امربه معروف و نهي از منکر دو واجب شرعي که به خوبي بيان نگرديده و به درستی اجرا نشده است.
۰
تاریخ انتشارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۵ - ۱۲:۲۶
کد مطلب : ۳۱۸۰۴
یادداشت/
امر به معروف ونهي از منکر واجب فراموش شده اي که مبناي قيام عاشورا بود
به گزارش جهانبین نیوز به نقل از بام ايران خبر؛ مرضيه عالي پور هفشجاني طي يادداشتي نوشت:
«امر به معروف» و «نهي از منکر» دو فريضه بزرگ و دو فرع از فروع ده‌گانه دين مبين اسلام محسوب مي‌شوند.
گذشته از عنايت خاص قرآن کريم به اين موضوع و نيز سيره‌ي نظري و عملي پيامبراکرم (ص) و ديگر اولياي دين، در نگاه اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام امر به معروف و نهي از منکر جايگاه ممتاز و ويژه‌اي دارد.
آن حضرت امر به معروف و نهي از منکر را عنايت دين، قوام شريعت و با فضيلت‌ترين اعمال بندگان خدا توصيف مي‌نمايد که حتي از جهاد در راه خداوند نيز بالاتر است.
از ديدگاه آن حضرت اين دو فريضه برکات فراواني در جامعه اسلامي به دنبال دارد و در مقابل ترک آنها مستوجب نزول بلا و خطرات زيادي است.
مراتب سه‌گانه امر و نهي (قلبي، لساني، يدي) خصوصيات آمر و ناهي، رابطه امر به معروف و نهي از منکر با جهاد و اقامه حدود و نيز لزوم نصيحت کردن و نصحيت پذيرفتن، همچنين فضيلت امر و نهي عوام نسبت به خواص، و رعايا نسبت به حکام، از ديگر فرازهاي بيانات علوي در تبيين جايگاه و ارزش امر به معروف و نهي از منکر است.
امام علي عليه‌السلام مي فرمايد: «و ما اعمال البر کلها و الجهاد في سبيل‌الله عندالامر بالمعروف و النهي عن المنکر الا کنفثه في بحر لجي»: تمام کارهاي نيک و حتي جهاد در راه خدا، در مقابل امر به معروف و نهي از منکر به اندازه‌ي آب دهاني در مقابل دريايي پهناور بيش نيست!» دو فريضه‌ي امر به معروف و نهي از منکر که هر دو جزء فروع ده‌گانه دين مبين اسلام مي‌باشند، آنچنان جايگاه والايي در شرع مقدس اسلام دارند که در حدود ۳۰ آيه از آيات قرآن کريم با الفاظ و عبارات مختلف در خصوص آنها نازل گرديده است.
علاوه بر آن، در سخنان معصومين عليهم‌السلام، در خصوص آنها نکات فراواني بيان گرديده که در منابع و متون معتبر حديث ما ثبت و ضبط شده است. فقها و محدثين نيز در کتاب‌هاي خود هر يک بابي را تحت اين عنوان باز کرده و درباره‌ي آن مطالب ارزنده‌اي را نگاشته‌اند. در اهميت و منزلت اين دو فريضه همين بس که جزء فروع دين شمرده شده‌اند.
با اين حال، با کمال تأسف بايد اذعان نمود که آن‌طور که شايسته است در قرون و اعصار مختلف تاريخ اسلام، اين دو فريضه، اولاً زوايا و ظرايف و نيز مسائل مختلف آنها به عنوان دو واجب شرعي به خوبي بيان نگرديده است و ثانياً به خوبي اجرا نشده؛ تا جايي که امروزه و بالاخص پس از پيروزي انقلاب پربرکت جمهوري اسلامي ايران، از آنها به عنوان دو فريضه‌ي «فراموش شده» ياد مي‌شود و براي به جريان افتادنشان «ستاد احياي امر به معروف و نهي از منکر» تأسيس گرديده است.
امر به معروف و نهي از منکر از ديدگاه و منظر امام علي عليه‌السلام، جلوه‌اي ديگر و جايگاهي ويژه دارد.
در ميان کلمات، نامه‌ها و سخنان به جاي مانده از آن حضرت، اشارات و توجهات خاصي به اين موضوع وجود دارد.
