اقتصاد مقاومتي را مي توان به صورت يكي از اركان حمايت از توليد ملي مورد بررسي قرار داد كه با خنثي سازي تحريم‌ها، به عامل توليد داخلي تكيه دارد و با عملي سازي اصول خود، موجب تحولي عميق در رشد توليد ملي مي شود.
۰
تاریخ انتشارشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۲ - ۰۹:۲۶
کد مطلب : ۱۳۰۵۸
حمايت از توليد، کار و سرمايه ملّي در تحقق اقتصاد مقاومتی
به گزارش خبرنگار جهانبین نیوز، حمايت از توليد، کار و سرمايه ملّي رويکرد و فرآيندي است که داراي اركان و ابعاد مختلف اقتصادي، سياسي و اجتماعي مي باشد. از جمله رهيافت هاي اساسي در راستاي حمايت از توليد ملّي، «اقتصاد مقاومتي» مي باشد که مي تواند در تحول و توسعه فعاليت هاي اقتصادي کارساز و اثر گذار باشد. اقتصاد مقاومتي را مي توان به صورت يكي از اركان حمايت از توليد ملي مورد بررسي قرار داد كه با خنثي سازي تحريم‌ها، به عامل توليد داخلي تكيه دارد و با عملي سازي اصول خود، موجب تحولي عميق در رشد توليد ملي مي شود.
اقتصاد مقاومتي را مي توان به عنوان يكي از مدل هاي تحقق توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني دانست. در واقع الگوي اقتصاد مقاومتي زماني مطرح مي شود كه كشور به لحاظ سياسي و اقتصادي تحت فشار تحريم ها و تهديدهاي كشورهاي بيگانه قرار گيرد و براي مقابله با اين فشارها، راهكارها و تمهيداتي صورت مي گيرد كه اقتصاد مقاومتي ناميده مي شود. اين نوع اقتصاد در جهت مقابله با تهديدها و فشارهاي سياسي و اقتصادي بر توليدات داخلي يك كشور تكيه مي كند و در رشد و حمايت از توليدات ملي نقش مهمي دارد.
در اين مدل اقتصادي، تهديدهاي دشمنان به عنوان فرصت هايي در نظر گرفته مي شود که در کارا نمودن و اصلاح نقاط ضعف سيستم هاي اقتصادي کشور موثر واقع شود. الگوي اقتصاد مقاومتي راهبردي مهم در مقابله با تحريم هاي اقتصادي است. در اقتصاد مقاومتي تلاش مي گردد، تا نقاطي از ابعاد اقتصادي كه دشمن از آن به عنوان فشار و تهديد بهره برده است، مورد تحليل و مطالعه قرار گرفته و برنامه‌ها و راهكارهاي لازم براي رفع اين نيازها و نقاط ضعف تدوين گردد، از اين رو لازم مي باشد كه به توليد ملي و حمايت از فعاليت هاي داخلي تكيه شود.
از نظر بسياري از صاحب نظران و انديشمندان، اقتصاد مقاومتي به عنوان بنيان تحولي عظيم در اقتصاد كلان كشور مي باشد كه در اين تحول تلاش دارد بر توانمندي هاي داخلي و امكانات بومي تكيه نمايد و از رهيافت منابع داخلي و سرمايه هاي ملي به رشد و تحول اقتصاد دست يابد، بدون آنكه نيازي به همكاري هاي اقتصادي كشورهاي بيگانه و پيراموني داشته باشد. بدين ترتيب مهم ترين نتيجه اقتصاد مقاومتي، رشد توليدات داخلي و بهره برداري بهينه از منابع ملي است.
اين نوع اقتصاد به عنوان يك اقتصاد درون زا شناخته مي شود. در اين مدل اقتصادي، جامعه مورد نظر با تكيه بر توانمندي هاي داخلي و بدون اتكا به قدرت اقتصادي پيراموني يعني كشورهاي بيگانه تلاش مي كند تا راهكارهاي نيل به رشد و تحول اقتصادي را به دست آورد. اقتصاد مقاومتي بدون توجه به شرايط خاص بين المللي و با درنظرگيري امكانات دروني يك جامعه به دنبال راه‌هاي رشد و تحول پايدار اقتصادي است.
