رئیس انستیتو پاستور ایران در گفت‌وگوی تفصیلی با موج رسا جزئیاتی از مراحل ساخت واکسن در دنیا و ایران را تشریح کرد.

به گزارش جهانبین نیوز ؛ علیرضا بیگلری در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار موج رسا; با اشاره به آخرین اقدامات انجام شده در خصوص تولید واکسن کرونا در ایران اظهار کرد: در یکصد سال اخیر ثابت شده که مهمترین عامل کاهش مرگ و میر انسانها و کنترل بیماریها واکسن است، در کنار این باید توجه داشت که ساخت واکسن پیچیده، پرهزینه و زمانبر است.
وی افزود: در خصوص کووید 19 که خودش بیماری پیچیده‌ای بوده که دانسته‌های علم پزشکی در خصوص این بیماری بسیار بسیار کمتر از ندانسته‌ها است یعنی در مورد کووید 19 جهل ما خیلی بیشتر از علم ما است بنابراین ساخت واکسن برای این بیماری خیلی پیچیده‌تر خواهد بود که به همین خاطر چندین سوال مهم در خصوص وجود دارد.
رئیس انستیتو پاستور ایران با اشاره به اینکه نخستین سوال در خصوص کرونا این است که هیچ کس در دنیا مطمئن نیست که این بیماری واکسنی موثر خواهد داشت، عنوان کرد: وقتی افرادی که کرونا می‌گیرند و دوباره مبتلا به این بیماری می‌شوند، وجود واکسن موثر برای کووید 19 را زیر سوال می‌برد یعنی نشان می‌دهد که در بدن ایمنی موثر ایجاد نمی‌شود.
اما اگرهای واکسن کرونا
وی با بیان اینکه ممکن است برای این بیماری واکسنی وجود نداشته باشد، ابراز کرد: از طرف دیگر اگر واکسن هم ساخته شود، نمی‌توان گفت که اثر این واکسن چه مدت در بدن باقی خواهد ماند یعنی نمی‌دانیم بعد از تزریق واکسن ایمنی چند ماه خواهد بود که خود این هم سوالی است که باید پاسخ داده شود.
بیگلری بیان کرد: با توجه به اهمیت این بیماری و تاثیر آن بر روی زندگی انسانها گروه‌های متعددی در دنیا که بیش از 200 گروه هستند، سعی می‌کنند تا این واکسن را تولید و به جامعه عرضه کنند.
وی با اشاره به اینکه راه‌های مختلفی توسط گروه‌های داوطلب ساخت واکسن در دنیا دنبال می‌شود، گفت: با این حال معلوم نیست که از بین شیوه‌های متعددی که 5 یا 6 راه کلی است کدام یک از این راه‌ها منتهی به واکسن موثر خواهد شد.
10 تا 20 کشور در سطوح بالای آزمون واکسن کرونا
رئیس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: اینکه در دنیا کشورهایی به مرحله‌ای برسند و جرات اعلام این را داشته باشند که واکسن ما کار می‌کند، بین 10 تا 20 کشور هستند یعنی این کشورها وارد سطوح بالای آزمون این واکسن شدند.
وی تصریح کرد: باید توضیح داد که وقتی یک واکسن ساخت آزمایشگاهی خود را به پایان رسانده و ساخته می‌شود، اول باید روی مدلهای حیوانی مورد آزمون قرار گیرد و بعد از این مرحله و موفقیت در مدل حیوانی بررسی‌های لازم را طی کرده و وارد آزمون‌های انسانی ‌شود.
بیگلری گفت: هر واکسنی که قرار باشد بر روی انسان آزمایش شود، از دو دیدگاه باید مورد بررسی قرار گیرد یعنی باید طی کارآزمایی‌های بالینی دو نکته مشخص ‌شود. اولا معلوم شود واکسن ایمن است و ثانیا باید مشخص شود که واکسن کارایی لازم را دارد.
مراحل کارآزمایی واکسن کرونا
وی اضافه کرد: بعد از مراحل آزمایشگاهی در فاز نخست کارآزمایی بالینی واکسن روی تعداد محدودی داوطلب امتحان می‌شود که معمولا 10 تا 15 نفر داوطلب می‌شوند تا واکسن روی این افراد مورد مطالعه قرار گیرد. عمده هدف فاز نخست این است که بررسی کنیم واکسن خطر دارد یا ایمن بی خطر است.
رئیس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه بعد از اعلام بی خطر بودن واکسن وارد مرحله دوم کارآزمایی بالینی می‌شویم، اظهار کرد: در فاز دوم تعداد افراد بیشتر می‌شوند یعنی صدها نفر مورد مطالعه قرار می‌گیرند و این تعداد در گروه‌های مختلف کودکان، بزرگسالان و افراد مسن خواهند بود.
