رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری گفت: در این استان چهار سبک بافت فرش وجود دارد اما خاستگاه قالی دست‌بافت از چالشتر است و این قالی با شهرت جهانی در دنیا بسیار مورد استقبال قرار گرفته و صادرات آن نیازمند حمایت و توجه است.
۱
تاریخ انتشاريکشنبه ۲۳ تير ۱۳۹۸ - ۰۹:۲۸
کد مطلب : ۴۲۴۳۸
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری:
خودنمایی رنگ‌ها در قالی چالشتری/رونق تولید فرش دست‌بافت در گروِ توجه و حمایت
علیرضا جیلان رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: خاستگاه فرش چهارمحال و بختیاری و شروع فرش‌بافی در این استان از چالشتر بوده است.
وی با بیان اینکه در ابتدای راه فرش‌بافی در چالشتر زنان خوانین و بزرگان این هنر را یاد گرفته و به زیردستان خود نیز آموزش دادند افزود: در این فرش‌ها نقش‌هایی که بیشترین طرفدار را داشتند یعنی طرح خشتی، بافته می‌شد.
جیلان اضافه کرد: نقوشی که در فرش چالشتری استفاده می‌شود هر کدام جداگانه در یک قاب قرار می‌گیرد و هرکدام تصویری از یک گل یا گیاه یا یک جانور است و این نشان می‌دهد طراحان به دنبال آن بودند که از همه طرح‌ها در فرش استفاده کنند اما آن را با یک قاب از هم جدا می‌کردند.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: در طرح‌های بافته شده در بقیه استان‌ها همه نقش‌ها با هم در ارتباط هستند و یک نقش در دل نقش دیگر است اما در فرش چالشتری نقش‌ها به‌صورت قاب‌گیری‌شده بوده و به آن طرح خشتی را نسبت می‌دهند.
جیلان با اشاره به اینکه در فرش خشتی فرد همه طرح‌هایی که دوست دارد و ربطی به هم ندارند را جداگانه می‌آورد ادامه داد: این ابتکاری است که نمی‌توانیم بگوییم فقط مربوط به چهارمحال و بختیاری بوده اما اینجا مورد توجه قرار گرفته است و خریداران در خارج از کشور هم به این طرح علاقه نشان دادند.
وی ادامه داد: با اینکه این خشت‌ها از هم جدا هستند اما در بحث رنگ‌بندی، طرح‌ها تلفیقی با هم دارند و از حدود ۲۴ رنگ مورد استفاده در این قالی در تمام خشت‌ها به کار برده شده است و با وجود این رنگ‌های محدود و پراکندگی آن در کل فرش و حاشیه‌هایی که استفاده شده، فرشی در اختیار خواهد بود که علی‌رغم طرح‌های جداجدا یک‌دست است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در سال 96 این فرش ثبت جهانی شد بیان داشت: استقبال از فرش بختیاری در دنیا به دلیل استفاده از رنگ‌های تند به‌گونه‌ای است که نمونه آن را در سایر فرش‌ها نمی‌توان یافت چون تندی رنگ‌های به‌کاررفته در آن‌ها گرفته شده است.
جیلان با بیان اینکه رنگ‌های مورد استفاده در فرش بختیاری علاوه‌براینکه تند بوده گرم نیز هستند افزود: علت کاربرد رنگ‌های گرم در فرش این استان، هوای سرد آن است و بافندگان سعی کردند فرشی که زیر پای مردمان این منطقه سردسیر است، گرمی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه فرش‌های بافته شده در این استان پرز بلندی نسبت به فرش‌های سایر استان‌ها دارد یادآور شد: پرز بلند این فرش نرمی و راحتی به آن داده است و فرش به واسطه همین پرز بلند از استحکام هم برخوردار بوده و به مرور زمان با پا خوردن جلای خاصی پیدا می‌کند و فرش خودبه‌خود زیر پا پرداخت می‌شود.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: گره بافته شده در فرش خاص این استان نیست اما زنان چهارمحال و بختیاری گره‌ها را کامل می‌زنند، برای سرعت بخشیدن به اتمام کار از روش جفتی‌گره استفاده نمی‌کنند و تک تک گره‌ها را کامل می‌زنند و در گره‌ها کم نمی‌گذارند.
