فضاي مجازي، بودن يا نبودن، مساله اين است!

به گزارش جهانبین نیوز؛ مهرداد حسين زاده کارشناس آموزش خانواده و فضاي مجازي  در گفت و گو با خبرنگار زنگ خبر؛ اينترنت و شبکه هاي اجتماعي مانند بسياري از پديده هاي ديگر داراي پيامدهاي مثبت و منفي مي باشد که با برنامه ريزي و بالا بردن سطح آگاهي عمومي مي توان از آثار و دستاوردهاي مثبت آن بهره گرفت و پيامدهاي منفي را به حداقل رساند.

وي ادامه داد: فضاي سايبر که در ايران از آن به فضاي مجازي تعبير مي شود، فضاي تئوري است که  ارتباطات کامپيوتري در آن رخ مي دهد و ورود فضاي مجازي در چند سال اخير به جامعه ي ما مزايا و معايب خاص خود را به همراه داشته است مثل بسياري از پديده هاي مدرن ديگر که به جامعه هاي سنتي چون ما ورود پيدا مي کنند ولي آيا مردم ما فرهنگ استفاده ي درست و منطقي از فضاي مجازي را دارا مي باشند؟

وي بيان داشت: بدون ترديد يکي از راهکارهايي که مي شود به سلامت در فضاي مجازي رفت و آمد داشت، مراقبه مي باشد مثل فضاي واقعي که مردم مراقبه و نگهداري از شخصيت و اطلاعات خاص خود دارند.

حسين زاده ادامه داد : اين روابط مي توانند افراد را در زمينه هاي مختلفي ياري کنند، شبکه هاي اجتماعي جانشيني مجازي براي روابط در دنياي واقعي به منظور رد و بدل کردن اخبار و ديگر مسائل است. نامه هاي کاغذي جاي خود را به آواتارهايي مجازي و پيام هاي خصوصي در شبکه هاي اجتماعي داده اند.

وي گفت: مسئله مهم و خطر ساز آن است که بهره مندي تمامي قشرهاي جامعه از اطلاعات وداده هاي اينترنت است، به کوتاه سخن هر شخصي در هر جايگاه وموقعيت اجتماعي در کمتر از لحظه اي مي تواند به اين داده ها دست پيدا کند.

اين کارشناس خانواده و فضاي مجازي افزود: نگراني راجع به فساد فضاي مجازي زماني شکل مي گيرد که در بسياري از موارد کاربران به صورت ناخواسته مطالب، تصاوير وپيام هايي را دريافت مي کنند که در ابتداي امر در پذيرش آن قصد و تمايلي ندارند.

وي بيان داشت: اگر پيشرفت سرطان و بيماري هاي مختلف به دليل آلودگي محيطي وشيوه غلط در زندگي نوع انسان ها به وجود آمده است پيشرفت رفتارهاي ناشايست و ترويج فحشا و نگاه هاي غلط به زندگي همانند سرطان به روح انسان ها رخنه کرده است. متاسفانه اعتياد به استفاده از اين ابزار در شيوه ناصحيح بنيان خانواده را متزلزل ساخته و نگاه زوجين، حتي فرزندان را به زندگي تغيير داده است.

فضاي مجازي، فرصت‌ها و تهديدها

حسين زاده  گفت: فضاي مجازي، همانند هر مقوله‌ي ديگري که در عالمِ واقع وجود دارد، بايد از منظر تهديد و فرصت، توأماً ديده شود. فضاي مجازي، سکه‌اي است که بايد دو روي آن را با هم ديد. رويي که ناظر به فرصت‌ها و نقاط قوت آن بوده و روي ديگر که ناظر به تهديدها -يا به تعبيري نقاط ضعف اين فضا- مي‌باشد. بايد دانست که شناخت صحيح فضاي مجازي و به تبع آن، استفاده‌ي صحيح و در عين حال حداکثري از اين پديده‌ي دنياي مدرن، مستلزم شناخت و سپس لحاظ کردن هر دو روي سکه‌ است.

حسين  زاده ضمن اشاره به نرم افزار تلگرام گفت : بعد از کوچ دسته جمعي مردم از شبکه هاي مختلف اجتماعي به اين شبکه حالا ديگر عملا تلگرام پرطرفدار ترين شبکه ارتباطي مردم ايران لقب گرفته است، اين شبکه جدا از محاسني که مي تواند به منظور ارتباط دو يا چند جانبه داشته باشد داراي خطراتي هم هست و نکته قابل توجه اين است که با پيشرفت فني اين شبکه اجتماعي و برخي تغييرات صورت گرفته درصد اين خطرات که سبب سو استفاده برخي افراد هم شده، افزايش داشته است.