بررسي راهكارهاي تحقق اقتصاد مقاومتي در كشور ايران بايستي متناسب با اوضاع و شرايط سياسي، اقتصادي و فرهنگي باشد. نيل به مرزهاي توسعه اقتصادي و توليد ملي نيازمند عزم و انگيزه اي سرآمد و همگاني است، عزم و جهاد اقتصادي دولت، بخش خصوصي و مردم تا در کنار هم، بتوانند رشد و توسعه اقتصادي کشور را فراهم سازند.
خوشبختانه جامعه ما به لحاظ وجود منابع غني محيطي و موقعيت مناسب جغرافيايي، آنچه را كه به عنوان مواد اوليه و منابع خام براي تحول اقتصادي لازم مي باشد، داراست. در درجه دوم سرمايه انساني تحصيل كرده و كارآزموده مكفي وجود دارد و كارشناسان و محققان و پژوهشگران متخصص نيز تجربيات و مطالعات كافي براي اين زمينه را دارند كه سرمايه بخش خصوصي در ارتباطي متقابل با ديگر عوامل توليدي موجبات تحقق اقتصاد مقاومتي و افزايش توليد ملي را فراهم مي كند.
بايد اين مسئله را در نظر داشت كه مهم ترين اركان اقتصاد مقاومتي، وجود منابع و امكانات غني و سرمايه معنوي مي باشد و همين عوامل موجب شده تا كشور ايران موقعيت مهم و استراتژيك داشته باشد. ايران يکي از قديمي ترين و مهم ترين کشورهاي جهان است که در طول تاريخ مورد توجه تمدن ها و كشورهاي مختلف بوده است.
كشور ايران به لحاظ موقعيت خاص جغرافيايي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي جايگاه خاصي در منطقه دارد و بر ديگر کشورها و همسايه هاي خود تأثيرات مثبتي از لحاظ انتقال تمدن و فرهنگ، شهرسازي، توليد علم و فناوري داشته است. همواره موقعيت استراتژيک ايران در طول تاريخ، باعث ايجاد فشار و تحريم هايي عليه اين کشور شده است و ملت مجاهد ايران با عزمي راسخ و اعتقادي محكم همواره در برابر فشارها و تهديدها مقاومت نموده و دشمنان را از خود نااميد ساخته‌است.
بنابراين در اين برهه از تاريخ نيز ملت ايران در تحقق اقتصاد مقاومتي و افزايش توليد ملي تلاش خواهند نمود و تهديدها و فشارهاي اقتصادي و سياسي دشمنان و جوامع غرب، آنان را از آرمان و اهداف خود باز نخواهد داشت. با توجه به اينكه تجربه اقتصاد مقاومتي نيز در طول جنگ دفاع مقدس الگو و تجربه‌اي پرارزش و مفيد مي باشد، در چنين شرايطي، مي توان تحريم اقتصادي دشمنان را با ارجاع به همين تجربيات ملي خنثي نمود. با تحقق هدف اقتصاد مقاومتي، حمايت از توليد داخلي نيز محقق خواهد شد.اما تحقق و داشتن اقتصاد مقاومتي تمام عيار ملزوماتي نيز دارد. در واقع فرهنگ سازي از طريق حمايت از توليد ملي نقش مهمي در تحقق اقتصاد مقاومتي دارد. قدرت تصميم سازي، ريسك پذيري و برنامه ريزي ضربتي از خصوصيات اقتصاد مقاومتي است. بايد به لحاظ حضور بخش خصوصي ريسك نمود و به موسسات و نهادهاي خصوصي و كارگاه‌هاي كوچك نيز امكان حضور و فعاليت گسترده در عرصه اقتصاد داد.
حضور بخش خصوصي به عنوان جزء مهمي از پيكره اقتصادي محسوب مي شود كه با فعاليت سنجيده و توانمند خود در جريان فعاليت هاي توليدي مي تواند بخش مهمي از نيازهاي مردمي و تحولات اقتصادي را فراهم سازد. بخش مهمي از توليدات داخلي را مي توان از طريق همين بخش خصوصي بالا برد و نقش اين بخش در رشد توليدات ملي و حمايت از آن و تحقق اقتصاد مقاومتي در خور اهميت و تامل مي باشد.