وی با اشاره به اینکه ابعاد فرش‌ها در این استان بزرگ نیست مگر آنکه سفارش بافت آن را داشته باشند گفت: ابعاد دو در سه (۶ متری) سه در چهار (۱۲ متری) و... باتوجه به ابعاد ساختمان‌ها مورد توجه بوده و الان هم رایج هستند و ما برای برهم زدن این ابعاد کم‌تر ورود کردیم.
جیلان با بیان اینکه درحال‌حاضر ابعاد در دنیا تغییر کرده است و به جای فرش مستطیلی فرش مربعی یا گرد طرفدار بیشتری دارد اضافه کرد: بافندگان چهارمحال و بختیاری باید همچنان که مراقب هستند اصالت فرش از دست نرود تولیداتشان مطابق سلیقه مشتری هم باشد.
وی بیان داشت: گاهی اعمال برخی از تغییرات در طرح و رنگ فرش با مقاومت بافنده مواجه می‌شود و این به آن دلیل است که بافندگان نمی‌خواهند اصالت فرش از بین برود.
جیلان با اشاره به اینکه در چهارمحال و بختیاری غیر از فرشی که در قسمت مرکزی بافته می‌شود فرش‌های دیگری نیز هستند که اقبال جهانی نسبت به آن‌ها وجود دارد خاطرنشان کرد: فرش یلمه بروجن یکی از این فرش‌ها است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری ادامه داد: یلمه بروجن ازجمله فرش‌هایی است که به دلیل مواد و مصالح و پشم به کار رفته در آن توانسته اعتبار جهانی داشته باشد و با طرح و نقشی که دارد خاص این استان است که سال گذشته به ثبت ملی که پایه‌ای برای رسیدن به ثبت جهانی است، رسید.
وی با اشاره به بافت گبه در استان چهارمحال و بختیاری یادآور شد: گبه یک فرش منحصربه‌فرد است که در سراسر دنیا از آن بسیار استقبال می‌شود و به‌عنوان کالایی صادراتی مطرح است.
جیلان ادامه داد: ابعاد گبه کم، مصالح به کار رفته در آن طبیعی است و قیمت کمی دارد و شاید یکی از دلایل استقبال آن همین امر باشد، همچنین نقشه بافته دشه در گبه ذهنی است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه علاوه‌بر این سه طرح یک سبک عاریه‌ای نیز در لردگان بافته می‌شود عنوان داشت: این سبک متعلق به این استان نیست و توسط قشقایی‌های استان فارس و همچنین در نایین بافته می‌شود، در لردگان بافت آن به سفارش است.
جیلان بیان داشت: در چهارمحال و بختیاری 100 هزار بافنده وجود دارد که اگر بازار فروش خوبی برای آن‌ها فراهم باشد و هر یک از بافنده‌ها بتوانند چهار متر مربع به‌طور متوسط در طول سال ببافند سالانه 400 هزار متر مربع فرش تولید خواهد شد و این درصورتی تحقق می‌یابد که کسی که فرش را می‌بافد مطمئن شود به فروش خواهد رسید.
وی ادامه داد: آمار اعلام شده درخصوص بافنده‌ها، مربوط به سال‌های گذشته است و اکثر آن‌ها زنان روستایی هستند و برخی هم مربوط به شرکت‌های تعاونی است و درحال حاضر آمار دقیقی از تعداد بافنده‌های فعال در استان و میزان تولید نداریم.
جیلان با بیان اینکه بعد از آنکه ایران از بازارهای جهانی فاصله گرفت نمونه‌هایی از فرش بختیاری در پاکستان، افغانستان، چین و.. بافته و گاهی به نام این کشورها عرضه شد ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته و ثبت ملی و جهانی، فرش این استان از دست‌اندازی‌های دیگر در امان خواهد ماند.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: در بحث بازاریابی شاید انتظار این باشد که دولت خود وارد عرصه شود و بازاریابی را انجام دهد اما این دور از دسترس است و دولت‌ها فقط کمک‌کننده هستند و خود به‌طور مستقیم وارد این میدان نمی‌شوند.
