سامعی با بیان اینکه غیر از کمکاری مادرزادی، در هر سنی تا ۱۸ سال کمکاری ممکن است ایجاد شود، گفت: حتی بعد از آزمایش بدو تولد هم ممکن است این بیماری بروز کند و هر زمانی که پزشک تشخیص دهد خانوادهها باید آزمایشهای لازم را انجام دهند.
پیام سامعی فوق تخصص غدد کودکان در گفتوگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: تیروئید، غده کوچکی در جلو گردن است و هرمون تیروئید را به داخل خون ترشح میکند.
وی با بیان اینکه هرمونهایی که غده تیروئید ترشح میکند ازجمله مهمترین هرمونها برای بدن هستند و تقریبا بر عملکرد تمامی ارگانهای بدن تاثیرگذار هستند افزود: مهمترین تاثیرات هرمون تیروئید در دوران ابتدایی زندگی یعنی ماهها و سالهای ابتدایی زندگی است و بر رشد و تکامل سلولهای عصبی نقش بسزایی دارد.
سامعی اضافه کرد: اگر به هر علتی در روزها و ماههای ابتدایی زندگی میزان ترشح این هرمونها کم باشد میتواند تاثیر جبرانناپذیری بر روی تکامل سلولهای عصبی و هوش کودک داشته و باعث کمهوشی و عقبماندگی ذهنی شدید در کودکان شود.
این فوق تخصص غدد کودکان با اشاره به اینکه در یک تقسیمبندی کلی بیماریهای مربوط به غده تیروئید بیماری های کمکاری و پرکاری تیروئید هستند خاطرنشان کرد: اما در کودکان بیماری کمکاری تیروئید شایعتر است و از همان روز اول زندگی یعنی از دوره جنینی افراد میتوانند دچار کمکاری تیروئید شوند، که در این دوران هرمونها را از مادر دریافت کرده و دچار مشکل نخواهند شد اما اگر بعد از تولد غده تیروئید دچار کمکاری شود عوارض شروع به ظاهر شدن میکنند.
وی یادآور شد: لازم است این بیماری در همان روزهای ابتدایی تولد تشخیص داده شود اما چون ممکن است همه علائم در کودکان قابل مشاهده نباشد باید همه کودکان غربالگری شوند، در پنج روز اول زندگی کودک، چند قطره خون از پاشنه پای کودک گرفته و درصورتی که کمکاری تیروئید تشخیص داده شود کودک به پزشک و مراکز بهداشتی ارجاع داده میشود تا موارد درمانی انجام شود.
سامعی با بیان اینکه غیر از کمکاری مادرزادی، در هر سنی تا ۱۸ سال کمکاری ممکن است ایجاد شود، تاکید کرد: حتی بعد از آزمایش بدو تولد هم ممکن است این بیماری بروز کند و هر زمانی که پزشک تشخیص دهد خانوادهها باید آزمایشهای لازم را انجام دهند چون در هر دورهای امکان وقوع کمکاری تیروئید وجود دارد.
این فوق تخصص غدد کودکان افزود: علائمی که کمکاری تیروئید مادرزادی میتواند داشته باشد عبارت است از زردی طولانیمدت، یبوستهای مزمن و طولانیمدت، اختلال در شیر خوردن نوزاد، چهره پف کرده و زبان بزرگ اما مهمترین علامت در کمکاری تیروئید مادرزادی بیعلامتی است که دراینصورت به سرعت عارضه ایجاد میکند.
وی گفت: اثر این بیماری در دوره کودکی بر روی هوش کمتر است و بیشتر اثرات روی رشد کودکان است و افت رشد در کودک نشانه مهمی است، عوارضی که نوع مادرزادی در نوزاد ایجاد میکند بسیار خطرناک است، ازجمله کمهوشی و عقبماندگی ذهنی و اثر شدید بر رشد کودک هستند، عوارض در سنین بالاتر عوارض رشدی، تاثیر بر عملکرد ارگانها و... هستند.
سامعی با تاکید بر اینکه متاسفانه بسیاری از خانوادهها به بهانه کرونا درمان کودکانشان را رها کردهاند بیان داشت: برخی خانوادهها بیش از یک سال درمان را رها کرده و کنترل درمان در افراد بهم خورده است و این موضوع سبب آسیبهای جبرانناپذیری برای کودکان خواهد بود.
این فوق تخصص غدد کودکان با اشاره به اینکه میزان ابتلا به بیماری کمکاری تیروئید بهصورت مادرزادی در ایران از میانگین جهانی بالاتر است و میانگین چهارمحال هم از میانگین کشوری بالاتر است خاطرنشان کرد: این موضوع علل اپیدمیولوژیک مانند کمبود میزان یُد، آلودگی برخی از آبهای محل و یا علل ژنی که کمتر موثر است، داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته برای ایران کمبود یُد مطرح بود گفت: خوشبختانه در سالهای گذشته با غنیسازی نمکهای خوراکی با یُد این مشکل رفع شده، اما خانوادهها در سبد مصرفی از نمکهای یُددار استفاده کنند و نمکهای متفرقه را جایگزین آن نکنند، مصرف ماهیهای دریایی را در برنامه غذایی داشته باشند و کودکانی که مشکل کمکاری تیروئید دارند بهتر است از کلم، گل کلم، ترشیهای حاوی کلم استفاده نکنند.
سامعی افزود: وراثت در بروز این بیماری نقش دارد ولی نه بهصورت مستقیم و آنگونه که خانوادهها تصور میکنند نقش ندارد.
این فوق تخصص غدد کودکان آغاز درمان در کمکاری مادرزادی تیروئید را با قرص لووتیروکسین دانست و عنوان داشت: پیگیری و آزمایش درخصوص بیماری در دوران نوزادی سریع است چون این دوران بسیار مهم بوده و اگر فاصله زیاد شود میتواند آسیب زیادی به کودک وارد سازد.
وی ادامه داد: کمکاری تیروئید دوگونه است، کمکاری گذرا و کمکاری دائمی، که در نوع دائمی غده تیروئید اصلا تشکیل نشده یا در جای غیر از جلو گردن تشکیل شده است، این کودکان اجبارا تا آخر عمر باید هرمون مصرف کنند اما در بسیاری از کودکان فقط یک دوره دارو مصرف میشود مثلا در نوزادان سه سال دارو مصرف شده و بعد از آن اگر با انجام آزمایش نوع آن گذرا تشخیص داده شد مصرف دارو قطع خواهد شد.