به گزارش جهانبین نیوز میلاد با برکت حضرت محمد صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله‏ وسلم ، یادکرد پرداختن به رخدادى بنیادین یعنى وحدت میان مسلمانان جهان است.

وحدت درون دینى میان فرقه‏هاى گوناگون اسلامى بویژه برادران اهل تسنّن و تشیّع، بایسته‏اى است گریزناپذیر که سالگشت ولادت پیامبر صلى ‏الله ‏علیه‏ و‏آله‏ وسلم الهام ‏بخش آن است.
این بدان روست که وجود پیامبر و شخصیت والاى آن مقتدا نقطه اتّصال همه آبرفتهاى اندیشه‏اى است و هر فرقه و مذهبى گم گشت خود را در او مى‏یابد و پهناى سینه او را جایگاهى آرام براى کاستن از تلاطم موج فتنه مى‏یابد.

پیمانه جان هر مسلمان واقعى لبریز است از عشق و شیدایى به پیامبر و صد البته این مهر دو سو دارد؛ چه؛ قلب اقیانوس‏گونه پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏آله ‏وسلم نیز از عشق امت و دلدادگى به ایشان هماره لبریز بوده است. این‏گونه شیدایى بین مرید و مراد و رهبر و امّت را در کدام دین و آیین مى‏توان سراغ گرفت؟
همین یکسویى نسبت به عشق به پیامبر صلى‏الله ‏علیه‏ و‏آله ‏وسلم در میان تمام فرقه ‏ها و دسته‏ هاى اسلامى نقطه‏اى است بس ارجمند و گرانسنگ که مى‏باید بر آن تأکید داشت و با تکیه بر آن، پرچم اخوت را برافراشت. پیامبر صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله ‏وسلم از روز نخست پیام ‏آور وحدت و یکپارچگى بوده است، چه آن‏ روز که در آغاز هجرت به مدینه، دشمنى دیرینه بین اوس و خزرج را به برادرى و همدلى کامل مبدّل ساخت، چه آن هنگام که در واپسین لحظات عمر شریف خود با پافشارى بر یکپارچگى چشم از جهان فرو بست و چه با ودیعت نهادن کتاب و عترت براى مقابله با پراکندگى، چاره اندیشید.

وحدت‏ خواهى قرآن ـ یادگار جاوید پیامبر صلى‏ الله ‏علیه‏ و‏آله‏ وسلم ـ و هشدار نسبت به عواقب پراکندگى براى هر مسلمان، بهترین رهنمود است. قرآن کریم سه اثر زیانبار را براى پراکندگى یاد کرده است:(۱)

۱. فروپاشى درونى و هرز رفتن توانها

۲. کاستى هیمنه در برابر دشمنان دین

۳. فراهم آمدن زمینه سیطره طاغوت بر دین‏باوران

از پافشارى قرآن بر وحدت و هشدار نسبت به پراکندگى مى‏توان دریافت که مسلمانان از کدام‏سو آسیب جدّى خواهند دید و در دامن چه خطرى خواهند غلطید.(۲)

قرآن به مسلمانان اعلام داشته است که به‏سبب برخوردارى از آیین حق‏ مدارى و ظلم ‏ستیزى و نیز دعوى خاتمیت، هماره با دشمنان پیدا و پنهان روبرو خواهند بود؛ دشمنانى که جز نیستى و نابودى ایشان را در دل نمى‏پرورانند. شاهد این مدّعا در سده‏هاى اخیر، دست هاى تفرقه‏ افکنانه دشمنان دین است که پس از جنگ جهانى اول و با دسیسه فروپاشى امپراطورى عثمانى به قطعه قطعه کردن کشورهاى اسلامى پرداختند و کمابیش در تمام مرزها نقطه چالش برجاى نهادند و از برساختن فرقه‏هاى مذهبى افراطى و تقویت بنیه آنها از هیچ کوششى دریغ نکردند. در مقابل چنین دشمنانى جز وحدت و یکدلى نشاید.

