به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، گستردگی، جذابیت‌های تقلبی و آسیب‌های فضای مجازی، ما را بر آن داشت تا در روایت‌های مختلف به بررسی این آسیب‌های و تبیین مخاطرات آن بپردازیم.
پارت اول:
خانه عمه بزرگه از آن خانه‌های قدیمی حیاط دار است، بزرگ و جادار، جان می‌دهد برای دویدن‌ها و شیطنت‌های بچگی، برای بازی‌های گرگم به هوا، وسطی، فوتبال و…، برای هیاهو و سر و صدا، این‌ها فکرهایی بود که در ذهنم می‌گذشت وقتی در جمع دیگران نشسته بودم و به خانه عمه بزرگه نگاه می‌کردم.
اما یک جای کار می‌لنگید، حیاط به این بزرگی چرا سر و صدا و هیاهو در آن نیست، پس بچه‌ها کجا هستند تا در این میان آن بدوند و شیطنت کنند.
سرم را چرخاندم، نه خبری نیست، هیچ خبری از بچه‌های فامیل نیست، بلند می‌شوم به سمت در اتاق می‌روم به دنبال بچه‌ها تا ببینم کجا هستند و چه می‌کنند.
یافتمشان در گوشه‌ای از اتاق پشتی کِز کرده‌اند، هر کدام سر در گوشی حتماً مادرانشان، بی سر و صدا از همه عالم به دور هر کس در دنیای خود در حال بازی تک نفره با خودش است.
چه صحنه غم‌انگیزی، نگاهشان کردم و به حال نسل جدید رها شده در فضای بی کران الکترونیک افسوس خوردم و از اینکه نسل من و امثال من نسلی بودیم که دنیایمان رنگ و صدای کودکانه را تجربه کردیم خوشحال بودم.
خانواده‌ها کودکان و نوجوانان را در فضای مجازی رها نکنند
فاطمه محمودی در گفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: حضور دانش‌آموزان چه به دلیل مجازی شدن آموزش‌ها و چه قبل از آن در فضایی نامحدود و غیرقابل کنترل مشکلاتی را برای خانواده‌ها و خود کودکان و نوجوانان ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها در حال حاضر ناچار هستند اجازه دهند فرزندانشان از گوشی و تبلت استفاده کنند ادامه داد: کنترل بچه‌ها در این فضا قابل انجام است و خانواده‌ها با توجه به گروه سنی فرزندان باید برنامه‌ریزی کنند و این نکته را مدنظر داشته باشند، بچه‌ها بیشتر از سه ساعت نیاز نیست که در فضای مجازی باشند.
محمودی افزود: اگر آگاه‌سازی خانواده‌ها در همه ابعاد صورت بگیرد می‌توانند با توجه به تفاوت‌های فردی فرزندان محدودیت‌های را برای آن‌ها و برای حضور در فضای مجازی اعمال کنند و اجازه ندهند بچه‌ها به فضای مجازی عادت کنند.
این روانشناس سلامت خانواده با بیان اینکه باید برای بچه‌ها برنامه‌ریزی‌های جانبی در نظر گرفته شود و اجازه ندهیم گرفتاری با استرس و اضطراب ناشی از کرونا ما را از رسیدگی به فرزندان غافل کند، خاطرنشان کرد: از آنجایی که بچه‌های سن متوسطه اول در سن بلوغ قرار دارند توجه به این سن از اهمیت بالایی برخوردار است و خانواده در این دوره باید محلی امن برای نوجوانان باشد و اجازه ندهد فرزندان راه حل مشکلات خود را در فضای مجازی و به غلط پیدا کنند و راه نادرست را بروند.
محمودی با اشاره به اینکه پدر و مادر با وجود اینکه خودشان گوشی و وقت آزاد در اختیار دارند اقدام به خرید یک تبلت یا گوشی جداگانه برای فرزندان می‌کنند و مالکیت آن را به بچه‌ها می‌دهند و این کار بسیار نادرستی است و بدان معناست که قانون خاصی برای بچه‌ها در این زمینه در نظر گرفته نشده است، افزود: اگر بچه‌ها بیش از اندازه از فضای مجازی استفاده کنند دچار بلوغ زودرس، استرس، اضطراب و… می‌شوند، دیدن یک تصویر در فضای مجازی که شاید برای ما عادی باشد، برای یک نوجوان مشکلات بسیار جدی را ایجاد کند.