بعد از توانمند كردن بخش خصوصي بايد به بهينه كردن الگوي مصرف توجه نمود. شناسايي نيازهاي واقعي و رعايت اعتدال و صرفه جويي در بهره برداري از امکانات موجود را الگوي صحيح مصرف تعيين مي‌نمايد. بهينه سازي الگوي مصرف و پيشه نمودن قناعت و صرفه جويي عاملي مهم در تحول اقتصادي است. زياده روي و مصرف بي‌رويه موجب اتلاف منابع ملي مي شود.
جهت دهي درست به مصارف جامعه با هدف فراهم ساختن زمينه هاي پس انداز و سرمايه گذاري، رشد و شکوفايي اقتصادي را به همراه دارد. در سطح کلان، مصرف همراه با اسراف و تبذير، از بين رفتن منابع لازم براي سرمايه گذاري و کاهش توليدات ملّي را سبب مي‌گردد. اگر در يک جامعه، جهت دهي منطقي و سنجيده اي براي مصرف صورت گيرد، زمينه هاي پس انداز و سرمايه گذاري، رشد و شکوفايي اقتصادي فراهم مي‌شود.با جايگزين كردن نفت با فعاليت هاي اقتصادي توليد زا نيز مي توان در كيفيت توليدات داخلي و اقتصاد مقاومتي تحول ايجاد نمود. نفت عاملي مهمي در اقتصاد كشورمان تلقي مي شود كه مي تواند به توليد كالا و خدمات متنوع اختصاص يابد و جايگاه خود را از وابستگي اقتصادي تك محصولي به فعاليت توليد‌زا تبديل سازد و موجب افزايش توليد ملي و اجراي مدل اقتصاد مقاومتي در جامعه شود.
با نهادينه كردن اهداف اقتصاد مقاومتي شاهد تحول بزرگ در عرصه كشورمان خواهيم بود. حاصل اقتصاد مقاومتي يك اقتصاد پويا، توانمند، متكي به نفس و پراندوخته است كه جامعه را به مرزهاي توسعه و خودكفايي و استقلال اقتصادي نزديك مي سازد. چنين اقتصادي بر دارايي و منابع و سرمايه هاي ملي تكيه دارد و كلاً از توانمندي‌ها و امكانات داخلي بهره مي برد و از درون و منابع داخلي به سوي تحول و خودكفايي اقتصادي راه مي يابد و از به كارگيري قدرت و توانايي اقتصادي كشورهاي پيراموني پرهيز مي كند.
عاطفه نادعلی- کارشناس مدیریت
اقتصاد مقاومتي را مي توان به عنوان يكي از مدل هاي تحقق توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني دانست. در واقع الگوي اقتصاد مقاومتي زماني مطرح مي شود كه كشور به لحاظ سياسي و اقتصادي تحت فشار تحريم ها و تهديدهاي كشورهاي بيگانه قرار گيرد و براي مقابله با اين فشارها، راهكارها و تمهيداتي صورت مي گيرد كه اقتصاد مقاومتي ناميده مي شود. اين نوع اقتصاد در جهت مقابله با تهديدها و فشارهاي سياسي و اقتصادي بر توليدات داخلي يك كشور تكيه مي كند و در رشد و حمايت از توليدات ملي نقش مهمي دارد.
در اين مدل اقتصادي، تهديدهاي دشمنان به عنوان فرصت هايي در نظر گرفته مي شود که در کارا نمودن و اصلاح نقاط ضعف سيستم هاي اقتصادي کشور موثر واقع شود. الگوي اقتصاد مقاومتي راهبردي مهم در مقابله با تحريم هاي اقتصادي است. در اقتصاد مقاومتي تلاش مي گردد، تا نقاطي از ابعاد اقتصادي كه دشمن از آن به عنوان فشار و تهديد بهره برده است، مورد تحليل و مطالعه قرار گرفته و برنامه‌ها و راهكارهاي لازم براي رفع اين نيازها و نقاط ضعف تدوين گردد، از اين رو لازم مي باشد كه به توليد ملي و حمايت از فعاليت هاي داخلي تكيه شود.