امروز مسلمانان با دو حقیقت تلخ که هر دو نتیجه اختلاف است، روبرو هستند:

۱. عقب ماندن از کاروان تمدّن و دانش بشرى. این در حالى است که تمدّن اسلامى قرنها کاروانسالار تمدن و دانش بشرى بوده و به اذعانِ دوست و دشمن، هیچ آیینى همچون اسلام بر علم و دانش تأکید نکرده است. منوّر الفکرهاى دیروز مشروطیت و روشنفکرمآبان امروز این عقب‏ ماندگى را ثمره دین مدارى ندانند و درباره جدایى دین از علم بیهوده سخن‏ سرایى نکنند که به جنگ با حقیقت نتوان رفت و راه، بیراهه نتوان پیمود.

______________________________

۱. انفال/ ۴۶؛ قصص/ ۴.

۲. سیدمحمدحسین طباطبایى، المیزان، ج۳، ص۳۷۴.
( ۴ )

۲. دست‏اندازى آشکار و پنهان قدرتهاى جهانى در امور داخلى ملتهاى مسلمان. امروزه جهان اسلام بیش از هر چیز از چکمه ‏هاى بیگانه در سرزمین خود و دخالت مستقیم و غیر مستقیم قدرتهاى باطل کیش در مصالح ملى اسلامى رنج مى‏برد. در این بین آنچه از همه تلختر است حضور دولت غاصب و ستم ‏پیشه اسرائیل در قلب جهان اسلام و تهاجم بى‏حدّ و مرز او به سایر سرزمینهاى اسلامى مى‏باشد. این در حالى است که شعار «لن یجعل الله للکافرین على الموءمنین سبیلاً»(۱) روحى سرشار از عزّت و سربلندى مى‏آفریند و در دل هر مسلمانِ آزاده‏اى طوفانى از بیگانه‏ستیزى را برمى‏آشوبد.

چه باید کرد؟ بى‏ شک براى دستیابى به یکپارچگى که قرآن بدان فرامى‏خواند، یک کار درونى و یک تلاش برونى ضرورى است.

از یک‏سو، مسلمانان مى‏ باید بر نکات مشترک تأکید کنند و چالشهاى اندکِ مانده را کاهش دهند. براستى اگر واقع‏نگر باشیم درخواهیم یافت که چالشها در قیاس با پهن دشتهاى مشترک بسیار اندک است. مسلمانان در اصل یگانگى خداوند و رسالت پیامبران و بعثت پیامبر اسلام صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله‏ وسلم و نیز باورداشت حیات پس از مرگ، اتفاق نظر دارند. در فروع دین نیز افق ها بسیار به‏ هم نزدیک است.

از سوى دیگر، در بخش برونى مى‏باید با ظرافت اندیشى و مآل‏باورىِ خود تمام طرحهاى تفرقه‏افکنانه دشمنان اسلام را در تشدید منازعات مذهبى و آفریدن دسته‏ هاى نوپا نقش بر آب سازند.
انقلاب اسلامى و وحدت به رغم فرقه‏اى خواندن نهضت اسلامى توسط قدرتهاى دین‏ ستیز و تلاش براى صف‏ بندى میان نهضت شیعى با سایر نهضتها، انقلاب اسلامى با روشن‏ بینى تمام کوشش بایسته خود را به‏ کار گرفت تا نغمه هاى شوم تفرقه را خاموش سازد. معمار انقلاب از همان ابتدا بنیاد وحدت را بنا نهاد. امام راحل قدس ‏سره براستى فرانگر و دوراندیش بود و بنیکى از دسیسه‏ هاى تفرقه ‏افکنانه و زیانهاى پراکندگى آگاهى داشت. از این‏ رو در آغاز گلگشت پیروزى نهضت اسلامى گامهاى بلندى در این راه برداشت. این اقدامات را در چند محور اساسى مى‏ توان خلاصه کرد:

۱. فراخوانى مستمر و همه‏ جانبه مسلمانان جهان به همبستگى و هشدار نسبت به عواقب پراکندگى.