وي افزود: متاسفانه  امروزه فضاي مجازي آرام آرام نه تنها فرهنگ ما را در حال تحت کنترل درآوردن است بلکه ناخودآگاه ما را تبديل به يک آدمي مي نمايد که هيچ اختياري از خود نداريم و قدرت تفکر و تأمل را از ما مي گيرد تا جايي که هر مطلب را ويکي پديا وار به تماشا بنشينيم و نتوانيم تميز دهيم يک مطلب واقعي را با يک مطلب تبليغي و سطحي را از طريق فضاي مجازي.

به عنوان مثال يکي از معايب اين گونه فضاها رابطه ي راحت مرد و زن مي باشد که از طرفي فرهنگ سنتي و مذهبي اين گونه روابط را محکوم مي کند و از طرفي ديگر اين گونه ابزار مدرن باعث عادي شدن روابط زن و مرد مي گردد که بعدها مشکلات خاص خود را براي هر دو رقم مي زند و شايد اين کمترين ضرر فضاي مجازي براي مردم باشد در حالي که شرکت هاي اينترنتي بزرگ قادر هستند تمامي اطلاعات شخصي يک فرد را در فضاي اينترنتي به راحتي مورد سرقت و بهره برداري قرار دهند.

وي ادامه داد: اين دو ويژگي به طور پيش فرض خوب و مفيد است اما مشکل از زماني آغاز شد که برخي از کاربران پا را فراتر نهاده و استفاده هاي منفي و سوء از اين برنامه را شروع کردند، مانند ساخت استيکرهاي توهين آميز و غيراخلاقي، ساخت ربات هاي غيراخلاقي و... که همين دو نکته موجب آزار بسياري از کاربران شد که حتي تلگرام را تا مرز فيلتر شدن در کشور پيش برد.

حسين زاده گفت: به منظور پيشگيري و کاهش آسيب هاي اجتماعي در فضاي مجازي راهکارهايي مطرح شده اند که در صورت اجراي به موقع و مناسب مي توانند ثمر بخش واقع شوند:

اقدامات خانواده ها

اطلاع رساني، آموزش نحوه استفاده صحيح از اين فناوري، برگزاري کلاس هاي آموزشي در مدارس جهت آگاهي دادن به نوجوانان و جوانان در مورد مزايا و معايب فناوري هاي جديد و نحوه ي استفاده ي صحيح از آنها، تشويق به شرکت در فعاليت هاي اجتماعي و تقويت اين گونه رفتارها توسط والدين– گذراندن اوقات بيشتري با فرزندان در فضاي بيرون از خانه؛فرهنگ سازي، استفاده از ظرفيت هايي همچون رسانه هاي ديداري و شنيداري، روزنامه ها، مجلات، نشريات،برگزاري جلسات آموزشي از سوي مصادر امور فرهنگي در شهرستان ها به منظور آشنا نمودن و اطلاع رساني به والدين در مورد فناوري هاي جديد به ويژه اينترنت و شبکه هاي اجتماعي مجازي، پخش آگهي هاي آموزنده در راديو و تلويزيون در جهت افزايش آگاهي خانواده ها در خصوص خطرات ناشي از فضاي مجازي،  پخش برنامه هاي کوتاه آموزشي درباره مزايا و معايب اينترنت از زبان ورزشکاران و هنرمندان،  ساخت و پخش فيلم ها و سريال هايي با موضوع اينترنت و مزايا و معايب آن.

اقدامات دولت

 وضع قوانين سختگيرانه تر جهت برخورد با مجرمان جرايم اينترنتي و اجرايي نمودن اين قوانين، آگاهي و هوشياري بيشتر پليس سايبري در مورد انواع جديد جرايم رايانه اي و اقدام در جهت نا کارآمد کردن دسيسه هاي دشمنان در اين زمينه،طراحي بازي هاي رايانه اي به گونه اي که در آنها انواع خطرات موجود در فضاي مجازي و راهکارهايي جهت آشنايي و مقابله با آنها تعبيه شده است، طراحي و تدوين بخشي در کتاب هاي درسي در ارتباط با آشنايي دانش آموزان با فناوري هاي جديد، اينترنت و خطرات بالقوه آنها، استفاده از آموزه هاي ديني از جمله امر به معروف و نهي از منکر به عنوان نوعي کنترل اجتماعي توسط هر شخص، هنجارسازي هاي مثبت و ترويج فرهنگ استفاده از اينترنت و فضاي مجازي.