محمد ربیعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «جهانبین نیوز»، اظهار کرد: نمره ناپلئونی که در بین افراد مورد استفاده قرار میگیرد از بحث استرس و اضطراب منشا میگیرد یعنی افرادی که به سختی امتحان را میگذرانند.
وی تصریح کرد: اضطراب امتحان که بیشتر با نمره ناپلئونی در ارتباط است، در بین دانشآموزان و دانشجویان دختر بیشتر مشهود است، اما اینکه به حداقل نمره اکتفا کنند در پسران بیشتر دیده میشود.
این روانشناس افزود: تعریف ساده اضطراب امتحان تجربه نگرانی، تشویش و دلهره قبل، هنگام و بعد از امتحان است، بنابراین فرد در این زمینه از زمانی که از امتحان خود مطلع شود دچار استرس میشود و علائم اضطراب در آنها بروز میکند.
ربیعی بیان داشت: بیشتر افرادی که دچار اضطراب و استرس هستند، علایم استرس را سر جلسه امتحان، به شدت تجربه میکنند این در حالی است که استرس در برخی دانشآموزان بعد از امتحان آغاز میشود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد یادآور شد: با توجه به اینکه سهم نمرات امتحانات نهایی در کنکور افزایش یافته شاهد اضطراب امتحان بیشتری در بین دانشآموزان هستیم، درحالی که کمالگرایی دانشآموز یا خانواده نیز به این موضوع دامن میزند.
ربیعی ادامه داد: اضطراب امتحان در چند بخش دارای علائم است که اولین آن علائم مربوط به فکر است، فکرهایی بهصورت خودکار در ذهن دانشآموزانی که اضطراب امتحان دارند، میآید و معمولا این افکار منفی بوده و در آنها یک پیشبینی منفی نسبت به آینده ایجاد میکند، بنابراین طی آن دانشآموز قبل از امتحان اعلام نتیجه عدم موفقیت خود را پیشبینی میکند.
وی اضافه کرد: دانشآموز در این موقع توجهی به اینکه این فقط یک فکر و پیشبینی منفی است، ندارد و همین فکر منجر به افزایش نگرانیش میشود، دانشآموزان دچار استرس امتحان دارای تفکری هستند که در اصطلاح روانشناسی به تفکر مساوی معروف است و براساس آن فرد معتقد است نمره نیاوردن برابر است با بدبخت شدن یا رفتن آبرو و... .
این روانشناس دومین دسته علائم را که بسیار در بین افراد مبتلا به اضطراب امتحان دیده میشود و رایج هست را علائم جسمانی استرس امتحان عنوان و خاطرنشان کرد: این علائم از تپش قلب شروع میشود، سپس لرزش دستها و پاها هم به آن اضافه شده و با این علائم دانشآموزان مضطرب به راحتی قابل شناسایی هستند.
وی عرق کردن را از دیگر علائم جسمانی برشمرد و عنوان داشت: بسیاری از بچههایی که اضطراب امتحان دارند شاهد عرق کردن شدید در دستان یا بدنشان هستند، برخی از دانشآموزان از خشکی دهان، درد پشت کتفها یخ کردن دستان و... شکایت میکنند و در این افراد بروز معدهدرد یا در حالت شدید حالت تهوع و تکرر ادرار هم مشاهده میشود.
ربیعی تاکید کرد: اضطراب امتحان همچون یک تهدید است و همانطور که در تهدیدهای فیزیکی بدن واکنشهایی دارد در این زمینه هم بروز علائمی را شاهدیم که فرد را آماده گریز و دفاع میکند.
این مشاور با اشاره به علائم احساسی یا عاطفی در بین دانشآموزان مبتلا به استرس امتحان گفت: این دانشآموزان مدام از یک دلشوره مبهم شکایت میکنند چراکه دچار یک تشویش درونی هستند و نکته قابل توجه این است که هم علائم جسمانی و هم علائم احساسی از افکار نشات میگیرد.
وی خاطرنشان کرد: اضطراب امتحان همچنین میتواند با چند نشانه رفتاری خود را نشان دهد که عبارت از پرخوری، تنیدگیهای جنسی که گاهی با استرس ارتباط دارد، افزایش سطح هوشیاری از حالت معمول و بورز بیخوابی هستند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: از دیگر علائم رفتار استرس امتحان بروز پرخاشگری در این دانشآموزان، گریه کردن در مواجه با مسائل ساده، راه رفتن بیش از حد، نق زدن، ایرادگیری و... هستند.
ربیعی دلایل خانوادگی، دلایل آموزشگاهی و مدرسهای و دلایل شخصی را از علل مهم ایجاد استرس عنوان و خاطرنشان کرد: والدین مضطرب، اضطراب را به دانشآموزان منتقل میکنند و در بسیاری از موارد کاهش استرس پدر و مادر در درمان فرزندان تاثیر بسزایی دارد.
والدین با کمالگرایی تحصیلی اضطراب امتحان را در دانشآموزان افزایش میدهد، این درحالی است که شکل صحبت کردن والدین با دانشآموزان در بروز این مشکل در بچهها در ارتباط است، تحقیقات نشان داده مادرانی که نگران نتیجه امتحان پسران خود هستند منجر به ایجاد اضطراب بیشتر در انها میشوند.
این مشاور ادامه داد: اگر در خانواده در ایام امتحانات و غیر از آن تنش میان والدین زیاد باشد تاثیر بسزایی بر افزایش اضطراب بچهها دارد، اما در این بین نباید از عوامل اموزشگاهی که در ایجاد و تداوم استرس نقش دارند غافل شد، لازم است محیط امتحان بهگونهای باشد که افراد بتوانند تواناییهای خود را بروز دهند، اگر محیط، محیطی امن باشد بچهها موفقتر خواهند بود.
ربیعی افزود: نحوه طرح سوالات هم در برخی مواقع میتواند در اضطراب امتحان نقش داشته باشد، برخی از سوالات در امتحان به نحوی طرح میشوند که میخواهد نادانستههای بچهها را بسنجد آزمونگیری با این تفکر استرس بچهها را افزایش میدهد.
وی یکی از راههای کاهش اضطراب نوجوانان را گوش دادن به مشکل دانشآموز درخصوص استرس امتحان عنوان و یادآور شد: هرچه افراد از تنش و نگرانیهای خود صحبت کنند کاهش نگرانیها را در پی دارد.
این مشاور دلگرمی دادن به نوجوانان خصوصا دانشآموزان متوسطه اول را راهکار موثر دیگر عنوان و بیان کرد: باید توجه داشت که تمجیدی که برای دلگرمی دادن به بچهها انجام میشود، واقعی باشد.
انتهای خبر/1026ج