پوشیدن لباس‌های محلی و سنتی در اغلب نقاط کشور با ورود فرهنگ غربی و مدل‌های بی‌هویت، حتی در روستاها نیز در حال کم‌رنگ شدن و رنگ باختن است.
۰
تاریخ انتشارسه شنبه ۲۵ شهريور ۱۳۹۳ - ۰۹:۲۲
کد مطلب : ۱۷۶۵۱
جهانبین‌نیوز گزارش میدهد؛
مهجوریت لباس‌های سنتی در سایه یکه‌تازی مدل‌های غربی
به گزارش جهانبین نیوز، پوشاک از عناصر فرهنگی هر جامعه‌ای است و لباس‌های بومی و محلی هر استان، معرف تمدن و آداب و رسوم آن دیار به شمار میرود و از اصالت و جایگاه والایی در فرهنگ هریک از اقوام کشور برخوردار است.
در واقع یکی از ابزارهای شناخت فرهنگ، لباس یا تن‌پوش است، ابزاری که نشانگر فرهنگ و تمدن هر جامعه به شمار میرود. در بسیاری از کشورهای مختلف، لباس خود به تنهایی گویای فرهنگ، تمدن و حتی زبان است.
ایران هم یکی از کشورهایی است که به علت تنوع قومیتی، لباس‌های خاص زیادی در آن وجود دارد که هر کدام نشان‌دهنده محل و فرهنگ قومیتی خاص است، لباس‌هایی مانند لباس کردی، آذری و لری که همانگونه که اشاره شد گويای فرهنگ، سنن و زبان خاصی هستند و میتوانند در حفظ و تقویت ارزش‌های فرهنگی جامعه نقش مهم وبیبدیلی را ایفا کنند.
اما این روزها در حالی که شاهد برنامه‌ریزی‌های دشمن برای بیهویتی جامعه اسلامی و فاصله گرفتن مردم از ارزش‌های اصیل خود هستیم، نوع پوشش زنان جامعه بیش از هرچیز دیگر مورد آماج حملات دشمن قرار گرفته است.
دشمن برای جدایی زنان از حجاب و عفاف سال‌ها برنامه‌ریزی کرده و از طریق تبلیغات به صورت نرم، تهاجمی و آرام و خاموش درصدد جدایی زنان از حجاب و عفاف است.
این در حالی است که در هریک از اقوام کشور ظرفیت‌های بسیاری برای صیانت از نقش و جایگاه زنان و دفاع از آن‌ها در برابر آماج این حملات هستیم. لباس‌های محلی و سنتی یکی از مهمترین عناصری است که نه تنها می‌تواند با مدل‌های غربی و الگوهای بی‌هویت آن‌ها مقابله کند بلکه می‌تواند بر غنای فرهنگ ایرانی اسلامی کشور نیز بیفزاید.
در این راستا پوشاک محلی مردم چهارمحال و بختیاری در نهایت ظرافت و هنر اصیل ایرانی می‌تواند به عنوان نمادی از پوشش ایرانی اسلامی به زنان و دختران جامعه عرضه شود.
پوشاک زنان بختیاری یکی از مهمترین نوع پوشاک مردم استان چهارمحال و بختیاری است که آمیزه‌ای از فرهنگ و تمدن ایران کهن به شمار میرود؛ انواع مختلف پوشاک بختیاری به این شرح است:
لچک(کلاهک): کلاهی است که در زیر مینا قرار می‌گیرد و با پشت سوزنی به مینا متصل می‌گردد اندازه دقیق آن ۲۵ در۱۰ سانتیمتر است، دو بند دارد که در زیر گلو بسته می‌شوند و زیرلچکی به قسمت گره خورده آنان وصل می‌گردد. در جلوی آن اشرفی و بر روی آن منجوق و الماس‌نما (نگین‌های کوچک والوان) می‌دوزند.
