به گزارش جهانبین نیوز؛ تا به حال یک هزار و ۴۰۰ گونه گیاهیِ دارویی، صنعتی و خوراکی در چهارمحال و بختیاری شناسایی شده است که از این تعداد ۲۷ گونه خاص استان است و این موضوع باعث شده این استان به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید این دسته از گیاهان مطرح شود.

اخیرا شاهدیم برداشت غیراصولی، تغییرات آب و هوایی، فرسایش خاک و خشکسالی، بروز سیلاب، به تخریب و انقراض این گونه‌ها منجر شده است و برخی از کارشناسان اعتقاد دارند هم‌اکنون زنگ خطر انقراض و نابودی برای تعدادی از این گونه‌های خوراکی و دارویی ازجمله کلوس و گرانگبین، موسیر و سایر آن‌ها در مناطق مختلف استان به صدا درآمده است و فقط منطقه‌ای در سرآقاسید کوهرنگ به‌عنوان تنها رویشگاه طبیعی کلوس مطرح است و در چند منطقه در پرچفت کوهرنگ شاهد رویش گزانگبین هستیم.

قارچ، کنگر، شنگ، موچه، بونسرخ، موسیر، سیرکوهی، سیردینگ، کاردین، آویشن، تره کوهی، ریواس و کلوس ازجمله گیاهانی هستند که در چهارمحال و بختیاری رویش دارند و همه‌ساله با آغاز فصل بهار و رویش اکثر این گیاهان در دل طبیعت، مردم این استان اقدام به برداشت کرده و برای مصارف دارویی و خوراکی از آن‌ها استفاده می‌کنند.

چهارمحال و بختیاری بیشترین تنوع گونه‌های گیاهی و خوراکی را دارا است

هومان خاکپور رئیس اداره ترویج و آموزش منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه این استان در منطقه زاگرس قرار دارد و به دلیل تنوع اقلیمی بالا، دارای تنوع زیستی گسترده‌ای بوده ادامه داد: این استان بیشترین تنوع گونه‌های گیاهی و خوراکی را داشته و استفاده از آن‌ها در بین مردم پیشینه تاریخی دارد.

وی تصریح کرد: بیش از ۳۵۰ گونه‌ شناسایی شده در این استان خوراکی و دارویی است که به‌عنوان ذخایر ژنتیکی و مزیت تنوع زیستی و یک مزیت اقتصادی است.

خاکپور ادامه داد: با توجه به بافت روستایی و عشایری استان، استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی برای مصرف غذایی و درمان سابقه طولان دارد و در تاریخ و فرهنگ مردم این استان استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی وجود داشته و این گیاهان با ذائقه مردم سازگار است.

وی اظهار داشت: مردم  استان در حوزه سلامت و غذا از این گیاهان استفاده می‌کنند و استفاده از آن‌ها دارای مزیت و تهدیدهای بسیاری برای مردم و گونه گیاهی است.

 استفاده درست و اصولی از گیاهان دارویی و خوراکی، مزیتی اقتصادی در اشتغال و رفع بیکاری 

خاکپور افزود: مزیت استفاده از این گیاهان به خاطر جنبه اقتصادی و کمک به اقتصاد خانوار است که افراد با بهره‌برداری از آن منبع درآمدی برای خود و خانواده تامین می‌کنند و همچنین برداشت غیراصولی توسط بهره‌برداران به‌عنوان یک تهدید برای این گیاهان است که باعث تخریب و انقراض این گونه‌ها می‌شود.

رئیس اداره ترویج و آموزش منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری استفاده درست و اصولی از گیاهان دارویی و خوراکی را به‌عنوان مزیت اقتصادی در بحث اشتغال و رفع بیکاری و افزایش توان مالی مردم دانست و افزود: باید در راستای محقق شدن این مهم از برداشت و بهره‌برداری غلط و جلوگیری شود.

وی به توسعه کشت گیاهان دارویی و خوراکی در سطح استان به‌عنوان یک راهکار برای جلوگیری از انقراض این گونه‌ها اشاره کرد و گفت: ارائه آموزش لازم برای مقابله با تخریب و از بین بردن رویشگاه این گیاهان بین مردم و به‌خصوص بهره‌برداران ضروری است.

خاکپور بر همراهی مردم و دولت در کنار یکدیگر برای حفظ و حراست از این گونه‌ها تاکید کرد و بیان داشت: جوامع محلی و خصوصا بهره‌برداران به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی و معیشتی به سمت استفاده و بهره‌برداری از این محصولات می‌روند و با برداشت محصول، زمینه تخریب عرصه و همچنین انقراض محصول را افزایش می‌دهند.