وی همراهی و نظارت بر کار کودکان و نوجوانان در فضای مجازی را مهم عنوان و تاکید کرد: خانواده‌ها نباید سیستم را در اتاقی جداگانه قرار دهند و نظارت بر کار فرزندان در فضای مجازی از سوی خانواده‌ها باید به‌صورت غیرمستقیم صورت گیرد تا آسیب‌های دیگری را به دنبال نداشته باشد.
این مشاور در ادامه بیان داشت: خانواده‌ها باید سواد رسانه‌ای و مجازی خود را بالا ببرند و با استفاده از کلیپ‌های آموزشی یا دوره‌هایی که برگزار می‌شود آگاهی خود را ارتقا داده، اجازه ندهند فرزندانشان در این فضا از آن‌ها پیشی گرفته و فریبشان دهند.
محمودی اضافه کرد: تولید محتوای آموزشی از سوی ارگان‌ها و ادارات مربوطه در بحث کاهش آسیب‌های اجتماعی فضای مجازی بسیار حائز اهمیت است.
وی بیان داشت: نظارت و کنترل بر کار نوجوانان در سن بلوغ باید چندین برابر باشد، چون در این زمان دیدن یک تصویر یا یک شیوه صحبت می‌تواند فکر و ذهن بچه‌ها را درگیر کند و به دنبال آن نوجوان در سن بلوغ را با مشکلات بسیاری مواجه سازد.
این مشاور خانواده با اشاره به اینکه شبکه ملی اطلاعات می‌تواند در این زمینه اثیر بالایی داشته و بسیار کمک‌کننده باشد افزود: وقتی ما از اینترنت ملی استفاده می‌کنیم کنترل فضای مجازی برایمان راحت‌تر خواهد بود و قطعاً با راه‌اندازی این فضا می‌توان امید داشت بسیاری از گرفتاری‌ها و نگرانی‌های خانواده‌ها رفع شود.
محمودی افزود: متأسفانه روند پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پایین است و باید تا الان زیرساخت‌ها و بسترها راه افتاده باشد اما هنوز شاهد اتفاق چشم‌گیری در این زمینه نیستیم.
پارت دوم:
در دفتر جناب سرهنگ نشسته‌ایم و در مورد موضوعی پیرامون پلیس فتا که پیش از این برای صحبت درباره آن وقت گرفته‌ام حرف می‌زنیم، عادت دارد برای آنکه ارباب رجوع معطل نشود، بین بحث آن‌ها را می‌پذیرد، مشکلشان را مطرح و راه‌حلی برای آن پیدا می‌کنند.
پیرمردی که حساب بانکیش خالی شده، مردی که به دلیل یک اشتباه گرفتار سوءاستفاده مالی شده و....
صحبت می‌کردیم که ارباب رجوع دیگری وارد شد، دختری پریشان با رنگی پریده، خواهرش اما به نظر آرام‌تر می‌آمد، بیشتر می‌خندید شاید راهی برای آرامشش بود، زن جوان نگران عکس‌هایش بود که به دست پسری افتاده که در فضای مجازی با او آشنا شده و الان دست‌مایه‌ای برای آزار دخترک شده است.
سرهنگ تلاش کرد با حربه‌هایی که می‌داند اول دختر را آرام و بعد راه‌حل‌های لازم برای حل مشکل را به وی گوشزد کند.
از دفتر سرهنگ که خارج شدم مادر دختر را دیدم که بیرون از دفتر نشسته، حال روز مادر کمی آشفته‌تر از دخترش بود، مشکلی که از سر ندانستن بر سر دخترش آمده بود نگرانی‌های مادرانه‌اش را دوچندان کرده بود.