در ایل بختیاری زنان سنگ‌ها، سکه‌ها و طلا‌های گران قیمت را به لچک می‌چسبانند و به دور سر خود می‌بندند، این مزین بیانگر دختر بختیاری بودن است.
زیرلچکی(بُنایی): سکه‌های طلا یا نقره را به هم جوش و در زیر گلو به لچک متصل می‌کنند.
مینا(روسری): ازپارچه‌های نازک حریر مانند به رنگ‌های آبی، زرد، سرخ و بنفش. جوانان معمولا از رنگ‌های روشن و زنان میانسال و پیرزنان از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. برای دوخت مینا از سه تا چهار متر پارچه استفاده می‌کنند.
بندسوزن(سیزنبن): برای محکم کردن مینا بر روی لچک مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شکل‌های مختلف مهره، گیره سنجاق دیده می‌شود بنا به استطاعت مالی و قدرت اقتصادی هر فرد از گیره‌های رنگین یا گیره‌هایی از جنس طلا و نقره انتخاب می‌شود.
دستمال(شده): دستمال چهارگوش مشکی ابریشمی است که در واقع می‌توان آن را نوعی پیشانی‌بند به حساب آورد. آن را بر روی پیشانی بسته و از روی دو گوش نیز می‌گذارنند و در پشت سر دو طرف آن را به هم گره می‌زنند. در جلوی این دستمال که به هنگام استفاده آن را چند تار چند لایه می‌کنند و گوی نقره‌ای ریشه‌دار وجود دارد که به آن‌ها گوی سر دستمال می‌گویند.
جومه: پیراهنی است آستین بلند مچ‌دار که پیش سینه‌اش چاک‌دار بوده و سه دکمه برآن می‌دوزند بالا تنه و دامن آن صاف و بدون چین است. بلندی آن تا زیر زانو می‌رسد و دو طرف پایین دامنش آن‌را به اندازه ۲۰ سانتیمتر چاک می‌دهند. البته نوع بدون چاک آن نیز وجود دارد. جوه در رنگ‌های مختلف بنا به سن فرد تهیه می‌شود.
شلوارقری: به صورت دامنی بلند و چین‌دار دوخته می‌شود. معمولا برای تهیه آن از رنگ‌های شاد استفاده می‌گردد و در حدود ۱۲ تا شش متر پارچه برای دوخت آن لازم است. در قدیم برای تهیه شلوار قری از مخمل استفاده می‌کردند.
چادر بانوان بختیاری: پوشش دیگری که وضع بانوان بختیاری را مشخص می‌کند انتخاب چادر آن‌ها است. این چادر از جنس پارچه توری و گاه مزین به تارها و نقش‌ها و حاشیه‌های مزین است و همچنین سراسر کناره‌های چادر اغلب دارای زر و زیور وسکه‌های تزئینی است. هیئت عمومی زنان بختیاری با این پوشاک و چادر توری و تزئینات آن یادآور پوشاک دوران گذشته است.
پوشاک بانوان بختیاری روی هم رفته آمیخته است از پوشاک گذشته و فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی است.
اما این در حالی است که پوشیدن لباس‌های محلی در اغلب نقاط کشور از سال‌های گذشته با ورود فرهنگ غربی، حتی در روستاها نیز در حال کم‌رنگ شدن و رنگ باختن است.
این روزها الگوهای لباس‌هایی که در بازار شهرمان عرضه می‌شود از لباس‌های اصیل با پوشش اسلامی فاصله گرفته و به‌عنوان الگویی بیگانه بر سر در مغازه‌ها آویزان است و این‌گونه عرصه برای یکه‌تازی مدهایی غربی باز گذاشته است.
جدا از مراسم و جشن‌های خانوادگی، استفاده از لباس‌هایی محلی در محیط‌های رسمی شهر جایگاهی ندارد و به غیر از منطقه‌ای خاص، به‌ندرت مغازه‌ای در شهر پیدا می‌شود که به عرضه لباس‌های محلی بپردازد. در واقع امروزه پوشیدن لباس‌های بومی و محلی به غیر از مناطقی خاص، در سایر مناطق کم‌رنگ شده و کمتر مکانی به عرضه و فروش این لباس‌ها در سطح شهر می‌پردازد.
