انتشار یک عکس از تجمع طلاب معترض به وضعیت اقتصادی کشور، روایت ناقصی از آنچه در این مراسم گذشت را منعکس کرد.
۰
تاریخ انتشاردوشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۸:۴۰
کد مطلب : ۴۰۱۱۸
شیطنتی که تجمع طلاب را به حاشیه برد/ روایت ناقص یک عکس
به گزارش جهانبین نیوز؛ به نقل از مهر؛ تجمع طلاب و اساتید حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه و اعتراض به مشکلات اقتصادی کشور با عنوان «روحانیت همدرد مردم» روز پنجشنبه هفته گذشته با اعلام فراخوانی در مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار شد.
به دلیل حساسیت برگزاری این تجمع از سوی طلاب علاوه بر شبکه‌های خبری، خبرنگاران و عکاسان خبرگزاری‌های مختلف نیز حضور داشتند و تلاش می‌کردند تا ابعاد مختلف این تجمع را مخابره کنند.
پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم مجری برنامه که خود از روحانیون بود پشت تریبون آمد و با تشریح اهداف تجمع، برای دقایقی شعارهایی در خصوص اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور سر داد و جمعیت نیز با او همراه شد.
بخشی از شعارهای نوشته بر روی این پلاکاردها اینگونه بود؛ «یه اختلاس کم بشه گرونی‌ها حل می‌شه»، «مدیران فاسد باید مجازات شوند»، «این گفته امام است؛ مذاکره حرام است»، «سؤال از مسئولین وظیفه مجلس است»، «گرچه جیبا خالیه روحیه‌ها عالیه»، «من طلبه انقلابی‌ام یعنی در برابر فساد و تبعیض سکوت نمی‌کنم»، «شش سال مذاکره جواب نداد»، «مردم گله‌مندند»، «روحانیت متعهد به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه است»، «جرثومه‌های فساد باید به‌شدت مجازات شوند».
در بین شعارهایی که بر روی این پلاکاردها نقش بسته بود شعاری نیز به چشم می‌خورد که منجر به ایجاد حواشی شد.
یکی از مسئولان برگزاری همان دقایق اولیه‌ای که این شعار بر روی پلاکارد دیده شد به سمت طلبه‌ای که این پلاکارد را در دست داشت رفت و آن را پاره کرد و از او خواست تا آن را جمع‌آوری کند.
تذکر فرمانده تیپ امام جعفر صادق (ع) نسبت به برخی شعارها
در همین حین و قبل از آمدن رحیم‌پور ازغدی سخنران اصلی این تجمع، حجت‌الاسلام حسین طیبی‌فر فرمانده تیپ امام جعفر صادق(ع) پشت تریبون رفت و در همان آغاز کلامش، اعلام کرد یکی از شعارهایی که بر روی پلاکارد نوشته شده با اهداف این تجمع سنخیتی ندارد که باید جمع شود تا مورد سوءاستفاده و به حاشیه راندن اصل موضوع نشود.
تمامی این ماجرا تقریباً ۵ دقیقه‌ای بیشتر طول نکشید و آن دو یا سه نوشته خاص جمع‌آوری شد.
دراین‌بین یکی از عکاسان مبادرت به عکاسی از این شعار خاص کرده و رسانه او نیز این عکس را منتشر کرد.
حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا آن رسانه به رسالت خود عمل کرده و یا اینکه با انتشار آن عکس خاص؛ سعی داشته است که مسیری متفاوت از سایرین را طی کند و بدون توجه به تذکرات داده‌شده از برائت مسئولان برگزاری تجمع از آن شعار انحرافی، آن را به نحوی سازمان‌دهی شده به افکار عمومی تلقین کند.
برخی از عکاسان خبری حاضر در این تجمع نظرات متفاوتی در این خصوص دارند.
احمد ظهرابی عکاس خبرگزاری ایسنا به خبرنگار مهر می‌گوید که گرفتن این عکس از سوی عکاس غیرحرفه‌ای نبوده چراکه این اتفاق رخ داده است اما او بر این باور است که علاوه بر تذکر فرمانده تیپ امام صادق(ع) مسئولان برگزاری باید به عکاسان خبری در خصوص عدم انتشار آن نیز هشدار می‌دادند که چنین نشد و همین امر موجب شد تا عکاس، عکس موردنظر خود را به رسانه‌اش ارسال کند تا بر اساس سیاست آن رسانه تصمیم‌گیری شود.
