روستاي دزک واقع در شهرستان کيار استان چهارمحال و بختياري يکي از روستاهاي کهن است که از ديرباز مهد فرهنگ و هنر در منطقه بوده است.
۰
تاریخ انتشاريکشنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۴
کد مطلب : ۳۱۷۰۱
روستاهاي شهرستان کيار را بشناسيم (1):
دزک مهد تاريخ و هنر
گزارش جهانبین نیوز به نقل از پايگاه خبري تحليلي کيار بيدار روستاي دِزَك از توابع بخش كيار در استان چهارمحال و بختياري است که، با مختصات جغرافيايي ۵۰ درجه و ۵۷ دقيقه طول شرقي و ۳۲ درجه و ۵ دقيقه عرض شمالي، در ۳۵ كيلومتري جنوب شرقي شهر كرد قرار دارد. اين روستا از اطراف به كوه برف پير و كوه تاپومحدود شده است.
روستاي دزک از سطح دريا ۲۲۳۰ متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن معتدل و خشك است. بطوريکه در فصل‌هاي بهار و تابستان مطبوع و دلپذير و در زمستان سرد و گزنده مي باشد.
روسـتاي دزك از روسـتاهاي قـديمي چهارمحال و بختياري است. اين روستا در گذشته از اتراقگاه‌هاي خوانين عشاير بختياري بوده است. قلعۀ دزك و حمام قديمي آن از آثار تاريخي دوره قاجاري است.
مردم روستاي دزك به زبان فارسي و با گويش لري سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
براساس سرشماري سال ۱۳۷۵، روستاي دزك ۳۵۴۵ نفر جمعيت داشته است که در سال ۱۳۸۵ به ۶۵۰۰ نفر افزايش يافته است.
اقتصاد اين روستا بر فعاليت‌هاي زراعي، دامداري، باغداري، صنايع دستي و امور خدماتي استوار شده است. گندم، جو، لوبيا، چغندر، يونجه شبدر و سيب‌زميني از محصولات زراعي روستاي دزک است. زردآلو، سيب و گردو از محصولات باغي آن است.
پرورش دام و طيور و توليد گوشت، پشم و فراورده‌هاي لبني مانند شير، ماست، کره، دوغ و کشک نشانگر رونق دامداري در اين روستاست. عمده‌ترين محصول صنعت دستي روستاي دزک قالي‌هاي خوش طرح و نقش ميباشد که به دست زنان و دختران هنرمند روستا بافته مي‌شوند.
روستاي دزک در يک محدوده کوهستاني استقرار يافته و بافت مسکوني متمرکزي دارد. خانه هاي قديمي روستاييان غالباً در يک طبقه و از مصالح سنگ، گل، خشت و چوب ساخته شده اند. خانه‌هاي جديد از مصالح آهن، سنگ، آجر، سيمان و گچ ساخته مي‌شوند و استحکام بيشتري دارند.
روستاي دزك به دليل استقرار در يک ناحيه کوهستاني، مناظر طبيعي بکر، چشم‌اندازهاي زيبا و جاذبه هاي گردشگري فراواني دارد. باغات وسيع و سرسبز، مراتع حاصلخيز، ارتفاعات پيرامون، با غارهاي طبيعي و آثار تاريخي به جا مانده از گذشتگان، اهميت و جذابيت گردشگري ويژه‌اي به اين روستا بخشيده است.
باغات سر سبز و مصفاي اميرآباد و باغ بالا از جاذبه‌هاي طبيعت زيباي روستاي دزك است. اين باغات چشم‌اندازهاي زيبايي دارند و هر ساله گروه کثيري گردشگر را به سوي خود جذب مي‌کنند.
قنات گلينك نيز از ديگر جاذبه‌هاي روستا است. اطراف مظهر اين قنات تفرجگاه بسيار مناسبي براي گردشگران شمرده مي‌شود.
غار تخت (مشهد مطلب) و غار كوه تاپو، از مهم‌ترين غارهاي آهكي ارتفاعات اطراف روستا است كه چشمه‌ساراني نيز در آن‌ها جاري است. در فصول مختلف سال گردشگران و طبيعت دوستان داخلي و خارجي از اين غارها ديدن مي‌کنند. ساختار كوه‌هاي آهكي و تحولات داخلي آن‌ها در طي دوره‌هاي طولاني زمينشناسي موجب پيدايش حفره‌هاي وسيع و طولاني به نام غار گرديده اند.
كوه برف پير يكي ديگر از جاذبه‌هاي طبيعي اطراف اين روستاست که در زمستان از برف پوشيده مي‌شود و چشم‌انداز بسيار زيبايي مييابد. اين کوه براي علاقه‌مندان به كوهنوردي محيطي مناسب و جذاب است.