اگر امر به معروف آن طور که بايسته است و شايسته است انجام مي شد، شهر ما و شهر شما اين طور نبود! امروز چنين چيزي نيست و به زودي هم قابل تحصيل نيست. با اين فرض که بيان شد، ديگر کسي نمي تواند بگويد که « آقا! من چطور يک نفري در مقابل همه گناهان موجود در شهر ده ميليون نفري تهران قرار بگيرم و سينه سپر کنم!؟
هزار نفر از صبح تا شب هم که امر به معروف کنند، هيچ بخشي از مشکلات يک شهر ده ميليوني خراب را پوشش نمي دهند! پس با اين حساب بايد نا اميد شويم! وقتي آدم کارش به ثمر نمي رسد نا اميد مي شود؛ چرا وقتي ثمر ندارد امر به معروف و نهي از منکر کنم؟ اما با آن فرضي که گفته شد اين عامل نا اميدي فراموش مي شود. ديگر کسي اين حرف را نمي زند.
شما هر لحظه اي که در حال امر به معروف به سر بردي، داري يک قدم در ساختن خودت بر مي داري...
اما در امر به معروف و نهي از منکر ، من يک بار يک چيزي مي گويم و فحشي مي شنوم؛ دفعه ي بعد يک فحش جديد ديگر مي شنوم! و هر کدام يک جور به جگر آدم زخم مي زند! اين مسائل تاثيرش در ساختمان شخصيت آدمي فوق العاده است و ممکن است با هيچ چيز ديگري قابل مقايسه نباشد.
پس اين نتيجه اي که امربه معروف و نهي از منکر براي شخص آمر به معروف دارد، خيلي بيشتر و نقدتر و دم دست تر از آن چيزي است که براي مخاطب و جامعه مي تواند داشته باشد.
من شرح احوالي که دوستان از خاطرات امر به معروف تاليف کردند(کتاب از يادرفته جنبش حيا) را مي خوانم و مي بينم که واقعا گاهي به اين آمران به معروف سخت گذشته است! هر کدام به شکلي سخت گذشته است! اين شکل تحمل سختي ها، نتايجي براي شخص آمر به بار مي آورد که با هيچ عمل خوب ديگري نمي توانيم مقايسه کنيم.
کاري که آدم در امر به معروف و نهي از منکر مي کند کار بزرگي است براي ساختن خودش. اين ساختن، هم در حوادث اين روزگار که حوادث سختي وجود دارد و زندگي سختي هايي دارد، به درد مي خورد و هم آن عالم.
ما معتقديم گناه، اثر بد به بار مي آورد. اما وقتي يک نفر دارد بر عليه گناه فرياد مي زند، بعد نفر دوم فرياد مي زند، و همين طور صدها و هزاران نفر فرياد مي زنند، اين ها بلا را از شهر خودشان دور مي کنند.
خداوند براي آن که جواز امر و نهي را به مومنان بدهد مي فرمايد: «المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض» يعني مؤمنان نسبت به همديگر ولايت دارند.
براي اين که مؤمنان بتوانند بر يکديگر امر و نهي کنند، بايد مجوز و تسلط قانوني، داشته باشند. لذا خداوند مي‌فرمايد مؤمنان بر يکديگر ولايت دارند.
پس خداوند يک ولايت و قدرت قانوني براي آن ها جعل کرده‌است تا بتوانند در کار يکديگر دخالت و نظارت کنند و اين امر و نهي را به خوبي انجام دهند.
اين يادداشت را با جمله اي از مقام معظم رهبري پايان مي دهم
«من مي خواهم اين واجب فراموش شده ي اسلام را به ياد شما و ملت ايران بياورم: امر به معروف و نهي از منکر. همه ي آحاد مردم بايد وظيفه ي امر کردن به کار خوب و نهي کردن از کار بد را براي خود قائل باشند. اين، تضمين کننده ي حيات طيبه در نظام اسلامي خواهد بود. عمل کنيم تا آثارش را ببينيم. امر به معروف، يک مرحله ي گفتن و يک مرحله ي عمل دارد. مرحله ي عمل، يعني اقدام با دست و با زور. اين مرحله، امروز به عهده ي حکومت است و بايد با اجازه ي حکومت انجام بگيرد و لاغير. اما گفتن با زبان، بر همه واجب است و همه بايد آن را بدون ملاحظه انجام بدهند».
