با وجود آنکه در ماه های اخیر اعطای نشان "شوالیه" از سوی دولت فرانسه به برخی هنرمندان ایرانی گسترش یافته، "حسین علیزاده" با ارج نهادن بر هویت و ملیت خود از دریافت این نشان "غیر خودی" خودداری کرد.

به گزارش جهانبین نیوز، خبری با عنوان "آهنگساز و نوازنده ایرانی، نشان هنر و ادب شوالیه دولت فرانسه را نپذیرفت" به سرعت با واکنش های فراوانی مواجه شد. بسیاری از هنرمندان مستقل و علاقه مندان به هنر ایرانی و اسلامی از این رویکرد آقای "حسین علیزاده" ابراز خرسندی کردند. در مقابل رسانه های فارسی زبان غرب با نگاهی منفی به آهنگساز ایرانی نگریستند و نوشتند.





"حسین علیزاده" آهنگساز ایرانی، نشان شوالیه دولت فرانسه را "غیرخودی" خواند و توجه بیش از اندازه به این نشان را حاصل کم توجهی مسؤولین فرهنگی کشور به هنر دانست.





دریافت کننندگان ایرانی نشان شوالیه، طیف وسیعی از ناصر الدین شاه قاجار، مظفر الدین شاه و رضا شاه تا اصغر فرهادی و محمد رضا شجریان را در بر می گیرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند این نشان و نشان های مشابه، با اهداف خاص سیاسی به اشخاص مورد نظر دولت های غربی اهدا می شوند.





حسین علیزاده در نامه اش آورده است: «شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی همان‌طور که نزد مردم است، نزد مسئولان - که باید خدمتگزاران تاریخ و فرهنگ و هنر باشند- می‌بود، یک هدیه و عنوان غیر خودی این همه انعکاس نداشت. وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد، چراغی کوچک خورشید می شود. اما من ضمن قدردانی از مسئولین کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.»





وی در پایان نامه اش تأکید کرده است: «خود را بی‌نیاز از دریافت هر نشانی دانسته، همچنان اندر خم کوی دوست و به شوق عشق تا آخر عمر خواهم ایستاد.»





رسانه های فارسی زبان وابسته به دولت های غربی رد نشان شوالیه از سوی حسین علیزاده را با نگاهی منفی پوشش دادند:





سایت رادیو فردا (RADIOFARDA) نوشت: حسین علیزاده، در نامه‌ای، بدون ذکر دلیل روشن، از دریافت "نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه" اعلام انصراف کرد و نوشت که "خود را بی‌نیاز از دریافت هر نشانی" می‌داند.





سایت صدای آمریکا (VOA) نیز آورده است: حسین علیزاده در این نامه اگرچه دریافت نشان شوالیه را که به نوشته او «یک هدیه و یا عنوان "غیرخودی" است» رد کرده، اما با اشاره ای کوتاه به برخورد مسئولان حوزه فرهنگ وهنر با موسیقی درایران ناخرسندی خود را از وضعیت موسیقی در فضای خودی نیز اعلام کرده است. این اقدام آقای علیزاده با واکنش گسترده خبرگزاری ها و خوانندگان سایت های خبری روبرو شده است.





رد نشان شوالیه واکنشی بود به نامه "علی رهبری"





رسانه های غربی نوشته اند که احتمالا این اقدام آقای علیزاده واکنشی بوده به نامه یک آهنگساز ایرانی مقیم اتریش که چندی پیش از او خواسته بود "درباره‌ دریافت نشان شوالیه تأمل بیشتری کند."





"علی رهبری" آهنگساز و رهبر ارکستر در اتریش، روز سوم آذر در نامه‌ای خطاب به حسین علیزاده می‌گوید که مقام هنری او به "درجه‌ای کاملا استثنایی" رسیده و وی با "هیچ شخصیتی" در تاریخ موسیقی ایران قابل مقایسه نیست.





آقای رهبری در این نامه افزوده است: «از آنجایی که سفارت فرانسه این نشان را به‌ سرعت کم‌نظیری بین ایرانیان پخش می‌کند، احتمال این می‌رود که این نشان از بزرگی اسم حسین علیزاده به مرور زمان به مراتب کوچک‌تر جلوه کند.»





آقای رهبری در نامه خود از موریس راول، آهنگساز فرانسوی قرن بیستم، و ژان پل سارتر و آلبر کامو، دو نویسنده بزرگ فرانسوی، به عنوان کسانی نام برده که از دریافت این نشان خودداری کرده‌اند.





نشان شوالیه چیست؟



نشان ملی لیاقت (Ordre national du Mérite) یا نشان شوالیه از جمله نشان‌ها و مدال‌هایی هستند که دولت فرانسه در مقاطع مختلف زمانی به اهالی فرهنگ و هنر یا فعالان سیاسی اهدا می‌‌کند. چهره‌های ورزشی و هنری مانند زین‌الدین زیدان، مارلنه دیتریش ،سلین دیون، خولیو ایگله سیاس و تئودوراکیس هم از جمله دریافت‌کننده این جایزه هستند.





"نشان هنر و ادب" ازجمله جوایز جانبی "نشان ملی لیاقت" است که هر سال به نزدیک به ۳۰۰ نفر به ترتیب اهمیت در سه بخش فرمانده، افسر و شوالیه اهدا می‌شود.





پیشتر کسانی چون محمدرضا شجریان (خواننده)، شهرام ناظری (خواننده)، جلال ستاری (اسطوره شناس)، عباس کیارستمی (کارگردان سینما)، اصغر فرهادی ( کارگردان سینما)، لیلا حاتمی (بازیگر)، محمدعلی سپانلو (شاعر و نویسنده)، رضا سیدحسینی (مترجم)، پری صابری (کاگردان تئاتر)، شیرین عبادی و احسان نراقی این نشان را دریافت کرده بودند.





در هفته‌های اخیر نیز در چند مراسم خصوصی در خانه سفیر فرانسه در تهران، کامبیز درم‌بخش (کارتونیست)، داریوش مهرجویی (فیلمساز)، محمود دولت‌آبادی (نویسنده) و لی‌لی گلستان (مترجم و نگارخانه‌دار) این نشان را دریافت کردند.




آخرین هنرمندی که این نشان را در تهران دریافت کرد، داریوش مهرجویی کارگردان سینما بود. او این نشان را روز ۱۸ آبان در منزل سفیر فرانسه، از دست او و همراه با نامه ای از وزیر فرهنگ فرانسه، دریافت کرد.





مدال شوالیه، پنجمین و پایین ترین رده از نشان لژیون دونور فرانسه است که در ۱۹ مه ۱۸۰۲ توسط ناپلئون بناپارت تاسیس شد. رده های دیگر آن به ترتیب از پایین به بالا افسر، فرمانده، افسر ارشد، و بالاترین آن «صلیب بزرگ» است. شعار این نشان نیز «افتخار و میهن» است.





اما ایرانیان دیگری نیز درجه های عالی یا بالاتر از این نشان را دریافت کرده اند. مانند ناصرالدین شاه قاجار، مظفرالدین شاه، احمدشاه، ظل السلطان، محمدعلی شاه، محمدحسن قاجار، رضاشاه پهلوی، علی اکبر سیاسی، فرح پهلوی، علی امینی، محسن رئیس، بهرام آریانا، داریوش شایگان، اصغر فرهادی.
منبع: جام