تغییرات آب و هوایی و دستکاری انسان در طبیعت موجب طغیان حشره جوانه خوار درختان بلوط شده و این آفت به تهدیدی جدی برای جنگل‌های زاگرس تبدیل شده است.
۰
تاریخ انتشاردوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۳:۰۸
کد مطلب : ۵۱۴۵۱
هم‌دستی آفت جوانه‌خوار بلوط و محدودیت بودجه برای نابودی جنگل‌های زاگرس
مرگ خاموش جنگل‌های زاگرس در سایه فعالیت جوانه‌خوار بلوط/ باز هم کمبود اعتبارات، مانع مقابله با آفت
به گزارش جهانبین نیوز؛ جنگل‌های بلوط زاگرس به لحاظ حفاظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، مصارف درمانی و ظرفیت‌های اکوتوریستی دارای اهمیت منحصر به فردی هستند و حفاظت از آن‌ها در برابر بیماری‌ها و آفات به ویژه آفت جوانه خوار بلوط امری ضروری است.
در چند سال اخیر به هم خوردن اکوسیستم، دستکاری طبیعت، تغییر اقلیم، کمبود بارش‌ها و سرمای زمستان و یخبندان و از بین رفتن دشمنان طبیعی آفت، باعث طغیان آفت جوانه خوار بلوط در جنگل‌های زاگرس شده است و همین امر موجب شده که درختان بلوط زاگرس در معرض نابودی قرار گیرند.
چهارمحال و بختیاری ازجمله استان‌های جنگل‌نشین است، که دارای وسعتی معادل یک هزار و 483 هکتار بوده و در 6 شهرستان کوهرنگ، اردل، کیار، لردگان، بروجن و شهرکرد گسترده شدهاند.
متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل به هم خوردن اکوسیستم، دستکاری طبیعت، تغییر اقلیم، کمبود و تغییر شکل بارش‌ها و کاهش سرمای زمستان و یخبندان و از بین رفتن دشمنان طبیعی آفت، شاهد طغیان آفت جوانه‌خوار بلوط در جنگل‌های زاگرس هستیم که این امر موجب شده که درختان بلوط در این استان در معرض نابودی قرار گیرد.
کمبود اعتبارات مشکل اساسی برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط
اصغر احمدی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ مهمترین آفت این درختان را جوانه‌خوار بلوط عنوان کرد و اظهار کرد: کمبود اعتبارات مهمترین مشکل برای انجام طرح مقابله با آن در تمام سطح آلوده به این آفت است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به شناسایی چندین کانون بحرانی آفت جوانه‌خوار بلوط در این استان براساس پایش‌های انجام شده یادآور شد: ۵۵۰ میلیون تومان اعتبار برای مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط در چهارمحال و بختیاری اختصاص یافته اما این میزان اعتبار پاسخگوی طرح مقابله و سطح درگیر با آفت نیست.
احمدی گفت: برای مقابله و مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط در تمام سطح جنگل‌های استان به‌خصوص در مناطق سخت‌گذر به وسیله بالگرد و به‌صورت هوایی به بیش از ۱۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: برای مبارزه با آفات در جنگل‌های استان از روش محلول‌پاشی بوسیله ترکیب بیولوژیکBT استفاده میشود که سازگار با محیط‌زیست است و ضرر و زیانی برای موجودات و محیط‌زیست ندارد.
احمدی ادامه داد: آفات جوانه‌خوار و برگ‌خوار بلوط یکی از مهمترین علت‌های تخریب گونه‌های جنگلی بلوط است که این آفت در مرحله لاروی از جوانه‌ها و برگ‌ها تغذیه و در صورت طغیان درختان را عاری از برگ می‌کند.
وی عوامل اولیه برای از بین رفتن و تخریب گونه جنگلی بلوط را تغییر رژیم بارش و تغییر دما دانست و عنوان داشت: دمای هوا در چهارمحال و بختیاری در فصل زمستان در سال‌های گذشته پایین و طول دوره سرما بالا بوده و تغییر دما، اقلیم و الگوی بارش از برف به باران، باعث ضعیف شدن و کاهش مقاومت درختان شده و این مساله زمینه افزایش آفات و بیماری را در ختان بلوط گسترش داده است.
صرف 500 میلیون تومان برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط در چهارمحال و بختیاری
سید احمد موسوی کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: آفت جوانه‌خوار بلوط 20 هزار هکتار از جنگل‌های چهارمحال و بختیاری را درگیر کرده است که در شهرستان‌های لردگان، خانمیرزا، اردل، کیار و کوهرنگ میشود.
