکیدش بر این است که امنیت غذایی یک مسأله مهم است که جزو مأموریت‌های کلان وزارت دفاع است و می‌گوید در حوزه شیلات با یکی از سازمان‌ها در حال مذاکره هستیم.
علیپور معتقد است صنایع دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور باشد و تاکید دارد، سازمان صنایع دریایی در یک بسته کلی، گروه دستیابی پلتفرم یا بن سازه را طراحی می‌کند، سپس گروه‌های همکار، رانش و الکترونیک تسلیحات را تکمیل می‌کنند و این دستاورد نهایتاً به یک شناور، قایق تندرو، قایق پرنده، هاورکرافت و یا شناورهای سطحی بزرگ مثل انواع ناوشکن‌ها تبدیل می‌شود.
گفتگوی ما با منوچهر علیپور مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی است، او در این گفتگو صحبت‌های مهمی نیز درباره توانمندی‌های نظامی کشورمان در عرصه دریا ارائه می‌دهد، هر چند در برخی حوزه‌ها مثل «تجهیزات» به دلیل برخی محذورات اطلاعاتی و البته در برخی موارد به دلیل اینکه هنوز این تجهیزات به صورت رسمی رونمایی نشده‌اند از ارائه جزئیات خودداری می‌کند. البته می‌گوید؛ فرایند طراحی و تولید برای نیروهای مسلح یک فرایند ادامه دار است و تاکنون هیچوقت متوقف نشده و نخواهیم شد. او می‌گوید؛ مشتریان اصلی ما در بخش غیر نظامی، سازمان‌هایی مثل سازمان بنادر و بخش خصوصی هستند اما مشتریان ما در بخش نظامی نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه، مرزبانی و یا دریابانی فراجا هستند.
علیپور اشاره‌ای هم به تجهیزات تولید شده در سازمان صنایع دریایی و آمده رونمایی در آینده نزدیک می‌کند و می‌گوید؛ ما در حوزه شناورهای بزرگ در سال آینده در حوزه نیروی دریایی سپاه و ارتش خبرهای خوبی خواهیم داشت. شناورهای جدید در حوزه‌های، سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی در حال طراحی، تولید و ساخت هستند که زمان مناسب توسط وزیر محترم از آنها رونمایی خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با مأموریت‌ها و عملکرد سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و همچنین دلایل اقتدار دفاعی کشور در عرصه دریا با منوچهر علیپور مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی، به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سازمان صنایع دریایی چه وظایفی بر عهده دارد؟
سازمان صنایع دریایی در زمره سازمان‌های دانش بنیان است و موفق شده برای برخی از محصولات از جمله زیر سامانه‌ها تاییدیه دانش بنیانی را بگیرد. ما انواع شناورهای سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی و قایق‌های تندرو را با ویژگی‌هایی که عرض کردم، تولید می‌کنیم و گروه‌های پشتیبانی، بخش رانش، الکترونیک و تسلیحات دریایی آن را انجام می‌دهند.
بنابراین سازمان صنایع دریایی در یک بسته کلی، گروه دستیابی پلتفرم یا بن سازه را طراحی می‌کند، سپس گروه‌های همکار، رانش و الکترونیک تسلیحات را تکمیل می‌کنند و این دستاورد نهایتاً به یک شناور، قایق تندرو، قایق پرنده، هاورکرافت و یا شناورهای سطحی بزرگ مثل انواع ناوشکن‌ها تبدیل می‌شود.
در روزهای اخیر شاهد الحاق چندین شناور سبک تولید وزارت دفاع به فرماندهی انتظامی کشور بودیم. این شناورها چه ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی دارند؟
سازمان صنایع دریایی ۷۰ فروند انواع شناور در سه کلاس حیدر، اروند و خلیج فارس را در ایام دهه فجر به مرزبانی جمهوری اسلامی ایران تحویل دادهمانطور که استحضار دارید ما در سازمان صنایع دریایی موفق شدیم ۷۰ فروند انواع شناور در سه کلاس مختلف را در ایام مبارک دهه فجر به مرزبانی جمهوری اسلامی ایران تحویل دهیم. این شناورها با افتخار ساخت ایران است و به دست توانمند همکاران عزیز ما در سازمان صنایع دریایی و فرزندان این ملت که از بهترین دانشگاه‌های کشور فارغ‌التحصیل شده‌اند، طراحی، ساخته و تحویل فراجا شده است.
این شناورها در سه کلاس، حیدر، اروند و خلیج فارس هستند. یک ویژگی مشترکی که دارند این است که فرم بدنه بسیار پیشرفته‌ای برایشان طراحی شده است تا بتوانند اهداف عملیاتی را به نحو احسن به اجرا بگذارند. از دیگر قابلیت‌های این شناورها چابکی و قدرت مانور بسیار بالای این شناورهاست. این شناورها برای اینکه بتوانند با قاچاقچیان در دریا مبارزه کنند و از مرزهای دریایی و آب‌های سرزمینی دفاع کنند بایست قدرت مانور، سرعت بالا و دریامانی مناسبی داشته باشند تا بتوانند مأموریت خود را به نحو احسن انجام دهند.
یکی دیگر از ویژگی‌های شناورها قابلیت ارگونومی است. ما تلاش کردیم که از ارگونومی دریایی در طراحی و ساخت این شناورها استفاده کنیم و بهترین شرایط را برای کاربران مهیا کردیم، تجهیزات خوبی مثل صندلی‌هایی که جاذب شتاب و نیرو هستند و از آسیب احتمالی کاربران در سرعت‌های بالا جلوگیری می‌کند. بر روی دکوراسیون و نوع رنگ این شناورها بسیار کار شده تا کاربران در فراجا در دریانوردی‌های طولانی مدت به لحاظ روحی و روانی خسته نشوند. نکته دیگر عمق بومی سازی این تجهیزات و شناورهاست. درصدها بین شناورهای مختلف متفاوت است اما می‌شود گفت که عمق بومی سازی اکثر این تجهیزات پنجاه درصد است و این تجهیزات بین پنجاه تا شصت درصد صرفه جویی ارزی داشته است.
نکته مهمی که کشور ما این روزها بسیار به آن نیاز دارد بحث اشتغال است. یک قاعده کلی در کشتی سازی وجود دارد و آن هم این است که به ازای هر سی هزار دلار می‌توان یک شغل در کشتی سازی ایجاد کرد و این شغل می‌تواند پنج الی شش شغل به صورت غیر مستقیم ایجاد کند. فرآیند طراحی را همکاران ما در سازمان صنایع دریایی انجام می‌دهند، اما در فرآیند تأمین و ساخت بدنه‌ها سعی کردیم از بخش خصوصی، شبکه ملی، شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خدماتی استفاده کنیم و آنها هم به نوعی در ایجاد اشتغال و تولید این شناورها سهم دارند. بنابراین تولید این شناورها به لحاظ اشتغال زایی نقش چشمگیری داشته است.