وی معتقد است نسبت به روند آرام برگزاری این تجمع، برافراشتن اینگونه پلاکاردها و جمع‌آوری آن مطابق به سابقه تاریخی و رسانه‌ای خبری، حاشیه‌ای محسوب نمی‌شده که نیاز به اعلام آن به رسانه متبوع بوده باشد. اما درعین‌حال می‌گوید موارد متعددی پیش‌آمده که اتفاقی در جریان مراسم خبری و یا دیدارهای مقامات رخ‌داده که از ما خواسته‌اند که عکس آن رویداد را منتشر نکنیم و ما نیز آن را منتشر نکرده‌ایم.
ظهرابی می‌گوید: اگر عکاس این توضیح حواشی را به رسانه‌اش می‌داد ممکن بود خبرگزاری، این عکس را بر روی خروجی خود منتشر نکند و یا به‌صورت ویژه برای نهادهای مسئول ارسال کند.
عکاس ایسنا عنوان می‌کند: درهرصورت پوشش کامل اینگونه مراسم‌ها وظیفه ذاتی هر خبرنگار و عکاس خبری است و انتشار به‌صورت عام یا خاص آن بر عهده رسانه متبوع است و در نهایت مسئول رسانه پاسخگوی انتشار یا عدم انتشار خبر و تصویر در رسانه است.
یکی از نقاط ضعف سرویس عکس خبرگزاری‌ها عدم درج توضیح تصویر است
امیرحسامی نژاد از عکاسان خبری استان قم نیز دراین خصوص معتقد است یکی از نقاط ضعف سرویس عکس خبرگزاری‌ها عدم درج «کپشن» یا همان توضیح تصویر است که در این مصداق بارز می‌بینیم چگونه انتشار رسمی یک عکس بدون تفسیر و توضیح، روایت ناقصی از رخداد را نشان می‌دهد.
وی گفت: در اینجا رسالت دبیر عکس مشخص می‌شود که اگر حرفه‌ای بوده باشد باید از عکاس شرح ماوقع را می‌پرسیده و عکاس وظیفه‌اش را انجام داده و موظف بوده سوژه را ثبت و ارسال کند.
حسامی‌نژاد بر این موضوع هم تأکید دارد که در پوشش تصویری اینگونه مراسم‌ها پیچیدگی‌هایی وجود دارد که عکاس خبری باید با زیرکی این پیچیدگی‌ها را بشناسد، درک کند و بهترین تصمیم را بگیرد.
محمدعلی مریزاد عکاس خبرگزاری تسنیم نیز که در این مراسم حضور داشت می‌گوید: متأسفانه در خبرگزاری‌های داخلی قابلیت کپشن نویسی برای عکس‌ها به‌درستی مورداستفاده قرار نمی‌گیرد درحالی‌که در برخی از رسانه‌های خارجی این مسئله رعایت می‌شود که همین امر موجب می‌شود واقعیات آن‌گونه که بوده کامل و به‌درستی انتقال داده نشود.
وی با بیان اینکه عکاس خبری به‌عنوان نماینده رسانه‌اش موظف است هر اتفاق رخ‌داده در مراسمی که در آن حضور دارد را ثبت و منعکس کند، افزود: از طرفی دیگر عکاس موظف است نسبت به حواشی رخ‌داده که انعکاس آن می‌تواند تبعاتی به دنبال داشته باشد به دبیر و مسئول انتشار عکس رسانه‌اش توضیح دهد که این توضیحات می‌تواند در تصمیم‌گیری آن رسانه نقش‌آفرین باشد.
محسن قائمی دبیر عکس خبرگزاری رسا در خصوص این موضوع نظراتی متفاوت دارد.
او می‌گوید که کار عکاس در این مورد اشتباه بوده است و کار دبیر عکس آن رسانه نیز اشتباه‌تر.