از نظر بسياري از صاحب نظران و انديشمندان، اقتصاد مقاومتي به عنوان بنيان تحولي عظيم در اقتصاد كلان كشور مي باشد كه در اين تحول تلاش دارد بر توانمندي هاي داخلي و امكانات بومي تكيه نمايد و از رهيافت منابع داخلي و سرمايه هاي ملي به رشد و تحول اقتصاد دست يابد، بدون آنكه نيازي به همكاري هاي اقتصادي كشورهاي بيگانه و پيراموني داشته باشد. بدين ترتيب مهم ترين نتيجه اقتصاد مقاومتي، رشد توليدات داخلي و بهره برداري بهينه از منابع ملي است.
اين نوع اقتصاد به عنوان يك اقتصاد درون زا شناخته مي شود. در اين مدل اقتصادي، جامعه مورد نظر با تكيه بر توانمندي هاي داخلي و بدون اتكا به قدرت اقتصادي پيراموني يعني كشورهاي بيگانه تلاش مي كند تا راهكارهاي نيل به رشد و تحول اقتصادي را به دست آورد. اقتصاد مقاومتي بدون توجه به شرايط خاص بين المللي و با درنظرگيري امكانات دروني يك جامعه به دنبال راه‌هاي رشد و تحول پايدار اقتصادي است.
بررسي راهكارهاي تحقق اقتصاد مقاومتي در كشور ايران بايستي متناسب با اوضاع و شرايط سياسي، اقتصادي و فرهنگي باشد. نيل به مرزهاي توسعه اقتصادي و توليد ملي نيازمند عزم و انگيزه اي سرآمد و همگاني است، عزم و جهاد اقتصادي دولت، بخش خصوصي و مردم تا در کنار هم، بتوانند رشد و توسعه اقتصادي کشور را فراهم سازند.
خوشبختانه جامعه ما به لحاظ وجود منابع غني محيطي و موقعيت مناسب جغرافيايي، آنچه را كه به عنوان مواد اوليه و منابع خام براي تحول اقتصادي لازم مي باشد، داراست. در درجه دوم سرمايه انساني تحصيل كرده و كارآزموده مكفي وجود دارد و كارشناسان و محققان و پژوهشگران متخصص نيز تجربيات و مطالعات كافي براي اين زمينه را دارند كه سرمايه بخش خصوصي در ارتباطي متقابل با ديگر عوامل توليدي موجبات تحقق اقتصاد مقاومتي و افزايش توليد ملي را فراهم مي كند.
بايد اين مسئله را در نظر داشت كه مهم ترين اركان اقتصاد مقاومتي، وجود منابع و امكانات غني و سرمايه معنوي مي باشد و همين عوامل موجب شده تا كشور ايران موقعيت مهم و استراتژيك داشته باشد. ايران يکي از قديمي ترين و مهم ترين کشورهاي جهان است که در طول تاريخ مورد توجه تمدن ها و كشورهاي مختلف بوده است.
كشور ايران به لحاظ موقعيت خاص جغرافيايي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي جايگاه خاصي در منطقه دارد و بر ديگر کشورها و همسايه هاي خود تأثيرات مثبتي از لحاظ انتقال تمدن و فرهنگ، شهرسازي، توليد علم و فناوري داشته است. همواره موقعيت استراتژيک ايران در طول تاريخ، باعث ايجاد فشار و تحريم هايي عليه اين کشور شده است و ملت مجاهد ايران با عزمي راسخ و اعتقادي محكم همواره در برابر فشارها و تهديدها مقاومت نموده و دشمنان را از خود نااميد ساخته‌است.