قرارداد سازمان صنایع دریایی با فرمانده انتظامی کشور بیشتر از تعدادی است که الحاق کرده‌ایم و در سال ۱۴۰۲ هم به احتمال زیاد این الحاق با شناورهای بیشتر و تنوع بالاتر تکرار خواهد شد. فرمانده انتظامی کشور طی بازدیدی که از این الحاق داشتند، سفارش جدیدی را مطرح کردند. ان‌شاالله ما بخش تحقیقات را فعال خواهیم کرد تا بتوانند پروژه‌های جدید را ارائه کنند و به احتمال زیاد قرار داد جدیدی بسته خواهد شد.
در هر سازمان و شرکتی وقتی نیروهای جوان وارد سیستم می‌شوند، نیروهای قدیمی تر بازنشسته می‌شوند. ما در سازمان صنایع دریایی طوری برنامه ریزی کردیم که بحث انتقال دانش و تجربه به نسل جوان صورت بگیرد. چرا که دوستانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند حتماً بایستی چند سال کار کنند تا به فرآیند طراحی بخصوص طراحی شناورهای تندرو تسلط پیدا کنند.
شناورهای تندرو شناورهای پیچیده‌ای هستند و به لحاظ هیدرودینامیک و فرم بدنه جز شناورهای پیشرفته در سطح دنیا محسوب می‌شوند. کشور ما نیز از این تکنولوژی عقب نیست و طبق برآوردهای مؤسسات ترازیابی در بدبینانه ترین حالت در رتبه یکم تا دهم دنیا قرار داریم ولی به اعتقاد ما در رتبه یکم تا پنجم دنیا قرار داریم. به این دلیل که ما شناورهای تندرویی را طراحی می‌کنیم که قابلیت حمل بار را دارند، منظور ما از بار تسلیحات سبک و سنگین است. هر چند سایر کشورها در سطح دنیا در قایق‌های تندرو به سرعت‌های بالایی دست پیدا کرده‌اند ولی آنها قابلیت حمل بار را ندارند و نهایتاً می‌توانند دو یا سه نفر را حمل کنند که به آن قایق تفریحی می‌گویند.
به لطف الهی سازمان صنایع دریایی شناورهای تندرو سرعت بالایی را طراحی کرده که قابلیت حمل بار دارد و انواع تسلیحات با دقت بالا که بر روی آن نصب می‌شود. این نکته بسیار مهم و حائز اهمیت است و ما به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم با اینکه یک قایق تندرو شش درجه آزادی دارد و ریت ها بالاست، نرخ چرخش‌ها و شتاب‌ها در این قایق‌ها بسیار بالاست و تطبیق سیستم تسلیحاتی با این بن سازه خیلی مهم است که الحمدلله جمهوری اسلامی ایران به این مهم دست پیدا کرده است. شما در خلیج فارس می‌بینید که شناورهای تندروی مسلح به انواع موشک انداز، راکت انداز، اژدرافکن، مین ریز و … از آب‌های سرزمینی صیانت می‌کنند.
شناور حیدر، خلیج فارس و اروند چه قابلیت‌ها و چه مزیت‌هایی نسبت به نمونه‌های خارجی دارند؟
مزیت و برتری این شناورها را نسبت به نمونه‌های خارجی این‌طور می‌شود تعریف کرد که به لحاظ فرم بدنه ممکن است با شناورهای اروپایی در یک سطح باشند، اما عمق بومی سازی این تجهیزات را با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان و سایر همکاران در وزارت دفاع در سطح کشور بالا بردیم و همگی کمک کردند تا به این بومی سازی دست پیدا کنیم.
با توجه به تحریم‌ها و شیطنت‌هایی که دنیای غرب در مورد جمهوری اسلامی ایران دارد به این نتیجه رسیدیم که بایست تجهیزات استراتژیک را خودمان تولید کنیم و به لطف خدا توانستیم به این فناوری دست پیدا کنیم. ممکن است برخی تجهیزات توجیه اقتصادی نداشته باشد و فعلاً ترجیح این باشد که از خارج وارد کنیم ولی این بدین معنی نیست که توانایی ساخت آنها را نداشته باشیم.
یک ویژگی خیلی خاص این سیستم، رانش این شناور است. ما این واترجت یا نیروی تراستی که به شناور می‌دهد و موجب حرکت آن می‌شود، را کاملاً بومی سازی کردیم. با تلاش مهندسان و طراحان در یکی از سازمان‌های وابسته به سازمان صنایع دریایی، موفق شدیم که این فناوری را تولید کنیم و امروز چیزی حدود دو الی سه سال است که از این تجهیزات استفاده می‌کنیم و به حمدالله هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
قطعات خارجی، سیستم کنترلشان الکترونیکی است و سورس نرم افزار دست ما نیست و اگر هم احیاناً مشکلی در سیستم به وجود بیاید ما وابسته به یک شرکت خارجی خواهیم بود که بیاید و این مشکل را برطرف کند. الحمدلله ما این نرم افزار را نیز بومی سازی کرده‌ایم.
شناور حیدر علاوه بر تمام قابلیت‌ها، یک ویژگی خاصی که دارد این است که می‌تواند جان انسان‌ها را در دریا نجات دهد. اگر به هر دلیلی در بدی آب و هوا و بالا آمدن امواج، این شناور واژگون شود، مرکز ثقل آن طوری طراحی شده که به سرعت به حالت اولیه باز می‌گردد. به این پدیده سلف رایتینگ می‌گویند این قابلیت باعث شده که در فورس های بسیار بالا تا فورس هشت می‌تواند به دریا برود و اگر احیاناً شناوری در دریا دچار مشکل شود و یا افرادی گرفتار شدند، می‌تواند آنها را نجات دهد. این یکی از مأموریت هایی است که فراجا در سال‌های گذشته به کرات در خلیج فارس انجام داده است. بر اساس قوانین و مقررات بین المللی همه کشورها موظف هستند تا جایی که امکان دارد در دریا جان انسان‌ها را نجات بدهند و در کشور ما این مأموریت بر عهده فراجا و سازمان بنادر و دریا نوردی است.
آیا شناور خلیج فارس و اروند نیز این قابلیت را دارند؟
هر کدام از این شناورها یک مأموریتی برایشان تعریف شده است. شناور اروند یک شناور سرعتی است که یکی از وظایف آن مبارزه با قاچاق مواد مخدر است و بالای صد کیلومتر بر ساعت سرعت دارد. شما تصور کنید، یک قایق حدوداً ده متری از جنس آلومینیوم، حدود صد کیلومتر بر ساعت در آب سرعت دارد، خب این خیلی می‌تواند به ایجاد امنیت در دریا و قدرت دریایی کمک کند و با مانور پذیری بالایی که دارد می‌تواند از مرزها صیانت کند.