وی افزود: برای معرفی و بازاریابی در این زمینه باید بازرگان و تاجر ورزیده پرورش داده تا بخش خصوصی در این زمینه فعال شود و با کمک دولت‌ها تبلیغ و معرفی و بازاریابی صورت گیرد، اما متاسفانه باید بگویم ما در این زمینه خلاء داریم.
جیلان با اشاره به اعمال تحریم علیه ایران در حوزه فرش دست‌بافت اضافه کرد: تحریم‌های موجود باعث شده که دسترسی ما در چند سال گذشته به بازارهای جهانی برای صادرات این کالای نفیس کاهش یابد.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه متاسفانه در شرایط موجود دیگر صادرات فرش به‌صورت عمده انجام نمی‌شود و بیشتر به شکل کوله‌بری است یادآور شد: این سبک خروج فرش به درد رونق بازار فروش نمی‌خورد.
وی بیان داشت: کشورهایی مانند چین، کشورهای حوزه خلیج فارس، آلمان، کشورهای آمریکایی و... استقبال خوبی از فرش ما داشتند و این فرش که توسط بافندگان بی‌ادعای استان بافته می‌شد 80 درصد از کیفیت صادرات را داشته است.
جیلان با تاکید بر اینکه باید بافندگان در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند و شرکت‌های تعاونی و تجار دوره‌هایی برای دور شدن بافندگان از عیوب فرش در نظر بگیرند عنوان داشت: با این شرایط این فرش طرفدار بسیاری پیدا کرده و ارزش افزوده آن بالا می‌رود و ما نیز به دنبال افزایش مهارت‌های بافندگان استان هستیم اما بودجه کافی برای تحقق این امر را نداریم و کلاس‌های محدودی برگزار می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: باید از این طرز فکر که ما فرش می‌بافیم که فقط از آن امرارمعاش کنیم فاصله بگیریم و فرش‌بافی را یک هنر بدانیم و همزمان که تولید خوبی داریم فروشندگان و بازاریابان خوبی هم باشیم و به آن به‌عنوان یک تجارت هم نگاه کنیم.
انتهای پیام/1026ج
وی با بیان اینکه در ابتدای راه فرش‌بافی در چالشتر زنان خوانین و بزرگان این هنر را یاد گرفته و به زیردستان خود نیز آموزش دادند افزود: در این فرش‌ها نقش‌هایی که بیشترین طرفدار را داشتند یعنی طرح خشتی، بافته می‌شد.
جیلان اضافه کرد: نقوشی که در فرش چالشتری استفاده می‌شود هر کدام جداگانه در یک قاب قرار می‌گیرد و هرکدام تصویری از یک گل یا گیاه یا یک جانور است و این نشان می‌دهد طراحان به دنبال آن بودند که از همه طرح‌ها در فرش استفاده کنند اما آن را با یک قاب از هم جدا می‌کردند.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: در طرح‌های بافته شده در بقیه استان‌ها همه نقش‌ها با هم در ارتباط هستند و یک نقش در دل نقش دیگر است اما در فرش چالشتری نقش‌ها به‌صورت قاب‌گیری‌شده بوده و به آن طرح خشتی را نسبت می‌دهند.
جیلان با اشاره به اینکه در فرش خشتی فرد همه طرح‌هایی که دوست دارد و ربطی به هم ندارند را جداگانه می‌آورد ادامه داد: این ابتکاری است که نمی‌توانیم بگوییم فقط مربوط به چهارمحال و بختیاری بوده اما اینجا مورد توجه قرار گرفته است و خریداران در خارج از کشور هم به این طرح علاقه نشان دادند.