وی با بیان اینکه از این میزان 3 هزار هکتار وضعیت بحرانی دارد و نیازمند مبارزه است تصریح کردک این آفات بسته به فصل و دما در سال از 15 اسفندماه شروع به خسارت به گیاه می‌کند و تا 15 اردیبهشت خسارت ادامه دارد.
موسوی بیان داشت: آفت جوانه‌خور کل برگ‌های درختان بلوط را می‌خورد و در محل‌های با خسارت سنگین کلا درخت عاری از برگ میشود، به این ترتیب انرژی که درخت باید برای تولید میوه صرف کند باید برای تولید برگ جدید استفاده کند.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه طبق دستورالعمل ارسالی از سوی سازمان بهترین شیوه برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط استفاده از ترکیب بیولوژیک بی تی است خاطرنشان کرد: همه‌ساله باتوجه به اعتباراتی که در اختیار سازمان قرار می‌دهند سطحی را محلول‌پاشی می‌کنیم.
وی یادآور شد: مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط یک فصل طلایی دارد که با پایش منطقه تعیین میشود اما به‌طور کلی بهترین زمان برای مبارزه در چهارمحال و بختیاری فروردین‌ماه است.
موسوی با اشاره به محدودیت اعتبارات برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط در این استان اذعان داشت: امسال 500 میلیون تومان برای مقابله با این آفت صرف شد که در مقایسه با وسعت نیازمند به مبارزه بسیار محدود است و می‌توان گفت برای هر هکتار به 2 میلیون تومان پول نیاز است.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری در چهارمحال و بختیاری عنوان داشت: آفت جوانه‌خوار بلوط هیچ وقت از بین نمی‌رود و از گذشته تا به امروز در اکوسیستم‌های جنگلی وجود داشته الان هم هست، اما جمعیت این آفت در بازه‌های زمانی خاص مانند تغییرات اقلیمی و فعل و انفعالات در بدن حشره نوسان دارد و گاهی حالت ظغیان دارند.
وی تاکید کرد: حذف کامل آفت جوانه‌خوار از اکوسیستم‌های جنگلی امکان‌پذیر نیست و فقط می‌توان از سرایط آن به سایر نقاط جلوگیری کرده و جمعیت آن را در حالت نرمال گه داشت.
محدودیت منابع مالی و توپوگرافی دو معضل جدی پیش‌روی مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط
موسوی افزود: در گذشته بارش برف در فصل زمستان قابل توجه بود و سرما سبب می‌شد درصدی از تخم‌های این آفت از بین برود، این درحالی بود که دما به‌گونه‌ای بود که دشمن این آفت که از آن تغذیه و در اکوسیستم طبیعی زندگی می‌کردند جمعیت بالا داشتند به این ترتیب جمعیت آفت جوانه‌خوار بلوط در حد نرمال قرار داشت.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از پرندگان مهاجر از این لارو این آفت تغذیه می‌کردند اما شکارهای غیرمجاز باعث نابودی پردندگان شده و جمعیت آفت بالا برود، گفت: اما در این بین نباید از تغییرات اقلیمی و خشکی هوا نیز غافل شد.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: این آفت شرایطی را برای گیاه فراهم می‌کنند که آفات ثانویه چون سوسک‌های چوب‌خوار و سوسک‌های پوست‌خوار بتوانند بر گیاه ضعیف‌شده غلبه کنند و گیاه را به‌طور کامل از بین ببرند.
موسوی ادامه داد: آفات برگ‌خوار بهاره عموما در حاشیه رودخانه و در ارتفاعات فعال هستند از همین‌رو توپوگرافی منطقه اجازه مقابله با آن را نمی‌دهد، این درحالی است که تحقیقات در حوزه آفات مرتع و جنگل محدود است و باید به‌صورت جدی‌تر ورود شود اما بسیاری از اما و اگرها هنوز مجهول مانده.
وی بیان داشت: تجهیزات هوایی در توپوگرافی این استان جواب نمی‌دهد و باید برای این شرایط هواپیماهای محلول‌پاش مخصوص طراحی شود اما در سایر استان‌های زاگرس‌نشین چون آذربایجان کاربرد دارد.
فعالیت مداوم آفت جوانه‌خوار بلوط تولید چوب را کاهش و جنگل را نابود می‌کند
مرادی یکی از کارشناسان علوم جنگل در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: آفت برگ‌خوار و جوانه‌خوار بلوط (Tortrix viridana L) که طی سالیان گذشته، گونه‌های مختلف بلوط در جنگل‌های زاگرس را مورد حمله قرار داده آفتی خطرناک است که باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و تولید و حتی باعث مرگ و میر درختان میشود.