بناي عمارت-قلعه دزك از جمله آثار تاريخي جالب و ديدني روستاي دزک است. قلعه دزک، توسط لطفعلي‌خان امير مفخم بختياري و با تأثيرپذيري از معماري قصرهاي اروپايي ساخته شده است. جالب‌ترين قسمت اين قلعه تالار سفره‌خانه و اتاق آيينه آن است. وسعت اين قلعه ۵۰۷۶ مترمربع ميباشد. علامه علي‌اکبر دهخدا در زمان انقلاب مشروطه، مدتي در اين قلعه زندگي کرده است. قلعه دزک دو طبقه دارد؛ طبقه اول يک هشتي ورودي در وسط دارد که از طرفين، به محوطه بيروني قلعه محدود شده است. در طرفين هشتي، چهار ايوان ساخته شده که دو ايوان آن رو به شمال و دو ايوان ديگر آن رو به جنوب است و شامل چند اتاق و انبار ميباشد. طبقه دوم از ايوان شمالي طرفين هشتي راه دارد، که از راه پله‌ها وارد محوطة بزرگ حوضخانه مي‌شود.
در وسط طبقة دوم سالن بزرگ، سفره‌خانه و اتاق آيينه قرار دارند. سفره‌خانۀ اين سالن تزيينات گچبري و نقاشي‌هاي بسيار زيبايي دارد. تصاوير مختلفي از قبيل فرشته ها به عنوان مظهر پاکي، کلۀ شير به نشانة قدرت و دلاوري، مناظر زيبايي از صحنههاي شکار و گل و بوته در حاشيه‌هاي بزرگ و کوچک آن گچبري شده است.
سقف قلعه چوبي و به شکل قاب‌بندي است و در و پنجره‌هاي سيم‌کوبي دارد. درکنار سفره‌خانه اتاقي به نام آيينه خانه وجود دارد که به طور باشکوهي تزيين شده است.
در حال حاضر بخش‌هايي از قلعه فروريخته و از مجموع چهار برج، تنها دو بُرج آن باقي مانده است. بخش‌هايي از اتاق آيينه نيز دچار فرسايش و ريختگي آينه‌ها شده است. اين بنا در شمار بناهاي ثبت شده تاريخي ايران است.
در داخل روستاي دزك ساختمان يك حمام قديمي وجود دارد كه به احتمال زياد قدمت آن به دورة قاجاريه مي‌رسد. اين حمام يكي از آثار ديدني و جالب توجه روستاي دزك است.
مردم روستاي دزک در اعياد ملي و مذهبي همانند نوروز، فطر، قربان، غدير به جشن و سرور و در ايام سوگواري ائمه به ويژه در ماه‌هاي محرم و صفر به عزاداري مي‌پردازند.
مهم‌ترين صنايع دستي رايج در روستاي دِزك را انواع قالي‌هاي دستبافت تشکيل مي دهند.
عمده‌ترين سوغات اين روستا شامل قالي، كشك و قاراقوروت ميباشد.
انتهاي پيام1026ج /۵۸۰ک
روستاي دزک از سطح دريا ۲۲۳۰ متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن معتدل و خشك است. بطوريکه در فصل‌هاي بهار و تابستان مطبوع و دلپذير و در زمستان سرد و گزنده مي باشد.
روسـتاي دزك از روسـتاهاي قـديمي چهارمحال و بختياري است. اين روستا در گذشته از اتراقگاه‌هاي خوانين عشاير بختياري بوده است. قلعۀ دزك و حمام قديمي آن از آثار تاريخي دوره قاجاري است.
مردم روستاي دزك به زبان فارسي و با گويش لري سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
براساس سرشماري سال ۱۳۷۵، روستاي دزك ۳۵۴۵ نفر جمعيت داشته است که در سال ۱۳۸۵ به ۶۵۰۰ نفر افزايش يافته است.
اقتصاد اين روستا بر فعاليت‌هاي زراعي، دامداري، باغداري، صنايع دستي و امور خدماتي استوار شده است. گندم، جو، لوبيا، چغندر، يونجه شبدر و سيب‌زميني از محصولات زراعي روستاي دزک است. زردآلو، سيب و گردو از محصولات باغي آن است.
پرورش دام و طيور و توليد گوشت، پشم و فراورده‌هاي لبني مانند شير، ماست، کره، دوغ و کشک نشانگر رونق دامداري در اين روستاست. عمده‌ترين محصول صنعت دستي روستاي دزک قالي‌هاي خوش طرح و نقش ميباشد که به دست زنان و دختران هنرمند روستا بافته مي‌شوند.
روستاي دزک در يک محدوده کوهستاني استقرار يافته و بافت مسکوني متمرکزي دارد. خانه هاي قديمي روستاييان غالباً در يک طبقه و از مصالح سنگ، گل، خشت و چوب ساخته شده اند. خانه‌هاي جديد از مصالح آهن، سنگ، آجر، سيمان و گچ ساخته مي‌شوند و استحکام بيشتري دارند.