وی ادامه داد: با اینکه این خشت‌ها از هم جدا هستند اما در بحث رنگ‌بندی، طرح‌ها تلفیقی با هم دارند و از حدود ۲۴ رنگ مورد استفاده در این قالی در تمام خشت‌ها به کار برده شده است و با وجود این رنگ‌های محدود و پراکندگی آن در کل فرش و حاشیه‌هایی که استفاده شده، فرشی در اختیار خواهد بود که علی‌رغم طرح‌های جداجدا یک‌دست است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در سال 96 این فرش ثبت جهانی شد بیان داشت: استقبال از فرش بختیاری در دنیا به دلیل استفاده از رنگ‌های تند به‌گونه‌ای است که نمونه آن را در سایر فرش‌ها نمی‌توان یافت چون تندی رنگ‌های به‌کاررفته در آن‌ها گرفته شده است.
جیلان با بیان اینکه رنگ‌های مورد استفاده در فرش بختیاری علاوه‌براینکه تند بوده گرم نیز هستند افزود: علت کاربرد رنگ‌های گرم در فرش این استان، هوای سرد آن است و بافندگان سعی کردند فرشی که زیر پای مردمان این منطقه سردسیر است، گرمی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه فرش‌های بافته شده در این استان پرز بلندی نسبت به فرش‌های سایر استان‌ها دارد یادآور شد: پرز بلند این فرش نرمی و راحتی به آن داده است و فرش به واسطه همین پرز بلند از استحکام هم برخوردار بوده و به مرور زمان با پا خوردن جلای خاصی پیدا می‌کند و فرش خودبه‌خود زیر پا پرداخت می‌شود.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: گره بافته شده در فرش خاص این استان نیست اما زنان چهارمحال و بختیاری گره‌ها را کامل می‌زنند، برای سرعت بخشیدن به اتمام کار از روش جفتی‌گره استفاده نمی‌کنند و تک تک گره‌ها را کامل می‌زنند و در گره‌ها کم نمی‌گذارند.
وی با اشاره به اینکه ابعاد فرش‌ها در این استان بزرگ نیست مگر آنکه سفارش بافت آن را داشته باشند گفت: ابعاد دو در سه (۶ متری) سه در چهار (۱۲ متری) و... باتوجه به ابعاد ساختمان‌ها مورد توجه بوده و الان هم رایج هستند و ما برای برهم زدن این ابعاد کم‌تر ورود کردیم.
جیلان با بیان اینکه درحال‌حاضر ابعاد در دنیا تغییر کرده است و به جای فرش مستطیلی فرش مربعی یا گرد طرفدار بیشتری دارد اضافه کرد: بافندگان چهارمحال و بختیاری باید همچنان که مراقب هستند اصالت فرش از دست نرود تولیداتشان مطابق سلیقه مشتری هم باشد.
وی بیان داشت: گاهی اعمال برخی از تغییرات در طرح و رنگ فرش با مقاومت بافنده مواجه می‌شود و این به آن دلیل است که بافندگان نمی‌خواهند اصالت فرش از بین برود.
جیلان با اشاره به اینکه در چهارمحال و بختیاری غیر از فرشی که در قسمت مرکزی بافته می‌شود فرش‌های دیگری نیز هستند که اقبال جهانی نسبت به آن‌ها وجود دارد خاطرنشان کرد: فرش یلمه بروجن یکی از این فرش‌ها است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری ادامه داد: یلمه بروجن ازجمله فرش‌هایی است که به دلیل مواد و مصالح و پشم به کار رفته در آن توانسته اعتبار جهانی داشته باشد و با طرح و نقشی که دارد خاص این استان است که سال گذشته به ثبت ملی که پایه‌ای برای رسیدن به ثبت جهانی است، رسید.
وی با اشاره به بافت گبه در استان چهارمحال و بختیاری یادآور شد: گبه یک فرش منحصربه‌فرد است که در سراسر دنیا از آن بسیار استقبال می‌شود و به‌عنوان کالایی صادراتی مطرح است.
