ربیعی مشاور و استاد دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با
جهانبین نیوز؛ اظهار کرد: افسردگی یکی از چهار بیماری ناتوان‌کننده در دنیا شناخته شده است که در بین بیماری‌های روانی نیز شایع‌ترین مرض بوده و بعد از حوادث رانندگی نیز دومین عامل مرگ و میر است.
وی با بیان اینکه افسردگی دارای علایم مستقیم است که از نشانه‌های آن می‌توان به ناامیدی و بی‌حوصلگی فرد مبتلا اشاره کرد و همچنین علائم غیرمستقیمی هم دارد که زودرنجی یکی از نشانه‌های آن است افزود: در تقسیم‌بندی دیگری، افسردگی دارای علایم آشکار است که بی‌توجهی به آراستگی ظاهری می‌تواند بیانگر ابتلای فرد به این بیماری باشد.
ربیعی با اشاره به اینکه علائم پنهان نیز در شکل‌گیری این اختلال روحی نقش دارند اضافه کرد: در مجموع می‌توان از ۱۰ علامت به‌عنوان نشانه‌های پنهان افسردگی نام برد.
این استاد دانشگاه شهرکرد خاطرنشان کرد: نوسان خلق یا به اصطلاح مُد و در تعبیری دیگر همان لفظ رایج حس؛ در این علامت احساس نقش زیادی دارد و اساسا احساس که به دو دسته احساسات مثبت و منفی تقسیم می‌شوند دارای ماندگاری اثر متفاوتی هستند، بعضی احساسات مثبت ممکن است پایداری زیادی نداشته باشند اما اثر احساس منفی گاه تا ۱۲۰ ساعت می‌تواند در وجود فرد باقی بماند.
ربیعی منفی‌گرایی مزمن را یکی دیگر از علایم پنهان افسردگی عنوان و بیان داشت: منفی‌گرایی مزمن به این معنا است که فرد در مواجهه با رویداد و یا وضعیتی، سرمایه‌گذاری مثبت نمی‌کند و آنچه در ذهن او می‌ماند منفی است چون گرایش فرد به سمت منفی‌گرایی است.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری عاطفی منفی گفت: یک مثال ساده در این باره می‌تواند موضوع را روشن کند، اگر مثلا از کارمندی سوال شود شما بهمن‌ماه دو سال قبل چه مبلغ حقوق دریافت کرده‌اید؟ شاید میزان دقیق آن در حافظه او نباشد که به آن حافظه شناختی گفته می‌شود و ویژگی این نوع حافظه، ناپایداری آن است، اما اگر همین شخص کارمند، برای کسی ضمانت بانکی انجام داده باشد و باعث دردسر و گرفتاری برای او شده باشد وقتی از او سوال شود همه جزئیات را توضیح می‌دهد، اعم از اینکه چه میزان از حقوق او برای ضمانت کسر شده و...، که به صورت دقیق در ذهن او مانده است، این پایداری خاطرات هیجان‌های منفی را به دنبال خواهد داشت که با بقای ماندگاری همراه است و خاطرات هیجانی منفی پایدار یکی از دلایل بروز افسردگی شده، باعث می‌شود خاطرات مثبت به ندرت به ذهن وارد شوند.
ربیعی یادآور شد: خاطرات مثت معمولا زود از ذهن فراموش می‌شوند، اما خاطرات منفی مثل غم از دست دادن یکی از نزدیکان به دلیل پایداری اثرات آن می‌تواند به افسردگی تبدیل شود.
این استاد دانشگاه شهرکرد یکی دیگر از علائم افسردگی را مشکلات توجه دانست و افزود: عمدتا افرادی که به یک جا توجه دارند دچار توجه باریک و درواقع افسردگی هستند اما اگر در یک مکان توجه شخص به همه جا باشد توجه گسترده در وجود این فرد قوی است.
وی با تاکید بر اینکه بی‌حالی و بی‌انگیزگی از دیگر عوامل افسردگی هستند خاطرنشان کرد: به اختصار می‌توان گفت کارهایی که افراد عادی به راحتی انجام می‌دهند را فرد افسرده نمی‌تواند به سادگی انجام دهد، برای این فرد انجام کار سخت است و ممکن است با حداقل کار خسته شوند.