قائمی معتقد است که رسالت عکاس خبری با عکاس هنری و غیره متفاوت است و آن چیزی که یک عکاس خبری را متمایز می‌کند هوشیاری و درک سیاسی در برخورد با موارد اینگونه است.
قائمی می‌گوید: در این تجمع که با هدف همدردی روحانیت با آحاد مردم در خصوص مشکلات اقتصادی برگزار شد انتشار یک عکس از کار اشتباه یک فرد که دیگران آن را نفی کردند اینگونه به جامعه القا می‌کند که از ابتدا تا انتهای مراسم چنین شعارهایی وجود داشته است و ذهنیت مخاطبانی که از اصل ماجرا خبر ندارند را مخدوش می‌کند؛ این در حالی بوده که از سوی برگزار کنندگان این تجمع با اقدام آن فرد برخورد جدی شده و از پشت تریبون هم اعلام شد که این شعار مورد تأیید نیست.
دبیر سرویس عکس رسا می‌گوید به اعتقاد من یک عکاس متعهد وقتی می‌بیند یک کار اشتباه در مراسمی که برای حمایت از نظام و مردم برپا شده؛ صورت گرفته و با آن کار خطا برخورد شده است دیگر نباید آن را منعکس کند اما نمی‌توان از یک عکاس یا رسانه با گرایش‌های سیاسی خاص انتظاری برای عدم انتشار این اشتباه انتظاری داشت.
نگارنده که خود هم خبرنگار و هم عکاس خبرگزاری مهر در قم است و در این مراسم نیز حضور داشته و در طی نزدیک به ده سال کار خبری خود بارویدادهای مختلفی از این دست روبه رو شده در جمع بندی از این اتفاق معتقد است «رسالت عکاس خبری نه مرتب کردن صف است و نه بر هم زدن آن».
هدف ما اطلاع‌رسانی و پوشش بدون نقص بود
حبیب الله عباسی سردبیر خبرگزاری شفقنا نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید این خبرگزاری، گزارش تصویری جامع و خبر کاملی از برنامه تجمع طلاب داشته است و در خصوص عکس منتشر شده از یک شعار جنجالی در این مراسم نیز باید گفت که هدف ما اطلاع‌رسانی و پوشش بدون نقص بوده و آن تصویر همانند سایر تصاویر و گزارش‌ها از این تجمع منتشر شد.
وی معتقد است گرچه این تصویر و برخی دیگر از دست نوشته‌ها و پلاکاردهای تجمع تمایزاتی داشت اما این که تا این اندازه برجسته و مورد توجه جامعه و سیاستمداران قرار گرفته ناشی از فضای عمومی سیاسی اجتماعی است.
تجمع به صورت خودجوش برگزار شده است
فرمانده تیپ ۸۳ امام جعفر صادق(ع) قم نیز در خصوص حواشی تجمع طلاب در مدرسه فیضیه اظهار داشته است که این برنامه به صورت کاملاً خودجوش برگزار شده و پس از آن حوزه علمیه ورود کرد که وضعیت تجمع را کنترل کند و اتفاقاً در این خصوص موفق هم بود.
حجت الاسلام طیبی‌فر همچنین بیان داشت: در آن روز سالن پر از جمعیت بود و سخنران جلسه هم نیامده بود؛ لذا با درخواست برخی از دوستان حوزوی بنده برای اینکه شخص دیگری تریبون را در دست نگرفته و جلسه از کنترل خارج نشود، چند دقیقه‌ای به ایراد سخنرانی پرداختم تا سخنران اصلی این تجمع حضور پیدا کند.
وی به موضوع برخی از پلاکاردهای حاشیه‌ساز در این تجمع که سایت‌ها و روزنامه‌ها نیز بر روی آنان مانور داده بودند، اشاره کرد و اظهار داشت: در همان چند دقیقه‌ای که بنده برای پر کردن خلأ عدم حضور سخنران اصلی تجمع، سخنرانی داشتم، اعلام کردم برخی از این پلاکاردهای موجود در شأن جلسه طلاب و روحانیون نیست و با اصرار گفتم که آنها را جمع کنید و افرادی هم آنها را جمع کردند.