یک ویژگی خاصی که بدنه شناور اروند دارد به خاطر سرعت بالای آن اصطلاحاً به آن پلنینگ هال گفته می‌شود. در واقع پلنینگ هال، شناورهایی هستند که در حالت عادی آبخوری حدود نیم متر دارند ولی وقتی سرعت می‌گیرند و شناور به سطح آب می‌آید، فقط یک سوم پاشنه آن در آب است تا پروانه بتواند تراست انجام دهد، بنابراین وقتی سطح خیس شدن آن کم شود، سرعت افزایش پیدا می‌کند. پلنینگ هال یک بدنه بسیار پیشرفته در دنیا محسوب می‌شود که به لطف خدا ما هم به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم. سرعت ۶۵ نات را بر اساس نیازمندی فراجا برایشان طراحی کرده‌ایم ولی نیروهای نظامی سرعت‌های بیشتری را تقاضا کرده‌اند که در حال حاضر در حال انجام است.
سیستم ناوبری این شناورها تا چه اندازه بومی سازی شده است؟
در وزارت دفاع سازمانی به نام صاایران یا صنایع الکترونیک ایران داریم که در همه ابعاد، تجهیزات راداری، سامانه‌های مخابراتی و کمک ناوبری تولید می‌کند. این بستگی به کارفرما دارد که چقدر از تجهیزات داخل استفاده کند، بعضی از کارفرمایان به تولیدات داخلی اعتماد دارند. ما همه تجهیزات مورد نیازمان را از شرکت صاایران دریافت می‌کنیم. خوشبختانه امروز شرکت صاایران همه این تجهیزات را با کیفیت بسیار مطلوب تولید می‌کند، ضمن اینکه وقتی تجهیزات الکترونیکی در داخل کشور تولید می‌شود، ضریب اعتماد و اطمینان ما را به لحاظ امنیتی بالا می‌برد و دیگر از بحث شنود و جمینگ و مسائل دیگر مطمئن هستیم.
فرماندهی محترم جدید فراجا به شدت از تولیدات داخلی استقبال کردند، ما تعداد زیادی از شناور حیدر را به آنها تحویل داده‌ایم که در مناطق مختلف خلیج فارس مشغول انجام مأموریت است و با رضایتی که دوستان داشتند مجدداً تعداد زیادی سفارش دادند. ما به دنبال این هستیم که ورژن های جدید این شناورها را بهینه کنیم و احیاناً اگر ضعفی به لحاظ تکنیکی وجود داشته باشد برطرف کنیم و قابلیت‌های جدیدی را تحویل فراجا دهیم.
سازمان صنایع دریایی برای ارتش، سپاه و فراجا شناورهای مختلف سطحی و زیر سطحی تولید می‌کند، آیا این سه کلاس حیدر، خلیج فارس و اروند به سلاح هم تجهیز شده‌اند یا خیر؟
بله تمام این شناورها به سلاح تجهیز شده‌اند. اما خود فراجا تصمیم گیرنده است. ما زیر ساخت و تمام امکاناتی که برای نصب یک سامانه سلاح سبک نیاز است را برای آنها فراهم کرده‌ایم ولی خود عزیزان در فراجا تصمیم می‌گیرند که از سلاح استفاده کنند یا خیر. البته هرچه شناور بزرگ‌تر می‌شود تسلیحات نیز سنگین‌تر می‌شود و در شناورهای کوچک‌تر از سلاح‌های سبک تر استفاده می‌شود که با قاچاق مبارزه می‌کنند.
در حوزه ناوشکن‌ها صنایع دریایی نمونه‌های موفقی مثل دنا داشته است. در این حوزه آیا برنامه جدیدی دارید؟
بله، فرایند طراحی و تولید برای نیروهای مسلح یک فرایند ادامه دار است. ما تاکنون هیچوقت متوقف نشده و نخواهیم شد. مشتریان اصلی ما در بخش غیر نظامی، سازمان‌هایی مثل سازمان بنادر و بخش خصوصی هستند اما مشتریان ما در بخش نظامی نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه، مرزبانی و یا دریابانی فراجا هستند. ما در حوزه شناورهای بزرگ در سال آینده در حوزه نیروی دریایی سپاه و ارتش خبرهای خوبی خواهیم داشت. شناورهای جدید در حوزه‌های، سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی در حال طراحی، تولید و ساخت هستند که در زمان مناسب توسط وزیر محترم از آنها رونمایی خواهد شد.
آیا در حوزه شناورهای سبک‌تر، به ارتش نیز تجهیزاتی تحویل شده است؟
به طور کلی ارتش تقاضای شناورهای بزرگ و سنگین را دارد، ولی شناور کوچک هم سفارش داده‌اند که در حال ساخت است و ان‌اشاالله در سال ۱۴۰۲ وقتی اعتبارات تکمیل شود، تقدیم دوستان ما در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی خواهد شد.
در سطح منطقه و جهان سپاه پاسداران را با شناورهای تندرو و قابلیت‌های مختلف آن می‌شناسند. در این سال‌ها نیز بارها شاهد الحاق دستاوردهای جدید تولید در وزارت دفاع به این نیروی بوده‌ایم، در این روزها آیا همکاری جدیدی در این حوزه صورت گرفته است؟
بله، در حوزه‌های مختلف سطحی، زیرسطحی، اثر سطحی، تندرو و … قراردادهای جاری داریم که در حال طراحی و ساخت است، ولی ترجیح ما این است که فرایند اطلاع رسانی از طریق وزیر محترم و یا از طریق فرمانده نیروی دریایی سپاه انجام شود. فقط در همین حد می‌توانم عرض کنم که در سال ۱۴۰۲ در حوزه‌های مختلف، شناورهای جدید تحویل فراجا، نیروی دریایی سپاه و ارتش خواهد شد.
امیر رستگاری رئیس سابق سازمان صنایع دریایی در مورد ساخت شناور کلاس سنگین صحبت کرده بودند آن پروژه به کجا رسیده است؟
آن پروژه در حال انجام است و اطلاع رسانی آن بزودی صورت خواهد گرفت و به اطلاع عموم خواهد رسید.
فرآیند طراحی و تولید همچنین ادامه دار است و همچنان شناورهای جدید در حال طراحی هستند. چون سازمان دریایی یک فرآیند ایده تا وارهایی را دنبال می‌کند بنابراین در حوزه‌هایی که مأموریت برای ما تعیین شده باشد، این پروژه‌ها پیش می‌رود.