روستاي دزك به دليل استقرار در يک ناحيه کوهستاني، مناظر طبيعي بکر، چشم‌اندازهاي زيبا و جاذبه هاي گردشگري فراواني دارد. باغات وسيع و سرسبز، مراتع حاصلخيز، ارتفاعات پيرامون، با غارهاي طبيعي و آثار تاريخي به جا مانده از گذشتگان، اهميت و جذابيت گردشگري ويژه‌اي به اين روستا بخشيده است.
باغات سر سبز و مصفاي اميرآباد و باغ بالا از جاذبه‌هاي طبيعت زيباي روستاي دزك است. اين باغات چشم‌اندازهاي زيبايي دارند و هر ساله گروه کثيري گردشگر را به سوي خود جذب مي‌کنند.
قنات گلينك نيز از ديگر جاذبه‌هاي روستا است. اطراف مظهر اين قنات تفرجگاه بسيار مناسبي براي گردشگران شمرده مي‌شود.
غار تخت (مشهد مطلب) و غار كوه تاپو، از مهم‌ترين غارهاي آهكي ارتفاعات اطراف روستا است كه چشمه‌ساراني نيز در آن‌ها جاري است. در فصول مختلف سال گردشگران و طبيعت دوستان داخلي و خارجي از اين غارها ديدن مي‌کنند. ساختار كوه‌هاي آهكي و تحولات داخلي آن‌ها در طي دوره‌هاي طولاني زمينشناسي موجب پيدايش حفره‌هاي وسيع و طولاني به نام غار گرديده اند.
كوه برف پير يكي ديگر از جاذبه‌هاي طبيعي اطراف اين روستاست که در زمستان از برف پوشيده مي‌شود و چشم‌انداز بسيار زيبايي مييابد. اين کوه براي علاقه‌مندان به كوهنوردي محيطي مناسب و جذاب است.
بناي عمارت-قلعه دزك از جمله آثار تاريخي جالب و ديدني روستاي دزک است. قلعه دزک، توسط لطفعلي‌خان امير مفخم بختياري و با تأثيرپذيري از معماري قصرهاي اروپايي ساخته شده است. جالب‌ترين قسمت اين قلعه تالار سفره‌خانه و اتاق آيينه آن است. وسعت اين قلعه ۵۰۷۶ مترمربع ميباشد. علامه علي‌اکبر دهخدا در زمان انقلاب مشروطه، مدتي در اين قلعه زندگي کرده است. قلعه دزک دو طبقه دارد؛ طبقه اول يک هشتي ورودي در وسط دارد که از طرفين، به محوطه بيروني قلعه محدود شده است. در طرفين هشتي، چهار ايوان ساخته شده که دو ايوان آن رو به شمال و دو ايوان ديگر آن رو به جنوب است و شامل چند اتاق و انبار ميباشد. طبقه دوم از ايوان شمالي طرفين هشتي راه دارد، که از راه پله‌ها وارد محوطة بزرگ حوضخانه مي‌شود.
در وسط طبقة دوم سالن بزرگ، سفره‌خانه و اتاق آيينه قرار دارند. سفره‌خانۀ اين سالن تزيينات گچبري و نقاشي‌هاي بسيار زيبايي دارد. تصاوير مختلفي از قبيل فرشته ها به عنوان مظهر پاکي، کلۀ شير به نشانة قدرت و دلاوري، مناظر زيبايي از صحنههاي شکار و گل و بوته در حاشيه‌هاي بزرگ و کوچک آن گچبري شده است.
سقف قلعه چوبي و به شکل قاب‌بندي است و در و پنجره‌هاي سيم‌کوبي دارد. درکنار سفره‌خانه اتاقي به نام آيينه خانه وجود دارد که به طور باشکوهي تزيين شده است.
در حال حاضر بخش‌هايي از قلعه فروريخته و از مجموع چهار برج، تنها دو بُرج آن باقي مانده است. بخش‌هايي از اتاق آيينه نيز دچار فرسايش و ريختگي آينه‌ها شده است. اين بنا در شمار بناهاي ثبت شده تاريخي ايران است.
در داخل روستاي دزك ساختمان يك حمام قديمي وجود دارد كه به احتمال زياد قدمت آن به دورة قاجاريه مي‌رسد. اين حمام يكي از آثار ديدني و جالب توجه روستاي دزك است.
مردم روستاي دزک در اعياد ملي و مذهبي همانند نوروز، فطر، قربان، غدير به جشن و سرور و در ايام سوگواري ائمه به ويژه در ماه‌هاي محرم و صفر به عزاداري مي‌پردازند.
مهم‌ترين صنايع دستي رايج در روستاي دِزك را انواع قالي‌هاي دستبافت تشکيل مي دهند.
عمده‌ترين سوغات اين روستا شامل قالي، كشك و قاراقوروت ميباشد.
انتهاي پيام1026ج /۵۸۰ک