انتهای پیام1026[ /530ب
«امر به معروف» و «نهي از منکر» دو فريضه بزرگ و دو فرع از فروع ده‌گانه دين مبين اسلام محسوب مي‌شوند.
گذشته از عنايت خاص قرآن کريم به اين موضوع و نيز سيره‌ي نظري و عملي پيامبراکرم (ص) و ديگر اولياي دين، در نگاه اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام امر به معروف و نهي از منکر جايگاه ممتاز و ويژه‌اي دارد.
آن حضرت امر به معروف و نهي از منکر را عنايت دين، قوام شريعت و با فضيلت‌ترين اعمال بندگان خدا توصيف مي‌نمايد که حتي از جهاد در راه خداوند نيز بالاتر است.
از ديدگاه آن حضرت اين دو فريضه برکات فراواني در جامعه اسلامي به دنبال دارد و در مقابل ترک آنها مستوجب نزول بلا و خطرات زيادي است.
مراتب سه‌گانه امر و نهي (قلبي، لساني، يدي) خصوصيات آمر و ناهي، رابطه امر به معروف و نهي از منکر با جهاد و اقامه حدود و نيز لزوم نصيحت کردن و نصحيت پذيرفتن، همچنين فضيلت امر و نهي عوام نسبت به خواص، و رعايا نسبت به حکام، از ديگر فرازهاي بيانات علوي در تبيين جايگاه و ارزش امر به معروف و نهي از منکر است.
امام علي عليه‌السلام مي فرمايد: «و ما اعمال البر کلها و الجهاد في سبيل‌الله عندالامر بالمعروف و النهي عن المنکر الا کنفثه في بحر لجي»: تمام کارهاي نيک و حتي جهاد در راه خدا، در مقابل امر به معروف و نهي از منکر به اندازه‌ي آب دهاني در مقابل دريايي پهناور بيش نيست!» دو فريضه‌ي امر به معروف و نهي از منکر که هر دو جزء فروع ده‌گانه دين مبين اسلام مي‌باشند، آنچنان جايگاه والايي در شرع مقدس اسلام دارند که در حدود ۳۰ آيه از آيات قرآن کريم با الفاظ و عبارات مختلف در خصوص آنها نازل گرديده است.
علاوه بر آن، در سخنان معصومين عليهم‌السلام، در خصوص آنها نکات فراواني بيان گرديده که در منابع و متون معتبر حديث ما ثبت و ضبط شده است. فقها و محدثين نيز در کتاب‌هاي خود هر يک بابي را تحت اين عنوان باز کرده و درباره‌ي آن مطالب ارزنده‌اي را نگاشته‌اند. در اهميت و منزلت اين دو فريضه همين بس که جزء فروع دين شمرده شده‌اند.
با اين حال، با کمال تأسف بايد اذعان نمود که آن‌طور که شايسته است در قرون و اعصار مختلف تاريخ اسلام، اين دو فريضه، اولاً زوايا و ظرايف و نيز مسائل مختلف آنها به عنوان دو واجب شرعي به خوبي بيان نگرديده است و ثانياً به خوبي اجرا نشده؛ تا جايي که امروزه و بالاخص پس از پيروزي انقلاب پربرکت جمهوري اسلامي ايران، از آنها به عنوان دو فريضه‌ي «فراموش شده» ياد مي‌شود و براي به جريان افتادنشان «ستاد احياي امر به معروف و نهي از منکر» تأسيس گرديده است.
امر به معروف و نهي از منکر از ديدگاه و منظر امام علي عليه‌السلام، جلوه‌اي ديگر و جايگاهي ويژه دارد.
در ميان کلمات، نامه‌ها و سخنان به جاي مانده از آن حضرت، اشارات و توجهات خاصي به اين موضوع وجود دارد.
