به گزارش جهانبین نیوز، آنفلوآنزای پرندگان یک بیماری عفونی پرندگان است که ویروس آنفلوآنزای سویه A بوجود می‌آورد.

پرندگان وحشی معمولاً ناقل سویه‌های ویروس آنفلوآنزای با بیماری‌زایی پایین و کم خطر هستند.

اما در پرندگان اهلی، این ویروس ها دو شکل متفاوت بیماری را ایجاد میکنند که یکی از آنها شایع و ملایم و دیگری نادر و بسیار کشنده است.

شکل ملایم بیماری اغلب تشخیص داده نمی‌شود، اما ویژگی سویه‌‌های دارای قابلیت بالای بیماری‌زایی، ایجاد بیماری شدید، ناگهانی و به شدت مسری است که میزان مرگ و میر ناشی از آن در طی ۴۸ ساعت می تواند به ۱۰۰% برسد. بسیاری از گونه‌های پرندگان به ویژه پرندگانی که در مناطق دارای آب و هوای مرطوب زندگی می‌کنند، ناقل ویروس‌های آنفلوآنزای هستند.اردک، غاز، قو و مرغ دریایی مخازن طبیعی این ویروس به شمار می‌روند.

نحوه انتفال آنفلوآنزای پرندگان

ویروس‌های آنفلوآنزای پرندگان با شیوع کمتر پرندگانی که در محیط زندگی انسان پرورش می‌یابند، نظیر مرغ‌های اهلی، بوقلمو‌ن‌ها، قرقاول‌ها و طوطی‌ها را نیز آلوده می‌کنند.

ابتلای انسان به آنفلوآنزای پرندگان

آنفلوآنزای نوع H۵N۱ در درجه اول بیماری پرندگان اهلی است. بیشتر موارد انسانی مبتلا به آنفلوآنزای پرندگان از نوع H۵N۱ ،در مناطق روستایی و حومه شهرها که پرندگان اهلی را در منازل خود پرورش می دهند، گزارش شده اند. این ویروس از طریق تماس در زمان سربریدن، پرکندن، و در طی تهیه غذا از پرندگان اهلی به انسان منتقل می‌شود. انتقال آن از راه دست زدن به پرندگانی که بر اثر این بیماری مرده‌اند وهمچنین اعضای بدن آنها نظیر پر نیز ممکن است.

مردم می‌بایست از تماس با پرندگان وحشی مرده پرهیز کنند و هر موردی را به مسئولین گزارش دهند. پر کندن و کشتار پرندگان وحشی مرده به ویژه پرندگان آبزی در مناطقی که شیوع ویروس H۵N۱ در آنها گزارش شده و یا احتمال دارد وجود داشته باشد (نظیر مسیرهای مهاجرت پرندگان)، کار بسیار خطرناکی است. ویروس آنفلوآنزای H۵N۱ از شرق کره زمین به سوی غرب در حال گسترش بوده و جهان با تهدید فزاینده عالمگیر شدن آن روبه رو است.

چگونگی انتقال ویروس H۵N۱

خوردن و استنشاق مدفوع، بزاق و ترشحات مخاطی پرنده آلوده توسط سایر پرندگان موجب انتشار بیماری در میان آنها می‌گردد. تماس با مدفوع، بزاق، ترشحات مخاطی و پر پرندگان آلوده و برای نمونه استنشاق مدفوع خشک شده بر روی پرها و یا گرد وغبار آلوده به مدفوع ، می تواند بیماری را در انسان موجب گردد.

سر بریدن پرندگان بیمار، پرورش و تماس با خروس های جنگی، بازی با پرندگان و خوردن خون یا گوشت خام یا نیم پخته پرندگان، ابتلای به این بیماری را به دنبال دارد. خوراندن گوشت خام پرنده آلوده، به گربه‌های خانگی و نیز ببرها و شیرها در باغ وحش‌ها، با انتقال بیماری به حیوانات گوشتخوار همراه بوده است. خوردن فراورده های کاملا پخته پرندگان خطری به همراه ندارد.

علائم بیماری آنفلوآنزای پرندگان در انسان

بیشتر مبتلایان به این بیماری را بزرگسالان و کودکانی تشکیل می‌دهند که قبل از ابتلا به بیماری از سلامتی کامل برخوردار بوده‌اند. دوره نهفته این بیماری (فاصله زمانی میان تماس با عامل بیماری‌زا تا شروع علائم) ، طولانی تر از موارد آنفلوآنزای انسانی است. در بیشتر موارد بین ۲ تا ۴ روز پس از تماس با ویروس علائم ظاهر شده‌اند. اما دوره نهفته ۸ تا ۱۷ روزه نیز گزارش شده است.

علائم اولیه بیماری شامل تب بالا (بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد)، سردرد، درد عضلانی، آبریزش بینی، گلودرد، سرفه و تنگی نفس است. در مواردی اسهال، استفراغ، درد شکمی، خونریزی از بینی و لثه ها نیز گزارش شده است.