دختران بزرگ‌ترین قربانیان فضای مجازی هستند
مرتضی عسگری در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: در اکثر موارد دیده می‌شود از آسیب‌های فضای مجازی صحبت می‌شود اما به نظرم باید از فواید و فرصت‌های این محیط نیز بپردازیم.
وی افزود: فضای مجازی اگر درست مورد استفاده قرار گیرد می‌تواند بهترین فرصت‌ها را در اختیار استفاده کنندگان قرار دهد تا بتوانند پیشرفت کنند و حتی تبدیل به فردی شوند که باعث پیشرفت است.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری ادامه داد: ولی از آنجایی که سواد رسانه یک فرد به اندازه‌ای که باید ارتقا پیدا نکرده منجر شده است که فرصت‌ها به تهدید تبدیل شود و متأسفانه در بین کودکان مخصوصاً دختران، بیشتر با معضل آسیب‌ها مواجه هستیم.
عسگری عنوان کرد: مسئله دیگر شکاف نسل بین پدرها و مادرها و فرزندان است که با ورود فضای مجازی تشدید شده است، امروزه این والدین نیستند که فرزندان را تربیت می‌کند چیزی که در نسل‌های قدیم اینگونه نبود، زمانی تربیت به صورت نسل به نسل منتقل می‌شد و موروثی بود، الان پدر و مادر مسیر خود را طی می‌کند و فرزندان در یک مسیر شاید غلط در فضای مجازی تربیت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: مربیان تربیتی این روزهای فرزندان که بازی‌های رایانه‌ای از یک سو و محتوی شبکه‌های اجتماعی از سوی دیگر، متناسب با نیاز کودکان نیستند.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: پدر و مادری که خود نظارت مستقیم در تربیت فرزند ندارد، یا نمی‌تواند داشته باشد یا به هر دلیلی فرزند در فضای مجازی رها شده است و به عنوان یتیم اینترنتی تربیت می‌شود باعث ایجاد یک تعارض در رفتار پدر و مادر می‌شود.
عسگری بیان کرد: در حال حاضر با نسلی مواجه‌ایم که واقعاً مظلوم واقع شده‌اند، البته نمی‌توان کودکان و نوجوانان را مقصر صد درصدی دانست.
وی تاکید کرد: بر اساس کنوانسیون بین‌المللی حمایت از حقوق کودکان همه مسئولیت زندگی کودکان بر عهده والدین است، تربیت هم با وجود فضای گسترده اینترنت، فضای مجازی و همه مشکلات و معضلاتی که در جامعه وجود دارد از پدر و مادر رفع مسئولیت نمی‌کند.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: شاید پدر و مادر به هر دلیلی غفلت می‌کنند، نا آگاه هستند، سواد رسانه‌ای ندارند ولی وقتی فرزند به سنی می‌رسد که والدین حس می‌کنند با او به تعارض سیده‌اند، به حرف پدر و مادر گوش نمی‌دهد، رفتارهایی انجام می‌دهد که باعث می‌شود حیثیت و جایگاه اجتماعی پدر و مادر خدشه‌دار شود، تازه در این زمان است که پدر و مادرها احساس نیاز به کمک می‌کنند.
عسگری یادآور شد: بارهای شده که کار از کار گذشته است و تازه خانواده‌ها به مشاوران در کلانتری‌ها یا معاونت‌های فرهنگی و اجتماعی مراجعه می‌کنند که در آن زمان نمی‌شود کار پیشگیرانه زیادی انجام داد، همچنین درمان هم برای این افراد قابل پذیرش نیست.
وی افزود: برای نمونه موردی داشتم که برای مشاوره مراجعه کرده بود، این فرد پوشش کاملاً نامتعارفی داشت و وقتی با او صحبت کردم اعتقاد داشت که کاملاً سالم زندگی می‌کند، من مثالی برای این فرد زدم، گفتم قرض کن در یک روستا یا آبادی، ممکن است حملات حیوانات وحشی اتفاق بیفتد، همه اهالی به دور خانه‌های خود حصار کشیدند و تنها شما این کار را نکردید چون دوست نداشتید که این کار را بکنید، این مثل شبیه حریم خصوصی در دنیای مجازی و حقیقی است، اگر نمی‌خواهید به حریم شما تجاوز شود باید آن را در حصار قرار دهید.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری ادامه داد: زمانی که با یک پوشش نامتعارف در اجتماع حاضر می‌شویم یعنی به دیگران اجازه می‌دهیم که به ما نزدیک شده و یا حتی به حریم ما دست درازی کند، طبیعتاً در این شرایط عده‌‌ای از افراد سودجو حمله می‌کنند و دفاع در این شرایط نتیجه چندانی نخواهد داشت.