در صحبت‌هایتان به همکاری با دانشگاه‌ها اشاره کردید، با کدام دانشگاه‌ها و در چه سطحی همکاری دارید؟
ما دانشگاه‌های دریایی خوبی در کشور داریم و به طور عمده از ظرفیت دانشگاه‌های صنعتی کشور استفاده می‌کنیم. در وزارت دفاع دانشگاه صنعتی مالک اشتر را داریم، طبیعتاً طبق توصیه و تأکید امیر وزیر محترم و سردار جانشین وزیر، بایست از توانمندی‌های این دانشگاه استفاده شود. اولویت اول ما دانشگاه صنعتی مالک اشتر است چون در حوزه‌های مختلف از جنس ما هستند و طبقه بندی بالایی دارند، خیلی راحت تر می‌توانیم با آنها همکاری کنیم و امروز هم پروژه‌های زیادی با آنها داریم. ما همچنین با دانشگاه مختلف کشور قرارداد دراز مدت داریم. عمدتاً با این دانشگاه‌ها همکاری می‌کنیم. در حوزه زیر سامانه‌ها چون ما در ده استان مختلف صنایع و مراکز تولیدی داریم، مثلاً در مشهد چندین صنعت مختلف داریم که با دانشگاه‌های آن شهر همکاری می‌کنند. در تهران، شیراز، گیلان، تبریز و… به همین صورت با توجه به نیاز با دانشگاه‌های مختلف همکاری داریم.
یک رویه‌ای که چند سالی است وزارت دفاع پیش گرفته، همکاری با شرکت‌های دانش بنیان است. آیا سازمان صنایع دریایی نیز از این ظرفیت‌ها استفاده می‌کند؟
در وزارت دفاع سامانه‌ای به نام سمتا داریم که وزارت دفاع از سالیان گذشته شبکه همکارانش را ساماندهی کرده است، و به لحاظ فنی، امنیتی و اقتصادی آنها را طبقه بندی کرده و مورد ارزیابی قرار داده است. در سازمان صنایع دریایی حدوداً با هشتاد تا صد شرکت همکاری می‌کنیم که بخش زیادی از آنها دانش بنیان هستند و پروژه‌های بسیار خوبی نیز با هم انجام داده‌ایم. این جوانان عمدتاً در دانشگاه‌های داخل کشور تحصیل کرده‌اند و کارهای خارق العاده ای در صنعت دریا انجام می‌دهند و خدا را شاکریم که این جوانان در کنار ما هستند. امیدواریم با توفیق الهی کارهای بیشتری در این زمینه ایجاد کنیم تا از معضل فرار مغزها نیز جلوگیری شود.
صنایع دریایی یک صنعت بسیار گسترده است و در عرصه‌های مختلف فعالیت می‌کند، بخشی از اقدامات و دستاوردهای شما در حوزه‌های تجاری و غیر نظامی است، مثل ساخت کشتی‌ها و قایق‌ها مورد نیاز در صنعت ماهیگیری، نفت کش‌ها و دکل‌های نفتی، در این حوزه‌ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
حدوداً چهار سال پیش، نظر امیر رستگاری بزرگوار این بود که ما برای تکمیل ظرفیت‌های تولیدی مان به بخش تجاری یا غیر نظامی ورود کنیم. ما یک تیمی را برای این کار مشخص کردیم و الحمدلله نتایج خیلی خوبی هم کسب شد. با سازمان بنادر یک قرار داد خوبی بستیم و در حال ساخت سی تا سی و پنج فروند شناور برای آنها هستیم و در این راستا از ظرفیت‌های بخش خصوصی نیز استفاده کردیم.
یکی از دغدغه‌های دوستان ما در سازمان بنادر و دریانوردی این بود که وقتی با وزارت دفاع همکاری می‌کنیم ممکن است بخش خصوصی صدمه ببیند. ما برای اشتغال بخش خصوصی نیز بسیار تلاش کردیم. بخش خصوصی و عزیزانی که فرایند امنیتی را طی کرده باشند می‌توانند به سایت ما ورود کرده و مشغول به کار شوند. همین امروز در بندرعباس، خرمشهر و در شمال کشور مشغول به کار هستند و به نوعی می‌شود گفت ما بخش خصوصی را ساماندهی کردیم. مذاکراتی در حوزه شناورهای خدمات رسانی به سکوهای نفتی صورت گرفته است. از طرف دیگر شناورهای موردنیاز بندرگاه‌ها، شناورهای جست و جو نجات و شناور بویوگذار در حال تولید است و پیشرفت زیادی هم در این زمینه داشتیم.
امنیت غذایی یک مسأله مهم است که جز مأموریت‌های کلان وزارت دفاع است، ما هم به عنوان عضوی از وزارت دفاع خودمان را در این خصوص موظف می‌دانیم. در حوزه شیلات با یکی از سازمان‌ها در حال مذاکره هستیم تا کشتی را برایشان طراحی و تولید کنیم که هم ماهیگیری کند و هم ماهی‌ها را به محصول و کنسرو تبدیل کند، در واقع وقتی کشتی به ساحل رسید، محصول را تحویل بازار بدهد. در این حوزه با سازمان شیلات مذاکرات خوبی داشتیم و یک تعداد شناور به آنها تحویل دادیم و الان هم داریم تلاش می‌کنیم که شناورهای بزرگ‌تری طراحی کنیم تا سازمان صنایع دریایی هم در بحث امنیت غذایی سهمی داشته باشد.
آیا شناور سبک تفریحی هم تولید می‌کنید؟
قابلیت ساخت شناور تفریحی در سازمان وجود دارد اما ترجیح می‌دهیم که طراحی آن را انجام دهیم و تولید آن را بخش خصوصی به عهده بگیرد. کارگاه‌های کوچک هم می‌توانند شناورهای کوچک تولید کنند. ما ترجیح می‌دهیم به پروژه‌های نظامی و پروژه‌های بزرگ تجاری که گلوگاه هستند رسیدگی کنیم. قابلیت ساخت تعداد بالای شناور و قایق‌های کوچک وجود دارد و اگر سفارشی باشد حتماً انجام خواهیم داد ولی ترجیح می‌دهیم بخش خصوصی این کار را انجام دهد تا بحث اشتغال و درآمد آنها تأمین شود و بتوانیم این شبکه بزرگ دریایی در حوزه تولید را افزایش دهیم.
آیا هاورکرافت پیروزان به تولید انبوه رسیده است؟
هاورکرافت پیروان دارد مراحل پایانی کار را طی می‌کند، آزمایشات آن از اوایل اسفند شروع خواهد شد. پیروزان جز شناورهای خوب و پیشرفته‌ای است که به دست توانمند جوانان سازمان صنایع دریایی طراحی و ساخته شده است.
در حوزه تولید موتور و دوچرخه برقی تولیداتی دارید؟
این جز وظایف ماست که از سرریزهای دانشی بلوغ فناوری در بخش غیر نظامی استفاده کنیم. تولید موتور کولر، موتور دوچرخه، موتور برقی موتورسیکلت این‌ها در واقع ناشی از همین سرریزهای دانش است، اما تولید آن را به بخش خصوصی منتقل کرده‌ایم. صنعت ما هایتک و پیشرفته است و وقتی تجاری سازی می‌شود و به یک محصول خانگی و تجاری تبدیل می‌شود، دیگر ما علاقه‌ای به ادامه آن نداریم و آن را به دوستانی که در بخش خصوصی سرمایه گذاری می‌کنند واگذار می‌کنیم.