آنچه امروز در رابطه با سنت‌های بومی و اصیل ضروری به نظر می‌رسد احیای لباس‌های محلی و به روز کردن این لباس‌ها برای استفاده زنان و مردان در جوامع مختلف است.
الگوگیری از طرح‌های سنتی به منظور ایجاد پوشش ایرانی اسلامی شاید یکی از راهکارهای مشکلات موجود در بخش پوشاک کشور محسوب می‌شود که باید سرمایه‌گذاری روی این بخش با قوت بیشتری ادامه یابد.
در سراسر کشور الگوها و ارزش‌های بومی و اسلامی وجود دارد که پایبندی به آن از وظایف هر ایرانی محسوب می‌شود و شایسته است در ترویج آن تلاش شود.
چهارمحال و بختیاری استانی است با قدمتی دیرینه که ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی بسیاری در این استان وجود دارد و مسئولان با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها نه تنها میتوانند با تهاجمات فرهنگی دشمن به خوبی مقابله کرده، بلکه در تقویت پایه‌های نظام نیز پیش از پیش موفق عمل کنند.
پوشش محلی و لباس سنتی مردم این استان بهترین ظرفیت برای ارائه الگوهای ایرانی اسلامی به جوانان به ویژه دختران و زنان استان است. با بهره‌گیری از این الگو و با حمایت مسئولان می‌توان نمونه‌های ارزشمندی از پوشش اسلامی ایرانی را به جوانان ارائه داد.
در کنار آن با اشتغال‌زایی برای فعالان و تحصیل‌کردگان آکادمیک این رشته نه تنها می‌توان گام موثری در مهار بیکاری داشت بلکه در تحقق اقتصادی مقاومتی نیز می‌توان به نحو شایسته‌ای عمل کرد.
در همین راستا کم‌رنگ شدن جذابیت استفاده از لباس‌های محلی در عصر جدید، بیشک دارای عوامل متعددی است و باید در این رابطه تحقیقات میدانی بسیاری انجام شود و البته چرایی و چگونگی شکل‌گیری این آسیب را نیز باید از متولیان فرهنگی و فعالان این حوزه جویا شد.
گزارش از خاطره حسین زاده
انتهای پیام/ خ ز/
در واقع یکی از ابزارهای شناخت فرهنگ، لباس یا تن‌پوش است، ابزاری که نشانگر فرهنگ و تمدن هر جامعه به شمار میرود. در بسیاری از کشورهای مختلف، لباس خود به تنهایی گویای فرهنگ، تمدن و حتی زبان است.
ایران هم یکی از کشورهایی است که به علت تنوع قومیتی، لباس‌های خاص زیادی در آن وجود دارد که هر کدام نشان‌دهنده محل و فرهنگ قومیتی خاص است، لباس‌هایی مانند لباس کردی، آذری و لری که همانگونه که اشاره شد گويای فرهنگ، سنن و زبان خاصی هستند و میتوانند در حفظ و تقویت ارزش‌های فرهنگی جامعه نقش مهم وبیبدیلی را ایفا کنند.
اما این روزها در حالی که شاهد برنامه‌ریزی‌های دشمن برای بیهویتی جامعه اسلامی و فاصله گرفتن مردم از ارزش‌های اصیل خود هستیم، نوع پوشش زنان جامعه بیش از هرچیز دیگر مورد آماج حملات دشمن قرار گرفته است.
دشمن برای جدایی زنان از حجاب و عفاف سال‌ها برنامه‌ریزی کرده و از طریق تبلیغات به صورت نرم، تهاجمی و آرام و خاموش درصدد جدایی زنان از حجاب و عفاف است.