بنابراين در اين برهه از تاريخ نيز ملت ايران در تحقق اقتصاد مقاومتي و افزايش توليد ملي تلاش خواهند نمود و تهديدها و فشارهاي اقتصادي و سياسي دشمنان و جوامع غرب، آنان را از آرمان و اهداف خود باز نخواهد داشت. با توجه به اينكه تجربه اقتصاد مقاومتي نيز در طول جنگ دفاع مقدس الگو و تجربه‌اي پرارزش و مفيد مي باشد، در چنين شرايطي، مي توان تحريم اقتصادي دشمنان را با ارجاع به همين تجربيات ملي خنثي نمود. با تحقق هدف اقتصاد مقاومتي، حمايت از توليد داخلي نيز محقق خواهد شد.اما تحقق و داشتن اقتصاد مقاومتي تمام عيار ملزوماتي نيز دارد. در واقع فرهنگ سازي از طريق حمايت از توليد ملي نقش مهمي در تحقق اقتصاد مقاومتي دارد. قدرت تصميم سازي، ريسك پذيري و برنامه ريزي ضربتي از خصوصيات اقتصاد مقاومتي است. بايد به لحاظ حضور بخش خصوصي ريسك نمود و به موسسات و نهادهاي خصوصي و كارگاه‌هاي كوچك نيز امكان حضور و فعاليت گسترده در عرصه اقتصاد داد.
حضور بخش خصوصي به عنوان جزء مهمي از پيكره اقتصادي محسوب مي شود كه با فعاليت سنجيده و توانمند خود در جريان فعاليت هاي توليدي مي تواند بخش مهمي از نيازهاي مردمي و تحولات اقتصادي را فراهم سازد. بخش مهمي از توليدات داخلي را مي توان از طريق همين بخش خصوصي بالا برد و نقش اين بخش در رشد توليدات ملي و حمايت از آن و تحقق اقتصاد مقاومتي در خور اهميت و تامل مي باشد.
بعد از توانمند كردن بخش خصوصي بايد به بهينه كردن الگوي مصرف توجه نمود. شناسايي نيازهاي واقعي و رعايت اعتدال و صرفه جويي در بهره برداري از امکانات موجود را الگوي صحيح مصرف تعيين مي‌نمايد. بهينه سازي الگوي مصرف و پيشه نمودن قناعت و صرفه جويي عاملي مهم در تحول اقتصادي است. زياده روي و مصرف بي‌رويه موجب اتلاف منابع ملي مي شود.
جهت دهي درست به مصارف جامعه با هدف فراهم ساختن زمينه هاي پس انداز و سرمايه گذاري، رشد و شکوفايي اقتصادي را به همراه دارد. در سطح کلان، مصرف همراه با اسراف و تبذير، از بين رفتن منابع لازم براي سرمايه گذاري و کاهش توليدات ملّي را سبب مي‌گردد. اگر در يک جامعه، جهت دهي منطقي و سنجيده اي براي مصرف صورت گيرد، زمينه هاي پس انداز و سرمايه گذاري، رشد و شکوفايي اقتصادي فراهم مي‌شود.با جايگزين كردن نفت با فعاليت هاي اقتصادي توليد زا نيز مي توان در كيفيت توليدات داخلي و اقتصاد مقاومتي تحول ايجاد نمود. نفت عاملي مهمي در اقتصاد كشورمان تلقي مي شود كه مي تواند به توليد كالا و خدمات متنوع اختصاص يابد و جايگاه خود را از وابستگي اقتصادي تك محصولي به فعاليت توليد‌زا تبديل سازد و موجب افزايش توليد ملي و اجراي مدل اقتصاد مقاومتي در جامعه شود.
با نهادينه كردن اهداف اقتصاد مقاومتي شاهد تحول بزرگ در عرصه كشورمان خواهيم بود. حاصل اقتصاد مقاومتي يك اقتصاد پويا، توانمند، متكي به نفس و پراندوخته است كه جامعه را به مرزهاي توسعه و خودكفايي و استقلال اقتصادي نزديك مي سازد. چنين اقتصادي بر دارايي و منابع و سرمايه هاي ملي تكيه دارد و كلاً از توانمندي‌ها و امكانات داخلي بهره مي برد و از درون و منابع داخلي به سوي تحول و خودكفايي اقتصادي راه مي يابد و از به كارگيري قدرت و توانايي اقتصادي كشورهاي پيراموني پرهيز مي كند.
عاطفه نادعلی- کارشناس مدیریت
مرجع : بام ایران خبر