ربیعی با اشاره به اختلالات موجود در خواب برای برخی از افراد گفت: یکی از مهم‌ترین علائم پنهان که در بروز این بیماری روانی خطرناک است اختلالات خواب می‌باشد و در توضیح این علامت باید گفت اگر شخصی از هنگام ورود به رختخواب کمتر از ۲۰ دقیقه به خواب فرو رفت و بعد از ۷ تا ۸ ساعت استراحت احساس سستی و خستگی نکرد این فرد سالم است اما اگر از موقع ورود به رختخواب بیش از نیم ساعت طول بکشد تا شخص به خواب رود و بعد از مدت کمی بیدار شود این شخص دچار اختلالات خواب مرتبط با افسردگی است.
وی ادامه داد: افراد افسرده در مواقعی هم که در خواب هستند خواب منفی تکراری می‌بینند یا ممکن است فرد زود به خواب رود اما باز هم میل به خواب داشته باشد و این موضوع هم می‌تواند از علائم پنهان این بیماری باشد.
این استاد دانشگاه شهرکرد اضافه کرد: بی‌اشتهایی یا پراشتهایی نیز از علائمی هستند که هر دو می‌تواند در ابتلای فرد به افسردگی نقش‌آفرین باشند و باید فرد بتواند تعدیل در اشتها بوجود آورد.
ربیعی تغیرات در میل جنسی (افزایش یا کاهش) را از دیگر علائم پنهان در افسردگی برشمرد و گفت: تغییر در شامه فرد و احساس نفرت از بوی غذایی که قبلا به آن علاقه داشته است و مشکل در روابط فرد مبتلا یعنی گرایش به گوشه‌گیری و تنهایی و کاهش روابط اجتماعی نیز می‌تواند از عوامل افسردگی پنهان باشد.
این استاد دانشگاه شهرکرد افزود: نکته‌ای که باید در افسردگی به آن توجه شود این است که چهره فرد افسرده در زمان‌های مختلف تغییر می‌کند خصوصا درر زمان‌هایی که فرد وابستگی زیادی به دنیای مجازی پیدا کرده است.
وی ادامه داد: وابستگی به فضای مجازی باعث شوک درونی و در نتیجه ایجاد افسردگی می‌شود، در جوانان و نوجوانان بازی‌های کامپیوتری و کار مداوم با گوشی تلفن هوشمند و تبلت زمینه را برای ابتلا به این عارضه خطرناک روانی آماده می‌کند و فرد به سادگی دچار افسردگی می‌شود.
افسردگی در زنان دو تا سه برابر مردان استربیعی یادآور شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد افسردگی در زنان دو تا سه برابر مردان است و از جهتی نیز این بیماری می‌تواند حالت مسری داشته باشد و چه بسا خلق منفی یک مادر ممکن است به فرزندان نیز سرایت کند و فرزندان را از نظر عاطفی سست کند.
این مشاور در چهارمحال و بختیاری بیان داشت: از دلایلی که باعث افزایش آمار این بیماری در زنان می‌شود می‌توان به احساساتی اشاره کرد که گاها برداشت‌های درستی نیز نیستند، مثلا اعتقاد به اینکه قوانین اجتماعی به نفع مردان است، یا زن نسبت به مرد محدودیت بیشتری دارد، در صورتی که اگر دستورات اسلامی در ضوابط شرعی به طور صحیح و اعتقادی مراعات شود بسیاری از این مشکلات در افراد افسرده حل می‌شود.
این استاد دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه از دیگر دلایل بالا بودن آمار مبتلایان به افسردگی زنان، حساسیت عاطفی شدید زنان نسبت به مردان است به‌طور کلی اختلالاتی که در سیستم مغز انسان به وجود می‌آید باعث پردازش متفاوت مغز به اتفاقات می‌شود و در نتیجه فرد دچار افسردگی می‌شد، ۱۷ خطای شناختی وجود دارد که اکثر آن‌ها در افراد افسرده وجود دارد و در واقع وقتی زندگی طبق خواسته آن‌ها پیش نرود به این بیماری دچار می‌شوند.
راهکارهای کاهش افسردگیربیعی یادآور شد: بهداشت روانیِ خواب، یکی از این راهکارها است و آنقدر اهمیت دارد که بغضی از کشورها در تقویم خود روزی به‌عنوان روز ملی خواب پیش‌بینی کرده‌اند.