فرمانده تیپ ۸۳ امام جعفر صادق(ع) قم ادامه داد: به نظر می‌رسد یا فردی نفوذی این کار را انجام داده و یا شیطنتی در کار بود که از یک پلاکارد خاص که بلافاصله جمع شده برای حاشیه‌سازی تصویربرداری شده است.
انتهای پیام/1026ج
به دلیل حساسیت برگزاری این تجمع از سوی طلاب علاوه بر شبکه‌های خبری، خبرنگاران و عکاسان خبرگزاری‌های مختلف نیز حضور داشتند و تلاش می‌کردند تا ابعاد مختلف این تجمع را مخابره کنند.
پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم مجری برنامه که خود از روحانیون بود پشت تریبون آمد و با تشریح اهداف تجمع، برای دقایقی شعارهایی در خصوص اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور سر داد و جمعیت نیز با او همراه شد.
بخشی از شعارهای نوشته بر روی این پلاکاردها اینگونه بود؛ «یه اختلاس کم بشه گرونی‌ها حل می‌شه»، «مدیران فاسد باید مجازات شوند»، «این گفته امام است؛ مذاکره حرام است»، «سؤال از مسئولین وظیفه مجلس است»، «گرچه جیبا خالیه روحیه‌ها عالیه»، «من طلبه انقلابی‌ام یعنی در برابر فساد و تبعیض سکوت نمی‌کنم»، «شش سال مذاکره جواب نداد»، «مردم گله‌مندند»، «روحانیت متعهد به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه است»، «جرثومه‌های فساد باید به‌شدت مجازات شوند».
در بین شعارهایی که بر روی این پلاکاردها نقش بسته بود شعاری نیز به چشم می‌خورد که منجر به ایجاد حواشی شد.
یکی از مسئولان برگزاری همان دقایق اولیه‌ای که این شعار بر روی پلاکارد دیده شد به سمت طلبه‌ای که این پلاکارد را در دست داشت رفت و آن را پاره کرد و از او خواست تا آن را جمع‌آوری کند.
تذکر فرمانده تیپ امام جعفر صادق (ع) نسبت به برخی شعارها
در همین حین و قبل از آمدن رحیم‌پور ازغدی سخنران اصلی این تجمع، حجت‌الاسلام حسین طیبی‌فر فرمانده تیپ امام جعفر صادق(ع) پشت تریبون رفت و در همان آغاز کلامش، اعلام کرد یکی از شعارهایی که بر روی پلاکارد نوشته شده با اهداف این تجمع سنخیتی ندارد که باید جمع شود تا مورد سوءاستفاده و به حاشیه راندن اصل موضوع نشود.
تمامی این ماجرا تقریباً ۵ دقیقه‌ای بیشتر طول نکشید و آن دو یا سه نوشته خاص جمع‌آوری شد.
دراین‌بین یکی از عکاسان مبادرت به عکاسی از این شعار خاص کرده و رسانه او نیز این عکس را منتشر کرد.
حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا آن رسانه به رسالت خود عمل کرده و یا اینکه با انتشار آن عکس خاص؛ سعی داشته است که مسیری متفاوت از سایرین را طی کند و بدون توجه به تذکرات داده‌شده از برائت مسئولان برگزاری تجمع از آن شعار انحرافی، آن را به نحوی سازمان‌دهی شده به افکار عمومی تلقین کند.
برخی از عکاسان خبری حاضر در این تجمع نظرات متفاوتی در این خصوص دارند.
احمد ظهرابی عکاس خبرگزاری ایسنا به خبرنگار مهر می‌گوید که گرفتن این عکس از سوی عکاس غیرحرفه‌ای نبوده چراکه این اتفاق رخ داده است اما او بر این باور است که علاوه بر تذکر فرمانده تیپ امام صادق(ع) مسئولان برگزاری باید به عکاسان خبری در خصوص عدم انتشار آن نیز هشدار می‌دادند که چنین نشد و همین امر موجب شد تا عکاس، عکس موردنظر خود را به رسانه‌اش ارسال کند تا بر اساس سیاست آن رسانه تصمیم‌گیری شود.