منوچهر می‌گوید با توجه به تحریم‌ها و شیطنت‌هایی که دنیای غرب در مورد جمهوری اسلامی ایران دارد به این نتیجه رسیدیم که باید تجهیزات استراتژیک را خودمان تولید کنیم. تاکیدش بر این است که امنیت غذایی یک مسأله مهم است که جزو مأموریت‌های کلان وزارت دفاع است و می‌گوید در حوزه شیلات با یکی از سازمان‌ها در حال مذاکره هستیم.
علیپور معتقد است صنایع دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور باشد و تاکید دارد، سازمان صنایع دریایی در یک بسته کلی، گروه دستیابی پلتفرم یا بن سازه را طراحی می‌کند، سپس گروه‌های همکار، رانش و الکترونیک تسلیحات را تکمیل می‌کنند و این دستاورد نهایتاً به یک شناور، قایق تندرو، قایق پرنده، هاورکرافت و یا شناورهای سطحی بزرگ مثل انواع ناوشکن‌ها تبدیل می‌شود.
گفتگوی ما با منوچهر علیپور مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی است، او در این گفتگو صحبت‌های مهمی نیز درباره توانمندی‌های نظامی کشورمان در عرصه دریا ارائه می‌دهد، هر چند در برخی حوزه‌ها مثل «تجهیزات» به دلیل برخی محذورات اطلاعاتی و البته در برخی موارد به دلیل اینکه هنوز این تجهیزات به صورت رسمی رونمایی نشده‌اند از ارائه جزئیات خودداری می‌کند. البته می‌گوید؛ فرایند طراحی و تولید برای نیروهای مسلح یک فرایند ادامه دار است و تاکنون هیچوقت متوقف نشده و نخواهیم شد. او می‌گوید؛ مشتریان اصلی ما در بخش غیر نظامی، سازمان‌هایی مثل سازمان بنادر و بخش خصوصی هستند اما مشتریان ما در بخش نظامی نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه، مرزبانی و یا دریابانی فراجا هستند.
علیپور اشاره‌ای هم به تجهیزات تولید شده در سازمان صنایع دریایی و آمده رونمایی در آینده نزدیک می‌کند و می‌گوید؛ ما در حوزه شناورهای بزرگ در سال آینده در حوزه نیروی دریایی سپاه و ارتش خبرهای خوبی خواهیم داشت. شناورهای جدید در حوزه‌های، سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی در حال طراحی، تولید و ساخت هستند که زمان مناسب توسط وزیر محترم از آنها رونمایی خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با مأموریت‌ها و عملکرد سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و همچنین دلایل اقتدار دفاعی کشور در عرصه دریا با منوچهر علیپور مشاور وزیر دفاع در صنایع دریایی، به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سازمان صنایع دریایی چه وظایفی بر عهده دارد؟
سازمان صنایع دریایی در زمره سازمان‌های دانش بنیان است و موفق شده برای برخی از محصولات از جمله زیر سامانه‌ها تاییدیه دانش بنیانی را بگیرد. ما انواع شناورهای سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی و قایق‌های تندرو را با ویژگی‌هایی که عرض کردم، تولید می‌کنیم و گروه‌های پشتیبانی، بخش رانش، الکترونیک و تسلیحات دریایی آن را انجام می‌دهند.
بنابراین سازمان صنایع دریایی در یک بسته کلی، گروه دستیابی پلتفرم یا بن سازه را طراحی می‌کند، سپس گروه‌های همکار، رانش و الکترونیک تسلیحات را تکمیل می‌کنند و این دستاورد نهایتاً به یک شناور، قایق تندرو، قایق پرنده، هاورکرافت و یا شناورهای سطحی بزرگ مثل انواع ناوشکن‌ها تبدیل می‌شود.
در روزهای اخیر شاهد الحاق چندین شناور سبک تولید وزارت دفاع به فرماندهی انتظامی کشور بودیم. این شناورها چه ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی دارند؟
سازمان صنایع دریایی ۷۰ فروند انواع شناور در سه کلاس حیدر، اروند و خلیج فارس را در ایام دهه فجر به مرزبانی جمهوری اسلامی ایران تحویل دادهمانطور که استحضار دارید ما در سازمان صنایع دریایی موفق شدیم ۷۰ فروند انواع شناور در سه کلاس مختلف را در ایام مبارک دهه فجر به مرزبانی جمهوری اسلامی ایران تحویل دهیم. این شناورها با افتخار ساخت ایران است و به دست توانمند همکاران عزیز ما در سازمان صنایع دریایی و فرزندان این ملت که از بهترین دانشگاه‌های کشور فارغ‌التحصیل شده‌اند، طراحی، ساخته و تحویل فراجا شده است.
این شناورها در سه کلاس، حیدر، اروند و خلیج فارس هستند. یک ویژگی مشترکی که دارند این است که فرم بدنه بسیار پیشرفته‌ای برایشان طراحی شده است تا بتوانند اهداف عملیاتی را به نحو احسن به اجرا بگذارند. از دیگر قابلیت‌های این شناورها چابکی و قدرت مانور بسیار بالای این شناورهاست. این شناورها برای اینکه بتوانند با قاچاقچیان در دریا مبارزه کنند و از مرزهای دریایی و آب‌های سرزمینی دفاع کنند بایست قدرت مانور، سرعت بالا و دریامانی مناسبی داشته باشند تا بتوانند مأموریت خود را به نحو احسن انجام دهند.
یکی دیگر از ویژگی‌های شناورها قابلیت ارگونومی است. ما تلاش کردیم که از ارگونومی دریایی در طراحی و ساخت این شناورها استفاده کنیم و بهترین شرایط را برای کاربران مهیا کردیم، تجهیزات خوبی مثل صندلی‌هایی که جاذب شتاب و نیرو هستند و از آسیب احتمالی کاربران در سرعت‌های بالا جلوگیری می‌کند. بر روی دکوراسیون و نوع رنگ این شناورها بسیار کار شده تا کاربران در فراجا در دریانوردی‌های طولانی مدت به لحاظ روحی و روانی خسته نشوند. نکته دیگر عمق بومی سازی این تجهیزات و شناورهاست. درصدها بین شناورهای مختلف متفاوت است اما می‌شود گفت که عمق بومی سازی اکثر این تجهیزات پنجاه درصد است و این تجهیزات بین پنجاه تا شصت درصد صرفه جویی ارزی داشته است.
نکته مهمی که کشور ما این روزها بسیار به آن نیاز دارد بحث اشتغال است. یک قاعده کلی در کشتی سازی وجود دارد و آن هم این است که به ازای هر سی هزار دلار می‌توان یک شغل در کشتی سازی ایجاد کرد و این شغل می‌تواند پنج الی شش شغل به صورت غیر مستقیم ایجاد کند. فرآیند طراحی را همکاران ما در سازمان صنایع دریایی انجام می‌دهند، اما در فرآیند تأمین و ساخت بدنه‌ها سعی کردیم از بخش خصوصی، شبکه ملی، شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خدماتی استفاده کنیم و آنها هم به نوعی در ایجاد اشتغال و تولید این شناورها سهم دارند. بنابراین تولید این شناورها به لحاظ اشتغال زایی نقش چشمگیری داشته است.
