لاله واژگون از منحصر به‌فردترین گونه گل‌ها و گیاهان بومی و وحشی مناطق کوهستانی ایران است که این گونه گیاهی در ارتفاعات سردسیر کهگیلویه و بویراحمد، اشترانکوه لرستان، کوه‌‌های کوهرنگ چهارمحال و بختیاری و گلستان کوه در خوانسار و روستای هنده از توابع گلپایگان در سطح وسیع و قابل توجهی می‌روید و به عقیده گیاه شناسان، نسل این گل سر به زیر به سرعت در حال انقراض بوده و زیستگاه و تعداد این گونه گیاهی بسیارکم شده است.
۰
تاریخ انتشارپنجشنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۳:۲۱
کد مطلب : ۱۴۱۹۰
کوهرنگ، مهد لاله های نگونسار/ اردیبهشت، اوج سرسبزی دشت لاله های واژگون
تاکنون 15 نوع گونه لاله واژگون در ایران شناسایی شده‌است. گونه زرد کمرنگ متمایل به لیمویی این گل‌ها موسوم به لاله گرگانی بین 50 تا 80 سانتیمتر ارتفاع دارد و لاله های واژگونی ارتفاعات پشتکوه گلپایگان معمولا تا ارتفاع 150 سانتی‌متری رشد می‌کنند.
لاله واژگون مقاومت زیادی در برابر سرما و سازگاری ویژه‌ای با دامنه‌های سنگلاخی و صخره‌ای دارد و چنانچه زیستگاه این گل به وسیله انسان و دام تخریب نشود، توانایی پوشاندن عرصه‌های وسیعی از طبیعت را با رویش هزاران شاخه زیبا دارد.
گیاه لاله واژگون از جمله گیاهان در خطر انقراض کشور است که هرساله به دلیل برداشت غیرقابل کنترل گل و پیاز از رویشگاه‌های طبیعی، بیش از پیش در معرض نابودی قرار دارد، از دست دادن این نعمت بزرگ که از میلیون‌ها سال پیش به ما به ارث رسیده است، ضایعه‌ای بزرگ خواهد بود.
در ایران لاله واژگون تحت تاثیر دمای هوا از اوایل بهار در نواحی شمالی زاگرس شروع به شکوفایی می‌کند و در مناطق جنوبی در اواسط تابستان به گل می‌نشیند، معمولا از اوایل اردیبهشت ماه گلدهی این گیاه آغاز و تا پایان فصل بارش ادامه دارد.
در ایران براساس سیاست‌های سازمان حفاظت محیط زیست، لاله واژگون به عنوان ذخیره ژنتیکی و عنصر زیبایی شناختی قلمداد می‌شود و به همین دلیل حفاظت از آن ضروری است، با توجه به شرایط موجود (پراکنش محدود و متراکم) به اضافه چرای دام‌ها، جاده سازی، بوته‌کنی، برداشت گل و عرضه به بازار، به نظر می‌رسد که بقای لاله واژگون در آینده با چالش روبرو شود.
بر اساس مصوبه شماره 150 مورخ 27/11/75 شورای عالی محیط زیست، وضعیت لاله واژگون نگران کننده اعلام شده است.
شدت چرا در برخی مناطق به حدی است که گلدهی سال بعد را با مشکل مواجه می‌کند زیرا گیاهی که اندام هوایی خود را سریع از دست می‌دهد از ذخیره غذایی کافی برخوردار نبوده و در نتیجه گل سال بعد از کیفیت چندانی برخوردار نخواهد بود و چنانچه در سال‌های متوالی این تخریب صورت پذیرد گیاه گلدهی طبیعی نخواهد داشت.
* اهمیت زینتی
لاله واژگون از گل‌های بهاری است که به طور طبیعی در ماه‌های فروردین و اردیبهشت گل می‌دهد و گل‌های آن بسیار جذاب و با عمر کوتاه است.
لاله واژگون از زیباترین گیاهان زینتی دنیا است که بازارپسندی بالایی را دارا است و بازارهای کشورهای اروپایی و آمریکایی توجه خاصی به این گیاه نشان می‌دهند این گل به دلیل دارا بودن ساقههای بلند و قوی می‌تواند به عنوان گل شاخه بریدنی به اقصی نقاط دنیا صادر شود.
به علاوه شکل و رنگ و اندازه گل در لاله واژگون بسیار زیبا و مناسب برای پارک‌ها و باغ‌ها است و می‌تواند رقیبی جدی برای لالهها و سنبلهایی باشد که اکنون در تمامی نقاط جهان کشت و کار می‌شوند، لاله واژگون قابلیت فروش به صورت گیاه گلدانی را نیز دارا است.
* اهمیت دارویی
لاله واژگون به دلیل داشتن خاصیت خلط آوری و ضدسرفه، بیش از 2 هزار سال است که در طب سنتی چین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیاز این گیاه به علت وجود موادی موسوم به آلکالوئیدهای ایمپریسین و فرتیسین مسکن درد است.
انتهای خبر/ح