کجايند جوانمردان شب‌خيز که در آرزوي ديدار، بي‌خواب و بي‌آرام بوده‌اند و در راه عشق شربت بلا نوشيده‌اند، تا خستگي ايشان را مرهم گذاريم و اندر اين شب قدر ايشان را با قدر و منزلت گردانيم؛ که امشب، شب نوازش بندگان است و وقت توبه گنهکاران.
۰
تاریخ انتشارپنجشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۷
کد مطلب : ۳۹۴۳۷
شب قدر، شب نوازش بندگان و وقت توبه گنهکاران است
به گزارش جهانبین نیوز؛ شب قدر شب ارتباط خداوند با انسان است. زماني که قرآن را بر پيامبرش حضرت محمد «ص» نازل کرد.
اهميت و ارزش شب قدر بين مسلمانان جهان بسيار بالاست و بهمين دليل اين شبها را تا صبح بيدار مانده و به پرستش و راز و نياز با پروردگار مي گذرانند.
مراد از قدر، تقدير و اندازه‌گيري است و شب قدر شب اندازه‌گيري است و خداوند متعال در اين شب حوادث يکسال را تقدير ميکند و زندگي، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و اموري ازاين قبيل را در اين شب مقدر مي‌گرداند.در قرآن کريم آيه‌اي که به صراحت بيان کند شب قدر چه شبي است ديده نمي شود.
ولي از جمع بندي چند آيه از قرآن کريم ميتوان فهميد که شب قدر يکي از شب‌هاي ماه مبارک رمضان است. قرآن کريم از يک سو مي‌فرمايد: « انا انزلناه في ليله مبارکه.»«دخان / ۳» اين آيه گوياي اين مطلب است که قرآن يکپارچه دريک شب مبارک نازل شده است و از سوي ديگر مي‌فرمايد: « شهررمضان الذي انزل فيه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»و گوياي اين است که تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده است.
ودر سوره قدر مي‌فرمايد: «انا انزلناه في ليله القدر.»«قدر/۱»از مجموع اين آيات استفاده ميشود که دريک شب مبارک در ماه رمضان که همان شب قدر است نزول قرآن کريم اتفاق افتاده است. پس شب قدر در ماه رمضان است. اما اين‌که کدام يک از شب‌هاي ماه رمضان شب قدر است، در قرآن کريم چيزي برآن دلالت ندارد. و تنها از راه اخبار مي توان آن شب را معين کرد.
در بعضي از روايات منقول از ائمه اطهار عليهم السلام شب قدر مردد بين نوزدهم و بيست و يکم و بيست و سوم ماه رمضان است ودر برخي ديگر از انها مردد بين شب بيست و يکم و بيست و سوم ودر روايات ديگري متعين در شب بيست و سوم است. «۱»وعدم تعين يک شب به جهت تعظيم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود به آن اهانت نکنند.
پس از ديدگاه روايات ائمه اهل بيت عليهم السلام شب قدر از شب‌هاي ماه رمضان و يکي از سه شب نوزدهم و بيست و يکم و بيست و سوم است. اما روايات منقول از طرق اهل سنت به طورعجيبي باهم اختلاف داشته و قابل جمع نيستند ولي مشهور بين اهل سنت اين است که شب بيست و هفتم ماه رمضان شب قدر است «۲»ودر آن شب قرآن نازل شده است.
شب قدر منحصر در شب نزول قرآن و سالي که قرآن درآن نازل شد نيست بلکه با تکرار سال ها، آن شب نيز تکرار ميشود. يعني درهر ماه رمضان شب قدري است که درآن شب امور سال آينده تقدير ميشود. دليل براين امر اين است که:
اولا: نزول قرآن به‌طور يکپارچه در يکي از شب‌هاي قدر چهارده قرن گذشته ممکن است ولي تعيين حوادث تمامي قرون گذشته و آينده درآن شب بي معني است.
ثانيا: کلمه «يفرق» در آيه شريفه «فيها يفرق کل امر حکيم.»«دخان / ۶» در سوره دخان به خاطر مضارع بودنش، استمرار را ميرساند و نيز کلمه «تنزل» درآيه کريمه «تنزل الملئکه والروح فيها باذن ربهم من کل امر»«قدر / ۴» بدليل مضارع بودنش دلالت بر استمرار دارد.
ثالثا: از ظاهر جمله « شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»چنين برمي‌آيد که مادامي که ماه رمضان تکرار مي شود آن شب نيز تکرار ميشود. پس شب قدر منحصر دريک شب نيست بلکه درهر سال در ماه رمضان تکرار ميشود.
در اين خصوص در تفسير برهان از شيخ طوسي از ابوذر روايت شده که گفت: به رسول خدا «ص» عرض کردم يا رسول الله آيا شب قدر شبي است که درعهد انبياء بوده و امر به آنان نازل مي‌شده و چون از دنيا مي‌رفتند نزول امر درآن شب تعطيل مي‌شده است؟ فرمود: « نه بلکه شب قدر تا قيامت هست.»«۳»
طبق آيه‌اي از قرآن کريم شب قدر از هزار ماه که در آن شب قدري وجود ندارد، برتر و بالاتر است. ائمه اطهار «عليهم السلام» در مقام تفسير و تبيين آيات قرآن، دليل اين برتري حيران کننده را، برتري پرستش و انجام عمل صالح براي بندگان در اين شب دانسته‌اند.