قرارداد سازمان صنایع دریایی با فرمانده انتظامی کشور بیشتر از تعدادی است که الحاق کرده‌ایم و در سال ۱۴۰۲ هم به احتمال زیاد این الحاق با شناورهای بیشتر و تنوع بالاتر تکرار خواهد شد. فرمانده انتظامی کشور طی بازدیدی که از این الحاق داشتند، سفارش جدیدی را مطرح کردند. ان‌شاالله ما بخش تحقیقات را فعال خواهیم کرد تا بتوانند پروژه‌های جدید را ارائه کنند و به احتمال زیاد قرار داد جدیدی بسته خواهد شد.
در هر سازمان و شرکتی وقتی نیروهای جوان وارد سیستم می‌شوند، نیروهای قدیمی تر بازنشسته می‌شوند. ما در سازمان صنایع دریایی طوری برنامه ریزی کردیم که بحث انتقال دانش و تجربه به نسل جوان صورت بگیرد. چرا که دوستانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند حتماً بایستی چند سال کار کنند تا به فرآیند طراحی بخصوص طراحی شناورهای تندرو تسلط پیدا کنند.
شناورهای تندرو شناورهای پیچیده‌ای هستند و به لحاظ هیدرودینامیک و فرم بدنه جز شناورهای پیشرفته در سطح دنیا محسوب می‌شوند. کشور ما نیز از این تکنولوژی عقب نیست و طبق برآوردهای مؤسسات ترازیابی در بدبینانه ترین حالت در رتبه یکم تا دهم دنیا قرار داریم ولی به اعتقاد ما در رتبه یکم تا پنجم دنیا قرار داریم. به این دلیل که ما شناورهای تندرویی را طراحی می‌کنیم که قابلیت حمل بار را دارند، منظور ما از بار تسلیحات سبک و سنگین است. هر چند سایر کشورها در سطح دنیا در قایق‌های تندرو به سرعت‌های بالایی دست پیدا کرده‌اند ولی آنها قابلیت حمل بار را ندارند و نهایتاً می‌توانند دو یا سه نفر را حمل کنند که به آن قایق تفریحی می‌گویند.
به لطف الهی سازمان صنایع دریایی شناورهای تندرو سرعت بالایی را طراحی کرده که قابلیت حمل بار دارد و انواع تسلیحات با دقت بالا که بر روی آن نصب می‌شود. این نکته بسیار مهم و حائز اهمیت است و ما به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم با اینکه یک قایق تندرو شش درجه آزادی دارد و ریت ها بالاست، نرخ چرخش‌ها و شتاب‌ها در این قایق‌ها بسیار بالاست و تطبیق سیستم تسلیحاتی با این بن سازه خیلی مهم است که الحمدلله جمهوری اسلامی ایران به این مهم دست پیدا کرده است. شما در خلیج فارس می‌بینید که شناورهای تندروی مسلح به انواع موشک انداز، راکت انداز، اژدرافکن، مین ریز و … از آب‌های سرزمینی صیانت می‌کنند.
شناور حیدر، خلیج فارس و اروند چه قابلیت‌ها و چه مزیت‌هایی نسبت به نمونه‌های خارجی دارند؟
مزیت و برتری این شناورها را نسبت به نمونه‌های خارجی این‌طور می‌شود تعریف کرد که به لحاظ فرم بدنه ممکن است با شناورهای اروپایی در یک سطح باشند، اما عمق بومی سازی این تجهیزات را با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان و سایر همکاران در وزارت دفاع در سطح کشور بالا بردیم و همگی کمک کردند تا به این بومی سازی دست پیدا کنیم.
با توجه به تحریم‌ها و شیطنت‌هایی که دنیای غرب در مورد جمهوری اسلامی ایران دارد به این نتیجه رسیدیم که بایست تجهیزات استراتژیک را خودمان تولید کنیم و به لطف خدا توانستیم به این فناوری دست پیدا کنیم. ممکن است برخی تجهیزات توجیه اقتصادی نداشته باشد و فعلاً ترجیح این باشد که از خارج وارد کنیم ولی این بدین معنی نیست که توانایی ساخت آنها را نداشته باشیم.
یک ویژگی خیلی خاص این سیستم، رانش این شناور است. ما این واترجت یا نیروی تراستی که به شناور می‌دهد و موجب حرکت آن می‌شود، را کاملاً بومی سازی کردیم. با تلاش مهندسان و طراحان در یکی از سازمان‌های وابسته به سازمان صنایع دریایی، موفق شدیم که این فناوری را تولید کنیم و امروز چیزی حدود دو الی سه سال است که از این تجهیزات استفاده می‌کنیم و به حمدالله هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
قطعات خارجی، سیستم کنترلشان الکترونیکی است و سورس نرم افزار دست ما نیست و اگر هم احیاناً مشکلی در سیستم به وجود بیاید ما وابسته به یک شرکت خارجی خواهیم بود که بیاید و این مشکل را برطرف کند. الحمدلله ما این نرم افزار را نیز بومی سازی کرده‌ایم.
شناور حیدر علاوه بر تمام قابلیت‌ها، یک ویژگی خاصی که دارد این است که می‌تواند جان انسان‌ها را در دریا نجات دهد. اگر به هر دلیلی در بدی آب و هوا و بالا آمدن امواج، این شناور واژگون شود، مرکز ثقل آن طوری طراحی شده که به سرعت به حالت اولیه باز می‌گردد. به این پدیده سلف رایتینگ می‌گویند این قابلیت باعث شده که در فورس های بسیار بالا تا فورس هشت می‌تواند به دریا برود و اگر احیاناً شناوری در دریا دچار مشکل شود و یا افرادی گرفتار شدند، می‌تواند آنها را نجات دهد. این یکی از مأموریت هایی است که فراجا در سال‌های گذشته به کرات در خلیج فارس انجام داده است. بر اساس قوانین و مقررات بین المللی همه کشورها موظف هستند تا جایی که امکان دارد در دریا جان انسان‌ها را نجات بدهند و در کشور ما این مأموریت بر عهده فراجا و سازمان بنادر و دریا نوردی است.
آیا شناور خلیج فارس و اروند نیز این قابلیت را دارند؟
هر کدام از این شناورها یک مأموریتی برایشان تعریف شده است. شناور اروند یک شناور سرعتی است که یکی از وظایف آن مبارزه با قاچاق مواد مخدر است و بالای صد کیلومتر بر ساعت سرعت دارد. شما تصور کنید، یک قایق حدوداً ده متری از جنس آلومینیوم، حدود صد کیلومتر بر ساعت در آب سرعت دارد، خب این خیلی می‌تواند به ایجاد امنیت در دریا و قدرت دریایی کمک کند و با مانور پذیری بالایی که دارد می‌تواند از مرزها صیانت کند.