وی با اشاره به اینکه بعد از تست واکسن در مرحله دوم ایمنی، بی خطر بودن و کارایی آن بررسی می‌شود، عنوان کرد: اگر فاز دوم نیز موفقیت‌آمیز بود وارد فاز سه خواهیم شد یعنی هزاران نفر از گروه‌های مختلف مورد مطلعه قرار می‌گیرند که در این مرحله نیز بی خطر بودن و کارایی مورد بررسی قرار می‌گیرد که اگر این مرحله نیز موفقیت آمیز بود، مجوز استفاده عموم را در جامعه خواهد گرفت.
بیگلری تصریح کرد: با این وجود بعد از دریافت مجوز استفاده عموم باید پایش‌های مداوم صورت گیرد تا معلوم شود که این واکسن همان بی خطری را دارد که مراحل سه گانه نشان داده است؟ اکنون در دنیا بین 10 تا 15 گروه فاز دوم را تمام کرده و وارد مرحله سوم کارآزمایی بالینی شدند.
وی بیان کرد: خود این فاز سه در حالت عادی ممکن است سالها طول بکشد اما با توجه به اینکه دنیا در اضطرار قرار دارد، گروه‌ها به دنبال این هستند تا واکسن را هرچه سریع‌تر در اختیار مردم قرار دهند اما حداقل 9 ماه طول خواهد کشید که مرحله سوم کارآزمایی بالینی به اتمام برسد.
افرادی داریم که تکنولوژی ساخت واکسن را به کشور وارد کنند
رئیس انستیتو پاستور ایران در خصوص اقدامات انجام شده در ایران ابراز کرد: آن چیزی که ما در ایران اقدام کردیم و مذاکراتی که وزارت بهداشت با سازمان بهداشت جهانی انجام می‌دهد به دنبال این هستیم که اگر واکسن موثری در دنیا زودتر ساخته شد آن را خریداری کنیم.
وی ادامه داد: در کنار این موضوع باید توجه داشت که برای ساخت این واکسن راه‌های مختلفی وجود دارد و در داخل کشور گروه‌هایی که برای ساخت واکسن وارد عمل شدند، تمام راه‌های موجود برای ساخت این واکسن را دنبال می‌کنند و هدف ما این است که اگر راهی در دنیا برای ساخت واکسن کرونا موفقیت آمیز بود، ما هم گروهی در این زمینه داشته باشیم.
بیگلری تصریح کرد: اگر در دنیا گروهی سریع‌تر از ما به واکسن موثر کرونا دست یافت ما در داخل کشور افرادی داریم که آماده انتقال تکنولوژی به کشور هستند یعنی افرادی داریم که با آن فناوری آشنا بوده و می‌توانند اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهند.
وی با بیان اینکه گروه‌های متعددی در داخل کشور روی واکسن کرونا کار می‌کنند، عنوان کرد: این نکته را هم باید بگویم که اگر تمام گروه‌هایی که در دنیا روی واکسن کرونا کار می‌کنند، موفق شوند نمی‌توانند در مدت کوتاه واکسن مورد نیاز 8 ملیارد نفر جمعیت کره زمین را تامین کنند یعنی ممکن است ما نیاز به دو تزریق داشته باشیم که آن وقت 16 میلیارد خواهد شد.
رئیس انستیتو پاستور ایران با تاکید بر اینکه بیشتر کشورها سعی می‌کنند در کنار خرید از دیگر کشورها خود نیز بر روی واکسن کار کنند، بیان کرد: در بهترین حالت واکنسی که در دنیا تولید خواهد شد به نظر می‌‎رسد حداقل یک و نیم تا دو سال طول می‌کشد که کشورها بتوانند اولین تزریق‌های خود را انجام دهند که در مرحله نخست اولویت با گروه‌های خاص یعنی افراد دارای بیماری زمینه‌ای، کادر درمان و ... است.
برای تولید صنعتی واکسن کرونا 2 سال زمان نیاز داریم
این مسئول تصریح کرد: در ایران نیز پیش بینی می‌شود که باید دو سال زمان داشته باشیم تا این گروه‌هایی که روی واکسن کرونا کار می‌کنند بتوانند واکسن را از مراحل کارآزمایی بالینی عبور داده و به تولید صنعتی ببرند که در این مرحله نیز باید سامانه‌های ساخت راه اندازی شود.
وی با بیان اینکه باید یادآوری کنیم که هنوز مطمئن نیستیم که این بیماری واکسن خواهد داشت و یا واکسن تولیدی چند ماه ایمنی بدن را تامین می‌کند، افزود: در کل دنیا ما واکسن کرونا را به همین زودی‌ها در اختیار عموم مردم نخواهیم دید یعنی همه مردم باید این باور را داشته باشند که تا آن زمان باید پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند.
برخی گروه‌های ایرانی در ساخت واکسن جلوترند
بیگلری با اشاره به اینکه در ایران از تعداد گروه قابل توجهی که روی واکسن کرونا کار می‌کنند، برخی جلوتر هستند عنوان کرد: اکنون برخی از گروه‌های ایرانی مدل حیوانی واکسن کرونا را پشت سر می‌گذارند و در فاز نخست کارآزمایی بالینی باید دید که چه نتایجی به دست می‌آید.