اگر لحظه‌اي درنگ کنيم و کمي با خود بيانديشيم خواهيم ديد که در بين ۳۶۵ شب سال تنها شبي از شبها‌ست که اينچنين مورد عنايت و توجه قرار گرفته و چنان اثراتي بر آن مترتب شده است. بنابر اين با اندکي تأمل به اين نتيجه خواهيم رسيد که بايد اين فرصت را غنيمت شمرد چرا که در اين شب پر‌خير و برکت فرصتي بسيار استثنايي آن هم در ماه ميهماني خدا براي ما فراهم شده است که ميتوانيم با توجه و همتي که بکار مي‌بنديم بهره بسيار زيادي ازآن ببريم.
با رجوع به بيانات ائمه اطهار مي توان از اعمال و عباداتي که مورد توصيه قرارگرفته‌اند، با خبر شد. از جمله اين اعمال ميتوان به احياء اين شب و تفکر و تحصيل علم در باب مسايلي که انسان رابه خدا نزديکتر مي‌گرداند اشاره کرد. مثلا مناسب است در اين شب مقداري با خود خلوت کنيم، عملکرد سال گذشته خودرا مرور کنيم. اعمال و رفتار خودرا در اين سال زير ذره‌بين قرار دهيم و ببينيم درسال گذشته کجا بوده و اکنون به کجا رسيده‌ايم؟
با پرداختن به اين افکار مي توانيم مقدمه استفاده بيشتر از اين شب را مهيا کنيم. از خداوند تقدير بهتري را درسال آينده طلب کنيم. از او بخواهيم که ما را در پيمودن مسيري که مورد پسند اوست کمک کند. همچنين از او که وعده آمرزش در اين ماه و به خصوص در اين شب به ما داده است در مورد کوتاهي‌هاي خود طلب مغفرت و آمرزش کنيم و تصميم بگيريم وي را بيش از پيش اطاعت کنيم.
همچنين زنده نگه داشتن ياد خداوند در دل، دستگيري از محرومان و مظلومان و دعاي خير براي سايرين نيز از جمله اعمال سفارش شده هستند.بدين ترتيب است که هر انسان آگاه و بيدار دل در حدي که در توان و شايسته اوست، ميتواند هر چه بيشتر خودرا مشمول عنايت و توجه خداوند قرار دهد. به اين اميد که بتوانيم از اين فرصت استثنايي و خيرات بي‌منتهاي اين شب بهره و استفاده‌اي شايان ببريم.
انتهاي پيام1026ج /۵۳۰ب
اهميت و ارزش شب قدر بين مسلمانان جهان بسيار بالاست و بهمين دليل اين شبها را تا صبح بيدار مانده و به پرستش و راز و نياز با پروردگار مي گذرانند.
مراد از قدر، تقدير و اندازه‌گيري است و شب قدر شب اندازه‌گيري است و خداوند متعال در اين شب حوادث يکسال را تقدير ميکند و زندگي، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و اموري ازاين قبيل را در اين شب مقدر مي‌گرداند.در قرآن کريم آيه‌اي که به صراحت بيان کند شب قدر چه شبي است ديده نمي شود.
ولي از جمع بندي چند آيه از قرآن کريم ميتوان فهميد که شب قدر يکي از شب‌هاي ماه مبارک رمضان است. قرآن کريم از يک سو مي‌فرمايد: « انا انزلناه في ليله مبارکه.»«دخان / ۳» اين آيه گوياي اين مطلب است که قرآن يکپارچه دريک شب مبارک نازل شده است و از سوي ديگر مي‌فرمايد: « شهررمضان الذي انزل فيه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»و گوياي اين است که تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده است.
ودر سوره قدر مي‌فرمايد: «انا انزلناه في ليله القدر.»«قدر/۱»از مجموع اين آيات استفاده ميشود که دريک شب مبارک در ماه رمضان که همان شب قدر است نزول قرآن کريم اتفاق افتاده است. پس شب قدر در ماه رمضان است. اما اين‌که کدام يک از شب‌هاي ماه رمضان شب قدر است، در قرآن کريم چيزي برآن دلالت ندارد. و تنها از راه اخبار مي توان آن شب را معين کرد.
در بعضي از روايات منقول از ائمه اطهار عليهم السلام شب قدر مردد بين نوزدهم و بيست و يکم و بيست و سوم ماه رمضان است ودر برخي ديگر از انها مردد بين شب بيست و يکم و بيست و سوم ودر روايات ديگري متعين در شب بيست و سوم است. «۱»وعدم تعين يک شب به جهت تعظيم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود به آن اهانت نکنند.