در مقایسه با آنفلوآنزای انسانی، در آنفلوآنزای نوع H۵N۱ اسهال آبکی بدون خون و بلغم، بیشتر دیده شده و می‌تواند تا یک هفته قبل از علائم تنفسی ظاهر شود.

یک بیمار مبتلا به آنفلوآنزای مرغی در ویتنام /Dung Vo Trung/dung vo trung / politika/Corbis

عوارض بیماری آنفلوآنزای پرندگان

پنومونی(ذات الریه)، نارسایی تنفسی، نارسایی اندام‌های مختلف بدن نظیر کلیه‌ها و قلب، خونریزی از ریه‌ها، تجمع هوا در فضای جنب (فضای میان ریه‌ها و پرده پوشاننده ریه‌ها) ، کاهش تمامی رده های گلبول‌های خون(گلبول‌های سفید و قرمز و پلاکت‌ها)، سندرم ری (بیماری که با رسوب چربی در کبد و درگیری مغزی مشخص می‌شود) و سپسیس (عفونت شدید در یک نقطه از بدن یا در خون که علائم التهابی را در سراسر بدن به همراه دارد.)، از عوارض بیماری آنفلوآنزای مرغی هستند.

متاسفانه میزان مرگ و میر با این بیماری بالاست و تاکنون بیش از نیمی از مبتلایان جان خود را از دست داده‌اند.

Dung Vo Trung/dung vo trung / politika/Corbisعکس ریه یک بیمار مبتلا به آنفلوآنزای مرغی در ویتنام که ویروس در عرض سه روز یک ریه او را از بین برده‌اند

شناسایی مبتلایان به آنفلوآنزای پرندگان

در کشورها و مناطقی که در آنها آنفلوآنزای H۵N۱ دیده شده است، می‌بایست در هر بیمار مبتلا به بیماری حاد و شدید دستگاه تنفسی، احتمال بیماری آنفلوآنزای پرندگان را در نظر گرفت.

در مواردی شیوع بیماری در پرندگان پس از مشاهده موارد انسانی گزارش شده است.تشخیص قطعی این بیماری از طریق کشت ویروس H۵N۱ و یا آزمایش‌های سرم‌شناسی انجام می‌ذیرد.

درمان

در صورت امکان، زمانی که تعداد مبتلایان هنوز اندک است، بیماران مشکوک به آنفلوآنزای پرندگان و افرادی که ابتلای آنها به این بیماری به اثبات رسیده است، می بایست در بخش ایزوله بیمارستان بستری شوند تا در مورد ایشان آزمایش‌های لازم، مراقبت‌های بالینی و درمان ضروری انجام گیرد.

در صورتی که بیمار زودتر از موعد مرخص گردد، می بایست به بیمار و خانواده وی آموزش های بهداشتی لازم داده شود. تاکنون دو داروی اسلتامی ویر (تامیفلو) و زانامی ویر در تخفیف علائم بیماری آنفلوآنزای H۵N۱ به خصوص در مراحل اولیه بیماری موثر شناخته شده‌اند.

پیشگیری

در حال حاضر برای پیشگیری از ابتلای انسان به ویروس H۵N۱ واکسنی ساخته نشده است. رعایت نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا بدین بیماری ضروری است:

از تهیه غذا از پرندگان بیمار خودداری کنید.

از سربریدن و پر کندن پرندگان مرده و یا بیمار در مناطق شیوع بیماری خودداری کنید.
فروش پرندگان زنده وسربریدن، پر کندن و خالی کردن احشای پرندگان در خانه، فرصت خوبی برای تماس با بخش های آلوده بدن پرنده فراهم می‌کند. لذا پوشیدن دستکش و چکمه و استفاده از ماسک برای پیشگیری از آلودگی در مناطق شیوع بیماری ضروری است.
در مناطق شیوع ویروس H۵N۱ برخی انواع پرندگان خانگی مانند اردک های اهلی ، و حتی پرندگان واکسینه شده نیز می توانند ناقلین بدون علامت ویروس باشند. در این شرایط در صورت فقدان سیستم نظارتی موثر، از سر بریدن پرندگان در خانه خودداری کنید.
مصرف پرندگان اهلی که به خوبی پخته شده باشند، بدون خطر است. ویروس H۵N۱ در دمای معممول پخت ( یعنی زمانی که دمای بخش مرکزی گوشت به ۷۰ درجه سانتی گراد میرسد و دیگر هیچ بخشی از آن صورتی نیست)، غیرفعال می‌شود.
ویروس H۵N۱ به تمامی بخش‌های بدن پرنده آلوده شامل گوشت، خون و استخوان گسترش می یابد. این ویروس از طریق گوشت تازه یا منجمد شده قابل انتقال است . ویروس H۵N۱ به دمای پایین مقاوم است و در مدفوع در دمای ۴ درجه سانتی گراد برای حداقل ۳۵ روز و در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد برای حداقل ۶ روز فعال باقی می‌ماند. این ویروس در دمای معمولی برای هفته ها بر روی سطوح پایدار می‌ماند.

در مناطق آلوده به ویروس H۵N۱ در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، تمیز کردن گوشت یخ زده پرندگان آلوده و یا گوشتی که یخ آن ذوب شده باشد، کار بسیار خطرناکی است.