این در حالی است که در هریک از اقوام کشور ظرفیت‌های بسیاری برای صیانت از نقش و جایگاه زنان و دفاع از آن‌ها در برابر آماج این حملات هستیم. لباس‌های محلی و سنتی یکی از مهمترین عناصری است که نه تنها می‌تواند با مدل‌های غربی و الگوهای بی‌هویت آن‌ها مقابله کند بلکه می‌تواند بر غنای فرهنگ ایرانی اسلامی کشور نیز بیفزاید.
در این راستا پوشاک محلی مردم چهارمحال و بختیاری در نهایت ظرافت و هنر اصیل ایرانی می‌تواند به عنوان نمادی از پوشش ایرانی اسلامی به زنان و دختران جامعه عرضه شود.
پوشاک زنان بختیاری یکی از مهمترین نوع پوشاک مردم استان چهارمحال و بختیاری است که آمیزه‌ای از فرهنگ و تمدن ایران کهن به شمار میرود؛ انواع مختلف پوشاک بختیاری به این شرح است:
لچک(کلاهک): کلاهی است که در زیر مینا قرار می‌گیرد و با پشت سوزنی به مینا متصل می‌گردد اندازه دقیق آن ۲۵ در۱۰ سانتیمتر است، دو بند دارد که در زیر گلو بسته می‌شوند و زیرلچکی به قسمت گره خورده آنان وصل می‌گردد. در جلوی آن اشرفی و بر روی آن منجوق و الماس‌نما (نگین‌های کوچک والوان) می‌دوزند.
در ایل بختیاری زنان سنگ‌ها، سکه‌ها و طلا‌های گران قیمت را به لچک می‌چسبانند و به دور سر خود می‌بندند، این مزین بیانگر دختر بختیاری بودن است.
زیرلچکی(بُنایی): سکه‌های طلا یا نقره را به هم جوش و در زیر گلو به لچک متصل می‌کنند.
مینا(روسری): ازپارچه‌های نازک حریر مانند به رنگ‌های آبی، زرد، سرخ و بنفش. جوانان معمولا از رنگ‌های روشن و زنان میانسال و پیرزنان از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. برای دوخت مینا از سه تا چهار متر پارچه استفاده می‌کنند.
بندسوزن(سیزنبن): برای محکم کردن مینا بر روی لچک مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شکل‌های مختلف مهره، گیره سنجاق دیده می‌شود بنا به استطاعت مالی و قدرت اقتصادی هر فرد از گیره‌های رنگین یا گیره‌هایی از جنس طلا و نقره انتخاب می‌شود.
دستمال(شده): دستمال چهارگوش مشکی ابریشمی است که در واقع می‌توان آن را نوعی پیشانی‌بند به حساب آورد. آن را بر روی پیشانی بسته و از روی دو گوش نیز می‌گذارنند و در پشت سر دو طرف آن را به هم گره می‌زنند. در جلوی این دستمال که به هنگام استفاده آن را چند تار چند لایه می‌کنند و گوی نقره‌ای ریشه‌دار وجود دارد که به آن‌ها گوی سر دستمال می‌گویند.
جومه: پیراهنی است آستین بلند مچ‌دار که پیش سینه‌اش چاک‌دار بوده و سه دکمه برآن می‌دوزند بالا تنه و دامن آن صاف و بدون چین است. بلندی آن تا زیر زانو می‌رسد و دو طرف پایین دامنش آن‌را به اندازه ۲۰ سانتیمتر چاک می‌دهند. البته نوع بدون چاک آن نیز وجود دارد. جوه در رنگ‌های مختلف بنا به سن فرد تهیه می‌شود.
شلوارقری: به صورت دامنی بلند و چین‌دار دوخته می‌شود. معمولا برای تهیه آن از رنگ‌های شاد استفاده می‌گردد و در حدود ۱۲ تا شش متر پارچه برای دوخت آن لازم است. در قدیم برای تهیه شلوار قری از مخمل استفاده می‌کردند.