پس از ديدگاه روايات ائمه اهل بيت عليهم السلام شب قدر از شب‌هاي ماه رمضان و يکي از سه شب نوزدهم و بيست و يکم و بيست و سوم است. اما روايات منقول از طرق اهل سنت به طورعجيبي باهم اختلاف داشته و قابل جمع نيستند ولي مشهور بين اهل سنت اين است که شب بيست و هفتم ماه رمضان شب قدر است «۲»ودر آن شب قرآن نازل شده است.
شب قدر منحصر در شب نزول قرآن و سالي که قرآن درآن نازل شد نيست بلکه با تکرار سال ها، آن شب نيز تکرار ميشود. يعني درهر ماه رمضان شب قدري است که درآن شب امور سال آينده تقدير ميشود. دليل براين امر اين است که:
اولا: نزول قرآن به‌طور يکپارچه در يکي از شب‌هاي قدر چهارده قرن گذشته ممکن است ولي تعيين حوادث تمامي قرون گذشته و آينده درآن شب بي معني است.
ثانيا: کلمه «يفرق» در آيه شريفه «فيها يفرق کل امر حکيم.»«دخان / ۶» در سوره دخان به خاطر مضارع بودنش، استمرار را ميرساند و نيز کلمه «تنزل» درآيه کريمه «تنزل الملئکه والروح فيها باذن ربهم من کل امر»«قدر / ۴» بدليل مضارع بودنش دلالت بر استمرار دارد.
ثالثا: از ظاهر جمله « شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»چنين برمي‌آيد که مادامي که ماه رمضان تکرار مي شود آن شب نيز تکرار ميشود. پس شب قدر منحصر دريک شب نيست بلکه درهر سال در ماه رمضان تکرار ميشود.
در اين خصوص در تفسير برهان از شيخ طوسي از ابوذر روايت شده که گفت: به رسول خدا «ص» عرض کردم يا رسول الله آيا شب قدر شبي است که درعهد انبياء بوده و امر به آنان نازل مي‌شده و چون از دنيا مي‌رفتند نزول امر درآن شب تعطيل مي‌شده است؟ فرمود: « نه بلکه شب قدر تا قيامت هست.»«۳»
طبق آيه‌اي از قرآن کريم شب قدر از هزار ماه که در آن شب قدري وجود ندارد، برتر و بالاتر است. ائمه اطهار «عليهم السلام» در مقام تفسير و تبيين آيات قرآن، دليل اين برتري حيران کننده را، برتري پرستش و انجام عمل صالح براي بندگان در اين شب دانسته‌اند.
اگر لحظه‌اي درنگ کنيم و کمي با خود بيانديشيم خواهيم ديد که در بين ۳۶۵ شب سال تنها شبي از شبها‌ست که اينچنين مورد عنايت و توجه قرار گرفته و چنان اثراتي بر آن مترتب شده است. بنابر اين با اندکي تأمل به اين نتيجه خواهيم رسيد که بايد اين فرصت را غنيمت شمرد چرا که در اين شب پر‌خير و برکت فرصتي بسيار استثنايي آن هم در ماه ميهماني خدا براي ما فراهم شده است که ميتوانيم با توجه و همتي که بکار مي‌بنديم بهره بسيار زيادي ازآن ببريم.
با رجوع به بيانات ائمه اطهار مي توان از اعمال و عباداتي که مورد توصيه قرارگرفته‌اند، با خبر شد. از جمله اين اعمال ميتوان به احياء اين شب و تفکر و تحصيل علم در باب مسايلي که انسان رابه خدا نزديکتر مي‌گرداند اشاره کرد. مثلا مناسب است در اين شب مقداري با خود خلوت کنيم، عملکرد سال گذشته خودرا مرور کنيم. اعمال و رفتار خودرا در اين سال زير ذره‌بين قرار دهيم و ببينيم درسال گذشته کجا بوده و اکنون به کجا رسيده‌ايم؟
با پرداختن به اين افکار مي توانيم مقدمه استفاده بيشتر از اين شب را مهيا کنيم. از خداوند تقدير بهتري را درسال آينده طلب کنيم. از او بخواهيم که ما را در پيمودن مسيري که مورد پسند اوست کمک کند. همچنين از او که وعده آمرزش در اين ماه و به خصوص در اين شب به ما داده است در مورد کوتاهي‌هاي خود طلب مغفرت و آمرزش کنيم و تصميم بگيريم وي را بيش از پيش اطاعت کنيم.
همچنين زنده نگه داشتن ياد خداوند در دل، دستگيري از محرومان و مظلومان و دعاي خير براي سايرين نيز از جمله اعمال سفارش شده هستند.بدين ترتيب است که هر انسان آگاه و بيدار دل در حدي که در توان و شايسته اوست، ميتواند هر چه بيشتر خودرا مشمول عنايت و توجه خداوند قرار دهد. به اين اميد که بتوانيم از اين فرصت استثنايي و خيرات بي‌منتهاي اين شب بهره و استفاده‌اي شايان ببريم.
انتهاي پيام1026ج /۵۳۰ب