وی افزود: از بین رفتن برگ‌های درخت در فصل رویش باعث میشود، درخت ابزار تولید خود را از دست داده، میزان فتوسنتز تقلیل یابد و در نتیجه از میزان رویش قطری و ارتفاع آن کاسته شود که ادامه این وضعیت در چند سال متوالی می‌تواند به کاهش تولید چوب منتهی شده و جنگل را به سمت نابودی سوق دهد.
مرادی با اشاره به اثرات تخریبی آفت جوانه‌خوار بلوط گفت: لاروهای ابتدایی آفت جوانه‌خوار بلوط در اوایل فصل بهار، وارد جوانه‌های بلوط شده و از آن تغذیه می‌کند در حالی که لاروهای رشد کرده و سن آخر از برگ‌ها تغذیه می‌کند تا جایی که درختان در اواخر بهار کاملاً عاری از برگ میشود.
این کارشناس با اشاره به اینکه آفت جوانه‌خوار بلوط دارای یک نسل و پنج سن لاروی است و زمان خسارت آن نیز با خروج لاروها از اواخر اسفندماه شروع میشود عنوان کرد: لاروهای سن آخر نیز در اواسط اردیبهشت ماه با لوله کردن انتهای برگ‌ها در همان محل وارد مرحله شفیرگی می‌شوند.
مرادی خاطرنشان کرد: آفت جوانه‌خوار بلوط یکی از مهمترین علت‌های تخریب گونه‌های جنگلی بلوط زاگرس به شمار می‌رود، این آفت در مرحله لاروی از جوانه‌ها و برگ‌ها تغذیه و درصورت طغیان درختان را عاری از برگ می‌کند.
به گزارش جهانبین نیوز؛ آفت جوانه‌خوار بلوط سالیان سال است که در جنگل‌های بلوط زاگرس به درختان حمله می‌کند اما عوامل طبیعی از رشد جمعیت آن جلوگیری می‌کرده است متاسفانه در سال‌های گذشته به دلیل دخالت‌های انسان در طبیعت بسیاری از چرخه‌های طبیعی بر هم خورده و شاهدیم که تعداد لاروهای آن افزایش یافته و درنتیجه خسارتی که به درختان و جنگل وارد می‌کند نیز روند صعودی داشته است.
از آنجایی که درختان سرمایه‌های طبیعی انسان‌ها بوده و از همین‌رو از جنگل به‌عناون گنجینه‌های خدادادی یاد میشود لازم است در کلان کشور این موضوع درنظر گرفته شود و بودجه کافی برای مقابله با این موجود کوچک اما تخریب‌گر درنظر گرفته شود تا سال آینده بیش از این درختان دچار خسارت نشوند.
انتهای پیام/1026ج
در چند سال اخیر به هم خوردن اکوسیستم، دستکاری طبیعت، تغییر اقلیم، کمبود بارش‌ها و سرمای زمستان و یخبندان و از بین رفتن دشمنان طبیعی آفت، باعث طغیان آفت جوانه خوار بلوط در جنگل‌های زاگرس شده است و همین امر موجب شده که درختان بلوط زاگرس در معرض نابودی قرار گیرند.
چهارمحال و بختیاری ازجمله استان‌های جنگل‌نشین است، که دارای وسعتی معادل یک هزار و 483 هکتار بوده و در 6 شهرستان کوهرنگ، اردل، کیار، لردگان، بروجن و شهرکرد گسترده شدهاند.
متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل به هم خوردن اکوسیستم، دستکاری طبیعت، تغییر اقلیم، کمبود و تغییر شکل بارش‌ها و کاهش سرمای زمستان و یخبندان و از بین رفتن دشمنان طبیعی آفت، شاهد طغیان آفت جوانه‌خوار بلوط در جنگل‌های زاگرس هستیم که این امر موجب شده که درختان بلوط در این استان در معرض نابودی قرار گیرد.
کمبود اعتبارات مشکل اساسی برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط
اصغر احمدی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ مهمترین آفت این درختان را جوانه‌خوار بلوط عنوان کرد و اظهار کرد: کمبود اعتبارات مهمترین مشکل برای انجام طرح مقابله با آن در تمام سطح آلوده به این آفت است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به شناسایی چندین کانون بحرانی آفت جوانه‌خوار بلوط در این استان براساس پایش‌های انجام شده یادآور شد: ۵۵۰ میلیون تومان اعتبار برای مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط در چهارمحال و بختیاری اختصاص یافته اما این میزان اعتبار پاسخگوی طرح مقابله و سطح درگیر با آفت نیست.