عسگری عنوان کرد: خانواده‌ها باید نیازهای عاطفی فرزندان به‌ویژه دختران خود را تأمین کنند، اگر کار اشتباهی انجام دهند نباید آن‌ها را سرزنش کنند، اگر راه اشتباهی می‌روند با نشان دادن مسیر درست آنان را راهنمایی کنند.
وی با اشاره به اینکه به اعتقاد من اگر فضای مجازی مدیریت نشود سراسر آسیب است، خاطرنشان کرد: موردی که مطرح شد در زمینه تربیتی بود، حالا مصداق دیگری بخواهم عنوان کنم می‌توان به موسیقی اشاره کرد، اکثر نوجوانان به ویژه دختران به سمت موسیقی غرب و آسیای شرقی سوق پیدا کرده‌اند، این مسئله که روح افراد نیازمند موسیقی است غیرقابل انکار است، پس چه بهتر است که موسیقی متناسب با نیاز روحی و روان فرد تولید کنیم که اثرات مثبت تربیتی ایرانی و اسلامی داشته باشد.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: من خودم با نت‌های موسیقی آشنایی ندارم اما قطعاً هنرمندان رشته موسیقی می‌توانند موزیکی را طراحی کنند که جذب کننده افراد به‌ویژه نسل جوان و نوجوان باشد، موسیقی با اصالت می‌تواند مسیر رشد و تعالی روانی فرد را نیز را فراهم کند.
عسگری بیان کرد: فضای مجازی و بعضاً آسیب‌های آن سراسر دغدغه و نگرانی است و صحبت در این خصوص بسیار اما من از والدین تقاضا دارم اگر آینده و خود و فرزندانشان برای آن‌ها مهم است از هیچ تلاشی برای تربیت صحیح فرزندان خود فروگذار نباشند.
وی تاکید کرد: آمارهای بسیاری وجود دارد که پدر و مادر از نوع تربیت فرزندان خود به شدت نگران و گله‌مند است، نباید به جایی برسیم که والدین از داشتن فرزند پشیمان باشد باید با روش‌های صحیح فرزندی تربیت شود که افتخار خانواده باشد.
کارشناس فضای در چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: کار پدر و مادر با وجود فضای مجازی سخت‌تر شده است، برخی از فرزندان به این باور نرسیدند که تنها افراد دلسوز آنان والدین هستند و این شاید به دلیل وجود برخی رفتارهای آمرانه و سلبی است که از سوی برخی اعضای خانواده سر می‌زند، نمی‌توان هیچ کس را مقصر دانست شاید ریل‌گذاری است که متناسب با توسعه و پیشرفت فضای مجازی صورت گرفته است.
عسگری یادآور شد: ریل‌گذاری متناسب با پیشرفت فضای مجازی به ضرورت سواد رسانه‌ای بازمی‌گردد.
پارت سوم:
دست به هر چیزی می‌زدم سراسیمه سر می‌رسید که ای وای و ای داد و بیداد که دست نزن می‌خواستم عکس و فیلم بگیرم برای پیجم در اینستاگرام.
ماه‌ها است این برنامه هر روز من و دوستم است که تازگی‌ها بلاگر اینستاگرام شده است، هر جایی می‌رویم اول باید صبر کنیم عکس و فیلم برای تولید محتوی پیجش بگیرد، بعضاً شده حتی از من در نقش بازیگرش یا عوامل پشت صحنه استفاده کرده است تا بتواند استوری و پست آن روزش را آماده کند.