امام راحل قدس سره یکى از برنامه‏هاى نهضت اسلامى را ایجاد وحدت میان ملتهاى مسلمان اعلام داشته است:

«برنامه ما وحدت کلمه مسلمین و اتّحاد ممالک اسلامى است در مقابل دول استعمارطلب.»(۱)

ایشان آسیب‏ناپذیرى مسلمانان را به ‏عنوان میوه شیرین همبستگى دانسته، مى‏ فرماید:

«اگر همه مومنین در قطرهاى اسلامى، در تمام کشورهاى اسلامى، همین یک دستور خدا را ـ که بینشان عقد اخوت برقرار کرده است ـ عمل کنند، دیگر قابل آسیب نیستند.»(۲)

امام قدس‏ سره در وصیتنامه بلند خود با سوز و گدازى تمام، ملت ایران و مسلمانان جهان را مخاطب ساخته، مى‏ نویسد:

«امروز و در آتیه آنچه براى ملت ایران و مسلمانان جهان باید مطرح باشد و اهمیت آن‏را در نظر گیرند، خنثى‏کردن تبلیغات تفرقه ‏افکن، خانه‏ برانداز است.»(۳)

۲. فراهم‏ آوردن فضایى آکنده از مهر و عطوفت برادرانه بین شیعه و سنى در سرتاسر میهن اسلامى و تأکید بر اجراى بندهاى مربوط به اقلیتهاى دینى در قانون اساسى.

۳. اعلام هفته وحدت از دوازدهم تا هفدهم ربیع الاوّل که ضمن مراعات دیدگاه نسبت به تاریخ ولادت پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏آله ‏وسلم به استوارترین دستاویز یکپارچگى و وحدت یعنى شخصیت رسول اکرم تأکید دارد.

۴. جهتگیرى سیاست خارجى براساس دفاع از منافع ملّى، مذهبى کشورهاى اسلامى که نمودهاى بارز آن حمایت از مسلمانان در فلسطین، لبنان، افغانستان و بوسنى هرزگوین مى‏باشد. ملت و دولت اسلامى در پاره‏اى از موارد جهت حمایت همه‏ جانبه از ملتهاى اسلامى بهاى بس سنگینى را پرداخته است.

۵. تلاش عینى و عملى در جهت شناسایى هرچه بیشتر مشترکات و راهکارهاى همدلى که در این ‏باره مى ‏توان از تشکیل و تلاشهاى مجمع التقریب بین المذاهب الاسلامیة یاد کرد.

با همه بیدارى که امروزه در میان مسلمانان به ‏چشم مى ‏خورد و نیز کوششهاى انجام ‏شده، تا دستیابى به ‏وحدت مطلوب، هنوز راهى دراز در پیش است. از جمله اسباب به‏ سامان نرسیدن وحدت، حکومتهاى ناصالحى است که زمام امور مسلمانان را در دست داشته و براى حفظ منافع قدرتهاى خارجى و تثبیت موقعیت ناپایدار خود در پاره‏اى از موارد به تفرقه ‏افکنى دامن مى‏ زنند. بى‏ تردید اگر این مزاحمانِ وحدت از راه کنار روند، مسلمانان به‏ چنان بالندگى رسیده ‏اندکه با شعار «انّما الموءمنون اخوة»(۱)و دست در دست هم به عمران و آبادانى دنیا و عقباى خود بکوشند. فرقه‏ هاى افراطى که بیشتر آنها از پیشینه‏اى کمتر از یک سده برخوردارند، دومین سبب اساسى در دست‏ نیافتن به وحدت واقعى و اسلامى است.

بدین‏سان آنچه براى مسلمانان بایسته است، جداکردن صف خود از دسته‏ بندیهاى افراطى است که خوشبختانه باری ک‏اندیشان هر دو طیف به این امر واقفند. امید آن‏که با دستیابى به یکپارچگى، سیماى روشن جامعه جهانى اسلامى را نظاره‏گر باشیم.

ان‏شاء الله

* * *

______________________________

۱. حجرات/ ۹.

نویسنده علی نصیری