احمدی گفت: برای مقابله و مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط در تمام سطح جنگل‌های استان به‌خصوص در مناطق سخت‌گذر به وسیله بالگرد و به‌صورت هوایی به بیش از ۱۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: برای مبارزه با آفات در جنگل‌های استان از روش محلول‌پاشی بوسیله ترکیب بیولوژیکBT استفاده میشود که سازگار با محیط‌زیست است و ضرر و زیانی برای موجودات و محیط‌زیست ندارد.
احمدی ادامه داد: آفات جوانه‌خوار و برگ‌خوار بلوط یکی از مهمترین علت‌های تخریب گونه‌های جنگلی بلوط است که این آفت در مرحله لاروی از جوانه‌ها و برگ‌ها تغذیه و در صورت طغیان درختان را عاری از برگ می‌کند.
وی عوامل اولیه برای از بین رفتن و تخریب گونه جنگلی بلوط را تغییر رژیم بارش و تغییر دما دانست و عنوان داشت: دمای هوا در چهارمحال و بختیاری در فصل زمستان در سال‌های گذشته پایین و طول دوره سرما بالا بوده و تغییر دما، اقلیم و الگوی بارش از برف به باران، باعث ضعیف شدن و کاهش مقاومت درختان شده و این مساله زمینه افزایش آفات و بیماری را در ختان بلوط گسترش داده است.
صرف 500 میلیون تومان برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط در چهارمحال و بختیاری
سید احمد موسوی کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: آفت جوانه‌خوار بلوط 20 هزار هکتار از جنگل‌های چهارمحال و بختیاری را درگیر کرده است که در شهرستان‌های لردگان، خانمیرزا، اردل، کیار و کوهرنگ میشود.
وی با بیان اینکه از این میزان 3 هزار هکتار وضعیت بحرانی دارد و نیازمند مبارزه است تصریح کردک این آفات بسته به فصل و دما در سال از 15 اسفندماه شروع به خسارت به گیاه می‌کند و تا 15 اردیبهشت خسارت ادامه دارد.
موسوی بیان داشت: آفت جوانه‌خور کل برگ‌های درختان بلوط را می‌خورد و در محل‌های با خسارت سنگین کلا درخت عاری از برگ میشود، به این ترتیب انرژی که درخت باید برای تولید میوه صرف کند باید برای تولید برگ جدید استفاده کند.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه طبق دستورالعمل ارسالی از سوی سازمان بهترین شیوه برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط استفاده از ترکیب بیولوژیک بی تی است خاطرنشان کرد: همه‌ساله باتوجه به اعتباراتی که در اختیار سازمان قرار می‌دهند سطحی را محلول‌پاشی می‌کنیم.
وی یادآور شد: مبارزه با آفت جوانه‌خوار بلوط یک فصل طلایی دارد که با پایش منطقه تعیین میشود اما به‌طور کلی بهترین زمان برای مبارزه در چهارمحال و بختیاری فروردین‌ماه است.
موسوی با اشاره به محدودیت اعتبارات برای مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط در این استان اذعان داشت: امسال 500 میلیون تومان برای مقابله با این آفت صرف شد که در مقایسه با وسعت نیازمند به مبارزه بسیار محدود است و می‌توان گفت برای هر هکتار به 2 میلیون تومان پول نیاز است.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری در چهارمحال و بختیاری عنوان داشت: آفت جوانه‌خوار بلوط هیچ وقت از بین نمی‌رود و از گذشته تا به امروز در اکوسیستم‌های جنگلی وجود داشته الان هم هست، اما جمعیت این آفت در بازه‌های زمانی خاص مانند تغییرات اقلیمی و فعل و انفعالات در بدن حشره نوسان دارد و گاهی حالت ظغیان دارند.
وی تاکید کرد: حذف کامل آفت جوانه‌خوار از اکوسیستم‌های جنگلی امکان‌پذیر نیست و فقط می‌توان از سرایط آن به سایر نقاط جلوگیری کرده و جمعیت آن را در حالت نرمال گه داشت.
محدودیت منابع مالی و توپوگرافی دو معضل جدی پیش‌روی مقابله با آفت جوانه‌خوار بلوط
موسوی افزود: در گذشته بارش برف در فصل زمستان قابل توجه بود و سرما سبب می‌شد درصدی از تخم‌های این آفت از بین برود، این درحالی بود که دما به‌گونه‌ای بود که دشمن این آفت که از آن تغذیه و در اکوسیستم طبیعی زندگی می‌کردند جمعیت بالا داشتند به این ترتیب جمعیت آفت جوانه‌خوار بلوط در حد نرمال قرار داشت.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از پرندگان مهاجر از این لارو این آفت تغذیه می‌کردند اما شکارهای غیرمجاز باعث نابودی پردندگان شده و جمعیت آفت بالا برود، گفت: اما در این بین نباید از تغییرات اقلیمی و خشکی هوا نیز غافل شد.