یک ویژگی خاصی که بدنه شناور اروند دارد به خاطر سرعت بالای آن اصطلاحاً به آن پلنینگ هال گفته می‌شود. در واقع پلنینگ هال، شناورهایی هستند که در حالت عادی آبخوری حدود نیم متر دارند ولی وقتی سرعت می‌گیرند و شناور به سطح آب می‌آید، فقط یک سوم پاشنه آن در آب است تا پروانه بتواند تراست انجام دهد، بنابراین وقتی سطح خیس شدن آن کم شود، سرعت افزایش پیدا می‌کند. پلنینگ هال یک بدنه بسیار پیشرفته در دنیا محسوب می‌شود که به لطف خدا ما هم به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم. سرعت ۶۵ نات را بر اساس نیازمندی فراجا برایشان طراحی کرده‌ایم ولی نیروهای نظامی سرعت‌های بیشتری را تقاضا کرده‌اند که در حال حاضر در حال انجام است.
سیستم ناوبری این شناورها تا چه اندازه بومی سازی شده است؟
در وزارت دفاع سازمانی به نام صاایران یا صنایع الکترونیک ایران داریم که در همه ابعاد، تجهیزات راداری، سامانه‌های مخابراتی و کمک ناوبری تولید می‌کند. این بستگی به کارفرما دارد که چقدر از تجهیزات داخل استفاده کند، بعضی از کارفرمایان به تولیدات داخلی اعتماد دارند. ما همه تجهیزات مورد نیازمان را از شرکت صاایران دریافت می‌کنیم. خوشبختانه امروز شرکت صاایران همه این تجهیزات را با کیفیت بسیار مطلوب تولید می‌کند، ضمن اینکه وقتی تجهیزات الکترونیکی در داخل کشور تولید می‌شود، ضریب اعتماد و اطمینان ما را به لحاظ امنیتی بالا می‌برد و دیگر از بحث شنود و جمینگ و مسائل دیگر مطمئن هستیم.
فرماندهی محترم جدید فراجا به شدت از تولیدات داخلی استقبال کردند، ما تعداد زیادی از شناور حیدر را به آنها تحویل داده‌ایم که در مناطق مختلف خلیج فارس مشغول انجام مأموریت است و با رضایتی که دوستان داشتند مجدداً تعداد زیادی سفارش دادند. ما به دنبال این هستیم که ورژن های جدید این شناورها را بهینه کنیم و احیاناً اگر ضعفی به لحاظ تکنیکی وجود داشته باشد برطرف کنیم و قابلیت‌های جدیدی را تحویل فراجا دهیم.
سازمان صنایع دریایی برای ارتش، سپاه و فراجا شناورهای مختلف سطحی و زیر سطحی تولید می‌کند، آیا این سه کلاس حیدر، خلیج فارس و اروند به سلاح هم تجهیز شده‌اند یا خیر؟
بله تمام این شناورها به سلاح تجهیز شده‌اند. اما خود فراجا تصمیم گیرنده است. ما زیر ساخت و تمام امکاناتی که برای نصب یک سامانه سلاح سبک نیاز است را برای آنها فراهم کرده‌ایم ولی خود عزیزان در فراجا تصمیم می‌گیرند که از سلاح استفاده کنند یا خیر. البته هرچه شناور بزرگ‌تر می‌شود تسلیحات نیز سنگین‌تر می‌شود و در شناورهای کوچک‌تر از سلاح‌های سبک تر استفاده می‌شود که با قاچاق مبارزه می‌کنند.
در حوزه ناوشکن‌ها صنایع دریایی نمونه‌های موفقی مثل دنا داشته است. در این حوزه آیا برنامه جدیدی دارید؟
بله، فرایند طراحی و تولید برای نیروهای مسلح یک فرایند ادامه دار است. ما تاکنون هیچوقت متوقف نشده و نخواهیم شد. مشتریان اصلی ما در بخش غیر نظامی، سازمان‌هایی مثل سازمان بنادر و بخش خصوصی هستند اما مشتریان ما در بخش نظامی نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه، مرزبانی و یا دریابانی فراجا هستند. ما در حوزه شناورهای بزرگ در سال آینده در حوزه نیروی دریایی سپاه و ارتش خبرهای خوبی خواهیم داشت. شناورهای جدید در حوزه‌های، سطحی، زیر سطحی، اثر سطحی در حال طراحی، تولید و ساخت هستند که در زمان مناسب توسط وزیر محترم از آنها رونمایی خواهد شد.
آیا در حوزه شناورهای سبک‌تر، به ارتش نیز تجهیزاتی تحویل شده است؟
به طور کلی ارتش تقاضای شناورهای بزرگ و سنگین را دارد، ولی شناور کوچک هم سفارش داده‌اند که در حال ساخت است و ان‌اشاالله در سال ۱۴۰۲ وقتی اعتبارات تکمیل شود، تقدیم دوستان ما در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی خواهد شد.
در سطح منطقه و جهان سپاه پاسداران را با شناورهای تندرو و قابلیت‌های مختلف آن می‌شناسند. در این سال‌ها نیز بارها شاهد الحاق دستاوردهای جدید تولید در وزارت دفاع به این نیروی بوده‌ایم، در این روزها آیا همکاری جدیدی در این حوزه صورت گرفته است؟
بله، در حوزه‌های مختلف سطحی، زیرسطحی، اثر سطحی، تندرو و … قراردادهای جاری داریم که در حال طراحی و ساخت است، ولی ترجیح ما این است که فرایند اطلاع رسانی از طریق وزیر محترم و یا از طریق فرمانده نیروی دریایی سپاه انجام شود. فقط در همین حد می‌توانم عرض کنم که در سال ۱۴۰۲ در حوزه‌های مختلف، شناورهای جدید تحویل فراجا، نیروی دریایی سپاه و ارتش خواهد شد.
امیر رستگاری رئیس سابق سازمان صنایع دریایی در مورد ساخت شناور کلاس سنگین صحبت کرده بودند آن پروژه به کجا رسیده است؟
آن پروژه در حال انجام است و اطلاع رسانی آن بزودی صورت خواهد گرفت و به اطلاع عموم خواهد رسید.
فرآیند طراحی و تولید همچنین ادامه دار است و همچنان شناورهای جدید در حال طراحی هستند. چون سازمان دریایی یک فرآیند ایده تا وارهایی را دنبال می‌کند بنابراین در حوزه‌هایی که مأموریت برای ما تعیین شده باشد، این پروژه‌ها پیش می‌رود.