اگر امر به معروف آن طور که بايسته است و شايسته است انجام مي شد، شهر ما و شهر شما اين طور نبود! امروز چنين چيزي نيست و به زودي هم قابل تحصيل نيست. با اين فرض که بيان شد، ديگر کسي نمي تواند بگويد که « آقا! من چطور يک نفري در مقابل همه گناهان موجود در شهر ده ميليون نفري تهران قرار بگيرم و سينه سپر کنم!؟
هزار نفر از صبح تا شب هم که امر به معروف کنند، هيچ بخشي از مشکلات يک شهر ده ميليوني خراب را پوشش نمي دهند! پس با اين حساب بايد نا اميد شويم! وقتي آدم کارش به ثمر نمي رسد نا اميد مي شود؛ چرا وقتي ثمر ندارد امر به معروف و نهي از منکر کنم؟ اما با آن فرضي که گفته شد اين عامل نا اميدي فراموش مي شود. ديگر کسي اين حرف را نمي زند.
شما هر لحظه اي که در حال امر به معروف به سر بردي، داري يک قدم در ساختن خودت بر مي داري...
اما در امر به معروف و نهي از منکر ، من يک بار يک چيزي مي گويم و فحشي مي شنوم؛ دفعه ي بعد يک فحش جديد ديگر مي شنوم! و هر کدام يک جور به جگر آدم زخم مي زند! اين مسائل تاثيرش در ساختمان شخصيت آدمي فوق العاده است و ممکن است با هيچ چيز ديگري قابل مقايسه نباشد.
پس اين نتيجه اي که امربه معروف و نهي از منکر براي شخص آمر به معروف دارد، خيلي بيشتر و نقدتر و دم دست تر از آن چيزي است که براي مخاطب و جامعه مي تواند داشته باشد.
من شرح احوالي که دوستان از خاطرات امر به معروف تاليف کردند(کتاب از يادرفته جنبش حيا) را مي خوانم و مي بينم که واقعا گاهي به اين آمران به معروف سخت گذشته است! هر کدام به شکلي سخت گذشته است! اين شکل تحمل سختي ها، نتايجي براي شخص آمر به بار مي آورد که با هيچ عمل خوب ديگري نمي توانيم مقايسه کنيم.
کاري که آدم در امر به معروف و نهي از منکر مي کند کار بزرگي است براي ساختن خودش. اين ساختن، هم در حوادث اين روزگار که حوادث سختي وجود دارد و زندگي سختي هايي دارد، به درد مي خورد و هم آن عالم.
ما معتقديم گناه، اثر بد به بار مي آورد. اما وقتي يک نفر دارد بر عليه گناه فرياد مي زند، بعد نفر دوم فرياد مي زند، و همين طور صدها و هزاران نفر فرياد مي زنند، اين ها بلا را از شهر خودشان دور مي کنند.
خداوند براي آن که جواز امر و نهي را به مومنان بدهد مي فرمايد: «المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض» يعني مؤمنان نسبت به همديگر ولايت دارند.
براي اين که مؤمنان بتوانند بر يکديگر امر و نهي کنند، بايد مجوز و تسلط قانوني، داشته باشند. لذا خداوند مي‌فرمايد مؤمنان بر يکديگر ولايت دارند.
پس خداوند يک ولايت و قدرت قانوني براي آن ها جعل کرده‌است تا بتوانند در کار يکديگر دخالت و نظارت کنند و اين امر و نهي را به خوبي انجام دهند.
اين يادداشت را با جمله اي از مقام معظم رهبري پايان مي دهم
«من مي خواهم اين واجب فراموش شده ي اسلام را به ياد شما و ملت ايران بياورم: امر به معروف و نهي از منکر. همه ي آحاد مردم بايد وظيفه ي امر کردن به کار خوب و نهي کردن از کار بد را براي خود قائل باشند. اين، تضمين کننده ي حيات طيبه در نظام اسلامي خواهد بود. عمل کنيم تا آثارش را ببينيم. امر به معروف، يک مرحله ي گفتن و يک مرحله ي عمل دارد. مرحله ي عمل، يعني اقدام با دست و با زور. اين مرحله، امروز به عهده ي حکومت است و بايد با اجازه ي حکومت انجام بگيرد و لاغير. اما گفتن با زبان، بر همه واجب است و همه بايد آن را بدون ملاحظه انجام بدهند».
انتهای پیام1026[ /530ب