این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: این آفت شرایطی را برای گیاه فراهم می‌کنند که آفات ثانویه چون سوسک‌های چوب‌خوار و سوسک‌های پوست‌خوار بتوانند بر گیاه ضعیف‌شده غلبه کنند و گیاه را به‌طور کامل از بین ببرند.
موسوی ادامه داد: آفات برگ‌خوار بهاره عموما در حاشیه رودخانه و در ارتفاعات فعال هستند از همین‌رو توپوگرافی منطقه اجازه مقابله با آن را نمی‌دهد، این درحالی است که تحقیقات در حوزه آفات مرتع و جنگل محدود است و باید به‌صورت جدی‌تر ورود شود اما بسیاری از اما و اگرها هنوز مجهول مانده.
وی بیان داشت: تجهیزات هوایی در توپوگرافی این استان جواب نمی‌دهد و باید برای این شرایط هواپیماهای محلول‌پاش مخصوص طراحی شود اما در سایر استان‌های زاگرس‌نشین چون آذربایجان کاربرد دارد.
فعالیت مداوم آفت جوانه‌خوار بلوط تولید چوب را کاهش و جنگل را نابود می‌کند
مرادی یکی از کارشناسان علوم جنگل در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: آفت برگ‌خوار و جوانه‌خوار بلوط (Tortrix viridana L) که طی سالیان گذشته، گونه‌های مختلف بلوط در جنگل‌های زاگرس را مورد حمله قرار داده آفتی خطرناک است که باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و تولید و حتی باعث مرگ و میر درختان میشود.
وی افزود: از بین رفتن برگ‌های درخت در فصل رویش باعث میشود، درخت ابزار تولید خود را از دست داده، میزان فتوسنتز تقلیل یابد و در نتیجه از میزان رویش قطری و ارتفاع آن کاسته شود که ادامه این وضعیت در چند سال متوالی می‌تواند به کاهش تولید چوب منتهی شده و جنگل را به سمت نابودی سوق دهد.
مرادی با اشاره به اثرات تخریبی آفت جوانه‌خوار بلوط گفت: لاروهای ابتدایی آفت جوانه‌خوار بلوط در اوایل فصل بهار، وارد جوانه‌های بلوط شده و از آن تغذیه می‌کند در حالی که لاروهای رشد کرده و سن آخر از برگ‌ها تغذیه می‌کند تا جایی که درختان در اواخر بهار کاملاً عاری از برگ میشود.
این کارشناس با اشاره به اینکه آفت جوانه‌خوار بلوط دارای یک نسل و پنج سن لاروی است و زمان خسارت آن نیز با خروج لاروها از اواخر اسفندماه شروع میشود عنوان کرد: لاروهای سن آخر نیز در اواسط اردیبهشت ماه با لوله کردن انتهای برگ‌ها در همان محل وارد مرحله شفیرگی می‌شوند.
مرادی خاطرنشان کرد: آفت جوانه‌خوار بلوط یکی از مهمترین علت‌های تخریب گونه‌های جنگلی بلوط زاگرس به شمار می‌رود، این آفت در مرحله لاروی از جوانه‌ها و برگ‌ها تغذیه و درصورت طغیان درختان را عاری از برگ می‌کند.
به گزارش جهانبین نیوز؛ آفت جوانه‌خوار بلوط سالیان سال است که در جنگل‌های بلوط زاگرس به درختان حمله می‌کند اما عوامل طبیعی از رشد جمعیت آن جلوگیری می‌کرده است متاسفانه در سال‌های گذشته به دلیل دخالت‌های انسان در طبیعت بسیاری از چرخه‌های طبیعی بر هم خورده و شاهدیم که تعداد لاروهای آن افزایش یافته و درنتیجه خسارتی که به درختان و جنگل وارد می‌کند نیز روند صعودی داشته است.
از آنجایی که درختان سرمایه‌های طبیعی انسان‌ها بوده و از همین‌رو از جنگل به‌عناون گنجینه‌های خدادادی یاد میشود لازم است در کلان کشور این موضوع درنظر گرفته شود و بودجه کافی برای مقابله با این موجود کوچک اما تخریب‌گر درنظر گرفته شود تا سال آینده بیش از این درختان دچار خسارت نشوند.
انتهای پیام/1026ج