وی با اشاره اینکه توجه به موضوع خواب و استراحت در جلوگیری یا کاهش افسردگی تاثیر زیادی دارد و باید ساعت ثابت و منظمی برای خواب وجود داشته باشد بهترین زمان استراحت حدفاصل بین ۱۰ تا ۱۲ شب به رختخواب رفتن و بین ساعت ۵ تا ۶ صبح نیز بیدار شدن است ادامه داد: زمان خوابیدن اگر ۱۲ شب به بعد باشد تا ۲۰ درصد احتمال ابتلا به افسردگی وجود دارد، از طرفی بعد از طلوع آفتاب خوابیدن، نیز احتمال ابتلا افسردگی را بالا می‌برد.
ربیعی خاطرنشان کرد: نکته جالب توجه فردی که موقع صبح می‌خوابد ۹۰ درصد زمانی را که خواب است، خواب می‌بیند و این خود باعث افسردگی است، توصیه می‌شود افراد افسرده در طول روز خواب عمیق نروند و فقط مدت پنج دقیقه در حالت چرت قرار بگیرند که این عمل باعث خواب سه ساعته آنان در ساعات شب می‌شود.
این مشاور در چهارمحال و بختیاری گفت: توصیه دیگر اینکه افراد افسرده در رختخواب به فعالیت دیگری نپرداخته و تمام تمرکز آنان برای فرو رفتن به خواب باشد، مطلب مهم دیگر در مورد بهداشت خواب اینکه فرد دو ساعت قبل از خواب رفتارهای هیجانی و فعالیت سنگین بدنی نداشته باشد.
ربیعی نکته دیگر در این زمینه را تلاش برای فراهم کردن فضای اتاق خواب کمی سرد یا خنک و قدم زدن در فضای سرد به‌ویژه هنگام طلوع عنوان و تاکید کرد: این عوامل می‌تواند نقش موثری در کاهش افسردگی و افزایش شادابی داشته باشد، ضمن اینکه باید توجه داشت استعمال مشروبات الکلی یکی از عواملی است که می‌تواند در تشدید افسردگی بسیار موثر باشد.
این استاد دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه تحرک یکی دیگر از راه‌های کاهش افسردگی است، ورزش در هوای آزاد (تحرک هوازی) حدود ۲۰ دقیقه به نحوی که ضربان قلب بالا رود، تعرق صورت گیرد و فرد به نفس زدن بیفتد، بعد از آن ۱۰ دقیقه دوش گرفته شود و انتهای استحمام نیز با آب سرد همراه باشد می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
وی با اشاره به اینکه انسان‌های افسرده ذهن خود را در گذشته جای می‌گذارند که باید سه چیز را تمرین کنند و سه چیز خوب را ببینند و برای سه نفر مشاهدات خود را تعریف کنند یادآور شد: این تمرین باعث می‌شود سرمایه‌گذاری عاطفی منفی به مثبت تبدیل شود.
ربیعی با شاره به اینکه افراد می‌توانند آرشیوی از خاطرات مثبت سازند و اتفاقات خوب را در آن ثبت کنند افزود: زندگی در زمان حال یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند کاهش افسردگی را در پی داشته باشد چون اختلالی به‌عنوان نشخوار ذهنی سرسلسله رفتارهای منفی انسان است که طی آن اتفاقات گذشته را مرتب مرور می‌کند و یا به اتفاقات آینده می‌اندیشد و به نوعی برای خود استرس و اضطراب ایجاد می‌کند، این اشخاص توانایی زندگی در زمان حال را ندارند که این موضوع باعث افسردگی در فرد می‌شود و در همین رابطه احادیث زیادی وجود دارد که به توجه به زندگی در زمان حال سفارش زیادی می‌کنند.
این استاد دانشگاه شهرکرد توصیف محیط برای تحقق زندگی در زمان حال را بسیار مهم و موثر در درمان افسردگی عنوان و بیان داشت: پویا نمودن ذهن از طریق تفکیک‌هایی مانند نقطه‌گذاری متون (متن بدون نقطه‌ای را به فرد می‌دهید و از او می‌خواهید که کلمات را نقطه‌گذاری کنند.) یا شمارش معکوس اعداد راهکاری مناسب و موثر است.
وی اضافه کرد: افزایش برون‌گرایی و ارتباط جمعی و توجه به صله رحم می‌تواند در کاهش افسردگی تاثیر فوق‌العاده‌ایی داشته باشد که در سفارشات ائمه اطهار توجه به صله رحم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
انتهای پیام/۱۰۲۶ج
دریافت صفحه با کد QR