وی معتقد است نسبت به روند آرام برگزاری این تجمع، برافراشتن اینگونه پلاکاردها و جمع‌آوری آن مطابق به سابقه تاریخی و رسانه‌ای خبری، حاشیه‌ای محسوب نمی‌شده که نیاز به اعلام آن به رسانه متبوع بوده باشد. اما درعین‌حال می‌گوید موارد متعددی پیش‌آمده که اتفاقی در جریان مراسم خبری و یا دیدارهای مقامات رخ‌داده که از ما خواسته‌اند که عکس آن رویداد را منتشر نکنیم و ما نیز آن را منتشر نکرده‌ایم.
ظهرابی می‌گوید: اگر عکاس این توضیح حواشی را به رسانه‌اش می‌داد ممکن بود خبرگزاری، این عکس را بر روی خروجی خود منتشر نکند و یا به‌صورت ویژه برای نهادهای مسئول ارسال کند.
عکاس ایسنا عنوان می‌کند: درهرصورت پوشش کامل اینگونه مراسم‌ها وظیفه ذاتی هر خبرنگار و عکاس خبری است و انتشار به‌صورت عام یا خاص آن بر عهده رسانه متبوع است و در نهایت مسئول رسانه پاسخگوی انتشار یا عدم انتشار خبر و تصویر در رسانه است.
یکی از نقاط ضعف سرویس عکس خبرگزاری‌ها عدم درج توضیح تصویر است
امیرحسامی نژاد از عکاسان خبری استان قم نیز دراین خصوص معتقد است یکی از نقاط ضعف سرویس عکس خبرگزاری‌ها عدم درج «کپشن» یا همان توضیح تصویر است که در این مصداق بارز می‌بینیم چگونه انتشار رسمی یک عکس بدون تفسیر و توضیح، روایت ناقصی از رخداد را نشان می‌دهد.
وی گفت: در اینجا رسالت دبیر عکس مشخص می‌شود که اگر حرفه‌ای بوده باشد باید از عکاس شرح ماوقع را می‌پرسیده و عکاس وظیفه‌اش را انجام داده و موظف بوده سوژه را ثبت و ارسال کند.
حسامی‌نژاد بر این موضوع هم تأکید دارد که در پوشش تصویری اینگونه مراسم‌ها پیچیدگی‌هایی وجود دارد که عکاس خبری باید با زیرکی این پیچیدگی‌ها را بشناسد، درک کند و بهترین تصمیم را بگیرد.
محمدعلی مریزاد عکاس خبرگزاری تسنیم نیز که در این مراسم حضور داشت می‌گوید: متأسفانه در خبرگزاری‌های داخلی قابلیت کپشن نویسی برای عکس‌ها به‌درستی مورداستفاده قرار نمی‌گیرد درحالی‌که در برخی از رسانه‌های خارجی این مسئله رعایت می‌شود که همین امر موجب می‌شود واقعیات آن‌گونه که بوده کامل و به‌درستی انتقال داده نشود.
وی با بیان اینکه عکاس خبری به‌عنوان نماینده رسانه‌اش موظف است هر اتفاق رخ‌داده در مراسمی که در آن حضور دارد را ثبت و منعکس کند، افزود: از طرفی دیگر عکاس موظف است نسبت به حواشی رخ‌داده که انعکاس آن می‌تواند تبعاتی به دنبال داشته باشد به دبیر و مسئول انتشار عکس رسانه‌اش توضیح دهد که این توضیحات می‌تواند در تصمیم‌گیری آن رسانه نقش‌آفرین باشد.
محسن قائمی دبیر عکس خبرگزاری رسا در خصوص این موضوع نظراتی متفاوت دارد.
او می‌گوید که کار عکاس در این مورد اشتباه بوده است و کار دبیر عکس آن رسانه نیز اشتباه‌تر.
قائمی معتقد است که رسالت عکاس خبری با عکاس هنری و غیره متفاوت است و آن چیزی که یک عکاس خبری را متمایز می‌کند هوشیاری و درک سیاسی در برخورد با موارد اینگونه است.