چادر بانوان بختیاری: پوشش دیگری که وضع بانوان بختیاری را مشخص می‌کند انتخاب چادر آن‌ها است. این چادر از جنس پارچه توری و گاه مزین به تارها و نقش‌ها و حاشیه‌های مزین است و همچنین سراسر کناره‌های چادر اغلب دارای زر و زیور وسکه‌های تزئینی است. هیئت عمومی زنان بختیاری با این پوشاک و چادر توری و تزئینات آن یادآور پوشاک دوران گذشته است.
پوشاک بانوان بختیاری روی هم رفته آمیخته است از پوشاک گذشته و فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی است.
اما این در حالی است که پوشیدن لباس‌های محلی در اغلب نقاط کشور از سال‌های گذشته با ورود فرهنگ غربی، حتی در روستاها نیز در حال کم‌رنگ شدن و رنگ باختن است.
این روزها الگوهای لباس‌هایی که در بازار شهرمان عرضه می‌شود از لباس‌های اصیل با پوشش اسلامی فاصله گرفته و به‌عنوان الگویی بیگانه بر سر در مغازه‌ها آویزان است و این‌گونه عرصه برای یکه‌تازی مدهایی غربی باز گذاشته است.
جدا از مراسم و جشن‌های خانوادگی، استفاده از لباس‌هایی محلی در محیط‌های رسمی شهر جایگاهی ندارد و به غیر از منطقه‌ای خاص، به‌ندرت مغازه‌ای در شهر پیدا می‌شود که به عرضه لباس‌های محلی بپردازد. در واقع امروزه پوشیدن لباس‌های بومی و محلی به غیر از مناطقی خاص، در سایر مناطق کم‌رنگ شده و کمتر مکانی به عرضه و فروش این لباس‌ها در سطح شهر می‌پردازد.
آنچه امروز در رابطه با سنت‌های بومی و اصیل ضروری به نظر می‌رسد احیای لباس‌های محلی و به روز کردن این لباس‌ها برای استفاده زنان و مردان در جوامع مختلف است.
الگوگیری از طرح‌های سنتی به منظور ایجاد پوشش ایرانی اسلامی شاید یکی از راهکارهای مشکلات موجود در بخش پوشاک کشور محسوب می‌شود که باید سرمایه‌گذاری روی این بخش با قوت بیشتری ادامه یابد.
در سراسر کشور الگوها و ارزش‌های بومی و اسلامی وجود دارد که پایبندی به آن از وظایف هر ایرانی محسوب می‌شود و شایسته است در ترویج آن تلاش شود.
چهارمحال و بختیاری استانی است با قدمتی دیرینه که ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی بسیاری در این استان وجود دارد و مسئولان با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها نه تنها میتوانند با تهاجمات فرهنگی دشمن به خوبی مقابله کرده، بلکه در تقویت پایه‌های نظام نیز پیش از پیش موفق عمل کنند.
پوشش محلی و لباس سنتی مردم این استان بهترین ظرفیت برای ارائه الگوهای ایرانی اسلامی به جوانان به ویژه دختران و زنان استان است. با بهره‌گیری از این الگو و با حمایت مسئولان می‌توان نمونه‌های ارزشمندی از پوشش اسلامی ایرانی را به جوانان ارائه داد.
در کنار آن با اشتغال‌زایی برای فعالان و تحصیل‌کردگان آکادمیک این رشته نه تنها می‌توان گام موثری در مهار بیکاری داشت بلکه در تحقق اقتصادی مقاومتی نیز می‌توان به نحو شایسته‌ای عمل کرد.
در همین راستا کم‌رنگ شدن جذابیت استفاده از لباس‌های محلی در عصر جدید، بیشک دارای عوامل متعددی است و باید در این رابطه تحقیقات میدانی بسیاری انجام شود و البته چرایی و چگونگی شکل‌گیری این آسیب را نیز باید از متولیان فرهنگی و فعالان این حوزه جویا شد.
گزارش از خاطره حسین زاده
انتهای پیام/ خ ز/