به گزارش جهانبین نیوز به نقل از «خبرگزاري دانشجو» به نقل از از الجزيره، انقلاب هاي عربي تاكنون دو وجه مختلف داشته اند؛ بخشي از آن مبتني بر مبارزه مسالمت آميز با ديكتاتورهاي حاكم مانند آنچه در يمن، مصر و تونس اتفاق افتاد، بود كه در مصر و تونس توانست به پيروزي نهايي برسد و در يمن تا حد زيادي توانست اهداف خود را پيش ببرد.
اما نوع دوم كه نمونه آن انقلاب مردم ليبي عليه رژيم قذافي بود، در ابتدا به صورت مسالمت آميز آغاز شد، اما با مقاومت و خشونت رژيم حاكم مواجه شده و انقلابيون براي رسيدن به هدف شان دست به سلاح بردند.
در بحران سوريه اين امر نمود متفاوت تري يافت و برخي گروه ها براي ايجاد تغيير در ساختار سياسي و حاكميت، از همان ابتدا دست به خشونت و نظامي گري زده و درخواست هاي مسالمت آميز براي انجام اصلاحات را كنار گذاشتند.
اكنون در تونس و يمن به صورت مشخص، در مصر و ليبي به صورت كمتر و در سوريه به گونه اي ديگر پديده سلفي گري، آن هم به گونه اي كه رهبران و عناصر آن بسيار باانگيزه هستند، به عنوان چالش و رقيبي براي انقلاب هاي عربي در حال فعاليت هستند.
اخيرا اسلام گرايان حاكم بر تونس و در راس آنها حزب النهضه به شدت زبان به شكايت از خشونت هايي گشوده اند كه گروه هاي سلفي عامل آن هستند و اين خشونت ها باعث ايجاد چالش هاي امنيتي از يك سو و چالش هاي سياسي از سوي ديگر شده است.
چالش سياسي از آن جهت است كه برخي از سكولارها و چپ گرايان در اين كشور كه منتقد اسلام گرايان معتدل هستند، اين امر را بهانه اي كرده اند براي آنكه بگويند در قانون اساسي جديد تونس بايد دين از سياست جدا باشد و حتي از النهضه انتقاد مي كنند كه چرا فضاي مناسبي براي فعاليت گروه هاي اسلام گرا ايجاد كرده اند تا سلفي هاي تندرو از آن استفاده كنند.
در اين ميان داستان جهادي ها و سلفي هاي منطقه سينا در مصر به گونه ديگري است؛ گروه هاي سلفي اين منطقه پتانسيل آن را دارند كه تقابل هاي خشونت آميز با ارتش را متوقف كنند و اين همان چيزي است كه مي تواند باعث ايجاد گفت و گو ميان اين گروه ها و دولت مصر شود كه البته شرط اساسي آن بهبود سطح زندگي ساكنان سينا است.
در كشور يمن خسارات ناشي از سلفي گري براي حركت انقلابي مردم به سوي ايجاد دولت دموكراتيك به مراتب بيشتر از موارد قبلي است؛ چرا كه تاكنون خونريزي هاي ناشي از درگيري نيروهاي ارتش و گروه هاي وابسته به القاعده موانع زيادي براي رسيدن به اهداف انقلاب ايجاد كرده است.
در اينجا نيز به نظر مي رسد هيچ راهي بهتر از گفت و گو نيست، حتي در نامه اي كه گفته مي شود بن لادن پيش از وقوع انقلاب يمن و پيش از مرگ خود به ناصر الوحيشي از رهبران القاعده در يمن نوشته است، عنوان كرده كه بهتر است بزرگان و شيوخ قبايل تاثيرگذار در يمن براي مذاكره ميان القاعده و علي عبدالله صالح ميانجيگري كنند؛ چرا كه اين براي مصالح ما و آنان بهتر است.
همين زمينه در ليبي نيز وجود دارد، در حالي كه برخي گروه ها سلاح را زمين گذاشته و با روش هاي مسالمت آميز وارد عرصه سياسي شده اند، برخي گروه ها نيز همچنين به استفاده از سلاح مي پردازند و حتي از آن در جهت اهداف القاعده استفاده مي كنند كه همين امر مي تواند مانع توسعه ليبي شده و بدتر از آن بهانه مداخلات نظامي آمريكا در اين كشور را فراهم آورد، چنانكه در يمن اين اتفاق افتاده است.
در اين ميان عبدالحكيم بلحاج، رهبر حزب وطن ليبي و يكي از رهبران اصلي سلفي در اين كشور كه گفته مي شود مورد حمايت قطري ها نيز هست، با زمين گذاشتن سلاح بعد از پيروزي انقلاب موافق است.
نكته اي كه نبايد از آن غافل شد، اين است كه انقلاب هاي عربي كه در آنها انقلابيون ناگزيرند از سلاح استفاده كنند، هدف اصلي نظامي گري و جنگ نبوده است، بلكه هدف انقلاب آزادي و دموكراسي بوده است و گروه هاي اسلام گرا نيز به دنبال آن بوده اند كه براي اقناع مردم جامعه مسلمان خود در مورد برنامه هايشان تلاش كنند، اما اين گروه ها بايد بدانند كه اصرار بر ادامه استفاده از سلاح و جزم گرايي اين هدف را بر باد مي دهد.
گروه هاي سلفي مي توانند با نگاهي به گذشته به اين نتيجه برسند كه آنان نيز مانند پيشينيان خود نمي توانند در استفاده از خشونت براي رسيدن به اهداف خود موفق باشند.
سلفي هاي نوظهور بايد توجه كنند كه استفاده از خشونت عليه دشمن خارجي و دور از دسترس كه منجر به خشونت داخلي مي شود، معقول نيست و حتي در برخورد با دشمن خارجي نيز تا جايي كه مصالح اجازه مي دهد، نبايد دست به خشونت زد.
توجيه و تبيين عقلاني تفكر سلفي كه اكنون عناصر آن به بازيگران مهمي در جهان عرب و اسلام تبديل شده اند، بايد از طريق مذاكره با رهبران و گردانندگان آن صورت گيرد، البته بايد مدنظر داشت كه سلفي گري در شرايط كنوني جهان اسلام داراي مزايايي بوده است؛ از جمله اينكه سلفي ها از مهمترين عوامل شكست آمريكا در جنگ عراق بوده اند.
دریافت صفحه با کد QR