در صحبت‌هایتان به همکاری با دانشگاه‌ها اشاره کردید، با کدام دانشگاه‌ها و در چه سطحی همکاری دارید؟
ما دانشگاه‌های دریایی خوبی در کشور داریم و به طور عمده از ظرفیت دانشگاه‌های صنعتی کشور استفاده می‌کنیم. در وزارت دفاع دانشگاه صنعتی مالک اشتر را داریم، طبیعتاً طبق توصیه و تأکید امیر وزیر محترم و سردار جانشین وزیر، بایست از توانمندی‌های این دانشگاه استفاده شود. اولویت اول ما دانشگاه صنعتی مالک اشتر است چون در حوزه‌های مختلف از جنس ما هستند و طبقه بندی بالایی دارند، خیلی راحت تر می‌توانیم با آنها همکاری کنیم و امروز هم پروژه‌های زیادی با آنها داریم. ما همچنین با دانشگاه مختلف کشور قرارداد دراز مدت داریم. عمدتاً با این دانشگاه‌ها همکاری می‌کنیم. در حوزه زیر سامانه‌ها چون ما در ده استان مختلف صنایع و مراکز تولیدی داریم، مثلاً در مشهد چندین صنعت مختلف داریم که با دانشگاه‌های آن شهر همکاری می‌کنند. در تهران، شیراز، گیلان، تبریز و… به همین صورت با توجه به نیاز با دانشگاه‌های مختلف همکاری داریم.
یک رویه‌ای که چند سالی است وزارت دفاع پیش گرفته، همکاری با شرکت‌های دانش بنیان است. آیا سازمان صنایع دریایی نیز از این ظرفیت‌ها استفاده می‌کند؟
در وزارت دفاع سامانه‌ای به نام سمتا داریم که وزارت دفاع از سالیان گذشته شبکه همکارانش را ساماندهی کرده است، و به لحاظ فنی، امنیتی و اقتصادی آنها را طبقه بندی کرده و مورد ارزیابی قرار داده است. در سازمان صنایع دریایی حدوداً با هشتاد تا صد شرکت همکاری می‌کنیم که بخش زیادی از آنها دانش بنیان هستند و پروژه‌های بسیار خوبی نیز با هم انجام داده‌ایم. این جوانان عمدتاً در دانشگاه‌های داخل کشور تحصیل کرده‌اند و کارهای خارق العاده ای در صنعت دریا انجام می‌دهند و خدا را شاکریم که این جوانان در کنار ما هستند. امیدواریم با توفیق الهی کارهای بیشتری در این زمینه ایجاد کنیم تا از معضل فرار مغزها نیز جلوگیری شود.
صنایع دریایی یک صنعت بسیار گسترده است و در عرصه‌های مختلف فعالیت می‌کند، بخشی از اقدامات و دستاوردهای شما در حوزه‌های تجاری و غیر نظامی است، مثل ساخت کشتی‌ها و قایق‌ها مورد نیاز در صنعت ماهیگیری، نفت کش‌ها و دکل‌های نفتی، در این حوزه‌ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
حدوداً چهار سال پیش، نظر امیر رستگاری بزرگوار این بود که ما برای تکمیل ظرفیت‌های تولیدی مان به بخش تجاری یا غیر نظامی ورود کنیم. ما یک تیمی را برای این کار مشخص کردیم و الحمدلله نتایج خیلی خوبی هم کسب شد. با سازمان بنادر یک قرار داد خوبی بستیم و در حال ساخت سی تا سی و پنج فروند شناور برای آنها هستیم و در این راستا از ظرفیت‌های بخش خصوصی نیز استفاده کردیم.
یکی از دغدغه‌های دوستان ما در سازمان بنادر و دریانوردی این بود که وقتی با وزارت دفاع همکاری می‌کنیم ممکن است بخش خصوصی صدمه ببیند. ما برای اشتغال بخش خصوصی نیز بسیار تلاش کردیم. بخش خصوصی و عزیزانی که فرایند امنیتی را طی کرده باشند می‌توانند به سایت ما ورود کرده و مشغول به کار شوند. همین امروز در بندرعباس، خرمشهر و در شمال کشور مشغول به کار هستند و به نوعی می‌شود گفت ما بخش خصوصی را ساماندهی کردیم. مذاکراتی در حوزه شناورهای خدمات رسانی به سکوهای نفتی صورت گرفته است. از طرف دیگر شناورهای موردنیاز بندرگاه‌ها، شناورهای جست و جو نجات و شناور بویوگذار در حال تولید است و پیشرفت زیادی هم در این زمینه داشتیم.
امنیت غذایی یک مسأله مهم است که جز مأموریت‌های کلان وزارت دفاع است، ما هم به عنوان عضوی از وزارت دفاع خودمان را در این خصوص موظف می‌دانیم. در حوزه شیلات با یکی از سازمان‌ها در حال مذاکره هستیم تا کشتی را برایشان طراحی و تولید کنیم که هم ماهیگیری کند و هم ماهی‌ها را به محصول و کنسرو تبدیل کند، در واقع وقتی کشتی به ساحل رسید، محصول را تحویل بازار بدهد. در این حوزه با سازمان شیلات مذاکرات خوبی داشتیم و یک تعداد شناور به آنها تحویل دادیم و الان هم داریم تلاش می‌کنیم که شناورهای بزرگ‌تری طراحی کنیم تا سازمان صنایع دریایی هم در بحث امنیت غذایی سهمی داشته باشد.
آیا شناور سبک تفریحی هم تولید می‌کنید؟
قابلیت ساخت شناور تفریحی در سازمان وجود دارد اما ترجیح می‌دهیم که طراحی آن را انجام دهیم و تولید آن را بخش خصوصی به عهده بگیرد. کارگاه‌های کوچک هم می‌توانند شناورهای کوچک تولید کنند. ما ترجیح می‌دهیم به پروژه‌های نظامی و پروژه‌های بزرگ تجاری که گلوگاه هستند رسیدگی کنیم. قابلیت ساخت تعداد بالای شناور و قایق‌های کوچک وجود دارد و اگر سفارشی باشد حتماً انجام خواهیم داد ولی ترجیح می‌دهیم بخش خصوصی این کار را انجام دهد تا بحث اشتغال و درآمد آنها تأمین شود و بتوانیم این شبکه بزرگ دریایی در حوزه تولید را افزایش دهیم.
آیا هاورکرافت پیروزان به تولید انبوه رسیده است؟
هاورکرافت پیروان دارد مراحل پایانی کار را طی می‌کند، آزمایشات آن از اوایل اسفند شروع خواهد شد. پیروزان جز شناورهای خوب و پیشرفته‌ای است که به دست توانمند جوانان سازمان صنایع دریایی طراحی و ساخته شده است.
در حوزه تولید موتور و دوچرخه برقی تولیداتی دارید؟
این جز وظایف ماست که از سرریزهای دانشی بلوغ فناوری در بخش غیر نظامی استفاده کنیم. تولید موتور کولر، موتور دوچرخه، موتور برقی موتورسیکلت این‌ها در واقع ناشی از همین سرریزهای دانش است، اما تولید آن را به بخش خصوصی منتقل کرده‌ایم. صنعت ما هایتک و پیشرفته است و وقتی تجاری سازی می‌شود و به یک محصول خانگی و تجاری تبدیل می‌شود، دیگر ما علاقه‌ای به ادامه آن نداریم و آن را به دوستانی که در بخش خصوصی سرمایه گذاری می‌کنند واگذار می‌کنیم.