استاد حوزه و دانشگاه درباره نقش امام صادق(ع) براي رفع انواع شبهات در دوران حياتشان گفت: مواجهه فکري و عقيدتي در دوران امام صادق(ع) موجي از خشونت را بين مسلمانان ايجاد کرده بود که حضرت با تبيين‌هاي عالمانه نقشي کليدي در خاموش کردن اين فتنه‌ها داشتند.
۰
تاریخ انتشارپنجشنبه ۲۹ تير ۱۳۹۶ - ۱۹:۱۱
کد مطلب : ۳۵۴۷۲
حجت‌الاسلام و المسلمين رحيم لطيفي
نقش امام صادق(ع) در پاسخگويي به شبهات روز
وي پيشرفت‌هاي علمي جامعه کنوني بشريت را در گروي باز کردن علوم مختلف از سوي امام صادق(ع) معرفي کرد و تصريح کرد: اکنون بشريت علم خود را مديون مکتب امام جعفر صادق(ع) است، زيرا با کمي مطالعه در مي‌يابيم بسياري از پيشرفت‌هاي علمي در زمينه‌هاي رياضي، پزشکي، فيزيک، شيمي و ... ريشه در مباحث حضرت دارد. از سوي ديگر جهان اسلام در حوزه‌هاي علوم معرفتي، فقهي، عقايد و کلام نيز مديون علوم امام جعفر صادق(ع) است.
اين پژوهشگر حوزه نقش امام جعفر صادق(ع) براي رفع شبهات علمي و معرفتي و کلامي در دوران حيات پر برکتشان را نقشي بي‌بديل معرفي کرد و افزود: دوران امام جعفر صادق(ع)، دوران تبادل و مواجهه افکار و عقايد مختلف کلامي و ... در جهان اسلام بود که حضرت در اين مقطع پاسخگوي تمام شبهات بودند و فتنه‌هاي زيادي را با تدبير خود تبيين و يا خاموش کردند.
لطيفي ادامه داد: به عنوان نمونه بحثي به عنوان «حدوث» و «قِدَم» قرآن داريم؛ به اين صورت که آيا قرآن از ابتدا بوده است يا خير. عده‌اي مثل اهل حديث مي‌گفتند قرآن کلام خداست و کلام خدا مثل خودش قدمت دارد و از قبل بوده است. اما عده‌اي مثل حسن بصري و ... مي‌گفتند قرآن «حادث» است، يعني خداوند تا قبل از بعثت رسول گرامي اسلام(ص) اين سخن را نفرموده بود و همزمان با بعثت پيامبر(ص)، قرآن حادث و ايجاد شد. لذا اين دو گروه همديگر را متهم به کفر مي‌کردند. يعني گروهي که مي‌گفتند قرآن قديم است، متهم بودند چيزي را در مقابل قديم بودن خداوند قرار دادند و کساني که نظر بر «حادث» بودن قرآن داشتند، متهم بودند که به قرآن بي‌احترامي شده است و آن را چيزي جديد تصور کردند؛ بنابراين موجي از خشونت و درگيري و کشتار در جهان اسلام پديد آمد که تمام مسلمانان را به ستوه در آورد.
وي افزود: در اين شرايط امام صادق(ع) شروع به تبيين کردند و مي‌فرمودند: «حدوث» و «قدِم» در مقابل هدايت‌بخشي قرآن يک بحث فرعي است و بايد از آن پند گيريد. حضرت با يک استدلالي مناسب فرمودند: اي دانشمندان آيا قرآن خداست يا غير خداست؟ گفتند خدا غير خداست. مي‌فرمودند خب هر چيزي که غير از خداست، مخلوق اوست و هر چيزي که مخلوق خدا باشد، يک آغازي دارد؛ يعني ابتدا نبود و بعد خدا او را خلق کرد.
اين مبلغ عرصه بين‌الملل درباره نمونه‌اي ديگر از مواجهات فکري دوران امام صادق(ع) و نقش حضرت در پاسخ به اين دست شبهات، گفت: از جمله موضوعاتي که در آن دوران شکل گرفت، ظاهريه و کراميه بود. به اين صورت که نظر بر اين داشتند آياتي از ظاهر قرآن وجود دارد که ما در قيامت خدا را مشاهده مي‌کنيم؛ مثل آيات 22 و 23 سوره قيامت: «وُجُوهٌ يوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ، إِلَي رَبِّهَا نَاظِرَةٌ؛ در آن روز صورت‌ها خندان است و به سوي پروردگار نظاره مي‌کنند» و نيز برخي آيات مي‌گويد خداوند دست و چشم دارد مثل آيه «يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ»؛ در هر صورت قائل بر رؤيت خدا در دنيا و آخرت شدند که «ظاهريه» نام گرفتند.
لطيفي افزود: گروهي ديگر نظر داشتند خدا فقط در قيامت رؤيت مي‌شود و در دنيا قابل رؤيت نيست که اين گروه «اشاعره» نام گرفتند. در اينجا بود که امام جعفر صادق(ع) ورود کردند و به حل شبهات پرداختند؛ به اين صورت که فرمودند: خداوند با چشم بصيرت و معنويت ديده مي‌شود، اما هرگز با چشم سر ديده نمي‌شود و در پاسخ به رؤيت خداوند به اين آيه استدلال مي‌کردند: «لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ؛ چشم‌ها او را درک نمي‌کنند در حالي که او تمام چشم‌ها را مي‌بيند». همچنين حضرت با پاسخ‌هاي کلامي مناسب مي‌فرمودند: اگر خداوند ديده شود، مرکب محسوب مي‌شود. از سوي ديگر وقتي مي‌گوييد خدا ديده مي‌شود، يا قائل هستند جزئي از خدا را ديديد يا تمام خدا را مشاهده کرديد. اگر بگوييد کل خدا را ديدم، خدا را محدود کرديد و اگر بگوييد جزئي از خدا ديديد، خدا مرکب محسوب مي‌شود و او را تجزيه کرده‌ايد. بنابراين امام جعفر صادق(ع) در آن دوران نقش بسيار بي‌نظيري در رفع اينگونه شبهات داشتند که جز از امام معصوم(ع) ممکن نبود.
مرجع : سایت خبری سلام لردگان