قائمی می‌گوید: در این تجمع که با هدف همدردی روحانیت با آحاد مردم در خصوص مشکلات اقتصادی برگزار شد انتشار یک عکس از کار اشتباه یک فرد که دیگران آن را نفی کردند اینگونه به جامعه القا می‌کند که از ابتدا تا انتهای مراسم چنین شعارهایی وجود داشته است و ذهنیت مخاطبانی که از اصل ماجرا خبر ندارند را مخدوش می‌کند؛ این در حالی بوده که از سوی برگزار کنندگان این تجمع با اقدام آن فرد برخورد جدی شده و از پشت تریبون هم اعلام شد که این شعار مورد تأیید نیست.
دبیر سرویس عکس رسا می‌گوید به اعتقاد من یک عکاس متعهد وقتی می‌بیند یک کار اشتباه در مراسمی که برای حمایت از نظام و مردم برپا شده؛ صورت گرفته و با آن کار خطا برخورد شده است دیگر نباید آن را منعکس کند اما نمی‌توان از یک عکاس یا رسانه با گرایش‌های سیاسی خاص انتظاری برای عدم انتشار این اشتباه انتظاری داشت.
نگارنده که خود هم خبرنگار و هم عکاس خبرگزاری مهر در قم است و در این مراسم نیز حضور داشته و در طی نزدیک به ده سال کار خبری خود بارویدادهای مختلفی از این دست روبه رو شده در جمع بندی از این اتفاق معتقد است «رسالت عکاس خبری نه مرتب کردن صف است و نه بر هم زدن آن».
هدف ما اطلاع‌رسانی و پوشش بدون نقص بود
حبیب الله عباسی سردبیر خبرگزاری شفقنا نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید این خبرگزاری، گزارش تصویری جامع و خبر کاملی از برنامه تجمع طلاب داشته است و در خصوص عکس منتشر شده از یک شعار جنجالی در این مراسم نیز باید گفت که هدف ما اطلاع‌رسانی و پوشش بدون نقص بوده و آن تصویر همانند سایر تصاویر و گزارش‌ها از این تجمع منتشر شد.
وی معتقد است گرچه این تصویر و برخی دیگر از دست نوشته‌ها و پلاکاردهای تجمع تمایزاتی داشت اما این که تا این اندازه برجسته و مورد توجه جامعه و سیاستمداران قرار گرفته ناشی از فضای عمومی سیاسی اجتماعی است.
تجمع به صورت خودجوش برگزار شده است
فرمانده تیپ ۸۳ امام جعفر صادق(ع) قم نیز در خصوص حواشی تجمع طلاب در مدرسه فیضیه اظهار داشته است که این برنامه به صورت کاملاً خودجوش برگزار شده و پس از آن حوزه علمیه ورود کرد که وضعیت تجمع را کنترل کند و اتفاقاً در این خصوص موفق هم بود.
حجت الاسلام طیبی‌فر همچنین بیان داشت: در آن روز سالن پر از جمعیت بود و سخنران جلسه هم نیامده بود؛ لذا با درخواست برخی از دوستان حوزوی بنده برای اینکه شخص دیگری تریبون را در دست نگرفته و جلسه از کنترل خارج نشود، چند دقیقه‌ای به ایراد سخنرانی پرداختم تا سخنران اصلی این تجمع حضور پیدا کند.
وی به موضوع برخی از پلاکاردهای حاشیه‌ساز در این تجمع که سایت‌ها و روزنامه‌ها نیز بر روی آنان مانور داده بودند، اشاره کرد و اظهار داشت: در همان چند دقیقه‌ای که بنده برای پر کردن خلأ عدم حضور سخنران اصلی تجمع، سخنرانی داشتم، اعلام کردم برخی از این پلاکاردهای موجود در شأن جلسه طلاب و روحانیون نیست و با اصرار گفتم که آنها را جمع کنید و افرادی هم آنها را جمع کردند.
فرمانده تیپ ۸۳ امام جعفر صادق(ع) قم ادامه داد: به نظر می‌رسد یا فردی نفوذی این کار را انجام داده و یا شیطنتی در کار بود که از یک پلاکارد خاص که بلافاصله جمع شده برای حاشیه‌سازی تصویربرداری شده است.
انتهای پیام/1026ج