براساس تصمیمات جدید که از سوی دولت یازدهم اتخاذ شده و قرار است در شورایعالی اداری مصوب شود، سازمان فضایی ایران به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برمی گردد؛ این درحالی است که این سازمان در دولت قبل به ریاست جمهوری منتقل شده بود.
به گزارش جهانبین نیوز، «انحلال پژوهشگاه فضایی ایران»؛ خبری که قطعا از نظر همه یک شوخی مسخره است اما دولت یازدهم نشان داده که تبحر خاصی در تبدیل خبرهای غیرقابل باور به واقعیت دارد و این ویژگی خاص دولت اکنون گریبانگیر یکی از مراکز درخشان کشور شده است.
دستاوردهای علمی ایران در یک دهه اخیر به قدری رشد فزاینده و درخشانی داشته که حتی رسانههای معاند هم مجبور به اذعان در این زمینه شدهاند؛ به ویژه دستاوردهای علمی دانشمندان کشورمان در حوزه فعالیتهای فضایی و ارسال موجود زنده به فضا.
حالا خبری روی خروجی خبرگزاریهای معتبر کشور قرار گرفته که اصلا قابل باور نیست؛ خبری درباره انحلال پژوهشگاه فضایی ایران که محلی برای جمع شدن دانشمندان جوان کشور است و تمامی دستاوردهای تاریخی ایران در حوزه فعالیتهای فضایی در این پژوهشگاه طرحریزی شده است.
براساس تصمیمات جدید که از سوی دولت یازدهم اتخاذ شده و قرار است در شورایعالی اداری مصوب شود، سازمان فضایی ایران به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برمی گردد؛ این درحالی است که این سازمان در دولت قبل به ریاست جمهوری منتقل شده بود.
حسن روحانی در حکمی مسئولیت اداره جلسات شورایعالی فضایی کشور را نیز به «سورنا ستاری»، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور محول کرده است. در این حکم با استناد به اصل ۱۲۴ قانون اساسی، مسئولیت اداره جلسات شورایعالی فضایی کشور موضوع بند ۳ قانون تعیین وضعیت شوراهای عالی و تایید مصوبات آن به سورنا ستاری تفویض شده و براین اساس دبیرخانه شورایعالی فضایی نیز زیرنظر معاون علمی فناوری رئیس جمهور فعالیت خواهد کرد.
رئیس جمهور در این حکم با توجه به اصل ۱۲۶ قانون اساسی، ایجاد مرکز ملی فضایی را با هدف هماهنگی، سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت و با استفاده از ظرفیتهای قانونی مربوطه به مراکز عالی تحقیقاتی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به سورنا ستاری محول کرده است.
هم اکنون و براساس تصمیمات جدید، قرار است سازمان فضایی ایران و پژوهشکده تحقیقات فضایی ایران را بار دیگر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدیریت کند. در همین حال و طبق این تصمیم گیری، پژوهشگاه فضایی ایران نیز منحل خواهد شد و اجزای آن شامل پژوهشگاه هوافضا به وزارت علوم تحقیقات و پژوهشکده مهندسی به جهاد دانشگاهی سپرده میشود.
همچنین قرار است مرکز ملی فضایی در ذیل شورایعالی فضایی کشور به عنوان نهاد بالادستی و حاکمیتی ایجاد شود که مسئولیت آن را معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری عهده دار خواهد بود.
تیشه دولت به ریشهٔ اقتدار علمی ایران؟!
اگرچه تغییر ساختار بخش هوافضای کشور هنوز نهایی نشده و قرار است حکم اخیر رئیسجمهور بزودی در شورایعالی اداری مطرح و تصویب شود اما همین مساله که دولت قصد نابودی یکی از مراکز اقتدار علمی کشور را دارد، واقعا ناراحت کننده و غیر قابل قبول است.
مساله تاسفبار این است که این مرکز با ارسال موجود زنده به فضا توانست جایگاه ایران را در میان کشورهای قدرتمند علمی جهان به شدت ارتقا دهد.
این مساله یک شعار ملی یا حس وطندوستانه نیست؛ این موضوع یک حقیقت اثبات شده است. در زمانهای که به گفته خود غربیها، «تحریمهای فلج کننده» علیه ایران وضع شده و حتی کشورهای اروپایی و آمریکا از ارائه دارو و مواد درمانی نیز خودداری میکنند و به گفته مسئولان سازمان ملل به دنبال ایجاد یک جنایت تاریخی علیه مردم ایران هستند، به نمایش درآمدن تصاویر یک آزمایش عظیم فضایی و ارسال موجود زنده به فضا و سالم بازگشتن آن از این ماموریت بزرگ، توانست سخنگوی کاخ سفید را به وحشت بیندازد؛ همانند همان وحشتی که نامادری سیندرلا پس از تناسب کفش بلورین با پای او در وجودش حس کرد. (این تعبیر را یکی از کاربران فرانسوی شبکه اجتماعی فیسبوک در صفحه شخصی خود به کار برده است.)
حالا این پژوهشگاه معتبر و موفق قرار است بنا به حکم آقای رئیسجمهور منحل شود و جایگاه عالی آن به عنوان یکی از نهادهایی که مستقیما زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت میکند، به یک سازمان کوچک زیر نظر وزارت ارتباطات تنزل پیدا کند.