وی اضافه کرد: اگر واکسن‌های ایرانی امروز هم وارد کارآزمایی بالینی شوند حداقل 9 ماه یا یک سال طول می‌کشد تا ما کارایی واکسن‌ها را بعد از طی مراحل کارآزمایی بالینی ارزیابی کنیم.
رئیس انستیتو پاستور ایران در خصوص تولید واکنس روسی کرونا نیز گفت: ما تقریبا با تمام گروه‌هایی که در دنیا روی واکسن کرونا کار می‌کنند، ارتباط داریم و می‌دانیم چه پیشرفت‌هایی داشتند. در خصوص واکسن روسی ما هنوز اطلاع دقیقی از نتایج مرحله سوم کارآزمایی بالینی نداریم.
وی با بیان اینکه برای صادرات این واکسن و یا دریافت مجوز بهداشت جهانی نتایج تمامی مراحل بالینی باید مشخص شود، گفت: در مورد واکسن روسی کرونا هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست که آیا فاز سوم کارآزمایی بالینی که مرحله بسیار مهمی است، طی شده و چه نتایجی داشته است؟
برای بررسی کارآیی واکسن روسی نیاز به زمان داریم
بیگلری با اشاره به اینکه برای بررسی کارآیی واکسن روسی کرونا نیاز به زمان داریم، خاطرنشان کرد: اکنون فرانسه، چین، انگلیس و برخی از کشورهای دیگر اعلام می‌کنند که در کدام مرحله از ساخت واکسن هستند اما در مورد واکسن روسی اطلاع دقیقی از اینکه مرحله سوم کارآزمایی بالینی چطور انجام شده است، نداریم.
وی با بیان اینکه ما در سیستم تشخیص به دنبا ثابت کردیم که با وجود تحریم از خیلی از کشورها جلو هستیم، اظهار کرد: ما یک سیستم تشخیص قابل قبول کووید 19 در کشور راه انداختیم که دنیا فکر این را نمی‌کرد، این اقدام در اوج تحریم بود.
این مقام مسئول اضافه کرد: ما با اتکا به دانش فنی موجود در داخل کشور در اوج تحریم خیلی زودتر از برخی کشورها توانستیم سیستم تشخیص قابل قبولی در سراسر کشور راه بیندازیم که این برای دنیا قابل تصور نبود.
واکسن ایرانی خواهان بسیار زیادی در دنیا خواهد داشت
وی تصریح کرد: اگر در ماه‌های آینده ثابت شود که این بیماری واکسن دارد و ابهامات نیز برطرف شود به طور یقین ما نیز واکسن را خواهیم ساخت و با توجه به کمبودی که در دنیا وجود دارد، واکسن ایرانی خواهان بسیار زیادی در دنیا خواهد داشت.
بیگلری در خصوص داروهای گیاهی موثر برای درمان کرونا نیز گفت: تقریبا امروز هیچ دارویی نداریم که بگوییم داروی اصلی درمان کرونا است و تعداد قابل توجهی از پزشکانی که کرونا گرفتند دارویی به غیر از داروی تب بّر استفاده نکردند و ادعاهایی که در مورد گیاهان دارویی می‌شود، هیچ کدام اثبات شده نیست.
وی تصریح کرد: بنده وقتی خودم مبتلا به کرونا شدم غیر از مسکن تب بر داروی دیگری را مصرف نکردم چرا که استفاده از داروهای دیگر ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد.
40 درصد مبتلایان به کرونا علامتی ندارند
رئیس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه 40 درصد مبتلایان به کرونا علامتی ندارند، عنوان کرد: درصد قابل توجهی هم بدون نیاز به مداخلات پزشکی و با داروهای ساده خوب می‌شوند و درصد بسیار کمی کارشان به بیمارستان و آی سی یو می‌کشد یعنی این درصد کم نیاز به درمان و داروهای دیگر پیدا می‌کنند و معمولا کسانی هستند که بیماری زمینه‌ای نیز دارند.
وی با اشاره به اینکه هیچ داروی شیمیایی و گیاهی اثبات شده برای درمان کرونا وجود ندارد، افزود: تاکید ما این است که هیچ دارویی مصرف نشود مگر داروهای ساده مانند داروها تب و درد و برای سرفه و خلط نیز پزشکان آنتی بیوتیک ها را تجویز می‌کنند.
بیگلری در خصوص استفاده از محققین ایرانی خارج از کشور برای ساخت واکسن کرونا نیز گفت: ما با محققین ایرانی خارج از کشور و همچنین با موسسات خارج از کشور که در زمینه تشخیص، پیشگیری و درمان کرونا کار می‌کنند، ارتباط‌های مداوم هفتگی داریم.
وی با بیان اینکه برخی از ایرانیان عضو این موسسات هستند، عنوان کرد: ارتباطات ما منحصر به ایرانیان خارج از کشور نیست به طوری که با انستیتو پاستور فرانسه، انستیتو روبرت کخ آلمان، انستیتو پاستور چین و روسیه و خود سازمان بهداشت جهانی ارتباط مداوم داریم.
گفت‌وگو از علی الماسی
//س