تاریخ ثابت کرده است که هر آتش جنگی که در کشورهای اروپایی روشن می‌شود، دودی از آن به چشم کشورهای اسلامی هم خواهد رفت. جو ساکو در جدیدترین اثر خود، «جنگ بزرگ»، به رقابت میان روسیه و انگلستان برای تصاحب سرزمین‌های اسلامی می‌پردازد.

جو ساکو «Joe Sacco» یک روزنامه‌نگار آمریکایی‌الاصل است که دوره‌های آموزشی خود را در استرالیا به پایان رسانده است. ساکو در اکتبر 1960 در خانواده‌ای متوسط متولد شد. «جنگ» در اقصی نقاط جهان موضوع مورد علاقه ساکو طی سال‌هایی  است که به عنوان یک روزنامه‌نگار در رسانه‌های مختلف فعالیت می‌کرد؛ موضوعی که شاید بی‌ارتباط به تربیت خانوادگی او نباشد؛ پدرش نظامی بود و همین موضوع می‌تواند اولین جرقه‌های ذهنی او را برای سوق دادن به این حوزه باشد.

وجه بارز ساکو در میان همکارانش گزارش صادقانه از وقایعی است که در قالب جنگ‌افروزی‌ها در جای جای دنیا در حال اتفاق است. نمونه کارهای او را می‌توان در گزارشاتش از جنگ بوسنی و هجوم وحشیانه صرب‌ها به خانه‌ها، زنان و کودکان بیگناه و مردان غیر نظامی دید. مجموعه‌ای از گزارشات و یادداشت‌های ساکو در سال 2003 در قالب کتابی کمیک از او منتشر شد که بنا بر نظر نیویورک تایمز در آن سال به عنوان یکی از بهترین کمیک‌ها در آمریکا شناخته شد. داستان این اثر که با عنوان «دلال» به چاپ رسید، روایت زندگی مردی است که تمام هستی‌اش را در این جنگ از دست داده است. کتابی که حاصل دیده‌ها و شنیده‌های یک روزنامه‌نگار بی‌طرف بود.

چند سال بعد او جدای از همه مشغله‌هایی که در غرب سر باز می‌کند، به میدان جنگی می‌رود که از آن در رسانه‌های غربی با عناوین دیگری یاد می‌شود: «غزه». جایی که بیشترین سانسورها در حق آن ادا شد. سکوت رسانه‌های غربی در قبال کشته و زخمی شدن غیر نظامیان و وارونه جلوه دادن صحنه جنگ سبب شد تا آنچه مخاطب غرب از غزه می‌شنود و می‌داند خلاف آنچه باشد که در خاک فلسطین رخ می‌دهد.

ساکو جزء معدود خبرنگارانی بود که طی جنگ اسرائیل علیه نوار غزه در این منطقه حاضر شد و تمام دیده‌ها و شنیده‌های خود را در اثری با عنوان «پی‌نوشت‌های غزه» به رشته تحریر درآورد. کتابی که بعدها از آن به عنوان سندی بر مظلومیت مردم فلسطین و زیاده‌خواهی‌های رژیم سفاک صهیونیسیتی یاد می‌شود.

این کتاب در سال 2009 منتشر شد. نویسنده دو جنگ خونین در کانال سوئز را محور اصلی اثر خود قرار داد؛ کشتار در خان یونس و رفح در سال 1956 میلادی. ساکو در این بخش از کتابش به وقایع خونین در این دو منطقه در فلسطین می‌پردازد. «پی‌نوشت‌های غزه» تلاش دارد تا مستنداتی از هجوم سربازان رژیم صهیونیستی به خاک این منطقه را به تصویر بکشد. ساکو در این بخش همانند هر بیننده منصف دیگری تنها روایتگر ماجرایی است که شنیده و از آن اسنادی را در اختیار دارد.

جدیدترین کتاب ساکو اثری است با عنوان «جنگ بزرگ» که نویسنده این‌بار موضوع کتابش را جنگ جهانی اول قرار داده است. ساکو برای نوشتن این اثر به شنیده‌ها و روایات تاریخی اکتفا نکرده و برای ترسیم آنچه که بوده، به منابع متعدد از جمله تصاویر برجای مانده از این دوران در کتابخانه‌ها و مراکز اسنادی بوده است. وی ابتدا مدتی را صرف مطالعه بر تاریخ جنگ جهانی اول کرده سپس به کتاب‌هایی که بر پایه تصاویر، منتشر شده بودند، رجوع کرد. او در مصاحبه‌ای عنوان کرده است که این آثار به او ایده‌های جدیدتری القا می‌کرد. نگاه کردن به تصاویر منجر به این می‌شد که حقایق را آنطور که بوده ببیند و بعد دست به قلم شود.

ساکو در این اثر روایتی تلخ از درگیری انسان‌ها طی چهار سال می‌پردازد. نگاه به جنگ جهانی اول بعد از گذشت تقریباً صد سال از این واقعه، هرچند می‌تواند بسیاری از جزئیات را با خود نداشته باشد، اما روایت‌کننده واقعی‌تر از جنگ، به دور از هرگونه نگاه تعصب‌آمیز خواهد بود. ساکو در خلال کتاب پنجاه و شش صفحه‌ای خود عملکرد نیروهای اروپایی در این جنگ را با تصاویری که در قالب کمیک به چاپ رسیده‌اند، به نمایش می‌گذارد. جنگ جهانی اول به جنگ اروپایی‌های شهرت دارد و نویسنده با آگاهی از این موضوع، به جزئیات آن می‌پردازد.

تاریخ ثابت کرده است که هر آتشی که در کشورهای اروپایی روشن می‌شود، دودی از آن به چشم کشورهای اسلامی هم، خواسته یا ناخواسته، خواهد رفت. با توجه به همین امر، نویسنده کتاب «جنگ بزرگ» بخشی از روایتش را به دست‌اندازی و جنگ میان کشورهای اروپایی برای گسترش مرزهای استعماری خود در کشورهای اسلامی می‌پردازد. درگیری میان انگلستان و روسیه به عنوان دو ابر قدرت در استعمار، یکی از موضوعاتی است که در این رابطه مطرح می‌شود. ساکو به خوبی در بخش‌هایی از اثرش به استفاده ابزاری انگلستان از نیروی انسانی هندوستان برای شرکت در جبهه جنگ با روسیه و دیگر ممالک به نمایش می‌گذارد. 

دست‌درازی انگلستان به خاک کشورهای اسلامی، تجزیه این کشورها، آغاز درگیری‌ها و حضور نیروهای اشغالی در فلسطین و ... از دیگر موضوعاتی است که در این اثر مطرح می‌شود. «جنگ بزرگ» توسط انتشارات نورتن به زبان انگلیسی منتشر شده است.

انتهای پیام/خ ز/