برای پیشگیری از بیماری این اقدامات را انجام دهید:

سراسر سطح محل کار (ظرفشویی، تخته مخصوص خرد کردن گوشت و...) و تمامی ابزارها و ادوات به کار رفته برای تمیز و خرد کردن گوشت را کاملا شسته و ضد عفونی نموده و پس از پایان کار دستهای خود را بشویید.
گوشت پخته و خام را از یکدیگر جدا کنید.

اطمینان حاصل کنید که گوشت در دمای مناسب پخته شده و دمای تمامی بخش های آن به ۷۰ درجه سانتی گراد رسیده است.

تخم مرغی که توسط مرغ آلوده به ویروس H۵N۱ گذاشته میشود، می تواند از درون و بیرون(پوسته) آلوده به ویروس باشد. در مناطق آلوده به ویروس H۵N۱ از خوردن تخم مرغ خام یا نیم پخته خودداری کنید.

تا کنون انتقال مداوم انسان به انسان در مورد ویروس H۵N۱ گزارش نشده است. در صورتی که ویروس فعلی به گونه ای تغییر یابد که قابلیت انتقال انسان به انسان پیدا کند ، نشانه بروز یک پاندمی خواهد بود.

رعایت بهداشت فردی می تواند انتقال انسان به انسان ویروس را کند و یا متوقف سازد. در این موارد آموزش همگانی الزامی خواهد بود. با این وجود رعایت نکات اصلی و اساسی بهداشتی می تواند میزان گسترش ویروس را در محیط اجتماع و خانه کاهش دهد:

دهان و بینی خود را در زمان عطسه و سرفه با دستمال بپوشانید.
دست های خود را به طور مرتب به ویژه قبل، در حین و پس از تهیه غذا، قبل از خوردن غذا، پس از رفتن به دستشویی، پس از دفع زباله های حیوانی، زمانی که دست‌ها کثیف هستند، و به ویژه زمانی که فرد بیماری در خانه دارید، بشویید.
از تماس دست ها با چشم، بینی، یا دهان خودداری کنید. عفونت به ویژه زمانی گسترش می یابد که فرد پس از لمس اشیاء آلوده به ویروس، آن را به دهان، چشم و بینی خود می مالد.
تمیز و ضد عفونی کردن تمامی سطوح در منزل که به نظر می‌رسد به ترشحات عفونی آلوده شده باشند، اقدام بسیار پر ارزش و موثری است.

در صورت بروز همه‌گیری بیماری آگاه‌کردن معلمان، دانش آموزان و خانواده‌های آنها درمورد راه‌های کاهش گسترش آلودگی اهمیت بسیاری دارد.

مردم با اطمینان خاطر مرغ های بسته بندی و تحت نظارت دامپزشکی را مصرف کنند

دکتر عبدالمحمد نجاتی مدیر کل دامپزشکی چهارمحال و بختیاری گفت: خوشبختانه تا کنون موردی از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده است.

وی تصریح کرد: بیماری آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان، بیماری تنفسی است و مردم باید از شکار و صید پرندگان آزاد پرواز و آبزی خودداری کنند و  این موضوع از طریق اداره کل محیط زیست استان نیز ممنوع اعلام شد،

نجاتی با بیان اینکه در صورت بسته بندی و کشتار در کشتارگاه های طیور جای هیچ گونه نگرانی نیست، افزود: مرغ های موجود در بازار با نظارت دامپزشکی پرورش داده می شوند و قبل و بعد از کشتار و حتی زمان مصرف در مراکز عرضه تحت نظارت بهداشی دامپزشکی هستند و دارای تاریخ تولید وانقضا است.

مدیر کل دامپزشکی چهارمحال و بختیاری گفت: خوشبختانه استان های همجوار هم درگیر بیماری نیستند و جای نگرانی وجود ندارد.

نجاتی افزود: حتی در استان هایی هم که درگیر شده اند و از طریق سازمان دامپزشکی طی اطلاعیه ای اعلام شد بنا به گزارش دانشگاه های علوم پزشکی هیچ مورد انسانی تا کنون مشادهده نشده است.

وی از مردم خواست از خرید و حتی شکار گوشت پرندگان آبزی، مهاجر و آزاد پرواز استفاده نکنند.

نجانی همچنین به مردم روستاهها توصیه کرد در صورت مشاهده تلفات پرنده ای بدون دست زدن به آن ها به ادرات دامپزشکی اطلاع دهند.

وی به مشاغل در معرض خطر که شامل مرغداران، کارگران کشتارگاه ها، صیادان، شکارچیان پرندگان، دامپزشکان و پرنده فروشان هشدار داد و گفت: در صورتیکه علائمی ازاین بیماری که شامل خونریزی در ساق پا، سیاه شدن تاج، ریزش ترشحات از بینی و چشم و تلفات غیر عادی مشاهده شد به شبکه های دامپزشکی شهرستان ها اطلاع و جوانب احتیاط را در نظر بگیرند.

انتهای پیام/1022ج