بعد از ماجراهای معاونت علمی رئیسجمهور و حواشی آن، این دومین گام عجیب دولت در راستای کاهش اقتدار علمی ایران است؛ رویکردی که اصلا مشخص نیست به کدام دلیل صورت میگیرد و فلطفه مجریان آن چیست. تنها مسالهای که در این میان و با اینگونه احکام قابل مشاهده است، بر باد رفتن زحمات و تلاشهای شبانهروزی دانشمندان جوان ایرانی است؛ تلاشهایی که چشم بزرگترین دانشمندان جهان را به ایران خیره کرد و اکنون قرار است همه این زحمات طاقتفرسا با یک امضای ناقابل فراموش شود.
تاکید اخیر رهبر انقلاب بر مساله تولید علم در دیدار با هیات دولت
رهبر معظم انقلاب در چند دیدار خود با هیات دولت، یکی از دو اولویت اصلی دولت یازدهم را پرداختن به موضوع علم عنوان کرده و فرمودهاند: در زمینهى علم؛ ببینید ما یک حرکت پرشتابى را از حدود ده سال، یازده سال پیش به این طرف در زمینهى علم داریم؛ یک حرکت خوبى شروع شده و آنطور که من دارم میبینم و گزارشها را ملاحظه میکنم، این حرکت روزبهروز هم بیشتر شده، یعنى آن روز اوّلى که ما مسئلهى استغناى علمى و شکستن مرزهاى علم و نهضت نرمافزارى را مطرح کردیم، خود بنده هم باور نمیکردم که این همه ظرفیّت براى پیشرفت و سرعت پیشرفت وجود داشته باشد؛ بعد ناگهان دیدیم واقعاً از اطراف، مثل چشمهاى جوشید.
الان شما نگاه کنید، مراکز تحقیقاتى ما، پارکهاى علمى - فناورى ما، دانشگاههاى ما در بخشهاى مختلف، در حال جوششند؛ این باید متوقّف نشود. در زمینهى اقتصاد هم این آن چیزى است که به ما کمک اساسى خواهد کرد؛ یعنى اگر ما توانستیم کار علمى را پیش ببریم و علم را اقتصادى کنیم - که حالا اشاره خواهم کرد - قطعاً در زمینهى اقتصاد از فروش نفت و از خامفروشىهایى که داریم و مانند اینها، براى ما بسیار پر صرفهتر خواهد بود.
امسال در دیدارِ ماه رمضان - حالا یادم نیست که اساتید دانشگاه بودند، یا دانشجوها؛ در یکى از این دو دیدار - یکى از حضّار یک سخنرانىاى کرد، یک عنصرى را، یک محصولى را معرفى کرد که درآمد آن براى کشور چندین برابر - که حالا من چون یادم نمانده متأسّفانه، نمیتوانم بگویم؛ البتّه یادداشت کردهام - بیشتر از درآمد مثلاً فرض کنید که نفت ما است یا گاز ما است که اگر چنانچه روى آن محصول کار بکنیم که مشترى هم در دنیا دارد، علاقهمند هم دارد، براى ما هم مشکلات تولیدى ندارد، میتوانیم چنین درآمدهایى داشته باشیم؛ یعنى واقعاً یکى از کلیدهاى حلّ مشکلات اقتصادى و معضلات اقتصادى ما، تکیهى روى علم است.
ما باید بتوانیم در زمینهى علم، اوّلاً نگذاریم حرکت پرشتابى که امروز وجود دارد، مطلقاً کند بشود، بخصوص دولت باید به آن اهتمام بکند. عرض کردم این جزو دو اولویّت اوّلِ برنامههاى کشور است؛ یعنى بهطور ویژه روى مسئلهى پیشرفت علم باید کار بشود. البتّه مسئول درجهى یک براى پیشرفت علم، دو وزارت علوم و بهداشتدرمان هستند؛ لکن وزارتهاى صنعتى، وزارت کشاورزى، وزارتهاى حتّى خدماتى، اینها همهشان میتوانند در این زمینه کمک بکنند و باید کمک بکنند؛ یعنى واقعاً همکارى بین دانشگاهها و بین مراکز علمى و تحقیقاتى و دستگاههاى خدماتى ما - مثل همین وزارت صنعت، وزارت راه، وزارت نفت، وزارت کشاورزى، این وزارتهاى گوناگونى که با مسائل فنّى سروکار دارند - [لازم است]؛ اینها میتوانند واقعاً مثل یک مکندهاى عمل بکنند و از درون مراکز تحقیقاتى و علمى، آن شیرهى علم را بکشند و آن دستگاه را وادار به کار و تحرّک بکنند.
البتّه اینکه عرض کردم، دو نکته است در مورد این مسائل علمى: یکى تکمیل زنجیرهى علم و فناورى است؛ یعنى این زنجیرهى از ایده و فکر و سپس علم و سپس فناورى و سپس تولید و سپس بازار را ما باید تکمیل بکنیم، والّا اگر چنانچه ما کار تحقیقاتى را کردیم، به فناورى هم رسیدیم، امّا مثلاً تولید انبوه نشد، یا بازار برایش پیشبینى نشد، این ضربه خواهد خورد؛ همهى اینها بایستى مورد توجّه قرار بگیرد و این زنجیرهى کار علمى، تا تولید و بازار بایستى دنبال بشود؛ یعنى نگاهها باید روى مجموع این زنجیره باشد؛ این یک نکته است. نکتهى بعدى هم شرکتهاى دانشبنیان؛ خوشبختانه امروز شرکتهاى دانشبنیان با تعداد خوبى، بالایى تشکیل شده و وجود دارد، هرچه میتوانید باید بروید سراغ شرکتهاى دانشبنیان. (بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیأت دولت ۱۳۹۲/۰۶/۰۶)