جیلان ادامه داد: ابعاد گبه کم، مصالح به کار رفته در آن طبیعی است و قیمت کمی دارد و شاید یکی از دلایل استقبال آن همین امر باشد، همچنین نقشه بافته دشه در گبه ذهنی است.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه علاوه‌بر این سه طرح یک سبک عاریه‌ای نیز در لردگان بافته می‌شود عنوان داشت: این سبک متعلق به این استان نیست و توسط قشقایی‌های استان فارس و همچنین در نایین بافته می‌شود، در لردگان بافت آن به سفارش است.
جیلان بیان داشت: در چهارمحال و بختیاری 100 هزار بافنده وجود دارد که اگر بازار فروش خوبی برای آن‌ها فراهم باشد و هر یک از بافنده‌ها بتوانند چهار متر مربع به‌طور متوسط در طول سال ببافند سالانه 400 هزار متر مربع فرش تولید خواهد شد و این درصورتی تحقق می‌یابد که کسی که فرش را می‌بافد مطمئن شود به فروش خواهد رسید.
وی ادامه داد: آمار اعلام شده درخصوص بافنده‌ها، مربوط به سال‌های گذشته است و اکثر آن‌ها زنان روستایی هستند و برخی هم مربوط به شرکت‌های تعاونی است و درحال حاضر آمار دقیقی از تعداد بافنده‌های فعال در استان و میزان تولید نداریم.
جیلان با بیان اینکه بعد از آنکه ایران از بازارهای جهانی فاصله گرفت نمونه‌هایی از فرش بختیاری در پاکستان، افغانستان، چین و.. بافته و گاهی به نام این کشورها عرضه شد ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته و ثبت ملی و جهانی، فرش این استان از دست‌اندازی‌های دیگر در امان خواهد ماند.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: در بحث بازاریابی شاید انتظار این باشد که دولت خود وارد عرصه شود و بازاریابی را انجام دهد اما این دور از دسترس است و دولت‌ها فقط کمک‌کننده هستند و خود به‌طور مستقیم وارد این میدان نمی‌شوند.
وی افزود: برای معرفی و بازاریابی در این زمینه باید بازرگان و تاجر ورزیده پرورش داده تا بخش خصوصی در این زمینه فعال شود و با کمک دولت‌ها تبلیغ و معرفی و بازاریابی صورت گیرد، اما متاسفانه باید بگویم ما در این زمینه خلاء داریم.
جیلان با اشاره به اعمال تحریم علیه ایران در حوزه فرش دست‌بافت اضافه کرد: تحریم‌های موجود باعث شده که دسترسی ما در چند سال گذشته به بازارهای جهانی برای صادرات این کالای نفیس کاهش یابد.
رئیس اداره فرش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه متاسفانه در شرایط موجود دیگر صادرات فرش به‌صورت عمده انجام نمی‌شود و بیشتر به شکل کوله‌بری است یادآور شد: این سبک خروج فرش به درد رونق بازار فروش نمی‌خورد.
وی بیان داشت: کشورهایی مانند چین، کشورهای حوزه خلیج فارس، آلمان، کشورهای آمریکایی و... استقبال خوبی از فرش ما داشتند و این فرش که توسط بافندگان بی‌ادعای استان بافته می‌شد 80 درصد از کیفیت صادرات را داشته است.
جیلان با تاکید بر اینکه باید بافندگان در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند و شرکت‌های تعاونی و تجار دوره‌هایی برای دور شدن بافندگان از عیوب فرش در نظر بگیرند عنوان داشت: با این شرایط این فرش طرفدار بسیاری پیدا کرده و ارزش افزوده آن بالا می‌رود و ما نیز به دنبال افزایش مهارت‌های بافندگان استان هستیم اما بودجه کافی برای تحقق این امر را نداریم و کلاس‌های محدودی برگزار می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: باید از این طرز فکر که ما فرش می‌بافیم که فقط از آن امرارمعاش کنیم فاصله بگیریم و فرش‌بافی را یک هنر بدانیم و همزمان که تولید خوبی داریم فروشندگان و بازاریابان خوبی هم باشیم و به آن به‌عنوان یک تجارت هم نگاه کنیم.
انتهای پیام/1026ج