دیگر در کنارش بودن حس دوستی را به من منتقل نمی‌کند بلکه من و دیگر اطرافیانش تبدیل به وسیله‌ای شدیم تا بتواند برای صفحه شخصیش که حتماً برای تبلیغات در آن پول می‌گیرد، محتوی تولید کند.
جذابیت‌های پوشالی فضای مجازی و غرق اقشار مختلف جامعه در آن
صادق حامدی در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: در عصری قرار داریم که همه خانواده‌ها و افراد جامعه بنا بر نیازهای مختلف خود و با توجه به کارکردهای گوناگون فضای مجازی و رسانه‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند.
وی افزود: به همین نسبت نیز با توجه به مخاطبینی که فضای مجازی و رسانه دارد، آسیب‌های متفاوتی ازجمله جسمی، روانی و حتی مالی را متوجه استفاده کنندگان از آن‌ها می‌کنند.
کارشناس سواد رسانه ادامه داد: علاوه بر آسیب‌های که ذکر شد، نبود قوانین بازدارنده و متقن و وجود ولنگاری بی حد و مرز در این فضا، آسیب‌ها را تشدید کرده است، به‌گونه‌ای که بسیاری از جوانان، نوجوانان و خانواده‌ها را درگیر کرده است.
حامدی عنوان کرد: آسیب‌های فضای مجازی می‌تواند آثار جبران ناپذیری را برای خانواده‌ها به دنبال داشته باشد که در آینده فرد تأثیر منفی دارد و منجر شود تا سال‌ها خانواده‌ها در گیر آن شوند.
وی خاطرنشان کرد: فضای مجازی با نظر به تنوع و گستردگی که دارد و جذابیت‌های مختلفی که ایجاد نموده است باعث جذب اقشار مختلف جامعه به خود شده است، لذا دستگاه‌های متولی شامل نهادهای قانون‌گذار، آموزشی و فرهنگی بایستی در خصوص تدوین قوانین بازدارنده، آموزش سواد رسانه‌ای و استفاده از این فضا با توجه به اولویت مخاطبین آسیب‌پذیرتر اقدام کنند تا بتوانیم از بعضی آثار جبران ناپذیر این فضا جلوگیری کنیم.
کارشناس سواد رسانه اضافه کرد: در این میان نباید از نقش اساسی خانواده‌ها مخصوصاً نقش تربیتی مادر خانواده غافل شد، پدر و مادر در استفاده از فضای مجازی با آموزش دیدن و رژیم مصرف رسانه‌ای درست بایستی به نقش الگویی خود توجه ویژه داشته باشند تا در کنار دستگاه‌های متولی مثل آموزش و پرورش بتوانیم به جامعه‌ای ایده‌آل با کمترین آسیب برسیم.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، دور شدن زندگی انسان امروز از فضای حقیقی و غرق شدن آن‌ها در دنیای دروغین و بی کران مجازی، دیگر همه خط قرمزها را شکسته و به یک سبک زندگی ناصحیح تبدیل شده است.
دیگر چیزی به اسم حریم شخصی، حریم خصوصی، کودکی، نوجوانی، جوانی، کانون خانوادگی و… معنا ندارد و فریب و دروغ جای خود را به حقیقت زندگی داده است.
هر حقیقتی در جامعه امروز یک کپی بی ارزش در فضای مجازی پیدا کرده است، این فضا مذهب، ارزش‌های انسانی، زندگی‌های ساده و روتین‌های خانوادگی، شخصیت افراد، مرز بین زندگی‌های لاکچری و… را زیر و رو کرده است، دیگر به هیچ چیز نمی‌توان اعتماد کرد و باید سواد تمیز دادن بین دروغ‌ها و حقیقت این فضا را داشته باشی.
لذا تلاش برای به روز بودن و کوشش برای کسب علم استفاده از فناوری نوین ضروری است تا خود، خانواده، کودکان، جوانان و نوجوانانمان در زمره «خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةَ؛» نباشند.
گزارش از سمیه نظری زاده
انتهای خبر/1031ج
دریافت صفحه با کد QR