رئیس اداره ترویج و آموزش منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه اجرای برنامه‌های فرهنگی و آموزش جوامع محلی و بهره‌برداران به تنهایی در جلوگیری از این تخریب تاثیرگذار نیست، گفت: مشارکت در حفظ و حراست از این گونه‌های خوراکی و دارویی نیاز به یک ساختار و فرآیند خاص دارد.

حمایت‌های مالی، زمینه مشارکت مردم برا حراست از گیاهان دارویی و خوراکی را فراهم می‌سازد

خاکپور افزود: در گام نخست باید نیازهای معیشتی و اقتصادی مردم این مناطق برطرف شود و سپس قانون و مقررات سخت‌گیرانه برای برداشت غیراصولی این محصولات وضع کرد تا بتوان از خطر انقراض جلوگیری کرد.

وی بر لزوم تامین زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه گشت گیاهان دارویی و خوراکی در این مناطق تاکید کرد و یادآور شد: برای افزایش سهم مشارکت مردم در زمینه کاشت این محصولات باید حمایت‌های لازم در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت و فرآوری محصول انجام شود.

رئیس اداره ترویج و آموزش منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری به توسعه صنایع بالادستی و همچنین فرآوری محصول در استان اشاره کرد و افزود: با تامین این شرایط و فراهم کردن بازار فروش و عرصه، می‌توان زمینه مشارکت مردم در کاشت گیاهان دارویی و خوراکی را فراهم  کرد تا وابستگی مردم به عرصه‌های طبیعی کم شود.

خاکپور خاطرنشان کرد: هم‌اکنون برداشت گیاهان خوراکی و دارویی در مراتع و عرصه‌های منابع طبیعی به‌صورت رایگان است و مردم گرایش خاص به سمت استفاده از این محصول دارند.

چهارمحال و بختياري مهم‌ترین رویشگاه‌های گياهان دارويی است

محمد بنی‌طالبی یکی از کارشناسان و پژوهشگران رشته گیاهان دارویی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: این استان به دلیل شرایط کوهستانی و مرتعی، بستر رشد گیاهان دارویی بسیاری است.

وی عنوان کرد: نزدیکی به خورشید و تابش مستقیم خورشید به علت ارتفاع زیاد، وجود خنکی هوا در تابستان، وجود برف در بهار و تابستان در ارتفاعات، خاک مناسب در مراتع و کوهستان‌ها و... از شرایطی است که موجب رویش گیاهان دارویی خاصی در این استان شده است.

این کارشناس افزود: چهارمحال و بختياري يكي از مهم‌ترین رویشگاه‌های گياهان دارويي بوده و دارای برخی گونه‌های انحصاری از گياهان طبيعي دارويی است و از آن جمله می‌توان به گونه‌هایی از این گیاهان با نام‌های کرفس کوهی، زرین گیاه، مورد، مخلصه، هواچوبه، چوک، سوداب، مرزنجوش، شاه‌تره، ریواس و... اشاره کرد كه در فصل بهار به‌صورت خودرو در دامنه‌های مرتفع و مناطق كوهستانی استان رشد مي‌كند.

 بنی طالبی با اشاره به ارزش گیاهان دارویی این استان، بیان داشت: وجود گياهانی نظير بابونه، گل ختمی و شيرين‌بيان در این استان براي درمان بسياری از امراض به‌ويژه آلرژی‌هاي فصلی كه در چهارمحال و بختياري شايع است، بسیار مفيد تشخيص داده شده است.

وی با بیان اینکه گیاه برنجاس یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی است که در این استان رشد می‌کند، افزود: استفاده از گياه گل برنجاس كه در بيشتر نقاط طبیعت بختیاری به وفور يافت مي‌شود، برای دستگاه گوارش بسيار مفيد بوده و به تازگی در مراجع پزشكی و درمانی به‌عنوان یک شیوه درمانی مؤثر مطرح شده است.

بنی طالبی یکی از معروف‌ترین گیاهان دارویی این استان را کرفس کوهی عنوان کرد و گفت:  این گیاه در ارتفاعات و زمانی که برف در حال آب شدن است رویش می‌کند.

وی افزود: گياه معطر و بومي كرفس كوهی نيز كه مختص كوهستان‌های چهارمحال و بختياري است باعث تقويت و افزايش هوشياري در بين افراد مي‌شود.

به گزارش جهانبین نیوز؛ گیاهان دارویی و خوراکی به‌عنوان گنجینه‌ای ارزشمند در این استان مطرح هستند که سامان‌دهی بهره‌برداری و حفاظت از آن می‌تواند تا حد زیادی در حراست از این ظرفیت خدادادی کمک کند و زمینه اشتغال‌زایی و رفع معضل بیکاری در چهارمحال و بختیاری را فراهم سازد و این مهم محقق نمی‌شود مگر با همت مسئولان و همراهی جوامع محلی.

انتهای پیام/۱۰۲۶ج